Αρχείο ημέρας 21 Σεπ 2012

Παιδί και τραυλισμός

Συχνότητα εκδήλωσης και ηλικία έναρξης

Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες ο τραυλισμός εκδηλώνεται περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού ενώ συμπτώματα τραυλισμού με διάρκεια τουλάχιστον έξι μηνών παρουσιάζει το 5% του πληθυσμού. Συγκεκριμένα η συχνότητα εκδήλωσης του τραυλισμού σε παιδιά ηλικίας 2 έως 10 ετών υπολογίζεται στο 1,4% ενώ στους εφήβους ηλικίας 11 έως 20 ετών υπολογίζεται στο 0,5%. Η διαφορά αυτή φαίνεται να υποδηλώνει την αυτόματη υποχώρηση των συμπτωμάτων του τραυλισμού σε ποσοστό 23-80% πριν από την εφηβεία.
Ο τραυλισμός μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε στιγμή κατά την παιδική ηλικία, αλλά η συνηθέστερη ηλικία έναρξης εντοπίζεται μεταξύ 2 και 5 ετών, ενώ ως μικρότερη ηλικία έναρξης αναφέρονται οι 18 μήνες, με την εμφάνιση των πρώτων προτάσεων στην ομιλία του παιδιού. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο τραυλισμός συμπίπτει με την περίοδο ραγδαίας ανάπτυξης του προφορικού λόγου. Άλλοτε η έναρξη του τραυλισμού είναι απότομη και άλλοτε σταδιακή και χαρακτηρίζεται από εναλασσόμενα διαστήματα τραυλισμού και φυσιολογικής ροής της ομιλίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι γονείς του παιδιού που τραυλίζει ενδέχεται να συνδέουν την εκδήλωση του τραυλισμού με κάποιο τραυματικό γεγονός ενώ σε άλλες περιπτώσεις δεν αναφέρονται εκλυτικά αίτια.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του τραυλισμού

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά είναι τα εξής:

1. Επαναλήψεις μεμονωμένων φθόγγων, συλλαβών και λέξεων.

Οι επαναλήψεις μεμονωμένων φθόγγων, συλλαβών και λέξεων αποτελούν το πλέον χαρακτηριστικό γνώρισμα του τραυλισμού, το οποίο εκδηλώνεται τόσο στην ομιλία παιδιών προσχολικής ηλικίας, όσο και στην ομιλία ενηλίκων που τραυλίζουν. Παραδείγματα τέτοιων επαναλήψεων είναι τα εξής:

(α) το μωρό ήπιε το γ –γάλα του                (β) το μωρό ήπιε το γά-γάλα του            (γ) το μωρό ήπιε το το γάλα του

Οι περισσότερες επαναλήψεις εμφανίζονται στις πρώτες συλλαβές των λέξεων και σχεδόν ποτέ στις τελευταίες. Ο αριθμός των επαναλήψεων ποικίλλει συνήθως από δύο έως πέντε φορές. Εάν κατά τη διάρκεια των επαναλήψεων το άτομο βιώνει μεγάλη ένταση τότε οι ήχοι μπορεί να επιμηκύνονται ή να προφέρονται δυσρυθμικά.

2.  Δυσρυθμίες

Πρόκειται για διαταραχές στο ρυθμό εκφοράς του λόγου. Τα δύο συνηθέστερα είδη είναι οι επιμηκύνσεις στην παραγωγή σύντομων λεκτικών στοιχείων και οι “σπασμένες λέξεις”¨. Εμφανίζονται συνήθως στους αρχικούς φθόγγους των λέξεων και ποτέ στους τελικούς. Κατά την επιμήκυνση ενός φθόγγου, το άτομο δίνει την εντύπωση ότι αδυνατεί να προφέρει τον ήχο που θέλει να πει και συχνά η προσπάθεια αυτή συνοδεύεται από ορατή ένταση στους μυς του προσώπου ή/και του λαιμού.
Για παράδειγμα καθώς το άτομο προσπαθεί να αρθρώσει τη λέξη θθθθθθέλω μπορεί να κλείσει τα μάτια ή να τεντώσει τις φλέβες του λαιμού του.
Ως σπασμένες λέξεις αναφέρονται αυτές κατά τις οποίες το άτομο κάνει μια αφύσικη παύση ανάμεσα στις συλλαβές μιας λέξης. Για παράδειγμα λέει : “θε [παύση] λω”

3. Παύσεις

Οι παύσεις αυτές εκδηλώνονται μεταξύ των λέξεων και συνοδεύονται συνήθως από ένταση στους μυς που σχετίζονται με την παραγωγή της ομιλίας, κυρίως στο λάρυγγα. Εμφανίζονται συνήθως πριν από λέξεις των οποίων το άτομο δυσκολεύεται να προφέρει τον πρώτο φθόγγο.
Για παράδειγμα: ” Το μωρό πίνει το […………..] γάλα του”.
Ο μηχανισμός που υποκινεί αυτές τις πάυσεις φαίνεται ανάλογος με αυτόν που υποκινεί τις σπασμένες λέξεις: δυσκολία ρύθμισης του αέρα που χρειάζεται να εκπνεύσει το άτομο προκειμένου να εκφέρει τον εν λόγω φθόγγο.

4. Ατελείς φράσεις

Υπάρχουν φράσεις τις οποίες το άτομο που τραυλίζει ξεκινά να προφέρει αλλά δεν τις ολοκληρώνει .
Για παράδειγμα: “Θέλω να …..”
Παρόλο που οι ατελείς φράσεις εμφανίζονται και στο λόγο ατόμων που δεν τραυλίζουν, υπάρχει μια διαφορά: η φράση παραμένει ατελής επειδή το άτομο που τραυλίζει ενδέχεται να πιστεύει ότι στην επόμενη λέξη μπορεί να “κολλήσει” και επμένως προτιμά σκόπιμα να την αποφύγει.

5. Εμβολές φθόγγων, συλλαβών, λέξεων ή φράσεων

Στην ομιλία όλων των ανθρώπων παρεμβάλλονται ορισμένες φορές φθόγγοι ή φράσεις όπως: ” εεεεεε…” ” μμμμ….” “ξέρεις τώρα” και άλλα τα οποία δεν παρεμποδίζουν το νόημα της πρότασης. Στην ομιλία των ατόμων που τραυλίζουν οι εμβολές αυτές είναι ιδιαίτερα συνήθεις και αποτελούν προσπάθεια αλλοίωσης ορισμένων λέξεων στις οποίες ο ομιλιτής φοβάται ότι θα κολλήσει. Ένα παράδειγμα ενός τετράχρονου αγοριού μας δείχνει ότι αυτές οι εμβολές μπορεί να δυσχεραίνουν την επικοινωνία:
Τοποθετούσε το “και” πριν από κάθε λέξη με αποτέλεσμα να παράγονται φράσεις όπως: Θέλω και να πω και στη μαμά μου και να μου αγοράσει και ένα παγωτό”

(Ε. ΚΑΚΥΡΟΣ – Κ. ΜΑΝΙΑΔΑΚΗ , ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ ΕΚΔ. ΤΥΠΩΘΗΤΩ ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΡΔΑΝΟΣ)

Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΥ

Τα διαγνωστικά κριτήρια του τραυλισμού

Α. Η χρονολογική ηλικία του ατόμου


Τα φαινόμενα αυτά εμφανίζονται συχνότερα στα παιδιά προσχολικής ηλικίας και λιγότερο συχνά σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και σε ενήλικες. Όσο μικρότερο είναι το παιδί τόσο μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται από τον ειδικό, προκειμένου να μη διαγνώσει τραυλισμό σε περίπτωση που η ομιλία του παιδιού χαρακτηρίζεται από μορφές συμπεριφοράς συμβατές με το αναπτυξιακό του επίπεδο

Β. Το νοητικό επίπεδο του ατόμου
Τα φαινόμενα δισταγμού συνήθως εκδηλώνονται αργότερα σε άτομα με νοητική υστέρηση καθώς η γλωσσική ανάπτυξη συσχετίζεται στενά με τη νοητική ανάπτυξη.

Γ. Η ύπαρξη τραυλισμού σε άλλο μέλος της οικογένειας
Σε πέρίπτωση που υπάρχει ιστορικό τραυλισμού στην οικογένεια πιθανόν τα φαινόμενα δισταγμού στην ομιλία ενός παιδιού να αποτελούν ενδείξεις τραυλισμού παρά φυσιολογικές δυσκολίες στη ροή του λόγου

Δ. Η συχνότητα και η διάρκεια εκδήλωσης των φαινομένων δισταγμού
Όσο πιο συχνά εκδηλώνονται και όσο περισσότερο διαρκούν αυτά τα φαινόμενα, τόσο πιθανότερο είναι να αποτελούν ενδείξεις τραυλισμού

Ε. Η ύπαρξη έντασης κατά τη διάρκεια των φαινομένων δισταγμού
Η ύπαρξη έντασης μπορεί να εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους όπως με παύσεις, αύξηση της έντασης και του τόνου της φωνής, ακανόνιστη αναπνοή αλλά και ορατές συσπάσεις των μυών του προσώπου και άλλων μερών του σώματος. Αυτές οι εκδηλώσεις που υποδηλώνουν ότι το άτομο καταβάλλει μεγάλη προσπάθεις προκειμένου να καταφέρει να αρθρώσει αυτό που θέλει να πει αποτελεί ίσως την πιο σαφή ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στα φυσιολογικά φαινόμενα δισταγμού και στις ενδείξεις τραυλισμού.

Ένα πολύ ενδιαφέρον video για τον τραυλισμό