Στις 27 Φεβρουαρίου 1943 φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 84 ετών, ο σπουδαίος έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς.
Το νέο του θανάτου του επιφανέστερου ποιητή της γενιάς του 1880 κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα στην κατοχική Αθήνα. «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου.
Η κηδεία του γίνεται την επόμενη μέρα στις 28 του Φλεβάρη με συνοδεία από χιλιάδες Αθηναίους, στην κατοχική Αθήνα, μετατρέποντας την όλη τελετή σε ένα ανήκουστο για την εποχή συλλαλητήριο ενάντια στα κατοχικά στρατεύματα, αλλά και για να αποδοθεί η τελευταία τιμή στον μεγάλο ποιητή.«Σ΄αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα…» είχε πει ο Άγγελος Σικελιανός για τον μεγάλο ποιητή Κωστή Παλάμα, την ημέρα της κηδείας του. Και «με μια φωνή όσο ποτέ δυνατή» απήγγειλε το ποίημαΠαλαμάς, που είχε γράψει τα χαράματα της 28ης Φεβρουαρίου προς τιμήν του μεγάλου ποιητή:
Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές, δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα… Βογκήστε τύμπανα πολέμου… Οι φοβερές σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα, κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό, ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα;
Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά, Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ’ αστέρια, μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ’ τον στα χέρια
γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη, πες μ’ ένα μόνο ανασασμόν: «Ο Παλαμάς !», ν’ αντιβογκήσει τ’ όνομά του η οικουμένη !
Όταν τελείωσε η νεκρώσιμη ακολουθία, ο Σπύρος Μελάς, ο Άγγελος Σικελιανός και νέα παιδιά σήκωσαν το φέρετρο και κατευθύνθηκαν προς τον χώρο της ταφής. Την ώρα που θα εναπόθεταν το φέρετρο μέσα στη γη, πλησίασε ο αντιπρόσωπος του κατακτητή να καταθέσει στεφάνι. Τότε, ο λογοτέχνης Γιώργος Κατσίμπαλης άρχισε να τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο: «Σε γνωρίζω από την κόψη…». Ακολούθησε το συγκεντρωμένο πλήθος, «πρώτα δειλά –περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος– ύστερα η φωνή κατάκτησε όλον τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε Ζήτω η Ελευθερία!».
Ήρθες και πάλι τρελό καρναβάλι παντού σκορπώντας γέλια, χαρά και τη ζωή την έχεις μεταβάλλει σε πανηγύρια και ξεφωνητά.
Πηδάς και χορεύεις τρως και μεθάς παντού σκορπώντας γέλια, χαρά και πέφτουν επάνω σου σαν τη βροχή οι σερπαντίνες και τα κομφετί.
Τι είναι και πώς γιορτάζονται οι απόκριες;
Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από την Καθαρή Δευτέρα οπότε αρχίζει και η μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Ονομάστηκαν έτσι επειδή, τη περίοδο αυτή, συνηθίζεται να μην τρώνε κρέας οι Χριστιανοί, δηλαδή «να απέχουν από κρέας». Ανάλογη με την ελληνική λέξη Αποκριά είναι και η λατινική λέξη καρναβάλι (Carneval,carnavale, από τις λέξεις<Carne=κρέας και Vale=περνάει).
Το κύριο γνώρισμα στις απόκριες είναι οι μεταμφιέσεις τις οποίες συναντάμε σε ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το όνομα των μεταμφιεσμένων διαφέρει από τόπο σε τόπο: κουδουνάτοι, καμουζέλες, μούσκαροι, αλλά το κοινότερο είναι μασκαράδες και καρνάβαλοι, που προέρχεται από τις ιταλικές λέξεις maschera και carnevale.
Για να μάθετε περισσότερα, παρακολουθείστε το video που ακολουθεί.
Στην Ελλάδα υπάρχει πληθώρα από έθιμαπου διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Πάμε μία βόλτα να δούμε πως γιορτάζονται οι Απόκριες στην Ελλάδα!
Από τα πιο γνωστά πανελλαδικά έθιμα, που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας κατά τις απόκριες, είναι το γαϊτανάκι. Δεκατρία άτομα χρειάζονται γι’ αυτόν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου κρέμονται 12 μακριές κορδέλες, διαφορετικού χρώματος η καθεμιά. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο. Οι υπόλοιποι δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν σε ζευγάρια. Καθώς κινούνται γύρω από το στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του. Έτσι, πλέκουν τις κορδέλες πάνω του δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν πια οι κορδέλες τυλιχτούν στο στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά σε αυτόν, τότε ο χορός τελειώνει και το στολισμένο γαϊτανάκι μένει να θυμίζει το αποκριάτικο πνεύμα.
Σκύρος – Κουδουνοφόροι
Οι κυρίαρχες μορφές της Σκύρου για τις απόκριες είναι ο Γέρος, η Κορέλα και ο Φράγκος. Ο «γέρος» έχει καλυμμένο το πρόσωπό του με προβιά μικρού κατσικιού, φοράει μία χοντρή μαύρη κάπα και υφαντή βράκα και έχει στη μέση του 2-3 σειρές κουδούνια με μεγάλο βάρος. Η «κορέλα» είναι η ντάμα του ντυμένη με παραδοσιακά σκυριανά ρούχα και κυρίαρχο χρώμα το άσπρο ώστε να βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με το μαύρο χρώμα του «γέρου» και έχει και αυτή καλυμμένο το πρόσωπό της. Τα σοκάκια της Σκύρου γεμίζουν κάθε χρόνο στις Απόκριες από τους ήχους των κουδουνιών και το θέαμα είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Έθιμο πολλών χρόνων με διονυσιακές ρίζες, ο Γέρος και η Κορέλα υπενθυμίζουν μια φυσική καταστροφή που κατέστρεψε όλα τα κοπάδια του νησιού. Μετά από αυτήν την καταστροφή ένας βοσκός με τα κουδούνια των ζώων του γύρισε το χωριό για να πει το κακό νέο και στους υπόλοιπους.
Νάουσα – Γενίτσαροι και Μπούλες
Οι «Μπούλες» είναι ένα χορευτικό δρώμενο και αυτό γιατί κατά την διάρκεια της τέλεσής του απαιτείται χορευτική συμμετοχή από ομάδες ανθρώπων. Σε αυτό το έθιμο για να λάβει κανείς μέρος θα πρέπει να ακολουθήσει τους αυστηρούς κανόνες που θέτονται σχετικά με την συμπεριφορά, το δρομολόγιο και άλλες προκαθορισμένες προϋποθέσεις οι οποίες προκύπτουν από το αρχαίο τελετουργικό.
Ένας απαράβατος κανόνας του εθίμου που δεν αλλοιώθηκε όσα χρόνια κι αν πέρασαν είναι πως οι τελεστές του εθίμου είναι αυστηρά μόνο άντρες. Από τα πολύ παλιά χρόνια στα μπουλούκια έπαιρναν μέρος και μικρά αγόρια.
Το έθιμο ξεκινάει νωρίς το πρωί, την παραμονή της Κυριακής της Αποκριάς όπου κι αρχίζει το ντύσιμο. Αυτό συμβαίνει γιατί τ’ ασήμια που θα κοσμήσουν τα πανάκριβα υφάσματα πρέπει να ραφτούν ένα ένα πάνω σε ένα ειδικά σχεδιασμένο για την τελετή γιλέκο. Τελευταία προσθήκη για να ολοκληρωθεί η αμφίεση της Μπούλας είναι το περίτεχνο και συνάμα πολύπλοκο κεφαλοδέσιμο. Αυτό, τοποθετείται από ειδικό τεχνίτη, έτσι ώστε να δεθεί σωστά και σφιχτά για ν’ αντέξει στις μεγάλες διαδρομές που θα διανύσουν οι τελεστές και στους πολλούς και έντονους χορούς που απαιτεί η τέλεση του εθίμου.
