Αρχική » 2022 (Σελίδα 3)
Αρχείο έτους 2022
Limericks: τα αγαπημένα ποιήματα των παιδιών!
«Ήτανε μια κοπέλα απ’ τον Πόρο
που έτρεχε να προφτάξει το βαπόρο.
Μα μπρος στο Γαλατά
δεν είχε πια λεφτά
και γύρισε πίσω στον Πόρο.”
Γ.Σ.
Σας αρέσει αυτό το ποιηματάκι; Ξέρετε πώς ονομάζεται και ποιός είναι ο πρώτος ποιητής στην Ελλάδα που αποπειράθηκε να γράψει αυτού του είδους τα ποιήματα;
Oνομάζονται λίμερικ (limerick) και είναι ποιήματα σύντομα, σατιρικά ή απλώς κωμικά, “δίχως νόημα”. Ξακουστά είναι εκείνα του Έντουαρντ Λιρ (Edward Lear), που το 1864 δημοσίευσε μια ποιητική συλλογή με λίμερικ, με τον τίτλο «The book of nonsense.”
Ο Ληρ ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με το να γράψει κάτι για παιδιά. Τότε που κανεις δεν ασχολιόταν με αυτά και που όποιος συσχετιζόταν μαζί τους, έπρεπε να είναι σοβαρός, να τα διδάσκει και να τα μαθαίνει να σέβονται και να υπακούν.
Αντίθετα με την εποχή, λοιπόν, ο Ληρ έγραψε παιχνιδιάρικα και αστεία ενώ στις θεματικές τους κύριο ρόλο έχουν ενήλικες ήρωες που διακρίνονται για τη χαζομάρα τους, όπως η νέα με τη μύτη που έφτανε στο απέναντι σπίτι ή η γιαγιούλα που έκανε μια σβούρα – υπόκλιση και βιδώθηκε στο χώμα.
Κάθε ποίημα είναι πεντάστιχο και αστείο και συνοδεύεται από μια καρικατούρα. Όλα τους αυτοτελή, να περιγράφουν μια μικρή υπερρεαλιστική ιστορία, με ήρωες που κάνουν χαζά και εξωπραγματικά πράγματα.
Τον Λιρ τον μιμήθηκαν μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Σουίνμπερν, ο Τένυσον, ο Κίπλινγκ, αλλά μάλλον δεν μπόρεσαν να τον φτάσουν!
Να ένα λίμερικ του Λιρ :
«Υπήρχε ένας γέρος στο έλος
από τη φύση του ήταν ασήμαντος κι ανέμελος
καθισμένος σ’ ένα πετραδάκι
τραγουδούσε δημοτικά σ’ ένα βατραχάκι
αυτός ο διδακτικός γέρος στο έλος.”
Στην Ελλάδα, ο πρώτος που αποπειράθηκε να γράψει λίμερικ ήταν ο Γιώργος Σεφέρης! Μάλιστα, πήγε να αποδώσει τον όρο στα ελληνικά με τη λέξη “ληρολόγημα”, συνδυάζοντας το όνομα του Λιρ με τη λέξη “λήρος”, που σημαίνει τρελή κουβέντα, ασυνάρτητα λόγια. Η συλλογή από αυτά τα λίμερικ περιλαμβάνονται στο βιβλίο του με τίτλο «Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά.”
Θέλετε να προσπαθήσετε και εσείς να γράψετε το δικό σας λίμερικ; Δεν είναι δύσκολο! Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να αφήσετε τη φαντασία σας ελεύθερη! Τα παιδιά στο Δημοτικό έχουν γράψει αριστουργήματα!
Βιβλιοπροτάσεις: «Οι ύποπτοι βιβλιοφάγοι»
Γιώργος Σεφέρης
| Γιώργος Σεφέρης | 13 Μαρτίου 1900 – 20 Σεπτεμβρίου 1971 |
Αυτός ο άνθρωπος πηγαίνει κλαίγοντας
κανείς δεν ξέρει να πει γιατί
κάποτε νομίζουν πως είναι οι χαμένες αγάπες
σαν αυτές που μας βασανίζουνε τόσο
στην ακροθαλασσιά το καλοκαίρι με τα γραμμόφωνα.
Οι άλλοι άνθρωποι φροντίζουν τις δουλειές τους
ατελείωτα χαρτιά παιδιά που μεγαλώνουν, γυναίκες
που γερνούνε δύσκολα
αυτός έχει δυο μάτια σαν παπαρούνες
σαν ανοιξιάτικες κομμένες παπαρούνες
και δυο βρυσούλες στις κόχες των ματιών.
Πηγαίνει μέσα στους δρόμους ποτέ δεν πλαγιάζει
δρασκελώντας μικρά τετράγωνα στη ράχη της γης
μηχανή μιας απέραντης οδύνης
που κατάντησε να μην έχει σημασία.
Άλλοι τον άκουσαν να μιλά
μοναχό καθώς περνούσε
για σπασμένους καθρέφτες πριν από χρόνια
για σπασμένες μορφές μέσα στους καθρέφτες
που δεν μπορεί να συναρμολογήσει πια κανείς.
Άλλοι τον άκουσαν να λέει για τον ύπνο
εικόνες φρίκης στο κατώφλι του ύπνου
πρόσωπα ανυπόφορα από τη στοργή.
Τον συνηθίσαμε είναι καλοβαλμένος και ήσυχος
μονάχα που πηγαίνει κλαίγοντας ολοένα
σαν τις ιτιές στην ακροποταμιά που βλέπεις απ’ το τρένο
ξυπνώντας άσκημα κάποια συννεφιασμένη αυγή.
Τον συνηθίσαμε δεν αντιπροσωπεύει τίποτε
σαν όλα τα πράγματα που έχετε συνηθίσει
και σας μιλώ γι’ αυτόν γιατί δε βρίσκω
τίποτε που να μην το συνηθίσατε∙
προσκυνώ.
