Στο σχολείο μας, με την έναρξη των μαθημάτων μετά τα Χριστούγεννα, πραγματοποιήθηκε η κοπή της πίτας των Βασιλιάδων ( Galette des Rois) μέσα στα πλαίσια του πολιτισμικού μέρους του μαθήματος των Γαλλικών με υπεύθυνη καθηγήτρια την κυρία Καρύπη Ιωάννα. Οι μαθητές της Ε’ και ΣΤ΄ τάξης , έμαθαν για το έθιμο μέσα από βίντεο και φύλλα εργασίας, έγινε η απαραίτητη αναφορά στο αντίστοιχο ελληνικό έθιμο της Βασιλόπιτας όπου εντοπίστηκαν οι ομοιότητες και οι διαφορές των δύο εθίμων. Στη συνέχεια έγινε η κοπή της βασιλόπιτας σύμφωνα με τον τρόπο που προστάζει το γαλλικό έθιμο όπως περιγράφεται παρακάτω.
H ελληνική παράδοση όταν αλλάζει ο χρόνος θέλει να κόβουμε βασιλόπιτα για να δούμε σε ποιον θα πέσει το φλουρί και ποιος θα είναι ο τυχερός της χρονιάς που μπαίνει. Οι Γάλλοι το κάνουν λίγο αργότερα, την ημέρα των Θεοφανείων, με μια διαφορετική πίτα, τη λεγόμενη γκαλέτ ντε ρουά (Galette des rois) ή πίτα των βασιλιάδων. Αυτή η γαλλική βασιλόπιτα φτιάχνεται με δύο φύλλα σφολιάτας που στο εσωτερικό τους κλείνουν μια γλυκιά κρέμα αμυγδάλου.
Η παραδοσιακή αυτή πίτα με αρχικό όνομα gâteau des rois (=γλυκό του βασιλιά) έρχεται από την εποχή των ρωμαϊκών χρόνων και τα Σατουρνάλια, τα οποία ήταν γιορτή αφιερωμένη στον Θεό Κρόνο. Την ημέρα εκείνη ας πούμε πως αντιστρέφονταν οι ρόλοι βασιλιάδων και δούλων κι όλοι διασκέδαζαν σαν ίσοι, με άφθονο κρασί, τυχερά παιχνίδια και σαρκικές απολαύσεις. Έθιμο ανάμεσα σε όλα αυτά ήταν και το σερβίρισμα της πίτας. Μέσα έβαζαν ένα φασόλι κι όποιος δούλος το έβρισκε στο κομμάτι του, γινόταν βασιλιάς για εκείνη την μέρα και μπορούσε να ικανοποιήσει όλες του τις επιθυμίες. Για να είναι εντελώς τυχαία και δίκαιη η μοιρασιά των κομματιών, συνήθιζαν να βάζουν ένα μικρό παιδί κάτω από το τραπέζι, που υπεδείκνυε ποιος θα πάρει το κάθε κομμάτι.
Με το πέρασμα του χρόνου η γκαλέτ ντε ρουά έμεινε αλλά το φασόλι αντικαταστάθηκε από ένα αγαλματίδιο πορσελάνινο. Αυτός που ανακηρύσσεται ‘βασιλιάς’ ή ‘βασίλισσα’ μπορεί να κάτσει απλά στον θρόνο-πολυθρόνα του και να απολαύσει τα πλεονεκτήματα της προσωρινής του εξουσίας.
Στη Γαλλία, η εποχή της galette des rois είναι τώρα και τρώγεται μέχρι και τον Φλεβάρη ενώ τις βιτρίνες όλων των φούρνων κοσμούν διάφορες βερσιόν της εν λόγω πίτας -με φρούτα, σοκολάτα κ.ο.κ. αντίστοιχα με τις δικές μας βασιλόπιτες.
Υ.Σ. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον σύλλογο γονέων και κηδεμόνων που στήριξε ολόψυχα την προσπάθεια αυτή και πρόσφερε τις βασιλόπιτες.
η εκπαιδευτικός
Ιωάννα Καρύπη