Η φορεσιά για τις «Μπούλες» απαιτεί πολλά κοσμήματα κυρίως ασημένια γι’ αυτό και οι συμμετέχοντες στο έθιμο ξεκινούσαν την συλλογή τους τουλάχιστον τρεις μήνες πριν. Πολλά από τα ασημικά που συνοδεύουν την εντυπωσιακή αμφίεση είναι σπάνια, ανεκτίμητης αξίας οικογενειακά κειμήλια. Τα υφάσματα που αποτελούν την ενδυμασία της «Μπούλας» (νύφης) είναι πανάκριβα μέχρι και σήμερα γι’ αυτό και έραβαν μερικά μέρη της φορεσιάς και τα υπόλοιπα τα δανείζονταν από τελεστές του εθίμου προηγούμενων χρόνων.
Εντύπωση προκαλεί η παραδοσιακή μάσκα που ονομάζεται πρόσωπος ή προσωπίδα που είναι ίσως το σημαντικότερο εξάρτημα της φορεσιάς της νύφης αλλά και του άντρα που συμμετέχει στο έθιμο.
Νάξος – Κορδελάτοι
Οι Κορδελάτοι δεν είναι τίποτα περισσότερο από το αναπόσπαστο μέρος ενός περιοδεύοντος θιάσου. Ο θίασος αυτός αποτελείται από τον αρχηγό του, τον μπαϊρακτάρη, τους λεβέντες, νέους με στολή τσολιά που στην πλάτη τους κρέμονται πολύχρωμες κορδέλες και μαντήλια (κατ’ αναλογία ίσως με το γαϊτανάκι), τους ληστές, τους μοσκάρους και τέλος τα όργανα μαζί με τη σημαία, το μπαϊράκι.
Η προετοιμασία έχει ιδιαίτερη σημασία και οι επισκέψεις στα γειτονικά χωριά είναι μέρος της ιεροτελεστίας… Ηγείται της πομπής ο μπαϊρακτάρης, ένας μεγάλης ηλικίας άνδρας, ο οποίος κρατά το λάβαρο της Αποκριάς, κι από εκεί και πέρα η αντροπαρέα έχει και τα παραδοσιακά όργανα αλλά και μία …καραμπίνα. Και βέβαια ο σκοπός των επισκέψεων έχει ως στόχο νύφες και πολύ χορό… Μεταφέρει το αποκριάτικο κλίμα με τα γλέντια και τους χορούς, να διασκεδάσει δηλαδή τους κατοίκους των χωριών.
Άμφισσα, Γαλαξίδι – Αλευροπόλεμος
Το έθιμο των αλευρομουτζουρωμάτων κρατάει αιώνες, καθώς η απαρχή του είναι δύσκολο να εντοπιστεί.
Ο «αλευροπόλεμος», αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι ξεκινούν το απομεσήμερο της Καθαράς Δευτέρας και είναι η κορύφωση των εορτών της Αποκριάς. Μικροί και μεγάλοι, νέοι και… μεγαλύτεροι, καλυμμένοι με τις ολόσωμες φόρμες, μάσκες, μαντήλια, καπέλα και τα σακιά με τα «πολεμοφόδια» στα χέρια κατεβαίνουν τα στενά δρομάκια του Γαλαξιδίου, πετώντας ο ένας στον άλλο αλεύρι και χαρτοπόλεμο, μέχρι να γίνουν όλοι και όλα πολύχρωμοι! Δεν υπάρχουν γνωστοί και άγνωστοι εδώ, στα αλευρομουτζουρώματα είναι όλοι μια παρέα!
Προορισμός το λιμάνι, όπου η «μάχη» κορυφώνεται μέχρι το βράδυ, που οι κατάκοποι «πολεμιστές» μετακινούνται προς τα αυτοσχέδια γλέντια στις πλατείες και τα στενά. Η μουσική στα αλευρομουτζουρώματα βέβαια δεν σταματάει λεπτό κι εκτός από τα γνωστά καρναβαλικά, εδώ κυρίαρχο ρόλο έχουν οι κουδούνες, καραμούζες και νταούλια συνοδεύουν το κομβόι, ενώ ανάμεσα στους συμμετέχοντες, θα δείτε και ξεχαρβαλωμένα, βαμμένα αυτοκίνητα, τα «άρματα», που τους μεταφέρουν! Τα αλευρομουτζουρώματα δεν σταματούν αν δεν βαφτεί το λιμάνι, ακόμα και η θάλασσα δηλαδή, πολύχρωμο, όπως και όλοι όσοι βρίσκονται εδώ.
Κοζάνη – Φανοί
Ένα ζωντανό έθιμο που στηρίζεται στην αυθόρμητη συμμετοχή των κατοίκων, αναβιώνοντας μια παράδοση, οι ρίζες της οποίας χάνονται στα βάθη του χρόνου. Γλέντι και ξεφάντωμα με φαγητό, κρασί, χορό, τραγούδι και αθυροστομία χωρίς όρια είναι τα χαρακτηριστικά των εκδηλώσεων.
Οι «Φανοί» είναι μεγάλες φωτιές που ανάβουν στις διάφορες γειτονιές της Κοζάνης και οι ντόπιοι τραγουδούν αποκριάτικα τραγούδια (στο τοπικό ιδίωμα), που σατιρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα. Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, κάθε μέρα μια γειτονιά ανάβει τον δικό της «Φανό». Το βράδυ της Κυριακής (της Μεγάλης Αποκριάς) ανάβουν όλοι οι «Φανοί» σ’ όλες τις γειτονιές και η πόλη ζει ένα ξέφρενο παραδοσιακό γλέντι ως το πρωί.
Ιωάννινα – Τζαμάλες
«Τζαμάλες», κατά το τοπικό ιδίωμα, ονομάζονται οι μεγάλες αποκριάτικες φωτιές που ανάβουν κάθε χρόνο σε διαφορετικές συνοικίες της πόλης των Ιωαννίνων την τελευταία Κυριακή πριν την αρχή της Σαρακοστής. Γύρω τους στήνεται κάθε χρόνο γλέντι με πολύ χορό και κρασί που κρατά μέχρι τα ξημερώματα. Το έθιμο υπάρχει από τον 19ο αιώνα και αναβιώνεται κάθε χρόνο από το λαό καθώς θεωρείται ως καθαρτήριο για να ανοίξει καλά η νέα χρονική περίοδος, δηλαδή αυτή που θα έρθει μετά τον Χειμώνα.
Ζάκυνθος – Κηδεία της Μάσκας
Ένας παραδοσιακός ντελάλης γυρίζει το νησί και διαλαλεί το πρόγραμμα του καρναβαλιού. Τις απόκριες στη Ζάκυνθο διοργανώνονται χοροί, παρελάσεις και άλλα δρώμενα. Τις Κυριακές των Απόκρεω και της Τυρινής γίνεται η περιφορά του Καρνάβαλου με συνοδεία αρμάτων από όλες τις περιοχές του νησιού. Οι εκδηλώσεις κλείνουν με την πολύ διασκεδαστική «Κηδεία της Μάσκας». Πρόκειται για μια αναπαράσταση – παρωδία κηδείας με πολύ γέλιο. Εκεί, τη θέση του νεκρού παίρνει ο Καρνάβαλος, ενώ ακολουθούν οι θλιμμένοι συγγενείς, με απερίγραπτη εξέλιξη. Το καρναβάλι δεν περιορίζεται μόνο στην πόλη, αλλά μεταφέρεται και σ’ όλα τα χωριά του νησιού. Η πομπή καταλήγει στο λιμάνι όπου ο Βασιλιάς Καρνάβαλος καίγεται με το φέρετρο του ανοιχτά στο πέλαγος με πυροτεχνήματα και φωτισμένες γόνδολες να περιβάλλουν τη μεγαλειώδη κηδεία.
