Γνωρίζω την Ελλάδα

Ελληνική Δημοκρατία

Η Ελλάδα (στην καθαρεύουσα Ελλάς), με επίσημη συνταγματική ονομασία Ελληνική Δημοκρατία, είναι χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης στο νοτιότερο άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου. Συνορεύει στα βορειοδυτικά με την Αλβανία, στα βόρεια με τη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία και στα βορειοανατολικά με την Τουρκία. Έχει ακτές στην Ανατολική Μεσόγειο και βρέχεται ανατολικά από το Αιγαίο, δυτικά από το Ιόνιο και νότια από το Λιβυκό. Βρίσκεται στην 97η θέση στην κατάταξη των χωρών του κόσμου ανάλογα με την έκτασή τους. Σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο πληθυσμός της χώρας την 1η Ιανουαρίου 2020 εκτιμάται ότι είναι 10.691.204. Η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της είναι η Αθήνα. Η Ελλάδα κατέχει την 9η θέση στις χώρες με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στα 15.147 χιλιόμετρα, καθώς έχει πλήθος νησιών που υπολογίζεται, αναλόγως τα κριτήρια, στα 2.500, από τα οποία 165 έως 227 είναι κατοικήσιμα.

Η Ελλάδα έχει πλούσια ιστορική κληρονομιά, κάτι που αντανακλάται στα 19 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO που βρίσκονται στην επικράτειά της. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας της έχει αλληλεπιδράσει πολιτισμικά κυρίως με λαούς της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης. Οι αρχαίοι Έλληνες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για τον παγκόσμιο πολιτισμό αφού στην αρχαία Ελλάδα γεννήθηκε η δημοκρατία και η φιλοσοφία, οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το δράμα, η τραγωδία και η κωμωδία. Από τον 8ο αιώνα π.Χ., οι Έλληνες οργανώθηκαν σε ανεξάρτητες πόλεις-κράτη, γνωστές ως πόλεις, οι οποίες κάλυπταν όλη την περιοχή της Μεσογείου και τον Εύξεινο Πόντο. Ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας ένωσε το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής ηπειρωτικής χώρας τον 4ο αιώνα π.Χ., με τον γιο του Αλέξανδρο Γ’ να κατακτά γρήγορα ένα μεγάλο μέρος του αρχαίου κόσμου, εξαπλώνοντας τον ελληνικό πολιτισμό και επιστήμη από την ανατολική Μεσόγειο μέχρι την Ινδία. Η Ελλάδα προσαρτήθηκε από τη Ρώμη τον 2ο αιώνα π.Χ., καθιστώντας την αναπόσπαστο τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και του διαδόχου της, της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όπου κυριαρχούσε η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός. Ο εκχριστιανισμός των κατοίκων της ξεκίνησε ήδη τον 1ο και ολοκληρώθηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ. Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία βοήθησε στη διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας και μετέδωσε τις ελληνικές παραδόσεις στον ευρύτερο Ορθόδοξο Κόσμο. Μετά το 1204 δημιουργήθηκαν λατινικές κτήσεις σε νησιά και παραθαλάσσιες περιοχές του ελλαδικού χώρου. Στα μέσα του 15ου αιώνα οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέκτησαν σχεδόν ολόκληρη την περιοχή, που παρέμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία για περίπου τέσσερις αιώνες.

Μετά την εμφάνιση του ελληνικού εθνικού κινήματος, το 1821 ξέσπασε επανάσταση των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με σκοπό την ίδρυση εθνικού κράτους, η ανεξαρτησία του οποίου αναγνωρίστηκε το 1830. Τον επόμενο αιώνα το Βασίλειο της Ελλάδας επεκτάθηκε εδαφικά, κυρίως με τους Βαλκανικούς Πολέμους, έως την αποτυχία της Μικρασιατικής εκστρατείας το 1922. Τις επόμενες δεκαετίες η Ελλάδα διήγαγε ταραγμένο πολιτικό βίο και ακολούθησε μία μακρά περίοδος αυταρχικής διακυβέρνησης, κατά την οποία επιβλήθηκε βασιλική δικτατορία, η χώρα βρέθηκε υπό στρατιωτική κατοχή κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, γνώρισε εμφύλιο πόλεμο και μια επταετή στρατιωτική δικτατορία. Από τη Μεταπολίτευση του 1974-75 έως και σήμερα πολίτευμα του κράτους είναι η προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τότε Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων) το 1981, της Ζώνης Σένγκεν το 2000 και της Ευρωζώνης το 2001. Είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952 και ιδρυτικό μέλος του ΟΗΕ από το 1945, του ΟΟΣΑ, του ΠΟΕ, του ΟΑΣΕ και του Διεθνούς Οργανισμού Γαλλοφωνίας.

Η μοναδική πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, η μεγάλη τουριστική βιομηχανία, ο εξέχων τομέας της ναυτιλίας και η γεωστρατηγική σημασία της την ταξινομούν ως μέση δύναμη. Είναι η μεγαλύτερη οικονομία στα Βαλκάνια και σημαντικός επενδυτής στη περιοχή. Θεωρείται ανεπτυγμένη χώρα με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και πολύ υψηλό δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης. Κατατάχθηκε ως η 29η καλύτερη χώρα σε επίπεδο ποιότητας ζωής στον κόσμο για το 2015.

