Αγαπητοί γονείς και αγαπημένοι μαθητές/μαθήτριες….
Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Σχολική Ημέρα κατά της Βίας στο σχολείο. Η ημέρα αυτή αποτελεί μια αφορμή για εκπαιδευτικούς, μαθητές/τριες και γονείς των σχολείων όλης της χώρας να ανταλλάξουν σκέψεις, πληροφορίες και ιδέες και να ενεργοποιηθούν δράσεις ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και αντιμετώπιση της σχολικής βίας και εκφοβισμού που εκδηλώνεται μεταξύ και εναντίον των μαθητών/τριών, ώστε να περιοριστούν οι δίαυλοι εκδήλωσης της βίας στη ζωή των ανηλίκων και να αποτραπούν οι αρνητικές συνέπειες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Καθημερινά οφείλουμε όλοι να «μαθαίνουμε» στα παιδιά μας από την μέρα που γεννήθηκαν και όχι μόλις φτάσουν στο Σχολείο , να σέβονται πρώτα τον εαυτό τους και τους άλλους.. Σεβόμενοι τον εαυτό μας “μαθαίνουμε” να σεβόμαστε τον διπλανό μας και να αποφεύγουμε τις αρνητικές καταστάσεις και τη χρήση βίας.
Μαθαίνουμε πως μόνο με στρατηγικές διαχείρισης που στηρίζονται στον διάλογο και την ενσυναίσθηση, συμβάλλουμε στην ομαλή συναισθηματική και κοινωνική τους ανάπτυξη! Μόνο με αυτό τον τρόπο δημιουργούμε ενεργούς πολίτες με ήθος, καλλιέργεια και κοινωνική μόρφωση…
Η βία … φέρνει βία και οι έρευνες δείχνουν πως παιδιά που βιώνουν τη ΒΙΑ στο σπίτι τους, την μεταφέρουν στο σχολείο και αργότερα ως ενήλικες στην προσωπική τους ζωή!
Λίγα λόγια …. για να ξεκαθαρίσουμε τον όρο bullying που ακούμε καθημερινά από παιδιά και γονείς, χαρακτηρίζοντας ακόμη και μια μικρή χειρονομία…
Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση, κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου.
Bullying – Ενδοσχολική βία – Εκφοβισμός
Η σχολική βία και ο εκφοβισμός που εκδηλώνεται μεταξύ των μαθητών θεωρείται κοινωνικό πρόβλημα. Ο όρος που χρησιμοποιείται διεθνώς για να περιγράψει το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού είναι « bullying ». Προέρχεται από το ρήμα « bully » που σημαίνει «πληγώνω ή τρομοκρατώ ή υποχρεώνω κάποιον με τη βία να κάνει κάτι που δεν θέλει».
Αφορά σε μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου.
Αποτελεί φαινόμενο που ενισχύεται από τη λάθος αντιμετώπισή του, καθόσον τα περισσότερα περιστατικά αποσιωπούνται, διότι θεωρείται ότι στιγματίζουν τους θύτες, τα θύματα και το κύρος του σχολείου.
Ωστόσο, το φαινόμενο αυτό έχει πολλές και σοβαρές επιπτώσεις, τόσο στη σωματική και ψυχική υγεία, όσο και στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού, ενίοτε με επικίνδυνες συνέπειες και τραγικά αποτελέσματα.
Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις ενδοσχολικής βίας είναι:
- Χειρονομίες, σπρωξιές, ξυλοδαρμοί.
- Φραστικές επιθέσεις, βρισιές, απειλές, προσβολές.
- Εκβιασμοί, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων.
- Κλοπές.
- Σεξουαλική παρενόχληση, κακοποίηση.
- Αποκλεισμός από παρέες, παιχνίδια, δραστηριότητες.
Ενδείξεις που πιθανόν να υποδηλώνουν ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού είναι:
- Μειωμένη διάθεση ή άρνηση να πάει στο σχολείο με πρόσχημα αδιαθεσία.
- Αδικαιολόγητες απουσίες.
- Απροσδόκητη μαθησιακή πτώση που αποτυπώνεται με βαθμούς που πέφτουν.
- Στα διαλείμματα περνά το χρόνο του γύρω από τους εκπαιδευτικούς και τα γραφεία.
- Αλλάζει τις διαδρομές από και προς το σχολείο.
- Τα ρούχα του είναι συχνά κατεστραμμένα.
- Έχει σημάδια και μελανιές στο σώμα ή άλλες ενδείξεις επίθεσης και αποφεύγει να εξηγήσει πώς συνέβησαν.
- Χάνει συχνά τα πράγματά του.
- Ζητάει συχνά λεφτά.
- Αρνείται να συμμετέχει σε σχολικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες
- Υπάρχουν επίμονες ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του
- Παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα.