Διδυμότειχο – Το έθιμο του «Μπέη»
Στα χρόνια της τουρκοκρατίας υπήρχαν πολλοί Τούρκοι με μεγάλες περιουσίες που οι κάτοικοι τους ονόμαζαν «Μπέηδες». Οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν στους Έλληνες να συγκεντρώνονται και να μιλάνε ελεύθερα. Μετά από προσπάθειες, τους επέτρεπαν να συγκεντρώνονται την Αποκριά, να μιλούν ελεύθερα και να λύνουν τα προβλήματά τους. Σιγά-σιγά μπορούσαν να σατιρίζουν τους Τούρκους και να τους πειράζουν, μόνο εκείνη τη μέρα. Το έθιμο συνεχίστηκε και μετά την απελευθέρωση γινόταν σαν γιορτή για την απελευθέρωση από την εκμετάλλευση των Τούρκων. Κράτησε, και με τα χρόνια αύξησε το σατιρικό και περιπαικτικό χαρακτήρα του.
Το έθιμο του «Μπέη», περιέχει διονυσιακά στοιχεία και έχει σατιρικό χαρακτήρα. Το ντύσιμο σχεδόν όλων των προσώπων βασίζεται σε ρούχα παλαιότερων εποχών και στον αυτοσχεδιασμό. Αφού τελειώσει η «γύρα» του μπέη, γίνεται αναπαράσταση των τοπικών εργασιών (όργωμα, θερισμός) από τους γεωργούς. Ακολουθεί γαϊδουροδρομία και ρωμαϊκή πάλη. Μετά την ολοκλήρωση της ρωμαϊκής πάλης, ο κόσμος μαζεύεται στις ταβέρνες. Εκεί, μαζί με το προσωπικό του Μπέη πίνει και διασκεδάζει με παραδοσιακά όργανα της περιοχής.
Καστοριά – Μπουμπούνες
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στις πλατείες της Καστοριάς και στα χωριά στήνονται μεγάλες φωτιές, τηρώντας ένα προχριστιανικό έθιμο που ακούει στο όνομα Μπουμπούνες. Γύρω από την αναμμένη μπουμπούνα, οι παρευρισκόμενοι πίνουν και γεύονται εδέσματα της μέρας της Αποκριάς, που καταναλώνονται εν όψει της Καθαράς Δευτέρας. Λαϊκές ορχήστρες παίζουν τοπικούς παραδοσιακούς σκοπούς και ακολουθεί χορός μέχρι να σβήσει η μπουμπούνα και να πάρει μαζί της τα κακά πνεύματα. Έτσι, ο εξαγνισμός της Σαρακοστής να ξεκινήσει χωρίς αυτά.
Στα σπίτια τηρούν το έθιμο του «Χάσκαρη». Μετά το βραδινό φαγητό διασκεδάζουν όλοι με τις προσπάθειες που καταβάλουν όλα τα μέλη της οικογένειας για να “πιάσουν” με το στόμα ολάνοιχτο το βρασμένο αυγό. Αυτό το αυγό τους προσφέρεται με τη βοήθεια ενός ξύλινου ραβδιού και μιας κλωστής στην οποία δένεται το αυγό. Ο συμβολισμός του χάσκαρη έχει να κάνει με τη σαρακοστή. Με αυγό κλείνει το στόμα για την νηστεία, με αυγό ανοίγει ξανά το βράδυ της ανάστασης.
Σέρρες – Το έθιμο του «Μπαμπόγερου»
Την Κυριακή της Τυρινής και την Καθαρά Δευτέρα, στο χωριό Φλάμπουρο αναβιώνει το έθιμο του Μπαμπόγερου. Ο Μπαμπόγερος συμβολίζει το καλό και την υγεία. Η εμφάνισή του είναι ξεχωριστή και παράλληλα τρομακτική. Είναι ντυμένος με μαύρα ή καφέ δέρματα αιγοπροβάτων και από τη μέση του κρέμονται διαφορετικού μήκους κουδούνια. Διακρίνονται μόνο τα μάτια του, αφού στο κεφάλι του φοράει ένα μαύρο καπέλο. Είναι ένα μυτερό καπέλο περίπου τριών μέτρων, στολισμένο με χάντρες, κορδέλες και μαντήλια. Νωρίς το πρωί, ο Μπαμπόγερος, αφού πάρει την ευλογία της μάνας του, κατευθύνεται στην εκκλησία για να πάρει τη χάρη της Αγίας Άννας. Στη συνέχεια επισκέπτεται κάθε σπίτι του χωριού με σκοπό να σκορπίσει το κακό και να φέρει τύχη και υγεία.
Το έθιμο του Μπαμπόγερου ολοκληρώνεται την Καθαρά Δευτέρα, με ένα μεγάλο γλέντι, που στήνεται στην πλατεία του χωριού. Δίνεται έτσι στους επισκέπτες η ευκαιρία να θαυμάσουν τον περίτεχνο και μοναδικό χορό των Μπαμπόγερων, αλλά και την ευκαιρία να δοκιμάσουν νηστίσιμα εδέσματα.
Αμοργός
Στην Αμοργό οι Απόκριες έχουν διαφορετική γεύση, εκεί αναβιώνει το έθιμο του καπετάνιου! Το πρωί της Τυρινής οι νέοι, ντυμένοι με βράκες με ζωνάρι στη μέση, με τραγιάσκες και παραδοσιακά γιλέκα διακοσμημένα χιαστί με χρωματιστές κορδέλες, παίρνουν τον δρόμο για την εκκλησία της Παναγίας την Επανοχωριανής. Οι νέοι αυτοί συνοδεύονται από οργανοπαίχτες που τραγουδούν μαντινάδες και τον «Αποκριανό»: «Πέρασαν οι αποκριές πάνε και οι τυρινάδες… Ένα αντίστοιχο έθιμο αναβιώνει και στη Σέριφο την Κυριακή της Τυρινής.
Σκόπελος
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς άντρες ντυμένοι με πρόχειρα ρούχα κρατούν στα χέρια τους ένα καΐκι κατασκευασμένο από καλάμια και ξύλα, την «Τράτα». Οι τραταραίοι (το πλήρωμα) όλοι με ένα σταυρό από λουλάκι στο μέτωπο και στα μάγουλα γυρνούν όλη την πόλη χορεύοντας και τραγουδώντας άσεμνα τραγούδια και μερικές φορές ρίχνουν και δίχτυα, στα οποία πιάνονται οι περαστικοί. Το μπουλούκι που ακολουθεί την τράτα με τους “τραταραίους” αποτελείται από κάθε λογής μασκαρεμένους. Εκείνοι τραγουδούν, χορεύουν και πίνουν ενώ κατά το σούρουπο η πορεία αυτή καταλήγει στην παραλία όπου και θα “φουντάρουν” στη θάλασσα την τράτα τους. Το γλέντι και οι χοροί θα συνεχίσουν στα σπίτια μέχρι τις πρωινές ώρες. Πρόκειται για έθιμο που αναπαριστά τους κουρσάρους που παλιότερα λυμαίνονταν τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά και αποτελούσαν τον φόβο και τον τρόμο των κατοίκων.