Πολιτική και διακυβέρνηση

Το Σύνταγμα του 1975 περιέχει εκτενείς εγγυήσεις των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του πολίτη, που ενισχύθηκαν περαιτέρω με την αναθεώρηση του 2001. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την αναθεώρηση αυτή κατοχυρώθηκαν, για πρώτη φορά συνταγματικά, πέντε ανεξάρτητες αρχές, οι τρεις των οποίων (Συνήγορος του Πολίτη, Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών, Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα) είναι ταγμένες στην προστασία και διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων. Η Ελλάδα είναι επίσης συμβαλλόμενο μέρος στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας Φ.Ε.Κ. 187/Α’/28.11.2019

Σε πολιτειακό και οργανωτικό επίπεδο το Σύνταγμα διακρίνει τρεις εξουσίες:

• τη νομοθετική
• την εκτελεστική και
• τη δικαστική

Στη νομοθετική μετέχουν η Βουλή και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στην εκτελεστική ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Κυβέρνηση, ενώ η δικαστική εξουσία ασκείται από τα δικαστήρια στο όνομα του ελληνικού λαού.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ιεραρχικά βρίσκεται στην κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας, μετέχει στη νομοθετική με την έκδοση και τη δημοσίευση των νόμων και τη δυνατότητα αναπομπής στη Βουλή ψηφισμένου νομοσχεδίου ή πρότασης νόμου, ενώ ορίζεται από το Σύνταγμα ως ρυθμιστής του πολιτεύματος. Εκλέγεται από τη Βουλή με διαδοχικές ψηφοφορίες των μελών της, κατά τις οποίες επιδιώκεται η εξασφάλιση πλειοψηφίας 2/3 του συνόλου των μελών της στις δύο πρώτες φάσεις και 3/5 στην τρίτη. Επί αποτυχίας συγκέντρωσης των ανωτέρω πλειοψηφιών διαλύεται η Βουλή, προκηρύσσονται εκλογές και η νέα Βουλή εκλέγει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την ίδια πλειοψηφία των 3/5 και, αν ούτε αυτό είναι εφικτό, με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της (151) ή, τέλος, με σχετική μεταξύ των δύο μειοψηφησάντων στην τελευταία ψηφοφορία, αν δε συγκεντρωθεί η απόλυτη πλειοψηφία. Οι εξουσίες του Προέδρου είναι πολύ μικρές και λίγες, καθώς ασκεί μόνο εθιμοτυπικά καθήκοντα. Όλες σχεδόν οι πράξεις του χρήζουν προσυπογραφής από τον Πρωθυπουργό ή άλλο μέλος της Κυβέρνησης (Υπουργό), όπως τα προεδρικά διατάγματα. Από την υποχρέωση προσυπογραφής εξαιρούνται ρητά ελάχιστες πράξεις του Προέδρου προβλεπόμενες από το Σύνταγμα, όπως ο διορισμός των υπαλλήλων της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Η θητεία είναι πενταετής με δικαίωμα επανεκλογής για μία ακόμη θητεία.

Νομοθετική εξουσία

Η νομοθετική εξουσία ασκείται από τη Βουλή των Ελλήνων, της οποίας τα μέλη εκλέγονται με καθολική μυστική ψηφοφορία για τετραετή θητεία. Εκλογές μπορούν να κηρυχθούν νωρίτερα για έκτακτους λόγους, όπως αυτοί ορίζονται στο Σύνταγμα. Μετά πάντως το 1975 η προκήρυξη πρόωρων εκλογών αποτελεί τον κανόνα, επικαλούμενου συνήθως από τις απερχόμενες κυβερνήσεις κάποιου εξαιρετικής σημασίας εθνικού θέματος. Η Ελληνική Δημοκρατία χρησιμοποιεί για την ανάδειξη των βουλευτών ένα σύνθετο ενδυναμωμένο εκλογικό σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης (ενισχυμένη αναλογική), το οποίο αποθαρρύνει τη δημιουργία πολυκομματικών κυβερνήσεων συνεργασίας και επιτρέπει ισχυρή μονοκομματική κυβέρνηση πλειοψηφίας, ακόμα και αν το πρώτο κόμμα υστερεί της απόλυτης πλειοψηφίας των ψήφων. Για να μπορεί να καταλάβει μία από τις 300 βουλευτικές έδρες ένα κόμμα, πρέπει να έχει λάβει τουλάχιστον το 3% του συνόλου των ψήφων, ενώ με τον εκλογικό νόμο, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις βουλευτικές εκλογές του 2007, το πρώτο κόμμα είναι δυνατόν να εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή με ποσοστό περίπου 42%.

Μέχρι το 1877 η νόμιμη ηλικία ψήφου ήταν τα 25 χρόνια. Στη συνέχεια μειώθηκε στα 21 χρόνια και από το 1981 είναι τα 18 χρόνια. Το 2019 ως ελάχιστη ηλικία ψήφου ορίστηκαν τα 17 χρόνια. Η Ελλάδα είναι ένα από τα ελάχιστα ευρωπαϊκά κράτη όπου η ηλικία ψήφου στις εθνικές εκλογές είναι μικρότερη των 18 ετών.

Εκτελεστική εξουσία

Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την Κυβέρνηση, της οποίας κεφαλή είναι ο Πρωθυπουργός, το ισχυρότερο πρόσωπο του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Η Κυβέρνηση καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της Χώρας, εφαρμόζει την πολιτική που εγκρίνει μέσω των νομοθετικών πράξεων η Βουλή, αλλά ταυτόχρονα μετέχει στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, μέσω της σύνταξης και της προώθησης προς ψήφιση των νομοσχεδίων (νομοθετική πρωτοβουλία). Η Κυβέρνηση με βάση την αρχή της δεδηλωμένης οφείλει να απολαύει της εμπιστοσύνης της Βουλής, να έχει λάβει δηλαδή ψήφο εμπιστοσύνης από την πλειοψηφία των Βουλευτών. Στα πλαίσια δε της σύγχρονης κομματικής δημοκρατίας η Κυβέρνηση κυριαρχεί και στη νομοθετική λειτουργία, καθώς προέρχεται από το Κόμμα το οποίο ελέγχει την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, καθιστώντας έτσι την ψήφιση των νόμων μια τυπική κατά κανόνα διαδικασία. Λόγω δε της συχνής έως καταχρηστικής επίκλησης της κομματικής πειθαρχίας, η δυνατότητα διαφωνίας κυβερνητικού βουλευτή με την Κυβέρνηση που στηρίζει θεωρείται σπάνιο φαινόμενο. Σε έκτακτες περιπτώσεις μπορεί η Κυβέρνηση να προτείνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας την έκδοση Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, οι οποίες έχουν ισχύ νόμου και οφείλουν να εγκριθούν καταρχήν εντός 40 ημερών από τη Βουλή.

