Τί είναι η Δύση;

«Τί μπορούν πράγματι να κάνουν οι άνθρωποι που εμφορούνται από ένα ιδανικό ειρήνης και προόδου, ώστε να προωθήσουν τη συνεννόηση μεταξύ των πολιτισμών, οι οποίοι καλούνται στο εξής να ζήσουν μια και μοναδική ιστορία; Πώς να ξεπεραστεί η αντίθεση μεταξύ του αναγκαίου κοσμοπολιτισμού και όλων όσα γνωρίζουμε περί ετερογένειας των πολιτισμών; Και ποια μπορεί να είναι, σε αυτό το πλαίσιο, η θέση του δυτικού πολιτισμού;

[…] Η επιβίωση του παγκόσμιου πληθυσμού δεν θα μπορούσε να διασφαλιστεί στο εξής χωρίς έναν εκσυγχρονισμό που να εμπεριέχει κάποιο βαθμό δυτικοποίησης […]. Ωστόσο, κανείς δεν θα ισχυρισθεί ότι όλοι οι πολιτισμοί οφείλουν να ακολουθήσουν το ίδιο ακριβώς μονοπάτι, εφόσον κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι ο τύπος του ανθρώπου όπως αυτός προβάλλεται από τη Δύση αντιπροσωπεύει από μόνος του το σύνολο των ανθρώπινων δυνατοτήτων, ιδέα εμφανώς λανθασμένη. Όπως το επισήμανε άλλοτε και ο Λεβί – Στρως, κάθε πολιτισμός “κατατέμνει το πραγματικό”, σύμφωνα με τις δικές του πνευματικές κατηγορίες, και διερευνά όψεις της ανθρώπινης, κοινωνικής και κοσμικής πραγματικότητας τις οποίες οι άλλοι πολιτισμοί αγνοούν. […] Είναι πιθανό ότι η επιβίωση της ανθρωπότητας σε βάθος χρόνου απαιτεί να διατηρηθούν μέσα στο είναι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όσο το δυνατόν περισσότερες ανθρώπινες δυνατότητες, όπως αυτές επικαιροποιούνται από τους διάφορους πολιτισμούς.

Δεν μπορούμε, προκειμένου να συμβιβάσουμε ενότητα και διαφορές, να προσφύγουμε στις τυποποιημένες εκφράσεις που είναι σήμερα στη μόδα: την πολυπολιτισμικότητα ή την πολιτισμική επιμιξία. Η πρώτη είναι εξίσου παράλογη όσο ένα παιχνίδι όπου ο κάθε παίκτης ισχυρίζεται ότι παίζει σύμφωνα με τους δικούς του κανόνες. Η δεύτερη, η οποία συνιστά την αναζήτηση ενός  “μεγαλύτερου κοινού παρονομαστή”, φτωχαίνει εξ ορισμού τον πολιτισμό».

ΦΙΛΙΠ ΝΕΜΟ, Τί είναι η Δύση;, μτφρ. Διεπιστημονικό – Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Μετάφρασης – Μεταφρασιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκδ. Εστία, Αθήνα 2008, 157-158.