Μυτιλήνη – Οι Κουδουνάτοι
Το έθιμο των κουδουνάτων αναβιώνει κάθε χρόνο στην γραφική Λέσβο, κυρίως στο χωριό Μεσότοπο του Δήμου Ερεσού. Οι «Κουδουνάτοι» συμβολίζουν τις ψυχέςπεθαμένων, που έχουν το χάρισμα να γονιμοποιούν τη γη. Οι νέοι συγκεντρώνονται στην αυλή ενός σπιτιού όπου οι ηλικιωμένοι τους τοποθετούν κουδούνια που ζυγίζουν πάνω από 20 κιλά.
Μεθώνη – Του Κουτρούλη ο Γάμος
Σάτιρα και χιούμορ σε ένα από τα πιο ξεκαρδιστικά έθιμα του ελληνικού καρναβαλιού. Η ιστορία αρχίζει όταν ο τελευταίος Έλληνας ιππότης ο Ιωάννης Κουτρούλης ερωτεύθηκε μια ντόπια, που όμως ήταν παντρεμένη. Εκείνος την έκλεψε και αποφάσισε να συγκατοικήσει μαζί της, γεγονός που προκάλεσε τον αφορισμό της γυναίκας από την Εκκλησία. Η αναβίωση του εθίμου βασίστηκε στη θέληση των κατοίκων της Μεθώνης να γιορτάζουν τα κούλουμα στον εσωτερικό χώρο του κάστρου. Κάθε χρόνο οι διάλογοι εμπλουτίζονται με θέματα από την επικαιρότητα για να αντικατοπτρίζεται το πνεύμα του εθίμου.
Ξάνθη και Πάτρα – Καρναβάλι
Οι δύο επίσημα καρναβαλικές πόλεις της Ελλάδας εγγυώνται αξέχαστες αποκριές με πολύχρωμες παρελάσεις!
Στην Πάτρα γίνεται το μεγαλύτερο καρναβάλι της Ελλάδας με διάρκεια δύο μηνών και την τελευταία Κυριακή της αποκριάς γίνεται παρέλαση αρμάτων με επικεφαλής το ομοίωμα του θεού της αποκριάς του «Καρνάβαλου» και ακολουθία διάφορων άλλων έξυπνων μασκαρεμάτων, με τη συμμετοχή 40.000 καρναβαλιστών, και πλήθους επισκεπτών.
Δείτε στο χάρτη της Ελλάδας τα έθιμα της Αποκριάς!
Διάσημα καρναβάλια στον κόσμο Μόνον οι Καθολικοί και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί γνωρίζουν τις απόκριες, ενώ στην προτεσταντική βόρεια Ευρώπη δεν υπάρχουν.
Το Καρναβάλι της Βενετίας με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων και καταβολές που αντλούνται από τα ρωμαϊκά Saturnalia και τις ελληνικές διονυσιακές γιορτές, δεν θεωρείται άδικα ένα από τα μακροβιότερα καρναβάλια του κόσμου…
Το Καρναβάλι της Βενετίας θεωρείται ότι ξεκίνησε το 1162 μετά από μάχη της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας με τον πατριάρχη Ουλρίκο ντι Τρεβέν. Για να γιορτάσει τη νίκη, ο κόσμος άρχισε να συγκεντρώνεται και να χορεύει στην Πλατεία του Αγίου Μάρκου. Κατά την περίοδο της Αναγέννησης, το καρναβάλι έγινε επίσημος θεσμός και οι μπαρόκ μεταμφιέσεις θεωρήθηκαν ένας τρόπος επίδειξης του γοήτρου της Βενετίας. Το 1797 το καρναβάλι απαγορεύτηκε από τον βασιλιά της Αυστρίας και οι μάσκες θεωρήθηκαν παράνομες. Επανήλθε μετά από σχεδόν δυο αιώνες, το 1979, και μετατράπηκε στην πιο φαντασμαγορική γιορτή της πόλης.
Είναι διάσημο για τις υπέροχες φορεσιές εποχής του με Μαρκησίες και Κόμηδες ενώ οι μάσκες είναι χαρακτηριστικές.
Κατά το διάστημα του καρναβαλιού, επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου συρρέουν στην πόλη για να απολαύσουν το μοναδικό θέαμα. Υπολογίζεται ότι περίπου 3 εκατομμύρια επισκέπτονται τη «Γαληνοτάτη» τη συγκεκριμένη περίοδο.
Βραζιλία
Οι μέρες του Καρναβαλιού στην «ωραία Βραζιλία» διακρίνονται για το απροσποίητο κέφι, την αυθόρμητη ζωντάνια και τη μεταδοτική θετική τους ενέργεια που, σε συνδυασμό με τη φιλόξενη ιδιοσυγκρασία του λαού της, προσφέρουν ένα αξέχαστο υπερθέαμα – πρόκληση σε όλες τις αισθήσεις.
Το Καρναβάλι του Ρίο ντε Τζανέιρο θεωρείται το μεγαλύτερο του κόσμου και πολυπληθέστερο σε μια φαντασμαγορική κάθε φορά παρουσίαση όπου συνδυάζεται με παραδοσιακούς ξέφρενους χορούς όπως η Σάμπα.
Όπου κι αν επιλέξετε να γιορτάσετε τις φετεινές Αποκριές, σας ευχόμαστε να περάσετε όμορφα, με άφθονο γέλιο, χορό και τραγούδι!
Υπάρχουν κάποια βιβλία αεικίνητα, που δεν τους αρέσει να περιμένουν υπομονετικά σε ένα ράφι βιβλιοθήκης να τα διαλέξουν και να τα διαβάσουν. Κάποια βιβλία ταξιδιάρικα, που θέλουν να τρυπώσουν σε πολλές παιδικές αγκαλιές, να γνωρίσουν κάθε ελληνικό σχολείο όσο απομακρυσμένο κι αν είναι, να προσφέρουν χαρά, γνώσεις και συγκινήσεις σε όσο το δυνατόν περισσότερους μικρούς αναγνώστες γίνεται!
Πώς το καταφέρνουν αυτό; Ετοιμάζουν τη μικρή, μπλέ βαλίτσα τους με τα ροδάκια και ξεκινούν τα ταξίδια! Ένα ταξίδι κάθε μήνα σε φιλόξενα σχολεία που τα αναζήτησαν και τα περιμένουν με ανυπομονησία.. Οι θεματικές ενότητες πολλές: Γιά όλα τα γούστα και τα ενδιαφέροντα. Ταξιδεύουν τα βιβλία σε ρόδες, ταξιδεύουν και τα παιδιά μαζί τους. Κι όταν οι μέρες περάσουν, βάζουν πανιά για καινούρια ταξίδια, για νέες αναγνωστικές διαδρομές!
Μια τέτοια βαλίτσα φιλοξενήσαμε κι εμείς το Δεκέμβριο στο Σχολείο μας. Δεν ήταν η πρώτη φορά που μας είχε επισκεφθεί. Ανταποκρίνεται πάντα πρόθυμα στο κάλεσμα μας. Κι εμείς την υποδεχόμαστε με την ίδια χαρά και ενθουσιασμό!
Η θεματική ενότητα που επιλέξαμε αυτή τη φορά είχε τον τίτλο: «Oι φίλοι μου κι εγώ»! Ένα θέμα «πρώτης γραμμής» για τα παιδιά αυτής της ηλικίας, ευαίσθητο αλλά και δύσκολο, αγαπησιάρικο αλλά και στενάχωρο. Γιατί πολλές φορές οι ήρωες της κάθε ιστορίας έχουν προβλήματα που πονάνε και δεν συζητιούνται εύκολα: φτώχεια, ορφάνια, αρρώστια, απώλεια, θάνατος, πόλεμος, μετανάστευση, μοναξιά. Ο σάκος αυτός έγινε για να δώσει στα παιδιά την ευκαιρία να εκφράσουν τα συναισθήματά τους μέσα στην ασφάλεια και τη ζεστασιά που προσφέρει μια κοινότητα αναγνωστών.