Ο Πρωθυπουργός αποτελεί την κεφαλή της κυβέρνησης και με βάση το Σύνταγμα είναι συνήθως (αν και όχι απαραίτητα) ο αρχηγός του έχοντος την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή κυβερνώντος κόμματος. Βάσει του άρθρου 82 του Συντάγματος, «ο Πρωθυπουργός εξασφαλίζει την ενότητα της Κυβέρνησης και κατευθύνει τις ενέργειές της, καθώς και των δημοσίων γενικά υπηρεσιών για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στο πλαίσιο των νόμων». Οι βασικότερες εξουσίες του είναι οι εξής:

• Προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, στο οποίο μετέχει μαζί με τους Υπουργούς.
• Με δεσμευτική πρότασή του διορίζονται και παύονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας οι Υπουργοί και οι Υφυπουργοί της Κυβέρνησης.
• Καθορίζει από κοινού με τον οικείο Υπουργό τις αρμοδιότητες των Υφυπουργών.
• Προΐσταται τριών Γενικών Γραμματειών: Πρωθυπουργού (τέως Πολιτικού Γραφείου), Κυβέρνησης και Ενημέρωσης-Επικοινωνίας.
• Αδειοδοτεί προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως οποιοδήποτε κείμενο πρέπει, σύμφωνα με τον νόμο, να καταχωρηθεί σε αυτήν.

Δικαστική εξουσία

Η δικαστική εξουσία στην Ελλάδα ασκείται από τακτικά δικαστήρια, τα οποία διακρίνονται σε:

• διοικητικά
• πολιτικά (αστικά) και
• ποινικά

Τα δικαστήρια αυτά αποτελούνται από ισόβιους δικαστές, που έχουν αποφοιτήσει από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και απολαμβάνουν προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία. Στην ελληνική δικαιοσύνη, οι δικαστικές υποθέσεις μπορούν να εξετάζονται σε δύο βαθμούς: πρωτόδικα και κατ’ έφεσιν, ενώ αμφιβολίες και ενστάσεις επί της διαδικασίας επιλύονται τελεσίδικα από το αντίστοιχο ανώτατο δικαστήριο.

Έτσι, υπάρχουν τρία ανώτατα δικαστήρια:

• Συμβούλιο της Επικρατείας (διοικητικό)
• Άρειος Πάγος (πολιτικό και ποινικό) και
• Ελεγκτικό Συνέδριο (ειδικό)

Δικαστές των τριών αυτών δικαστηρίων συνθέτουν και άλλα ειδικά δικαστήρια, όπως το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο.

Σε αντίθεση με τις άλλες εξουσίες, η δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη της εκτελεστικής και της νομοθετικής, ακόμη και της ίδιας της δικαστικής, αφού οι αποφάσεις κάθε δικαστηρίου δε δεσμεύονται από εκείνες άλλων ή ανώτερων δικαστηρίων. Ωστόσο, αυτές μπορούν αργότερα να ανατραπούν ή να αναιρεθούν από ανώτερο δικαστήριο. Επίσης, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, οι προαγωγές, οι τοποθετήσεις, οι μεταθέσεις, οι αποσπάσεις και οι μετατάξεις των δικαστικών λειτουργών ενεργούνται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από απόφαση ανώτατου δικαστικού συμβουλίου, το οποίο συγκροτείται από τον Πρόεδρο του οικείου ανώτατου δικαστηρίου και από κληρωτά μέλη του ίδιου δικαστηρίου, όπως νόμος ορίζει. Ωστόσο, οι Πρόεδροι και Αντιπρόεδροι των τριών ανώτατων δικαστηρίων επιλέγονται από το Υπουργικό Συμβούλιο μεταξύ των εν ενεργεία μελών του κάθε ανώτατου δικαστηρίου και διορίζονται με προεδρικό διάταγμα. Παρόμοια, επιλέγονται ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου μεταξύ των μελών του Αρείου Πάγου και των αντεισαγγελέων του, ο Γενικός Επίτροπος των διοικητικών δικαστηρίων μεταξύ των μελών της αντίστοιχης Γενικής Επιτροπείας και των προέδρων εφετών των διοικητικών δικαστηρίων και ο Γενικός Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου μεταξύ των μελών του Ελεγκτικού Συνεδρίου και της αντίστοιχης Γενικής Επιτροπείας, όπως νόμος ορίζει.

Γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας

Γεωγραφικά διαμερίσματα είναι οι περιοχές εκείνες της Ελλάδας που παρουσιάζουν κοινά γεωμορφολογικά και ιστορικά χαρακτηριστικά και ανήκουν γεωγραφικά στον ίδιο χώρο. Τα γεωγραφικά διαμερίσματα δεν έχουν διοικητική έννοια, όπως οι Περιφέρειες ή οι Διοικήσεις, αλλά χρησιμεύουν ως σχήματα για τη γεωγραφική και ιστορική έρευνα.

Αποτελούσαν βαθμίδα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης από το 1913 μέχρι το 1955, την περίοδο 1914-1918 είχαν καταργηθεί, που καταργήθηκαν οι Γενικές Διοικήσεις. Γεωγραφικά, οι περισσότερες Γενικές Διοικήσεις κάλυπταν την επικράτεια των Διαμερισμάτων.

Πατήστε για να δείτε την Μητρόπολη/Πρωτεύουσα, την Περιφέρεια ή τις Περιφέρειες (με συνδέσμους) και τους Νομούς με τις πρωτεύουσές τους, που συμπεριλαμβάνονται στο γεωγραφικό διαμέρισμα.