Ο γονιός οφείλει:
- Να συζητά με το παιδί του για τα δικαιώματά του, τους κανόνες συμπεριφοράς στο σχολείο και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου
- Να ενισχύει τη φιλία και να αναδεικνύει την αλληλεγγύη της παρέας
- Να ενημερώνεται από του εκπαιδευτικούς για τη συμπεριφορά του παιδιού του εντός του σχολείου
- Να διαβεβαιώσει το παιδί – θύμα ότι δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι έχει συμβεί
- Να του υπενθυμίζει ότι το νοιάζεται και ότι ο ρόλος του είναι να το προστατεύει
- Να το παροτρύνει σε συζήτηση για σχετικά θέματα και να του εξηγεί ότι η κοινοποίηση περιστατικών δεν αποτελεί «κάρφωμα»
- Να απευθύνεται έγκαιρα στους εκπαιδευτικούς και στη διεύθυνση του σχολείου
- Να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας, εφόσον το κρίνει αναγκαίο
Προσέξτε όμως…
Η δύναμη όμως που μπορεί να περιθωριοποιήσει τη σχολική βία είναι το δημοκρατικό σχολείο.
Η ανάπτυξη αξιών συλλογικότητας και σεβασμού της προσωπικότητας του άλλου οδηγούν στην αντιμετώπιση μέσα από τη σχολική διαδικασία, και γενικότερα τη σχολική ζωή, φαινομένων τα οποία οδηγούν σε ξενοφοβία, σε ρατσισμό, σε τόσα φαινόμενα τα οποία παράγουν τελικά σχολική βία»
Τρόποι αντιμετώπισης μορφών σχολικού εκφοβισμού από εκπαιδευτικούς ….
Τι κάνουμε στο Σχολείο μας…
- Στην περίπτωση σωματικής βίας, οι εκπαιδευτικοί παρεμβαίνουν ζητώντας από το μαθητή – θύτη να ζητήσει συγγνώμη από τον μαθητή – θύμα και αρκετά συχνά του εξηγούν γιατί δεν θα έπρεπε να χτυπήσει ή να σπρώξει.
- Στην περίπτωση λεκτικής βίας, οι εκπαιδευτικοί παρεμβαίνουν ζητώντας από το μαθητή – θύτη να ζητήσει συγγνώμη από τον μαθητή – θύμα, του εξηγούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς του και συζητούν μαζί του για να επιλύσουν το θέμα.
- Στην περίπτωση άσχημης συμπεριφοράς στο σχολικό περιβάλλον, οι εκπαιδευτικοί παρεμβαίνουν ζητώντας από τον μαθητή – θύτη να ζητήσει συγγνώμη από το μαθητή – θύμα , του εξηγούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς του και συζητούν μαζί του για να επιλύσουν το θέμα.
- Σε κάθε περίπτωση ενημερώνονται άμεσα οι γονείς από τον/την δάσκαλο/α ή τη Δ/ντρια και συμβουλεύονται να ακολουθήσουν κοινή τακτική και να μην έρθουν μεταξύ τους σε διαπληκτισμό (οι γονείς των μαθητών) , αλλά να συνεργαστούν με υπομονή και διάλογο ,ώστε να υπάρχει αποκλιμάκωση και να μπορούν τα παιδιά να το ξεπεράσουν και να συνεργαστούν μέσα από βιωματικά παραδείγματα.
- Παρακολουθούμε την συμπεριφορά και παρεμβαίνουμε όποτε χρειαστεί με υπομονή και διακριτικότητα.
Αγαπητοί γονείς,
το θέμα είναι πολύ σοβαρό και είμαστε σίγουροι -πλέον -πως τα αυξανόμενα φαινόμενα σχολικής βίας οφείλονται στην ενασχόληση των παιδιών με ηλεκτρονικά παιχνίδια βίας και στην παρακολούθηση ταινιών /σίριαλ/τηλεοπτικών παιχνιδιών που προβάλλουν κακά πρότυπα!!!
Για αυτό ..όσο μπορείτε και είναι ακόμη καιρός… βοηθήστε να μεγαλώνουμε σωστά τα παιδιά μας… βοηθήστε μας να λύνουμε τα προβλήματα και όχι να τα “κρύβουμε” για να μην προκύψουν διενέξεις…
Παρακάτω θα βρείτε υλικό που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να μιλήσετε στα παιδιά σας.
Στο Σχολείο μας αναπτύσσουμε καθημερινά παρόμοιες δράσεις , είτε με ανάγνωση κειμένων είτε με βιωματικά παιχνίδια… Προσπαθούμε να παρεμβαίνουμε εποικοδομητικά και όχι τιμωρητικά… Όταν συνεργάζεστε ..το αποτέλεσμα είναι θεαματικό!!!