Ενδεικτικά ακολουθούν κάποιες φωτογραφίες από τη «διαδρομή» της βαλίτσας με ρόδες στο σχολείο μας!
Τα βιβλία σε ρόδες έφτασαν στο σχολείο μας και τα υποδεχθήκαμε με μεγάλη χαρά!
Έγιναν αναπόσπαστο μέρος της Σχολικής μας Βιβλιοθήκης, όπου γνώρισαν όλες της τις γωνιές!
Υποδέχτηκαν παιδιά από διαφορετικές τάξεις, γιατί το διάβασμα δεν έχει όρια και ηλικία!
Γράψαμε τις εντυπώσεις μας στο τετράδιο που συνοδεύει κάθε βαλίτσα όπου και διαβάσαμε τι είχαν γράψει πριν από εμάς οι μικροί αναγνώστες των άλλων σχολείων, συνειδητοποιώντας έτσι ότι είμαστε μέρος μιάς μεγάλης, αναγνωστικής αλυσίδας.
Το ταξίδι αυτό τελείωσε με μια ευχή: Kαλοτάξιδα να είναι πάντα τα βιβλία σε ρόδες και του χρόνου με το καλό, ούριος άνεμος να τα φέρει ξανά κοντά μας!
* Για περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ πατήστε εδώ.
Διδώ Σωτηρίου | Κιρκιντζές Αϊδινίου, 18 Φεβρουαρίου 1909 – Αθήνα, 23 Σεπτεμβρίου 2004 |
«…τόσα φαρμάκια, τόση συφορά κι εμένα ο νους να γυρίσει θέλει πίσω στα παλιά! Να‘ ταν, λέει, ψέμα όλα όσα περάσαμε και να γυρίζαμε τώρα δα στη γη μας, στους μπαξέδες μας, στα δάση μας με τις καρδερίνες, τις κάργες και τα πετροκοτσύφια, στα περιβολάκια μας με τις μαντζουράνες και τις ανθισμένες κερασιές, στα πανηγύρια μας με τις όμορφες… Αντάρτη του Κιορ Μεμέτ, χαιρέτα μου τη γη όπου μας γέννησε… Ας μη μας κρατάει κάκια που την ποτίσαμε με αίμα… Ανάθεμα στους αίτιους!»
*
Η Άλκη Ζέη για την Διδώ Σωτηρίου: “Εκεί που κατάλαβα πιο πολύ ότι η Διδώ είναι μέσα στις ψυχές των ανθρώπων, όσο και να σας φανεί απίθανο, ήταν στην Τουρκία. Ενα χρόνο μετά τον θάνατό της, ένας σύλλογος με έδρα στη Μυτιλήνη που λέγεται Ειρήνη στο Αιγαίο και έχει μέλη και Τούρκους, με κάλεσαν και πήγαμε μαζί με άλλους στον Κιρκιντζέ, όπου διαδραματίζονται τα «Ματωμένα Χώματα».
Καθώς πηγαίναμε, που ήταν πολλές ώρες με το λεωφορείο, είδαμε σε μια γέφυρα επάνω σε μια γιγαντοαφίσσα τη Διδώ με το μπερεδάκι της να χαμογελάει. Μου φάνηκε σαν να με καλωσόριζε. Στον Κιρκιντζέ, μας μοίρασαν λουκουμάδες, συνήθεια που έχουν οι Τούρκοι αντί για κόλυβα.
Η διερμηνέας με παρουσίασε ως ανιψιά της Διδώς. Με αγκάλιαζαν, με φιλούσαν και μου έλεγαν μια φράση που δεν καταλάβαινα. Η διερμηνέας μου το είπε: «Ανάθεμα στους αίτιους», όπως τελειώνουν τα «Ματωμένα Χώματα». Σε αυτή τη μικρή πόλη, κάτι ανάμεσα σε πόλη και χωριό, όλοι οι άνθρωποι στον δρόμο μας αγκάλιαζαν, έκλαιγαν και μιλούσαν για τη Διδώ. Κατάλαβα πολλά.”
*
Στις 18 Φεβρουαρίου 1909 γεννιέται στον Κιρκιντζέ Αϊδινίου η Μικρασιάτισσα συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου, κόρη του Ευάγγελου Παπά και της Μαριάνθης Παπαδοπούλου.
Προσφυγοπούλα το 1922 ,ανατράφηκε από τους πλούσιους θείους της, Μαρίτσα και Γιώργο Νικητόπουλο. Στην Αθήνα τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές , πήρε δίπλωμα καθηγήτριας γαλλικών και για λίγους μήνες παρακολούθησε μαθήματα Λογοτεχνίας στη Σορβόννη. Ασχολείται επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία από το 1937. Στην περίοδο της κατοχής δούλεψε στον παράνομο Τύπο ως ειδικευμένη στη διεθνή πολιτική.
Το πρώτο της βιβλίο «Οι νεκροί περιμένουν» αναφέρεται στα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής και κυκλοφορεί το 1959. Τα «Ματωμένα χώματα» το 1969, είναι μια τοιχογραφία της μικρασιατικής τραγωδίας μέσα από τις περιπέτειες του Μανώλη Αξιώτη, ενός απλού αγρότη από τον Κιρκιντζέ. Στη Μ. Ασία αναφέρεται και το δοκίμιό της «Η Μικρασιατική καταστροφή και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού στην Ανατολική Μεσόγειο» (1975).
Τα περισσότερα έργα της μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και αλλεπάλληλες εκδόσεις. Η Διδώ Σωτηρίου αγαπήθηκε όσο λίγοι από τους συγγραφείς της γενιάς της. Βραβεύτηκε από πολλούς φορείς του πνεύματος του τόπου μας: Βραβείο Ιπεκτσί (1983), Ειδικό Κρατικό Βραβείο (1989), Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (1990) και βραβείο της Ένωσης Σμυρναίων. Της απονεμήθηκε επίσης το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικα από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο (1996) και το παράσημο του Αξιωματικού του Τάγματος της Αξίας από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Ζακ Σιράκ.
Στις 23 Σεπτεμβρίου 2004 πετάει για την αιωνιότητα στα 95 της χρόνια. Κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη παρουσία εκπροσώπων του πολιτικού κόσμου και συναδέλφων πεζογράφων και ποιητών.
| Νίκος Καζαντζάκης | 18 Φεβρουαρίου 1883 – 26 Οκτωβρίου 1957 |
«Αυτό θα πει άνθρωπος: να πονάς, ν’ αδικιέσαι, να παλεύεις και να μην το βάνεις κάτω! Αν ήταν να με ρωτούσαν ποιος δρόμος πάει στον ουρανό, θ’ απαντούσα: ο πιο δύσκολος.
Μεγάλη κολυμπήθρα τα δάκρυα, παιδί μου…
Θα βρούμε, εκεί που πάμε, το Θεό. Και θα τον βρούμε, όχι όπως τον παριστάνουν όσοι δεν τον είδαν ποτέ τους, ένα ροδομάγουλο γέρο, που κάθεται μακάρια σε πουπουλένια σύννεφα και προστάζει. Μα σα μικρή φωνή που τινάζεται από τα σωθικά μας και σηκώνει πόλεμο.
Χαίρουμαι, άνθρωπος είμαι, όταν μου τύχει ένα καλό, μα πιο πολύ χαίρουμαι όταν πλακώσει η δύσκολη ώρα! Γιατί λέω: τώρα θα δείξεις, παπα-Φώτη, αν είσαι άντρας αληθινός ή κουνέλι. Όταν πολυσυχάσει το νερό, βουρκιάζει, όταν πολυσυχάσει η ψυχή, βουρκιάζει.