Θράκη

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Κομοτηνή
• Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης
  1. Νομός Έβρου | Αλεξανδρούπολη
  2. Νομός Ξάνθης | Ξάνθη
  3. Νομός Ροδόπης | Κομοτηνή

Μακεδονία

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Θεσσαλονίκη
• Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης
  1. Νομός Δράμας | Δράμα
  2. Νομός Καβάλας | Καβάλα
• Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
  1. Νομός Ημαθίας | Βέροια
  2. Νομός Θεσσαλονίκης | Θεσσαλονίκη
  3. Νομός Κιλκίς | Κιλκίς
  4. Νομός Πέλλας | Έδεσσα
  5. Νομός Πιερίας | Κατερίνη
  6. Νομός Σερρών | Σέρρες
  7. Νομός Χαλκιδικής | Πολύγυρος
• Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας
  1. Νομός Γρεβενών | Γρεβενά
  2. Νομός Καστοριάς | Καστοριά
  3. Νομός Κοζάνης | Κοζάνη
  4. Νομός Φλώρινας | Φλώρινα

Θεσσαλία

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Λάρισα
• Περιφέρεια Θεσσαλίας
  1. Νομός Καρδίτσας | Καρδίτσα
  2. Νομός Λαρίσης | Λάρισα
  3. Νομός Μαγνησίας | Βόλος
  4. Νομός Τρικάλων | Τρίκαλα

Ήπειρος

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Ιωάννινα
• Περιφέρεια Ηπείρου
  1. Νομός Άρτας | Άρτα
  2. Νομός Θεσπρωτίας | Ηγουμενίτσα
  3. Νομός Ιωαννίνων | Ιωάννινα
  4. Νομός Πρεβέζης | Πρέβεζα

Στερεά Ελλάδα

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Αθήνα
• Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
  1. Νομός Αιτωλοακαρνανίας | Μεσολόγγι
• Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
  1. Νομός Βοιωτίας | Λιβαδιά
  2. Νομός Εύβοιας | Χαλκίδα
  3. Νομός Ευρυτανίας | Καρπενήσι
  4. Νομός Φθιώτιδας | Λαμία
  5. Νομός Φωκίδας | Άμφισα
• Περιφέρεια Αττικής
  1. Νομός Αττικής | Αθήνα

Πελοπόννησος

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Πάτρα
• Περιφέρεια Πελοποννήσου
  1. Νομός Αργολίδας | Ναύπλιο
  2. Νομός Αρκαδίας | Τρίπολη
  3. Νομός Κορινθίας | Κόρινθος
  4. Νομός Λακωνίας | Σπάρτη
  5. Νομός Μεσσηνίας | Καλαμάτα
• Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
  1. Νομός Αχαΐας | Πάτρα
  2. Νομός Ηλείας | Πύργος

Κρήτη

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Ηράκλειο
• Περιφέρεια Κρήτης
  1. Νομός Ηρακλείου | Ηράκλειο
  2. Νομός Λασιθίου Άγιος Νικόλαος
  3. Νομός Ρεθύμνης | Ρέθυμνο
  4. Νομός Χανίων | Χανιά

Νησιά Αιγαίου Πελάγους

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Μυτιλήνη
• Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου / Νησιά Βορειοανατολικού Αιγαίου
  1. Νομός Λέσβου | Μυτιλήνη
  2. Νομός Σάμου | Σάμος
  3. Νομός Χίου | Χίος
• Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου / Δωδεκάνησα
  1. Νομός Δωδεκανήσου | Ρόδος
• Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου / Κυκλάδες
  1. Νομός Κυκλάδων | Ερμούπολη

Νησιά Ιονίου Πελάγους

• Μητρόπολη/Πρωτεύουσα: Κέρκυρα
• Περιφέρεια Ιονίων Νήσων
  1. Νομός Ζακύνθου | Ζάκυνθος
  2. Νομός Κερκύρας | Κέρκυρα
  3. Νομός Κεφαλληνίας | Αργοστόλι
  4. Νομός Λευκάδας | Λευκάδα

Γεωγραφικά διαμερίσματα – Photo-Gallery

Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας

Οι νομοί της Ελλάδας είναι μια καταργημένη βαθμίδα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (1833-2010), ωστόσο συνεχίζει να αναφέρεται στον καθημερινό λόγο αλλά και σε κρατικά έγγραφα. Αποτελούσε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και αρμοδιότητά της ήταν η διοίκηση των τοπικών ζητημάτων σε επίπεδο νομού. Από την 1η Ιανουαρίου 2011, οπότε τέθηκε σε ισχύ το πρόγραμμα «Καλλικράτης» του Ν. 3852/2010, οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν (με μετονομασία ή διάσπαση) από τις Περιφερειακές ενότητες.

Πιο συγκεκριμένα:

• Πρωτοβάθμιος οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) είναι ο “δήμος”. Διοικείται από δήμαρχο και δημοτικό συμβούλιο που εκλέγονται κάθε 5 έτη με καθολική ψηφοφορία. Κάθε δήμος χωρίζεται σε διαμερίσματα με την ονομασία «δημοτικές ενότητες» και αυτές με τη σειρά τους σε «κοινότητες». Οι τελευταίες διαθέτουν δικά τους συμβούλια, ο ρόλος αυτών όμως είναι συμβουλευτικός και δεν μπορούν να λάβουν αποφάσεις.
• Δευτεροβάθμιος Ο.Τ.Α. είναι η “περιφέρεια”, η οποία αντιστοιχεί σε μία ευρεία γεωγραφική περιοχή της χώρας. Διοικείται από περιφερειάρχη και περιφερειακό συμβούλιο που εκλέγονται κάθε 5 έτη (άλλαξε σε τέσσερα έτη, με το Σχέδιο Κλεισθένης Ι) με καθολική ψηφοφορία ανάμεσα στους εγγεγραμμένους δημότες των δήμων που υπάγονται στην περιφέρεια. Κάθε περιφέρεια διαιρείται σε «περιφερειακές ενότητες», οι οποίες συνήθως συμπίπτουν με τους νομούς. Κάθε περιφερειακή ενότητα διαθέτει δικό της αντιπεριφερειάρχη που προέρχεται από τον εκλογικό συνδυασμό του περιφερειάρχη.
• Η “αποκεντρωμένη διοίκηση” δεν αποτελεί θεσμό αυτοδιοίκησης αλλά διοικητικής αποκέντρωσης του κράτους. Περιλαμβάνει από 1 έως 12 νομούς και ο επικεφαλής της (με τον τίτλο «γενικός γραμματέας») διορίζεται από την Κυβέρνηση και συγκεντρώνει όλες τις αποφασιστικές αρμοδιότητες, το δε συμβούλιό της, στο οποίο συμμετέχουν οι οικείοι αιρετοί περιφερειάρχες και εκπρόσωποι των περιφερειακών ενώσεων δήμων, έχει κυρίως συμβουλευτικό χαρακτήρα.

Διοικήσεις, Περιφέρειες, Περιφερειακές Ενότητες, Δήμοι

Αποκεντρωμένες Διοικήσεις – Photo-Gallery

Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της Ελλάδας – Πίνακας, Χάρτης

Οι δεκατρείς Περιφέρειες της Ελλάδας – Χάρτης

Η αυτοδιοίκηση του Αγίου Όρους

Εξαίρεση σε όλα τα παραπάνω αποτελεί το Άγιο Όρος, το οποίο αποτελεί μεν ελληνικό έδαφος, αλλά αυτοδιοικείται αποκλειστικά με τους δικούς του θεσμούς βάσει του Καταστατικού Χάρτη του Αγίου Όρους του 1924.

Έδρα (και μεγαλύτερος οικισμός, πληθυσμιακά), είναι οι Καρυές, ενώ βάσει της σημερινής Διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας, ονομάζεται επίσημα Ιερά Κοινότητα Αγίου Όρους, και διοικείται μονάχα από Διορισμένο Διοικητή, που τον διορίζει το κράτος (σε αντίθεση με τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, που διοικούνται από Περιφερειάρχη και Αντιπεριφερειάρχες, οι οποίοι εκλέγονται από τις Αυτοδιοικητικές Εκλογές, κάθε 4 χρόνια, και αναφέρονται παραπάνω).

Η Χερσόνησος του Αγίου Όρους (η χερσόνησος του Άθω) είναι τόπος απομόνωσης και προσευχής για πολλούς μοναχούς, ερημίτες και προσκυνητές. Στο παρελθόν υπήρχαν εκεί 180 μοναστήρια, στα οποία οι βυζαντινοί αυτοκράτορες και οι Τούρκοι κατακτητές αναγνώριζαν το δικαίωμα της αυτοδιοίκησης. Σήμερα στη μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους λειτουργούν 20 μονές με 1.850 μοναχούς.

Η έδρα της τοπικής εξουσίας, του “Πρωτάτου”, είναι στις Καρυές. Εκεί συνεδριάζει η Ιερά Επιστασία, που αποτελείται από 20 εκπροσώπους των μονών, οι οποίοι αποφασίζουν για όλα τα θέματα που απασxολούν τα μοναστήρια. Το λιμανάκι της Δάφνης συνδέει το Άγιον Όρος με την Ουρανούπολη. Πλήθος επισκεπτών προσέρχεται κάθε μέρα. Άδεια εισόδου όμως παίρνουν μόνο οι άνδρες. Η “Ιερά Επιστασία”, σύμφωνα με τη παράδοση, δεν επιτρέπει την είσοδο γυναικών. Οι προσκυνητές έρχονται για να προσευχηθούν, να προσκυνήσουν ιερά κειμήλια, να απολαύσουν βυζαντινούς ύμνους, αλλά και την ομορφιά της φύσης, ακόμα και για να μελετήσουν στις βιβλιοθήκες σπάνια ιστορικά έγγραφα από την εποχή του Βυζαντίου.

Στο Άγιο Όρος, που ονομάζεται και “Περιβόλι της Παναγιάς” (γιατί εδώ λατρεύεται η Παναγία), η μαγεία της φύσης είναι μοναδική. Το τοπίο είναι γαλήνιο, ξεκουράζει και ανυψώνει την ψυχή του ταξιδιώτη προσκυνητή.

Γεωγραφία Ε’ Δημοτικού – Βιβλίο Μαθητή – Οι συγγραφείς του

Μοναστικά ιδρύματα

Τα Μοναστικά ιδρύματα του Αγίου Όρους διακρίνονται σε έξι τάξεις: τις Ιερές Μονές, τις Σκήτες, τα Κελιά, τις Καλύβες, τα Καθίσματα και τα Ησυχαστήρια.

Ιερές Μονές

Το Άγιο Όρος συνίσταται από είκοσι Ιερές Μονές. Σύμφωνα με την ιεραρχική τάξη οι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, καλούμενες και Αθωνικές, οι οποίες είναι αυτοδιοίκητες και διοικούνται σύμφωνα με τον εσωτερικό τους κανονισμό, τον οποίο ψηφίζουν οι ίδιες και εγκρίνει η Ιερά Κοινότητα, είναι οι εξής:

Ιερές Μονές

1. Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας (963)
2. Ιερά Μονή Βατοπεδίου (972)
3. Ιερά Μονή Ιβήρων (976)
4. Ιερά Μονή Χιλανδαρίου (1197, Σερβική)
5. Ιερά Μονή Διονυσίου (1375)
6. Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου (12ος αιώνας)
7. Ιερά Μονή Παντοκράτορος (1363)
8. Ιερά Μονή Ξηροποτάμου (11ος αιώνας)
9. Ιερά Μονή Ζωγράφου (919, Βουλγαρική)
10. Ιερά Μονή Δοχειαρίου (11ος αιώνας)
11. Ιερά Μονή Καρακάλλου (1070)
12. Ιερά Μονή Φιλοθέου (992)
13. Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας (1363)
14. Ιερά Μονή Αγίου Παύλου (11ος αιώνας)
15. Ιερά Μονή Σταυρονικήτα (10ος αιώνας, 1542)
16. Ιερά Μονή Ξενοφώντος (1070)
17. Ιερά Μονή Γρηγορίου (14ος αιώνας)
18. Ιερά Μονή Εσφιγμένου (11ος αιώνας)
19. Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος (11ος αιώνας, Ρωσική)
20. Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου (1086)

Όλες οι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους αποτελούν θρησκευτικά πνευματικά ιδρύματα και όλες χαρακτηρίζονται ως «Κυρίαρχες», «Βασιλικές», «Πατριαρχικές» και «Σταυροπηγιακές».

• Κυρίαρχες επειδή διατηρούν ιδιοκτησιακό και οργανωτικό αυτοδιοίκητο του χώρου τους, μη υποκείμενο σε κανένα περιορισμό ως προς τον αριθμό των μοναχών.
• Βασιλικές επειδή η ίδρυσή τους οφείλεται σε εντολή ή συνδρομή των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων ή η ίδρυσή τους επικυρώθηκε με αυτοκρατορικό χρυσόβουλο.
• Πατριαρχικές ονομάστηκαν αργότερα με την έκδοση πατριαρχικών σχετικών σιγιλλίων, όταν συνδέθηκαν με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, που ανέλαβε την πνευματική και μόνο εποπτεία τους.
• Σταυροπηγιακές γιατί κατά την ίδρυσή τους τοποθετήθηκε σε αυτές σταυρός, ο οποίος απεστάλη από το Οικουµενικό Πατριαρχείο.

Οι Αθωνικές Μονές σήμερα είναι όλες κοινόβιες. Παλιότερα ορισμένες ήταν ιδιόρρυθμες.

• Στις κοινόβιες οι αδελφοί έχουν τα πάντα κοινά και τίποτε ιδιόκτητο. Της Μονής προΐσταται ισόβιος Ηγούμενος, ο Κοινοβιάρχης, έχοντας γύρω του τη Γεροντία και τους Επιτρόπους, εκλεγόμενος δε διά πλειοψηφίας από τη Γεροντία σε μυστική ψηφοφορία, από κατάλογο υποψηφίων, που και αυτός καταρτίζεται από πλειοψηφία από τους έχοντες δικαίωμα ψήφου (διανυόντων του 6ου από της κουράς των έτους) μοναχών. Για τον Ηγούμενο απαιτούνται ορισμένα πνευματικά και ηθικά προσόντα, δύναται όμως να παυθεί με απόφαση της Γεροντίας και κατόπιν πλειοψηφίας των εχόντων δικαίωμα ψήφου της Αδελφότητας. Αν ο εκλεγείς Ηγούμενος δε φέρει το βαθμό του Αρχιμανδρίτη, χειροτονείται αμέσως μετά την εκλογή.
• Στις ιδιόρρυθμες Μονές οι μεν μοναχοί ενδιαιτώνται μεμονωμένα, τα δε των Μονών αυτών διέπει Επιτροπή και η Σύναξη των Προϊσταμένων.

Κατά ταύτα, των μεν κοινοβίων η Διοίκηση είναι σχεδόν μοναρχική αλλά μετά κοινοκτημοσύνης, των δε ιδιορρύθμων ολιγαρχική αριστοκρατική.

Ιερές Σκήτες

Οι δώδεκα Ιερές Σκήτες υπάγονται στη δικαιοδοσία ορισμένης Ιεράς Μονής και διακρίνονται σε κοινόβιες και ιδιόρρυθμες.

Ιερές Σκήτες

Σκήτη	Τύπος	Ιερά Μονή	Εθνικότητα
Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Βογορόδιτσα)	κοινόβια	Αγίου Παντελεήμονος (Ρωσικού)	ρωσική
Προφήτου Ηλιού	κοινόβια	Παντοκράτορος	ελληνική
Τιμίου Προδρόμου	κοινόβια	Μεγίστης Λαύρας	ρουμανική
Αγίου Ανδρέου	κοινόβια	Βατοπεδίου	ελληνική
Αγίας Άννης	ιδιόρρυθμη	Μεγίστης Λαύρας	ελληνική
Αγίας Τριάδος (Καυσοκαλυβίων)	ιδιόρρυθμη	Μεγίστης Λαύρας	ελληνική
Αγίου Δημητρίου	ιδιόρρυθμη	Βατοπεδίου	ελληνική
Τιμίου Προδρόμου	ιδιόρρυθμη	Ιβήρων	ελληνική
Αγίου Παντελεήμονος	ιδιόρρυθμη	Κουτλουμουσίου	ελληνική
Θεοτόκου (Νέα Σκήτη)	ιδιόρρυθμη	Αγίου Παύλου	ελληνική
Αγίου Δημητρίου (Λάκκου)	ιδιόρρυθμη	Αγίου Παύλου	ρουμανική
Ευαγγελισμού της Θεοτόκου	ιδιόρρυθμη	Ξενοφώντος	ελληνική

Έδαφος και κλίμα

Γενικά, η χώρα μας χαρακτηρίζεται ορεινή. Τον κεντρικό κορμό της τον διασχίζει η οροσειρά της Πίνδου, ενώ κι άλλα βουνά απλώνονται προχωρώντας από τη Μακεδονία προς τη Θράκη.

Ανάμεσα στα βουνά αυτά ανοίγονται μικρές πεδινές εκτάσεις, με μεγαλύτερη της πεδιάδα της Θεσσαλίας. Εύφορη πεδιάδα είναι αυτή που προήλθε από την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών, στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Ο ποταμός Έβρος χωρίζει την ελληνική Θράκη από τη γειτονική Τουρκία. Ο ποταμός Νέστος είναι το φυσικό όριο μεταξύ Θράκης-Μακεδονίας και ο Στρυμόνας το όριο μεταξύ ανατολικής και κεντρικής Μακεδονίας και πηγάζει από τη Βουλγαρία. Από κει πηγάζει και ο Αξιός. Ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός που ρέει εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα είναι ο Αλιάκμονας. Στη Θεσσαλία έχουμε τον Πηνειό, στην Πελοπόννησο τον Αλφειό, ενώ από την Πίνδο κατεβαίνει ο Αχελώος.

Η ακτογραμμή της χώρας μας έχει μήκος περίπου 15.000 χιλιόμετρα. Τα πελάγη της είναι κατάσπαρτα από νησιά. Τα κυριότερα νησιωτικά συμπλέγματα είναι αυτά των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων, των Επτανήσων (Ιόνια νησιά) και των Σποράδων.

Σ’ όλη την ακτογραμμή της Ελλάδας σχηματίζονται χερσόνησοι, κόλποι και ακρωτήρια. Οι πιο γνωστοί κόλποι είναι ο Θερμαϊκός και ο Στρυμωνικός στη Βόρεια Ελλάδα, ο Παγασητικός στη Θεσσαλία, ο Αμβρακικός στην Ήπειρο, ο Σαρωνικός, στα νότια της Αττικής, ο Αργολικός στα ανατολικά της Πελοποννήσου και ο Μεσσηνιακός με τον Λακωνικό στα νότια.

Τα δεδομένα των πινάκων έχουν ληφθεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή – Δεκέμβριος 2021

Επιφάνεια ελληνικών εδαφών ανά Περιφέρεια

Περιφέρεια	Επιφάνεια (σε km2)
Σύνολο Ελλάδος	132.049
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη	14.179
Κεντρική Μακεδονία	19.166
Δυτική Μακεδονία	9.471
Ήπειρος	9.164
Θεσσαλία	14.051
Στερεά Ελλάδα	15.561
Ιόνια Νησιά	2.306
Δυτική Ελλάδα	11.327
Πελοπόννησος	15.511
Αττική	3.814
Βόρειο Αιγαίο	3.854
Νότιο Αιγαίο	5.305
Κρήτη	8.340

Tα μεγαλύτερα σε πληθυσμό νησιά της Ελλάδος

(Απογραφή Πληθυσμού – Κατοικιών, 2011)

Τα κυριότερα βουνά της Ελλάδος

(Πηγές: Βικιπαίδεια, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού)

Οι κυριότερες λίμνες της Ελλάδος

(Πηγές: Βικιπαίδεια, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού)

(1) Εμβαδόν της λίμνης σε ελληνικό έδαφος

Οι κυριότεροι ποταμοί της Ελλάδος

(Πηγές: Βικιπαίδεια, Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού)

(1) Μήκος ποταμού σε ελληνικό έδαφος

Το κλίμα της Ελλάδας

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από το μεσογειακό τύπο της εύκρατης ζώνης και έχει ήπιους υγρούς χειμώνες και ζεστά ξηρά καλοκαίρια. Το κλίμα της χώρας μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:

• υγρό μεσογειακό (δυτική Ελλάδα, δυτική Πελοπόννησος, πεδινά και ημιορεινά της Ηπείρου).
• ξηρό μεσογειακό (Κυκλάδες, παραλιακή Κρήτη, Δωδεκάνησα, ανατολική Πελοπόννησος, Αττική, πεδινές περιοχές Ανατολικής Στερεάς).
• ηπειρωτικό (δυτική Μακεδονία, εσωτερικά υψίπεδα ηπειρωτικής Ελλάδας, βόρειος Έβρος).
• ορεινό (ορεινές περιοχές με υψόμετρο περίπου >1500m στη Βόρεια Ελλάδα >1800m στην Κεντρική Ελλάδα >2000m στην Κρήτη).

Οι θερμοκρασίες είναι σπάνια υπερβολικές στις παραθαλάσσιες περιοχές. Στις κλειστές εσωτερικές πεδιάδες και στα υψίπεδα της χώρας παρατηρούνται τα μεγαλύτερα θερμοκρασιακά εύρη -τόσο ετήσια όσο και ημερήσια. Οι χιονοπτώσεις είναι κοινές στα ορεινά από τα τέλη Σεπτεμβρίου (στη βόρεια Ελλάδα, τέλη Οκτωβρίου κατά μέσο όρο στην υπόλοιπη χώρα), ενώ στις πεδινές περιοχές χιονίζει κυρίως από το Δεκέμβριο μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Έχει χιονίσει, πάντως, ακόμα και κατά μήνα Μάιο στη Φλώρινα. Στις παραθαλάσσιες περιοχές των νησιωτικών περιοχών οι χιονοπτώσεις συμβαίνουν σπανιότερα και δεν αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό του κλίματος. Οι καύσωνες επηρεάζουν κυρίως τις πεδινές περιοχές και είναι συχνότεροι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Σπάνια, πάντως, διαρκούν περισσότερες από 3 ημέρες.

Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ του 34ου και 42oυ παραλλήλου του βορείου ημισφαιρίου και έχει μεγάλη ηλιοφάνεια όλο σχεδόν το χρόνο. Λεπτομερέστερα στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας παρουσιάζεται μεγάλη ποικιλία κλιματικών τύπων, πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του μεσογειακού κλίματος. Αυτό οφείλεται στην τοπογραφική διαμόρφωση της χώρας που έχει μεγάλες διαφορές υψομέτρου (υπάρχουν μεγάλες οροσειρές κατά μήκος της κεντρικής χώρας και άλλοι ορεινοί όγκοι) και εναλλαγή ξηράς και θάλασσας. Έτσι, από το ξηρό κλίμα της Αττικής και γενικά της ανατολικής Ελλάδας μεταπίπτουμε στο υγρό της βόρειας και δυτικής Ελλάδας. Τέτοιες κλιματικές διαφορές συναντώνται ακόμη και σε τόπους που βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, πράγμα που παρουσιάζεται σε λίγες μόνο χώρες σε όλο τον κόσμο.

Από κλιματολογικής πλευράς το έτος μπορεί να χωριστεί κυρίως σε δύο εποχές: Την ψυχρή και βροχερή χειμερινή περίοδο, που διαρκεί από τα μέσα του Οκτωβρίου και μέχρι το τέλος Μαρτίου και τη θερμή και άνομβρη εποχή, που διαρκεί από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο.

Κατά την πρώτη περίοδο οι ψυχρότεροι μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, όπου κατά μέσον όρο η μέση ελάχιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 5-10 °C στις παραθαλάσσιες περιοχές, από 0-5 °C στις ηπειρωτικές περιοχές και σε χαμηλότερες τιμές κάτω από το μηδέν στις βόρειες περιοχές.

Οι βροχές ακόμη και τη χειμερινή περίοδο δεν διαρκούν για πάρα πολλές ημέρες και ο ουρανός της Ελλάδας δεν μένει συννεφιασμένος καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα, όπως συμβαίνει σε άλλες περιοχές της γης. Οι χειμερινές κακοκαιρίες διακόπτονται καμιά φορά κατά τον Ιανουάριο και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου από ηλιόλουστες ημέρες, τις γνωστές από την αρχαιότητα Αλκυονίδες ημέρες. Κατά αυτήν την περίοδο, λοιπόν, στα νησιά, κυρίως στο νότιο μέρος της χώρας, όπως για παράδειγμα στην Κρήτη, η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει τους 18-20 βαθμούς Κελσίου, στην Αττική τους 13-14 °C και στη Θεσσαλονίκη ο υδράργυρος μπορεί να ξεπεράσει τους 9 °C και πολλές φορές ακόμα και τους 10 °C. Σε άλλες πόλεις, όπως για παράδειγμα στην Αλεξανδρούπολη κατά τις Αλκυονίδες μέρες, η θερμοκρασία ξεπερνάει τους 7-8 °C, με αποτέλεσμα το χιόνι από τις χιονοπτώσεις του χειμώνα να λιώνει κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η χειμερινή εποχή είναι γλυκύτερη στα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου από ότι στη Βόρεια και Ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα. Κατά τη θερμή και άνομβρη εποχή ο καιρός είναι σταθερός, ο ουρανός σχεδόν αίθριος, ο ήλιος λαμπερός και δε βρέχει εκτός από σπάνια διαστήματα με ραγδαίες βροχές ή καταιγίδες μικρής γενικά διάρκειας.

Η θερμότερη περίοδος είναι το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου και το πρώτο του Αυγούστου, οπότε η μέση μέγιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 30 °C μέχρι 35 °C. Κατά τη θερμή εποχή οι υψηλές θερμοκρασίες μετριάζονται από τη δροσερή θαλάσσια αύρα στις παράκτιες περιοχές της χώρας και από τους βόρειους ανέμους (ετήσιες) που φυσούν κυρίως στο Αιγαίο.

Η άνοιξη έχει μικρή διάρκεια, διότι ο μεν χειμώνας είναι όψιμος, το δε καλοκαίρι αρχίζει πρώιμα. Το φθινόπωρο είναι μακρύ και θερμό και πολλές φορές παρατείνεται στη νότια Ελλάδα και τα νησιά μέχρι τα μισά του Δεκεμβρίου. Στην Αθήνα, την πρωτεύουσα, το κρύο γίνεται συνήθως αισθητό από το Νοέμβριο και μετά και από εκεί και πέρα συνεχίζεται έως και τα τέλη του Μάρτη. Μετά τα μέσα του Δεκεμβρίου, αναπτύσσεται ιδιαίτερο ψύχος στις αστικές περιοχές, το οποίο συνεχίζεται έως και τα τέλη Φεβρουαρίου. Από τις αρχές του μήνα Μαρτίου η άνοιξη γίνεται αισθητή και η θερμοκρασία ανεβαίνει σταδιακά. Η ψυχρότερη εποχή του έτους στην πόλη της Αθήνας θεωρείται από την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου έως και την τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου. Η Ελλάδα κατέχει το ρεκόρ υψηλότερης καταγεγραμμένης θερμοκρασίας στην Ευρώπη με 48,0 °C στην Αθήνα (Ελευσίνα και Τατόι) στις 10 Ιουλίου 1977.

Μέση θερμοκρασία σε επιλεγμένους σταθμούς παρατηρήσεων, 2020

(Πηγή: Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία)

Έντυπο υλικό

• Το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας (αναθεώρηση 2019)
• Ελληνική Δημοκρατία / Γεωγραφική-Διοικητική διαίρεση A4/2σέλιδο
• Διοικητική διαίρεση – Σχέδιο Καλλικράτης | Χάρτης Α3 | HQ
• Αποκεντρωμένες διοικήσεις, Περιφέρειες, Περιφερειακές Ενότητες και Δήμοι της Ελλάδας A4/10σέλιδο
• Γεωγραφικά διαμερίσματα και διοικητικές περιφέρειες Λευκοί χάρτες για επιχρωματισμό | A4/2σέλιδο
• Βουνά / Λίμνες / Ποταμοί / Θερμοκρασίες A4/4σέλιδο
• Κλιματικές περιοχές της Ελλάδας A4
• Γεωμορφολογικός Χάρτης της Ελλάδας | Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Αιγαίου HQ
  Γεωμορφολογικός Χάρτης της Ελλάδας | Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Αιγαίου HQ

Πηγές – Χρήσιμες Ιστοσελίδες