Ημερολόγιο Καταστρώματος, Α΄, 1940
Το αποκριάτικο μας πάρτυ!
Είναι για τα παιδάκια η πιο τρελή γιορτή.»
Tην Παρασκευή 4/3, η αυλή του Σχολείου μας γέμισε χρώμα, μουσική, γέλια, χορούς, στο αποκριάτικο πάρτυ που παραδοσιακά γίνεται κάθε χρόνο την τελευταία Παρασκευή της Αποκριάς. Λίγο διαφορετικό από άλλες χρονιές λόγω συνθηκών, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τους μικρούς καρναβαλιστές να διασκεδάσουν με την ψυχή τους, να χορέψουν, να τραγουδήσουν, να γιορτάσουν όλοι μαζί σαν ομάδα.
Οι μαθητές του Β2 μας τραγουδούν τα κάλαντα της Άνοιξης
«Περιστεράκι πέταξε
ηύρε πύργο κι έκατσε
και χαμοκελάηδησε
Μάρτη , Μάρτη μου καλέ!
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ
και Φλεβάρη φοβερέ
κι αν χιονίσεις, κι αν φλεβίσεις,
πάλι άνοιξη θ’ ανθίσεις!
Μάρτη, Μάρτη βροχερέ,
και Απρίλη δροσερέ,
τα πουλάκια κελαηδούν,
τα δεντράκια φυλλ’ ανθούν.
Τα πουλάκια κελαηδούν,
τα δεντράκια φυλλ’ ανθούν.
Τα πουλάκια αβγά γεννούν
κι αρχινούν να τα κλωσούν»
1η Μαρτίου σήμερα, η πρώτη μέρα της Άνοιξης και την υποδεχτήκαμε με τον πιο μελωδικό τρόπο! Τα παιδιά του Β2, κρατώντας στα χέρια τους μια αρθρωτή χελιδόνα, μας τραγούδησαν τα «κάλαντα της Άνοιξης.» Και για όσους απορούν για το πώς γίνεται να υπάρχουν Κάλαντα και τον Μάρτιο πρέπει να ξέρουν ότι παλαιότερα, στα ρωμαϊκά χρόνια, ο Μάρτιος ήταν ο πρώτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου, λόγω της εαρινής ισημερίας. Γι’ αυτό μέχρι τον 7ο αι. εξακολουθούσαν και στο Βυζάντιο να γιορτάζουν την 1η Μαρτίου με πομπές, χορούς και δώρα. Ακόμα, κάλαντα έλεγαν τα παιδιά αυτή τη μέρα σε πολλά μέρη της Ελλάδας: «Σήμερο είναι αρχιμηνιά είναι και πρώτη μέρα..».
Αλλά από τα αρχαία χρόνια το πιο παλιό τραγούδι για την 1η Μαρτίου είναι το χελιδόνισμα. Τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια κρατώντας ένα ξύλινο χελιδόνι με κουδουνάκια και ένα καλαθάκι για τα αβγά που θα τα φίλευαν οι νοικοκυρές και τραγουδούσαν τα ανοιξιάτικα κάλαντα, τα οποία απο περιοχή σε περιοχή έχουν ορισμένες παραλλαγές.Το έθιμο αυτό επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας σε πολλά μέρη της Ελλάδας όπως Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη και Δωδεκάνησα.
Έτσι έφτασε λοιπόν το χελιδόνισμα και στο δικό μας Σχολείο ακολουθώντας μια παράδοση χρόνων πολλών. Και ήταν το πιό γλυκό καλωσόρισμα για το μήνα που μπήκε.
Ευχαριστούμε πολύ παιδιά!
Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός: Aνάγνου Έφη
«Ηχήστε οι Σάλπιγγες» – Στις 27 Φεβρουαρίου 1943 φεύγει από τη ζωή ο Κωστής Παλαμάς
Στις 27 Φεβρουαρίου 1943 φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 84 ετών, ο σπουδαίος έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς.
Το νέο του θανάτου του επιφανέστερου ποιητή της γενιάς του 1880 κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα στην κατοχική Αθήνα. «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου.
Η κηδεία του γίνεται την επόμενη μέρα στις 28 του Φλεβάρη με συνοδεία από χιλιάδες Αθηναίους, στην κατοχική Αθήνα, μετατρέποντας την όλη τελετή σε ένα ανήκουστο για την εποχή συλλαλητήριο ενάντια στα κατοχικά στρατεύματα, αλλά και για να αποδοθεί η τελευταία τιμή στον μεγάλο ποιητή.«Σ΄αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα…» είχε πει ο Άγγελος Σικελιανός για τον μεγάλο ποιητή Κωστή Παλάμα, την ημέρα της κηδείας του. Και «με μια φωνή όσο ποτέ δυνατή» απήγγειλε το ποίημα Παλαμάς, που είχε γράψει τα χαράματα της 28ης Φεβρουαρίου προς τιμήν του μεγάλου ποιητή:
Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα…
Βογκήστε τύμπανα πολέμου… Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα;
Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά,
Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ’ αστέρια,
μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά
της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ’ τον στα χέρια
γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας
που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη,
πες μ’ ένα μόνο ανασασμόν: «Ο Παλαμάς !»,
ν’ αντιβογκήσει τ’ όνομά του η οικουμένη !
Όταν τελείωσε η νεκρώσιμη ακολουθία, ο Σπύρος Μελάς, ο Άγγελος Σικελιανός και νέα παιδιά σήκωσαν το φέρετρο και κατευθύνθηκαν προς τον χώρο της ταφής. Την ώρα που θα εναπόθεταν το φέρετρο μέσα στη γη, πλησίασε ο αντιπρόσωπος του κατακτητή να καταθέσει στεφάνι. Τότε, ο λογοτέχνης Γιώργος Κατσίμπαλης άρχισε να τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο: «Σε γνωρίζω από την κόψη…». Ακολούθησε το συγκεντρωμένο πλήθος, «πρώτα δειλά –περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος– ύστερα η φωνή κατάκτησε όλον τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε Ζήτω η Ελευθερία!».