Και στο πιο μικρό πετραδάκι, και στο πιο ταπεινό λουλούδι, και στην πιο σκοτεινή ψυχή, βρίσκεται ολάκερος ο Θεός.»
| Διονύσιος Σολωμός | Ο Κρητικός | εκδόσεις Κίχλη |
Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες σε περασμένα χρόνια. Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα και σε βροχή, σε χιόνια, δεν τραγουδώ παρά γιατί μ’ αγάπησες.
Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα, μόνο γι’ αυτό είμαι σαν κρίνο ολάνοιχτο κι έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα, μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.
Μόνο γιατί όπως πέρναγα με καμάρωσες και στη ματιά σου να περνάει είδα τη λυγερή σκιά μου ως όνειρο να παίζει, να πονάει, μόνο γιατί όπως πέρναγα με καμάρωσες.
Γιατί, μόνο γιατί σε σεναν άρεσε γι’ αυτό έμειν’ ωραίο το πέρασμά μου. Σα να μ’ ακολουθούσες όπου πήγαινα σα να περνούσες κάπου εκεί σιμά μου. Μόνο γιατί σε σεναν άρεσε.
Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη. Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη μένα η ζωή πληρώθη. Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα.
Μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου μου χάρισε η αυγή ρόδα στα χέρια. Για να φωτίσω μια στιγμή το δρόμο σου μου γέμισε τα μάτια η νύχτα αστέρια, μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου.
Μαρία Πολυδούρη
Από την ποιητική συλλογή «Οι τρίλιες που σβήνουν», (1928)
κι ἀνοίγοντας τὰ μπράτσα της πρώτη θὰ σ᾿ ἀγκαλιάσει.
Εἰδέ, κι ἂν ἔχεις φωτεινό, τὸ σπίτι γιὰ νὰ τὴ δεχθεῖς, καὶ σὰν φανεῖ τρέξεις σ᾿ αὐτήν, κι ἐμπρὸς στὰ πόδια της συρθεῖς, ἂν εἶναι νὰ ῾ρθεῖ, θὲ νά ῾ρθεῖ, – ἀλλιῶς θὰ προσπεράσει.
Κώστας Ουράνης
Κι αν γεννηθείς κάποια στιγμή Μιαν άλλη που δε θα υπάρχω Μη φοβηθείς Και θα με βρείς είτε σαν άστρο Όταν μονάχος περπατάς στην παγωμένη νύχτα Είτε στο βλέμμα ενός παιδιού που θα σε προσπεράσει Eίτε στη φλόγα ενός κεριού που θα κρατάς Διαβαίνοντας το σκοτεινό το δάσος
Γιατί ψηλά στον ουρανό που κατοικούνε τ’ άστρα Μαζεύονται όλοι οι ποιητές
Και οι εραστές καπνίζουν σιωπηλοί πράσινα φύλλα
Μασάν χρυσόσκονη πηδάνε τα ποτάμια Και περιμένουν
Να λιγωθούν οι αστερισμοί και να λιγοθυμήσουν
Να πέσουν μεσ’ στον ύπνο σου Να γίνουν αναστεναγμός στην άκρη των χειλιών σου Να σε ξυπνήσουν και να δεις απ’ το παραθυρό σουΤο προσωπό μου φωτεινό Να σχηματίζει αστερισμό Να σου χαμογελάει Και να σου ψιθυρίζει Καλή νύχτα
Μάνος Χατζιδάκις
| Ερωτικό | Μυθολογία και Μυθολογία Δεύτερη | εκδόσεις Άγρα | 1966
Η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 13 Φεβρουαρίου όπως καθιερώθηκε με απόφαση της UNESCO τον Σεπτέμβριο του 2011, προκρίνοντας την ημερομηνία αυτή κατά την οποία το 1946 πρωτολειτούργησε το ραδιόφωνο του ΟΗΕ.
Αθήνα, 1960: Νεαρός ακροατής ακούει προσηλωμένος την εκπομπή της Θείας Λένας στο ραδιόφωνο.
| Charles Darwin (Κάρολος Δαρβίνος) | 12 Φεβρουαρίου 1809 – 19 Απριλίου 1882 |
Δεν μπορούσε κανείς να κουβεντιάσει με τον Δαρβίνο χωρίς αυτός να του θυμίσει τον Σωκράτη. Υπήρχε η ίδια επιθυμία να ανακαλύψει κάποιον σοφότερο από τον εαυτό του, η ίδια πίστη στην κυριαρχία της λογικής, το ίδιο άμεσο χιούμορ, το ίδιο συμπονετικό ενδιαφέρον για όλους τους τρόπους και τα έργα των ανθρώπων.
[…] Κανένας δεν πάλεψε πιο έντιμα και κανένας δεν υπήρξε πιο τυχερός από τον Κάρολο Δαρβίνο. Ανακάλυψε μια σπουδαία αλήθεια, που ποδοπατήθηκε και καθυβρίστηκε από μισαλλόδοξους και γελοιοποιήθηκε σε όλο τον κόσμο• έζησε αρκετά για να τη δει, κυρίως με δικές του προσπάθειες, να εγκαθιδρύεται με αδιαμφισβήτητο τρόπο στην επιστήμη και να ενσωματώνεται αδιάρρηκτα στις πλέον διαδεδομένες ιδέες του ανθρώπου• και μόνο αυτοί που καθυβρίζουν, αλλά δεν τολμούν, τη μισούν και τη φοβούνται. Τι περισσότερο από αυτό θα μπορούσε να επιθυμεί ένας άνθρωπος;
| Απόσπασμα από τη νεκρολογία του T.H. Haxley, η οποία περιλαμβάνεται στο βιβλίο “Η έκφραση των συγκινήσεων στον άνθρωπο και τα ζώα” | μτφρ.: Κατερίνα Λιγκοβανλή | Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης |
Ο Κάρολος Δαρβίνος, όπως είναι γνωστός στην Ελλάδα ο Τσαρλς Ρόμπερτ Ντάργουιν (Charles Robert Darwin), γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1809 στο Σρούσμπερι της Δυτικής Αγγλίας. Ήταν γιος του γιατρού Ρόμπερτ Ντάργουιν και της Σουζάνας Γουέτζγουντ, κόρης του περίφημου αγγειοπλάστη Τζοσάια Γουέτζγουντ.
Η διανοητική ανάπτυξη του μικρού Κάρολου υπήρξε αργή. Στο σχολείο ήταν μέτριος μαθητής, ενώ στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, όπου τον έστειλαν το 1825 για να σπουδάσει γιατρός, απέτυχε. Η περιγραφή των ασθενειών τού προκαλούσε ρίγος, όπως έλεγε, ενώ οι εγχειρίσεις χωρίς αναισθησία έθιγαν την ευαισθησία του.
Δύο χρόνια αργότερα άρχισε να σπουδάζει θεολογία στο Κέιμπριτζ για να γίνει παπάς. Λίγο μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, του έγινε μία πρόσκληση να συνοδεύσει μία εξερευνητική αποστολή, με στόχο να καταγράψει τα ζωικά είδη στα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου και στη Γη του Πυρός. Για κάθε μέρα από το 1832 έως το 1836 κρατούσε ειδικό ημερολόγιο και μετά το τέλος του ταξιδιού, άρχισε τις συγκριτικές μελέτες. Από το 1839 έως το 1846 πραγματοποίησε γεωλογικές παρατηρήσεις στις Άνδεις της Χιλής και βιολογικές παρατηρήσεις στα νησιά Γκαλάπαγκος.
Το 1859 δημοσίευσε τα πορίσματά του στο βιβλίο «Η προέλευση των ειδών», υποστηρίζοντας ότι τα είδη του ζωικού βασιλείου δεν παραμένουν αμετάβλητα, όπως υποστήριζε ο Αριστοτέλης, αλλά έχουν κοινή καταγωγή και μέσω της φυσικής επιλογής εξελίσσονται με την πάροδο των χιλιετιών.
Η θέση αυτή δημιούργησε έντονες αντιδράσεις από την πρώτη στιγμή, όχι μόνο από την επιστημονική κοινότητα, αλλά και από την Εκκλησία, που πιστεύει ότι η δημιουργία του κόσμου είναι αποτέλεσμα της Θείας Χάριτος. Ο Δαρβίνος χαρακτηρίστηκε άθεος και χλευάστηκε ως απόγονος πιθήκων, ενώ κάποιοι από τους υποστηρικτές του σύρθηκαν στα δικαστήρια (Δίκη των Πιθήκων). Σήμερα, πάνω από ένα αιώνα μετά το θάνατό του, η επιστημονική κοινότητα έχει αποδεχτεί τη θεωρία του, η οποία επαληθεύτηκε στο μεταξύ μέσα από πλήθος παρατηρήσεων και νεότερων ανακαλύψεων.
Στην προσωπική του ζωή, ο Δαρβίνος ήταν παντρεμένος με την πρώτη του εξαδέλφη Έμα Γουέτζγουντ (1808-1896), με την οποία απέκτησε 10 παιδιά.
Ο Κάρολος Δαρβίνος πέθανε στις 19 Απριλίου 1882 στο Λονδίνο, σε ηλικία 73 ετών.
Καλή και χρήσιμη η Γραμματική, αλλά πρέπει να το παραδεχτούμε: Mερικές φορές γίνεται βαρετή! Πώς λοιπόν θα μάθουμε διασκεδάζοντας; Σε ό,τι αφορά στις πτώσεις, η απάντηση είναι εύκολη: Θα μας βοηθήσουν 4 γιαγιάδες οι οποίες συναντώνται κάθε μέρα στην οδό Πτώσης 4, για πλέξιμο και κουτσομπολιό!
Έτσι λοιπόν οι μαθητές του Β2, άφησαν για λίγο στην άκρη τα βιβλία και πήγαν μέχρι την οδό Πτώσης 4, να συναντήσουν τις γιαγιάδες για τις οποίες είχαν ακούσει τόσα πολλά από τη δασκάλα τους! Μόλις τους είπε μάλιστα ότι σε τρατάρουν πίτες και καλούδια, δεν τα κρατούσες με τίποτα!
Η πρώτη που συνάντησαν ήταν η Ονομαστική η οποία είναι ονομαστή για τις πίτες της και τα κουτσομπολιά της! Αγαπημένη ερώτηση: Ποιός;
Η δεύτερη, λέγεται Γενική, γιατί κάνει την πιο καλή γενική καθαριότητα! Αγαπημένη ερώτηση: Ποιανού;
H τρίτη, είναι η Αιτιατική η οποία είναι σχεδόν κουφή! Φοράει ένα ακουστικό που δεν λειτουργεί και γι΄ αυτό ρωτάει ξανά και ξανά μέχρι να σιγουρευτεί ότι δεν της έχει ξεφύγει κανένα νέο! Αγαπημένη ερώτηση: Για ποιόν; Όχι πως οι υπόλοιπες ακούν τέλεια!!
Kαι τέλος έρχεται η γιαγιά Κλητική! Είναι πολύ φιλόξενη και της αρέσει να καλεί όποιον περνάει έξω από το σπίτι της για ένα γλυκάκι! Αγαπημένη ερώτηση: Aχ βρε!
Στην κουβέντα όμως μπαίνει και ο άντρας της κυρά – Κλητικής όταν επιστρέφει από το καφενείο, που τους φέρνει φρέσκα νέα για να έχουν να λένε! Και οι ερωτήσεις δεν σταματούν ποτέ! Ποιός; Ποιανού; Για ποιόν; Aχ βρε!
Έχουν πολλή πλάκα αυτές οι 4 γιαγιάδες! Τα παιδιά πέρασαν τέλεια κοντά τους! Άκουσαν τα κουτσομπολιά τους, έμαθαν απ’ έξω τις αγαπημένες τους ερωτήσεις και γέλασαν μέχρι τελικής..πτώσης! Φεύγοντας, έλεγαν το ένα στο άλλο γελώντας : «Όλοι έχουν τη σειρά τους και τα λόγια τα δικά τους!»
Για να τις γνωρίσετε και εσείς καλύτερα και να ακούσετε παραδείγματα από τις αγαπημένες τους ερωτήσεις δείτε το βιντεάκι της κυρίας Σιντορέ, η οποία μας πρωτομίλησε για τις κουφές γιαγιάδες!
Καταλάβατε λοιπόν πώς σχηματίζονται οι πτώσεις; Σας βοήθησαν οι 4 γιαγιάδες με τις αγαπημένες τους ερωτήσεις; Για να σιγουρευτείτε προσπαθείστε να κλίσετε το ουσιαστικό «γιαγιά»!
Προσοχή! Ακολουθεί spoiler!!
Eπίσης μπορείτε να παίξετε δυο διαδραστικά παιχνίδια για περισσότερη εξάσκηση!
Όμως η διασκέδαση δεν σταμάτησε εδώ, αλλά συνεχίστηκε όταν τα παιδιά ξεκίνησαν να κλίνουν ουσιαστικά στα τετράδια τους! Αυτή τη φορά τους βοήθησε μια σπουδαία παιδαγωγός η κυρία Μοντεσσόριη οποία χρησιμοποιεί συχνά υλικά με χρώματα και σχήματα για να κάνει τη μάθηση πιο διασκεδαστική! Με stencils που έφτιαξε η δασκάλα τους, τα παιδιά ζωγράφιζαν πάνω από τα μέρη του λόγου το σχήμα και το χρώμα που αναλογούσε στο καθένα από αυτά!
Έτσι λοιπόν, με σταθερά βήματα και πολύ γέλιο τα παιδιά σιγά σιγά χτίζουν το λόγο τους, τη γραφή τους και τη σκέψη τους! Γιατί η εκπαίδευση χωρίς χαρά και παιχνίδι δεν έχει κανένα πραγματικό όφελος.. Τα παιδιά του Β2 μπορούν να σας το βεβαιώσουν!
10 Φεβρουαρίου 1634. «Και όμως κινείται!», ακούγεται να σιγοψιθυρίζει ο Γαλιλαίος, ενώ λίγα λεπτά νωρίτερα γονατιστός μπροστά στους ιεροεξεταστές, γέρος και ανήμπορος απαρνιέται ως αιρετική και λαθεμένη την θεωρία του και δέχεται ότι η γη είναι ακίνητη και επίπεδη. Η αμφισβήτηση αυτής της αλήθειας ήταν για τους εκκλησιαστικούς κύκλους υποψία αίρεσης και οι υποστηρικτές των αντίθετων θεωριών συλλαμβάνονταν και στέλνονταν στην Ιερά Εξέταση και πολλοί νεωτεριστές επιστήμονες οδηγήθηκαν στην πυρά.