ΛΥ-ΠΟ Σήμερα: 2 χρόνια χωρίς την Άλκη Ζέη
«ΣΠΙΤΙ! Παράξενη, όμορφη λέξη. ΠΑΩ ΣΠΙΤΙ! Δεν υπάρχει τίποτα πιο καλό από το να μπορείς να λες: ΠΑΩ ΣΠΙΤΙ, ΜΕ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ Η ΜΑΜΑ.»
(Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου)
Ποιός δεν θυμάται το περίφημο ΕΥ-ΠΟ και ΛΥ-ΠΟ από το «Καπλάνι της Βιτρίνας..»
ΛΥ ΠΟ λοιπόν σήμερα για όλους μας…
ΕΥ-ΠΟ που την γνωρίσαμε, που την διαβάσαμε και που θα υπάρχει μέσα μας για πολλά χρόνια ακόμα.
ΕΥ -ΠΟ που τα βιβλία της θα συνεχίσουν να διαβάζονται κι ας έχουν περάσει 59 χρόνια από εκείνο το μοναδικό Καπλάνι…
Ήρθες και πάλι τρελό Καρναβάλι!
Ήρθες και πάλι
τρελό καρναβάλι
παντού σκορπώντας
γέλια, χαρά
και τη ζωή την έχεις μεταβάλλει
σε πανηγύρια και ξεφωνητά.
Πηδάς και χορεύεις
τρως και μεθάς
παντού σκορπώντας
γέλια, χαρά
και πέφτουν επάνω σου
σαν τη βροχή
οι σερπαντίνες και τα κομφετί.
Τι είναι και πώς γιορτάζονται οι απόκριες;
Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από την Καθαρή Δευτέρα οπότε αρχίζει και η μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Ονομάστηκαν έτσι επειδή, τη περίοδο αυτή, συνηθίζεται να μην τρώνε κρέας οι Χριστιανοί, δηλαδή «να απέχουν από κρέας». Ανάλογη με την ελληνική λέξη Αποκριά είναι και η λατινική λέξη καρναβάλι (Carneval,carnavale, από τις λέξεις<Carne=κρέας και Vale=περνάει).
Το κύριο γνώρισμα στις απόκριες είναι οι μεταμφιέσεις τις οποίες συναντάμε σε ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το όνομα των μεταμφιεσμένων διαφέρει από τόπο σε τόπο: κουδουνάτοι, καμουζέλες, μούσκαροι, αλλά το κοινότερο είναι μασκαράδες και καρνάβαλοι, που προέρχεται από τις ιταλικές λέξεις maschera και carnevale.
Για να μάθετε περισσότερα, παρακολουθείστε το video που ακολουθεί.
Στην Ελλάδα υπάρχει πληθώρα από έθιμα που διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Πάμε μία βόλτα να δούμε πως γιορτάζονται οι Απόκριες στην Ελλάδα!
Από τα πιο γνωστά πανελλαδικά έθιμα, που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας κατά τις απόκριες, είναι το γαϊτανάκι. Δεκατρία άτομα χρειάζονται γι’ αυτόν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου κρέμονται 12 μακριές κορδέλες, διαφορετικού χρώματος η καθεμιά. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο. Οι υπόλοιποι δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν σε ζευγάρια. Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του. Έτσι, πλέκουν τις κορδέλες πάνω του δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν στο στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.
Σκύρος – Κουδουνοφόροι
Οι κυρίαρχες μορφές της Σκύρου για τις απόκριες είναι ο Γέρος, η Κορέλα και ο Φράγκος. Ο «γέρος» έχει καλυμμένο το πρόσωπό του με προβιά μικρού κατσικιού, φοράει μία χοντρή μαύρη κάπα και υφαντή βράκα και έχει στη μέση του 2-3 σειρές κουδούνια με μεγάλο βάρος. Η «κορέλα» είναι η ντάμα του ντυμένη με παραδοσιακά σκυριανά ρούχα και κυρίαρχο χρώμα το άσπρο ώστε να βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με το μαύρο χρώμα του «γέρου» και έχει και αυτή καλυμμένο το πρόσωπό της. Τα σοκάκια της Σκύρου γεμίζουν κάθε χρόνο στις Απόκριες από τους ήχους των κουδουνιών και το θέαμα είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Έθιμο πολλών χρόνων με διονυσιακές ρίζες, ο Γέρος και η Κορέλα υπενθυμίζουν μια φυσική καταστροφή που κατέστρεψε όλα τα κοπάδια του νησιού. Μετά από αυτήν την καταστροφή ένας βοσκός με τα κουδούνια των ζώων του γύρισε το χωριό για να πει το κακό νέο και στους υπόλοιπους.
Νάουσα – Γενίτσαροι και Μπούλες
Οι «Μπούλες» είναι ένα χορευτικό δρώμενο και αυτό γιατί κατά την διάρκεια της τέλεσής του απαιτείται χορευτική συμμετοχή από ομάδες ανθρώπων. Σε αυτό το έθιμο για να λάβει κανείς μέρος θα πρέπει να ακολουθήσει τους αυστηρούς κανόνες που θέτονται σχετικά με την συμπεριφορά, το δρομολόγιο και άλλες προκαθορισμένες προϋποθέσεις οι οποίες προκύπτουν από το αρχαίο τελετουργικό.
Ένας απαράβατος κανόνας του εθίμου που δεν αλλοιώθηκε όσα χρόνια κι αν πέρασαν είναι πως οι τελεστές του εθίμου είναι αυστηρά μόνο άντρες. Από τα πολύ παλιά χρόνια στα μπουλούκια έπαιρναν μέρος και μικρά αγόρια.
Το έθιμο ξεκινάει νωρίς το πρωί, την παραμονή της Κυριακής της Αποκριάς όπου κι αρχίζει το ντύσιμο. Αυτό συμβαίνει γιατί τ’ ασήμια που θα κοσμήσουν τα πανάκριβα υφάσματα πρέπει να ραφτούν ένα ένα πάνω σε ένα ειδικά σχεδιασμένο για την τελετή γιλέκο. Τελευταία προσθήκη για να ολοκληρωθεί η αμφίεση της Μπούλας είναι το περίτεχνο και συνάμα πολύπλοκο κεφαλοδέσιμο. Αυτό, τοποθετείται από ειδικό τεχνίτη, έτσι ώστε να δεθεί σωστά και σφιχτά για ν’ αντέξει στις μεγάλες διαδρομές που θα διανύσουν οι τελεστές και στους πολλούς και έντονους χορούς που απαιτεί η τέλεση του εθίμου.
Η φορεσιά για τις «Μπούλες» απαιτεί πολλά κοσμήματα κυρίως ασημένια γι’ αυτό και οι συμμετέχοντες στο έθιμο ξεκινούσαν την συλλογή τους τουλάχιστον τρεις μήνες πριν. Πολλά από τα ασημικά που συνοδεύουν την εντυπωσιακή αμφίεση είναι σπάνια, ανεκτίμητης αξίας οικογενειακά κειμήλια. Τα υφάσματα που αποτελούν την ενδυμασία της «Μπούλας» (νύφης) είναι πανάκριβα μέχρι και σήμερα γι’ αυτό και έραβαν μερικά μέρη της φορεσιάς και τα υπόλοιπα τα δανείζονταν από τελεστές του εθίμου προηγούμενων χρόνων.
Εντύπωση προκαλεί η παραδοσιακή μάσκα που ονομάζεται πρόσωπος ή προσωπίδα που είναι ίσως το σημαντικότερο εξάρτημα της φορεσιάς της νύφης αλλά και του άντρα που συμμετέχει στο έθιμο.
Νάξος – Κορδελάτοι
Οι Κορδελάτοι δεν είναι τίποτα περισσότερο από το αναπόσπαστο μέρος ενός περιοδεύοντος θιάσου. Ο θίασος αυτός αποτελείται από τον αρχηγό του, τον μπαϊρακτάρη, τους λεβέντες, νέους με στολή τσολιά που στην πλάτη τους κρέμονται πολύχρωμες κορδέλες και μαντήλια (κατ’ αναλογία ίσως με το γαϊτανάκι), τους ληστές, τους μοσκάρους και τέλος τα όργανα μαζί με τη σημαία, το μπαϊράκι.
Η προετοιμασία έχει ιδιαίτερη σημασία και οι επισκέψεις στα γειτονικά χωριά είναι μέρος της ιεροτελεστίας… Ηγείται της πομπής ο μπαϊρακτάρης, ένας μεγάλης ηλικίας άνδρας, ο οποίος κρατά το λάβαρο της Αποκριάς, κι από εκεί και πέρα η αντροπαρέα έχει και τα παραδοσιακά όργανα αλλά και μία …καραμπίνα. Και βέβαια ο σκοπός των επισκέψεων έχει ως στόχο νύφες και πολύ χορό… Μεταφέρει το αποκριάτικο κλίμα με τα γλέντια και τους χορούς, να διασκεδάσει δηλαδή τους κατοίκους των χωριών.
Άμφισσα, Γαλαξίδι – Αλευροπόλεμος
Το έθιμο των αλευρομουτζουρωμάτων κρατάει αιώνες, καθώς η απαρχή του είναι δύσκολο να εντοπιστεί.
Ο «αλευροπόλεμος», αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι ξεκινούν το απομεσήμερο της Καθαράς Δευτέρας και είναι η κορύφωση των εορτών της Αποκριάς. Μικροί και μεγάλοι, νέοι και… μεγαλύτεροι, καλυμμένοι με τις ολόσωμες φόρμες, μάσκες, μαντήλια, καπέλα και τα σακιά με τα «πολεμοφόδια» στα χέρια κατεβαίνουν τα στενά δρομάκια του Γαλαξιδίου, πετώντας ο ένας στον άλλο αλεύρι και χαρτοπόλεμο, μέχρι να γίνουν όλοι και όλα πολύχρωμοι! Δεν υπάρχουν γνωστοί και άγνωστοι εδώ, στα αλευρομουτζουρώματα είναι όλοι μια παρέα!
Προορισμός το λιμάνι, όπου η «μάχη» κορυφώνεται μέχρι το βράδυ, που οι κατάκοποι «πολεμιστές» μετακινούνται προς τα αυτοσχέδια γλέντια στις πλατείες και τα στενά. Η μουσική στα αλευρομουτζουρώματα βέβαια δεν σταματάει λεπτό κι εκτός από τα γνωστά καρναβαλικά, εδώ κυρίαρχο ρόλο έχουν οι κουδούνες, καραμούζες και νταούλια συνοδεύουν το κομβόι, ενώ ανάμεσα στους συμμετέχοντες, θα δείτε και ξεχαρβαλωμένα, βαμμένα αυτοκίνητα, τα «άρματα», που τους μεταφέρουν! Τα αλευρομουτζουρώματα δεν σταματούν αν δεν βαφτεί το λιμάνι, ακόμα και η θάλασσα δηλαδή, πολύχρωμο, όπως και όλοι όσοι βρίσκονται εδώ.
Ένα ζωντανό έθιμο που στηρίζεται στην αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων, αναβιώνοντας μια παράδοση, οι ρίζες της οποίας χάνονται στα βάθη του χρόνου. Γλέντι και ξεφάντωμα με φαγητό, κρασί, χορό, τραγούδι και αθυροστομία χωρίς όρια είναι τα χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων.
Οι «Φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές της Κοζάνης και οι ντόπιοι τραγουδούν αποκριάτικα τραγούδια (στο τοπικό ιδίωμα), που σατιρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα. Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, κάθε μέρα μια γειτονιά ανάβει τον δικό της «Φανό». Το βράδυ της Κυριακής (της Μεγάλης Αποκριάς) ανάβουν όλοι οι «Φανοί» σ’ όλες τις γειτονιές και η πόλη ζει ένα ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι ως το πρωί.
Ιωάννινα – Τζαμάλες
«Τζαμάλες», κατά το τοπικό ιδίωμα, ονομάζονται οι μεγάλες αποκριάτικες φωτιές που ανάβουν κάθε χρόνο σε διαφορετικές συνοικίες της πόλης των Ιωαννίνων την τελευταία Κυριακή πριν την αρχή της Σαρακοστής. Γύρω τους στήνεται κάθε χρόνο γλέντι με πολύ χορό και κρασί που κρατά μέχρι τα ξημερώματα. Το έθιμο υπάρχει από τον 19ο αιώνα και αναβιώνεται κάθε χρόνο από το λαό καθώς θεωρείται ως καθαρτήριο για να ανοίξει καλά η νέα χρονική περίοδος, δηλαδή αυτή που θα έρθει μετά τον Χειμώνα.
Ζάκυνθος – Κηδεία της Μάσκας
Ένας παραδοσιακός ντελάλης γυρίζει το νησί και διαλαλεί το πρόγραμμα του καρναβαλιού. Τις απόκριες στη Ζάκυνθο διοργανώνονται χοροί, παρελάσεις και άλλα δρώμενα. Τις Κυριακές των Απόκρεω και της Τυρινής γίνεται η περιφορά του Καρνάβαλου με συνοδεία αρμάτων από όλες τις περιοχές του νησιού. Οι εκδηλώσεις κλείνουν με την πολύ διασκεδαστική «Κηδεία της Μάσκας». Πρόκειται για μια αναπαράσταση – παρωδία κηδείας με πολύ γέλιο. Εκεί, τη θέση του νεκρού παίρνει ο Καρνάβαλος, ενώ ακολουθούν οι θλιμμένοι συγγενείς, με απερίγραπτη εξέλιξη. Το καρναβάλι δεν περιορίζεται μόνο στην πόλη, αλλά μεταφέρεται και σ’ όλα τα χωριά του νησιού. Η πομπή καταλήγει στο λιμάνι όπου ο Βασιλιάς Καρνάβαλος καίγεται με το φέρετρο του ανοιχτά στο πέλαγος με πυροτεχνήματα και φωτισμένες γόνδολες να περιβάλλουν τη μεγαλειώδη κηδεία.
Διδυμότειχο – Το έθιμο του «Μπέη»
Στα χρόνια της τουρκοκρατίας υπήρχαν πολλοί Τούρκοι με μεγάλες περιουσίες που οι κάτοικοι τους ονόμαζαν «Μπέηδες». Οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν στους Έλληνες να συγκεντρώνονται και να μιλάνε ελεύθερα. Μετά από προσπάθειες, τους επέτρεπαν να συγκεντρώνονται την Αποκριά, να μιλούν ελεύθερα και να λύνουν τα προβλήματά τους. Σιγά-σιγά μπορούσαν να σατιρίζουν τους Τούρκους και να τους πειράζουν, μόνο εκείνη τη μέρα. Το έθιμο συνεχίστηκε και μετά την απελευθέρωση γινόταν σαν γιορτή για την απελευθέρωση από την εκμετάλλευση των Τούρκων. Κράτησε, και με τα χρόνια αύξησε το σατιρικό και περιπαικτικό χαρακτήρα του.
Το έθιμο του «Μπέη», περιέχει διονυσιακά στοιχεία και έχει σατιρικό χαρακτήρα. Το ντύσιμο σχεδόν όλων των προσώπων βασίζεται σε ρούχα παλαιότερων εποχών και στον αυτοσχεδιασμό. Αφού τελειώσει η «γύρα» του μπέη, γίνεται αναπαράσταση των τοπικών εργασιών (όργωμα, θερισμός) από τους γεωργούς. Ακολουθεί γαϊδουροδρομία και ρωμαϊκή πάλη. Μετά την ολοκλήρωση της ρωμαϊκής πάλης, ο κόσμος μαζεύεται στις ταβέρνες. Εκεί, μαζί με το προσωπικό του Μπέη πίνει και διασκεδάζει με παραδοσιακά όργανα της περιοχής.
Καστοριά – Μπουμπούνες
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στις πλατείες της Καστοριάς και στα χωριά στήνονται μεγάλες φωτιές, τηρώντας ένα προχριστιανικό έθιμο που ακούει στο όνομα Μπουμπούνες. Γύρω από την αναμμένη μπουμπούνα, οι παρευρισκόμενοι πίνουν και γεύονται εδέσματα της μέρας της Αποκριάς, που καταναλώνονται εν όψει της Καθαράς Δευτέρας. Λαϊκές ορχήστρες παίζουν τοπικούς παραδοσιακούς σκοπούς και ακολουθεί χορός μέχρι να σβήσει η μπουμπούνα και να πάρει μαζί της τα κακά πνεύματα. Έτσι, ο εξαγνισμός της Σαρακοστής να ξεκινήσει χωρίς αυτά.
Στα σπίτια τηρούν το έθιμο του «Χάσκαρη». Μετά το βραδινό φαγητό διασκεδάζουν όλοι με τις προσπάθειες που καταβάλουν όλα τα μέλη της οικογένειας για να “πιάσουν” με το στόμα ολάνοιχτο το βρασμένο αυγό. Αυτό το αυγό τους προσφέρεται με τη βοήθεια ενός ξύλινου ραβδιού και μιας κλωστής στην οποία δένεται το αυγό. Ο συμβολισμός του χάσκαρη έχει να κάνει με τη σαρακοστή. Με αυγό κλείνει το στόμα για την νηστεία, με αυγό ανοίγει ξανά το βράδυ της ανάστασης.
Σέρρες – Το έθιμο του «Μπαμπόγερου»
Την Κυριακή της Τυρινής και την Καθαρά Δευτέρα, στο χωριό Φλάμπουρο αναβιώνει το έθιμο του Μπαμπόγερου. Ο Μπαμπόγερος συμβολίζει το καλό και την υγεία. Η εμφάνισή του είναι ξεχωριστή και παράλληλα τρομακτική. Είναι ντυμένος με μαύρα ή καφέ δέρματα αιγοπροβάτων και από τη μέση του κρέμονται διαφορετικού μήκους κουδούνια. Διακρίνονται μόνο τα μάτια του, αφού στο κεφάλι του φοράει ένα μαύρο καπέλο. Είναι ένα μυτερό καπέλο περίπου τριών μέτρων, στολισμένο με χάντρες, κορδέλες και μαντήλια. Νωρίς το πρωί, ο Μπαμπόγερος, αφού πάρει την ευλογία της μάνας του, κατευθύνεται στην εκκλησία για να πάρει τη χάρη της Αγίας Άννας. Στη συνέχεια επισκέπτεται κάθε σπίτι του χωριού με σκοπό να σκορπίσει το κακό και να φέρει τύχη και υγεία.
Το έθιμο του Μπαμπόγερου ολοκληρώνεται την Καθαρά Δευτέρα, με ένα μεγάλο γλέντι, που στήνεται στην πλατεία του χωριού. Δίνεται έτσι στους επισκέπτες η ευκαιρία να θαυμάσουν τον περίτεχνο και μοναδικό χορό των Μπαμπόγερων, αλλά και την ευκαιρία να δοκιμάσουν νηστίσιμα εδέσματα.
Αμοργός
Στην Αμοργό οι Απόκριες έχουν διαφορετική γεύση, εκεί αναβιώνει το έθιμο του καπετάνιου! Το πρωί της Τυρινής οι νέοι, ντυμένοι με βράκες με ζωνάρι στη μέση, με τραγιάσκες και παραδοσιακά γιλέκα διακοσμημένα χιαστί με χρωματιστές κορδέλες, παίρνουν τον δρόμο για την εκκλησία της Παναγίας την Επανοχωριανής. Οι νέοι αυτοί συνοδεύονται από οργανοπαίχτες που τραγουδούν μαντινάδες και τον «Αποκριανό»: «Πέρασαν οι αποκριές πάνε και οι τυρινάδες… Ένα αντίστοιχο έθιμο αναβιώνει και στη Σέριφο την Κυριακή της Τυρινής.
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς άντρες ντυμένοι με πρόχειρα ρούχα κρατούν στα χέρια τους ένα καΐκι κατασκευασμένο από καλάμια και ξύλα, την «Τράτα». Οι τραταραίοι (το πλήρωμα) όλοι με ένα σταυρό από λουλάκι στο μέτωπο και στα μάγουλα γυρνούν όλη την πόλη χορεύοντας και τραγουδώντας άσεμνα τραγούδια και μερικές φορές ρίχνουν και δίχτυα, στα οποία πιάνονται οι περαστικοί. Το μπουλούκι που ακολουθεί την τράτα με τους “τραταραίους” αποτελείται από κάθε λογής μασκαρεμένους. Εκείνοι τραγουδούν, χορεύουν και πίνουν ενώ κατά το σούρουπο η πορεία αυτή καταλήγει στην παραλία όπου και θα “φουντάρουν” στη θάλασσα την τράτα τους. Το γλέντι και οι χοροί θα συνεχίσουν στα σπίτια μέχρι τις πρωινές ώρες. Πρόκειται για έθιμο που αναπαριστά τους κουρσάρους που παλιότερα λυμαίνονταν τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά και αποτελούσαν τον φόβο και τον τρόμο των κατοίκων.
Μυτιλήνη – Οι Κουδουνάτοι
Το έθιμο των κουδουνάτων αναβιώνει κάθε χρόνο στην γραφική Λέσβο, κυρίως στο χωριό Μεσότοπο του Δήμου Ερεσού. Οι «Κουδουνάτοι» συμβολίζουν τις ψυχές πεθαμένων, που έχουν το χάρισμα να γονιμοποιούν τη γη. Οι νέοι συγκεντρώνονται στην αυλή ενός σπιτιού όπου οι ηλικιωμένοι τους τοποθετούν κουδούνια που ζυγίζουν πάνω από 20 κιλά.
Μεθώνη – Του Κουτρούλη ο Γάμος
Σάτιρα και χιούμορ σε ένα από τα πιο ξεκαρδιστικά έθιμα του ελληνικού καρναβαλιού. Η ιστορία αρχίζει όταν ο τελευταίος Έλληνας ιππότης ο Ιωάννης Κουτρούλης ερωτεύθηκε μια ντόπια, που όμως ήταν παντρεμένη. Εκείνος την έκλεψε και αποφάσισε να συγκατοικήσει μαζί της, γεγονός που προκάλεσε τον αφορισμό της γυναίκας από την Εκκλησία. Η αναβίωση του εθίμου βασίστηκε στη θέληση των κατοίκων της Μεθώνης να γιορτάζουν τα κούλουμα στον εσωτερικό χώρο του κάστρου. Κάθε χρόνο οι διάλογοι εμπλουτίζονται με θέματα από την επικαιρότητα για να αντικατοπτρίζεται το πνεύμα του εθίμου.
Ξάνθη και Πάτρα – Καρναβάλι
Οι δύο επίσημα καρναβαλικές πόλεις της Ελλάδας εγγυώνται αξέχαστες αποκριές με πολύχρωμες παρελάσεις!
Στην Πάτρα γίνεται το μεγαλύτερο καρναβάλι της Ελλάδας με διάρκεια δύο μηνών και την τελευταία Κυριακή της αποκριάς γίνεται παρέλαση αρμάτων με επικεφαλής το ομοίωμα του θεού της αποκριάς του «Καρνάβαλου» και ακολουθία διάφορων άλλων έξυπνων μασκαρεμάτων, με τη συμμετοχή 40.000 καρναβαλιστών, και πλήθους επισκεπτών.
Δείτε στο χάρτη της Ελλάδας τα έθιμα της Αποκριάς!
Διάσημα καρναβάλια στον κόσμο
Μόνον οι Καθολικοί και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί γνωρίζουν τις απόκριες, ενώ στην προτεσταντική βόρεια Ευρώπη δεν υπάρχουν.
Το Καρναβάλι της Βενετίας με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων και καταβολές που αντλούνται από τα ρωμαϊκά Saturnalia και τις ελληνικές διονυσιακές γιορτές, δεν θεωρείται άδικα ένα από τα μακροβιότερα καρναβάλια του κόσμου…
Το Καρναβάλι της Βενετίας θεωρείται ότι ξεκίνησε το 1162 μετά από μάχη της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας με τον πατριάρχη Ουλρίκο ντι Τρεβέν. Για να γιορτάσει τη νίκη, ο κόσμος άρχισε να συγκεντρώνεται και να χορεύει στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου. Κατά την περίοδο της Αναγέννησης, το καρναβάλι έγινε επίσημος θεσμός και οι μπαρόκ μεταμφιέσεις θεωρήθηκαν ένας τρόπος επίδειξης του γοήτρου της Βενετίας. Το 1797 το καρναβάλι απαγορεύτηκε από τον βασιλιά της Αυστρίας και οι μάσκες θεωρήθηκαν παράνομες. Επανήλθε μετά από σχεδόν δυο αιώνες, το 1979, και μετατράπηκε στην πιο φαντασμαγορική γιορτή της πόλης.
Κατά το διάστημα του καρναβαλιού, επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου συρρέουν στην πόλη για να απολαύσουν το μοναδικό θέαμα. Υπολογίζεται ότι περίπου 3 εκατομμύρια επισκέπτονται τη «Γαληνοτάτη» τη συγκεκριμένη περίοδο.
Βραζιλία
Οι μέρες του Καρναβαλιού στην «ωραία Βραζιλία» διακρίνονται για το απροσποίητο κέφι, την αυθόρμητη ζωντάνια και τη μεταδοτική θετική τους ενέργεια που, σε συνδυασμό με τη φιλόξενη ιδιοσυγκρασία του λαού της, προσφέρουν ένα αξέχαστο υπερθέαμα – πρόκληση σε όλες τις αισθήσεις.
Το Καρναβάλι του Ρίο ντε Τζανέιρο θεωρείται το μεγαλύτερο του κόσμου και πολυπληθέστερο σε μια φαντασμαγορική κάθε φορά παρουσίαση όπου συνδυάζεται με παραδοσιακούς ξέφρενους χορούς όπως η Σάμπα.
Όπου κι αν επιλέξετε να γιορτάσετε τις φετεινές Αποκριές, σας ευχόμαστε να περάσετε όμορφα, με άφθονο γέλιο, χορό και τραγούδι!
Τα «βιβλία σε ρόδες» ήρθαν στο Σχολείο μας!
Υπάρχουν κάποια βιβλία αεικίνητα, που δεν τους αρέσει να περιμένουν υπομονετικά σε ένα ράφι βιβλιοθήκης να τα διαλέξουν και να τα διαβάσουν. Κάποια βιβλία ταξιδιάρικα, που θέλουν να τρυπώσουν σε πολλές παιδικές αγκαλιές, να γνωρίσουν κάθε ελληνικό σχολείο όσο απομακρυσμένο κι αν είναι, να προσφέρουν χαρά, γνώσεις και συγκινήσεις σε όσο το δυνατόν περισσότερους μικρούς αναγνώστες γίνεται!
Πώς το καταφέρνουν αυτό; Ετοιμάζουν τη μικρή, μπλέ βαλίτσα τους με τα ροδάκια και ξεκινούν τα ταξίδια! Ένα ταξίδι κάθε μήνα σε φιλόξενα σχολεία που τα αναζήτησαν και τα περιμένουν με ανυπομονησία.. Οι θεματικές ενότητες πολλές: Γιά όλα τα γούστα και τα ενδιαφέροντα. Ταξιδεύουν τα βιβλία σε ρόδες, ταξιδεύουν και τα παιδιά μαζί τους. Κι όταν οι μέρες περάσουν, βάζουν πανιά για καινούρια ταξίδια, για νέες αναγνωστικές διαδρομές!
Μια τέτοια βαλίτσα φιλοξενήσαμε κι εμείς το Δεκέμβριο στο Σχολείο μας. Δεν ήταν η πρώτη φορά που μας είχε επισκεφθεί. Ανταποκρίνεται πάντα πρόθυμα στο κάλεσμα μας. Κι εμείς την υποδεχόμαστε με την ίδια χαρά και ενθουσιασμό!
Η θεματική ενότητα που επιλέξαμε αυτή τη φορά είχε τον τίτλο: «Oι φίλοι μου κι εγώ»! Ένα θέμα «πρώτης γραμμής» για τα παιδιά αυτής της ηλικίας, ευαίσθητο αλλά και δύσκολο, αγαπησιάρικο αλλά και στενάχωρο. Γιατί πολλές φορές οι ήρωες της κάθε ιστορίας έχουν προβλήματα που πονάνε και δεν συζητιούνται εύκολα: φτώχεια, ορφάνια, αρρώστια, απώλεια, θάνατος, πόλεμος, μετανάστευση, μοναξιά. Ο σάκος αυτός έγινε για να δώσει στα παιδιά την ευκαιρία να εκφράσουν τα συναισθήματά τους μέσα στην ασφάλεια και τη ζεστασιά που προσφέρει μια κοινότητα αναγνωστών.
Ενδεικτικά ακολουθούν κάποιες φωτογραφίες από τη «διαδρομή» της βαλίτσας με ρόδες στο σχολείο μας!
Το ταξίδι αυτό τελείωσε με μια ευχή: Kαλοτάξιδα να είναι πάντα τα βιβλία σε ρόδες και του χρόνου με το καλό, ούριος άνεμος να τα φέρει ξανά κοντά μας!
* Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ πατήστε εδώ.
Διδώ Σωτηρίου
Διδώ Σωτηρίου | Κιρκιντζές Αϊδινίου, 18 Φεβρουαρίου 1909 – Αθήνα, 23 Σεπτεμβρίου 2004 |
«…τόσα φαρμάκια, τόση συφορά κι εμένα ο νους να γυρίσει θέλει πίσω στα παλιά! Να‘ ταν, λέει, ψέμα όλα όσα περάσαμε και να γυρίζαμε τώρα δα στη γη μας, στους μπαξέδες μας, στα δάση μας με τις καρδερίνες, τις κάργες και τα πετροκοτσύφια, στα περιβολάκια μας με τις μαντζουράνες και τις ανθισμένες κερασιές, στα πανηγύρια μας με τις όμορφες… Αντάρτη του Κιορ Μεμέτ, χαιρέτα μου τη γη όπου μας γέννησε… Ας μη μας κρατάει κάκια που την ποτίσαμε με αίμα… Ανάθεμα στους αίτιους!»
Ενα χρόνο μετά τον θάνατό της, ένας σύλλογος με έδρα στη Μυτιλήνη που λέγεται Ειρήνη στο Αιγαίο και έχει μέλη και Τούρκους, με κάλεσαν και πήγαμε μαζί με άλλους στον Κιρκιντζέ, όπου διαδραματίζονται τα «Ματωμένα Χώματα».
Καθώς πηγαίναμε, που ήταν πολλές ώρες με το λεωφορείο, είδαμε σε μια γέφυρα επάνω σε μια γιγαντοαφίσσα τη Διδώ με το μπερεδάκι της να χαμογελάει. Μου φάνηκε σαν να με καλωσόριζε. Στον Κιρκιντζέ, μας μοίρασαν λουκουμάδες, συνήθεια που έχουν οι Τούρκοι αντί για κόλυβα.
Η διερμηνέας με παρουσίασε ως ανιψιά της Διδώς. Με αγκάλιαζαν, με φιλούσαν και μου έλεγαν μια φράση που δεν καταλάβαινα. Η διερμηνέας μου το είπε: «Ανάθεμα στους αίτιους», όπως τελειώνουν τα «Ματωμένα Χώματα». Σε αυτή τη μικρή πόλη, κάτι ανάμεσα σε πόλη και χωριό, όλοι οι άνθρωποι στον δρόμο μας αγκάλιαζαν, έκλαιγαν και μιλούσαν για τη Διδώ. Κατάλαβα πολλά.”
Προσφυγοπούλα το 1922 ,ανατράφηκε από τους πλούσιους θείους της, Μαρίτσα και Γιώργο Νικητόπουλο. Στην Αθήνα τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές , πήρε δίπλωμα καθηγήτριας γαλλικών και για λίγους μήνες παρακολούθησε μαθήματα Λογοτεχνίας στη Σορβόννη. Ασχολείται επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία από το 1937. Στην περίοδο της κατοχής δούλεψε στον παράνομο Τύπο ως ειδικευμένη στη διεθνή πολιτική.
Το πρώτο της βιβλίο «Οι νεκροί περιμένουν» αναφέρεται στα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής και κυκλοφορεί το 1959. Τα «Ματωμένα χώματα» το 1969, είναι μια τοιχογραφία της μικρασιατικής τραγωδίας μέσα από τις περιπέτειες του Μανώλη Αξιώτη, ενός απλού αγρότη από τον Κιρκιντζέ. Στη Μ. Ασία αναφέρεται και το δοκίμιό της «Η Μικρασιατική καταστροφή και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Μεσόγειο» (1975).
Τα περισσότερα έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και αλλεπάλληλες εκδόσεις. Η Διδώ Σωτηρίου αγαπήθηκε όσο λίγοι από τους συγγραφείς της γενιάς της. Βραβεύτηκε από πολλούς φορείς του πνεύματος του τόπου μας: Βραβείο Ιπεκτσί (1983), Ειδικό Κρατικό Βραβείο (1989), Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (1990) και βραβείο της Ένωσης Σμυρναίων. Της απονεμήθηκε επίσης το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο (1996) και το παράσημο του Αξιωματικού του Τάγματος της Αξίας από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Ζακ Σιράκ.
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2004 πετάει για την αιωνιότητα στα 95 της χρόνια. Κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη παρουσία εκπροσώπων του πολιτικού κόσμου και συναδέλφων πεζογράφων και ποιητών.
Νίκος Καζαντζάκης
| Νίκος Καζαντζάκης | 18 Φεβρουαρίου 1883 – 26 Οκτωβρίου 1957 |
«Αυτό θα πει άνθρωπος: να πονάς, ν’ αδικιέσαι, να παλεύεις και να μην το βάνεις κάτω! Αν ήταν να με ρωτούσαν ποιος δρόμος πάει στον ουρανό, θ’ απαντούσα: ο πιο δύσκολος.