Ο Γαλιλαίος Γαλιλέι (Galileo Galilei, 15 Φεβρουαρίου 1564 – 8 Ιανουαρίου 1642), γνωστός ως Γαλιλαίος, ήταν Ιταλός φυσικός, μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιστημονική επανάσταση. Ο Γαλιλαίος έμεινε γνωστός στην ιστορία για την τόλμη του να αντιπαραταχθεί σε διαδεδομένες και παραδεκτές διδασκαλίες της εποχής του, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να θεωρηθεί από πολλούς αιρετικός. Συγκρούστηκε με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και αυτό προβάλλεται συχνά ως παράδειγμα εναντίωσης της ελευθερίας της σκέψης και της επιστημονικής έρευνας με την εξουσία.
Γεννήθηκε στην Πίζα της Ιταλίας και από νωρίς έδειξε σημεία μιας αξιοσημείωτης ιδιοφυΐας. Ο πατέρας του ήταν ξεπεσμένος απόγονος ευγενούς φλωρεντινής οικογένειας και μοχθούσε για να βοηθήσει το γιο του να αποκαταστήσει τη δόξα της οικογένειας. Επιβάλλοντας μεγάλες στερήσεις στον εαυτό του και τα άλλα παιδιά του, ο πατέρας του μπόρεσε να στείλει τον Γαλιλαίο στο σχολείο και αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Πίζας, όπου ο Γαλιλαίος γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή, χωρίς όμως να καταφέρει να ολοκληρώσει τις σπουδές του, λόγω έλλειψης χρημάτων. Έτσι ένας πλούσιος οικογενειακός φίλος φροντίζει να του βρει δουλειά, κάνοντας διαλέξεις περί Φυσικής στο πανεπιστήμιο της Πάδοβα, ενώ αργότερα γίνεται και επίσημος μαθηματικός στον μεγάλο Δούκα της Τοσκάνης.
Από τους βασικούς πυλώνες «αντίστασης» στις μελέτες του, αλλά και τις θεωρίες του, ήταν η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, που την εποχή εκείνη με διατάγματα ήλεγχε σχεδόν κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Επειδή τόλμησε να αντιταχθεί στην παραδεδεγμένη διδασκαλία, που υποστήριζε ότι ο Ήλιος, η Σελήνη και τα άστρα γύριζαν γύρω από τη Γη, η οποία έμενε ακίνητη και υποστήριξε το ακριβώς αντίθετο, ότι δηλαδή η Γη και οι άλλοι πλανήτες, στρέφονται γύρω από τον Ήλιο, θεωρήθηκε αιρετικός.
Κύρια κατηγορία για την καταδίκη του Γαλιλαίου ήταν η αθέτηση του Διατάγματος του Καταλόγου των Απαγορευμένων που δημοσιεύτηκε στις 6 Μαρτίου 1616, ο οποίος μεταξύ άλλων απαγορεύει οποιαδήποτε νύξη ή υποστήριξη της ηλιοκεντρικής θεωρίας του Κοπέρνικου, που είχε ως βάση τις ανακαλύψεις και μελέτες του Έλληνα αστρονόμου και μαθηματικού, Αρίσταρχου του Σάμιου, σύμφωνα με την οποία δε γυρίζει ο ήλιος γύρω από τη γη, αλλά η γη και οι υπόλοιποι πλανήτες γύρω από τον ήλιο.
Τότε δόθηκε ρητή εντολή στον Γαλιλαίο να μην υποστηρίξει, ούτε να υπερασπιστεί, ούτε να διδάξει με οποιονδήποτε τρόπο την άποψη της ακινησίας του Ήλιου και της κίνησης της Γης.
Ο Γαλιλαίος υποσχέθηκε να υπακούσει, αφέθηκε ελεύθερος και απέφυγε έτσι τον κίνδυνο να λογοκριθεί ή να απαγορευτεί κάποιο από τα βιβλία του. Μέχρι τότε, είχε δώσει μεγάλο αγώνα, ώστε να πείσει για την εγκυρότητα του κοπερνίκιου δόγματος.
Ο Γαλιλαίος κλήθηκε στο Ιεροδικείο στη Ρώμη το 1633, φυλακίστηκε, βασανίστηκε και για να αποφύγει τη θανατική ποινή αρνήθηκε πως μέσα από τον «διάλογο» κηρύσσει το δόγμα του Κοπέρνικου ως αστρονομική αλήθεια και τελικά αποκήρυξε τις ιδέες του όσον αφορά την κίνηση της Γης.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Γαλιλαίος φεύγοντας από την Ιερά Εξέταση επέμεινε στην άποψή του, αναφωνώντας «Και όμως κινείται» (E pur si muove). Την 1η Δεκεμβρίου το Ιεροδικείο έδωσε την άδεια στον Γαλιλαίο να επιστρέψει στη Φλωρεντία, όπου έμενε πριν την κλήση του Ιεροδικείου, και να εγκατασταθεί στο Αρτσέτρι, όπου πέθανε τη νύχτα μεταξύ 8ης και 9ης Ιανουαρίου 1642 όσο διαρκούσε η σωφρονιστική ποινή του.
Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄αποκατέστησε τη μνήμη του Γαλιλαίου το φθινόπωρο του 1992, τρεις και μισό αιώνες μετά την εκδίκαση της υπόθεσής του και την καταδίκη των ιδεών του.
Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε στις 8 Απριλίου του 1798 στη Ζάκυνθο, ως εξώγαμο τέκνο του κόντε Νικόλαου Σολωμού και της υπηρέτριάς του Αγγελικής Νίκλη.
Σε πολύ μικρή ηλικία έμεινε ορφανός και το 1808 έφυγε για σπουδές στην Ιταλία, με τη συνοδεία του ιταλού δασκάλου του Ρώσση. Επτά χρόνια αργότερα πήρε το απολυτήριο από το Λύκειο της Κρεμόνας και γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της Πάβιας, απ’ όπου πήρε το πτυχίο της Νομικής. Παράλληλα με τις σπουδές στη νομική, για την οποία ουδέποτε ενδιαφέρθηκε, άρχισε να γράφει στίχους στην ιταλική γλώσσα, ενώ ήρθε σε επαφή με διαπρεπείς φιλοσόφους, φιλολόγους και αξιόλογους εκπροσώπους της λογοτεχνικής κίνησης της εποχής.
Το 1818 επέστρεψε στη Ζάκυνθο, όπου παρέμεινε για δέκα χρόνια. Εκεί άρχισε να γράφει τα πρώτα του αξιόλογα στιχουργήματα στα ελληνικά. Το πρώτο εκτενές ελληνικό ποίημά του και πλέον γνωστό είναι ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν, απόσπασμα του οποίου καθιερώθηκε ως Εθνικός μας Ύμνος. Λίγο αργότερα, συνέθεσε το λυρικό ποίημαΕις τον θάνατο του Λορδ Μπάυρον και ακολούθησαν Η καταστροφή των Ψαρών, Η Φαρμακωμένη, Ο Λάμπρος, Εις Μοναχήν, Ο Κρητικός, Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, Ο Πορφύρας.
Στα τέλη του 1828 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Κέρκυρα, συνεχίζοντας την ενασχόλησή του με την ποίηση σχεδόν απομονωμένος. Δεν έκανε ούτε ένα ταξίδι στην ελευθερωμένη Ελλάδα, γιατί, όπως υποστηρίζεται, «δεν εσυνηθούσε να θεατρίζει στο εθνικό του φρόνημα αλλά μες το άγιο βήμα της ψυχής».
Στις 3 Φεβρουαρίου του 1849 παρασημοφορήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος, διότι «με την ποίηση του διέγειρε τα αισθήματα του λαού στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία».
Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου του 1857 στην Κέρκυρα, ύστερα από αλλεπάλληλες εγκεφαλικές συμφορήσεις. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1865 στη Ζάκυνθο και τοποθετήθηκαν αρχικώς σ’ ένα μικρό μαυσωλείο στον τάφο του Κάλβου.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότερα
