Θεματική Ενότητα: Ζω καλύτερα – Ευ ζην Υποθεματική: Αυτομέριμνα – Στοματική Υγιεινή

Τίτλος: Δόντια γερά – χαμόγελα λαμπερά!

Σκοπός και στόχοι
Σκοπός του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών/τριών στο θέμα της ιατρικής πρόληψης, ιδιαίτερα του τομέα της στοματικής υγιεινής και η υιοθέτηση σωστών στάσεων και συμπεριφορών.
Στόχοι του προγράμματος

α. ως προς τις δεξιότητες του νου:

• να περιγράφουν, να ερμηνεύουν και να διατυπώνουν ερωτήματα να παρατηρούν
• να συγκρίνουν και να διαχειρίζονται την πληροφορία
• να προβαίνουν σε αναλυτική και παραγωγική επεξεργασία των συλλεγμένων δεδομένων
• να έχουν επίγνωση, παρακολούθηση και έλεγχο της σκέψης τους

β. ως προς το θέμα:

• να γνωρίσουν το στόμα και τι υπάρχει σε αυτό
• να γνωρίσουν τα όργανα της στοματικής κοιλότητας και τη λειτουργία του καθενός από αυτά
• να γνωρίσουν τις ονομασίες των δοντιών, τη θέση των και τη χρησιμότητά τους
• να διακρίνουν ομοιότητες και διαφορές στη νεογιλή και μόνιμη οδοντοφυϊα
• να κατανοήσουν τη σημασία της σωστής διατροφής στην υγεία των δοντιών
• να εκπαιδευτούν στο σωστό τρόπο βουρτσίσματος και το ρόλο του στοματικού διαλύματος
• να έρθουν σε επαφή με επαγγελματίες για να αποβάλουν το φόβο τους για τον οδοντίατρο και τον ορθοδοντικό
• να γνωρίσουν τη μεγάλη ποικιλία των ειδών των δοντιών στα ζώα

1^ο εργαστήρι: Το σπίτι των δοντιών

1η Δραστηριότητα: Παρατηρούμε την εικόνα–στοματική κοιλότητα. Μέσα από διαλογική συζήτηση και με την τεχνική των ερωταποκρίσεων οι μαθητές/τριες αντιλαμβάνονται ότι η στοματική κοιλότητα δηλαδή το εσωτερικό του στόματος είναι η αρχή του πεπτικού σωλήνα και μέρος της αναπνευστικής οδού. Στο στόμα- το σπίτι των δοντιών- υπάρχουν τα δόντια και η γλώσσα. Το στόμα είναι μια καλοσχεδιασμένη “μηχανή” με πολλά διαφορετικά τμήματα που λειτουργούν όλα μαζί για να μας κρατούν ζωντανούς, υγιείς και ευτυχισμένους. Τα τμήματα του μηχανισμού του στόματος είναι: η άνω γνάθος, που είναι τμήμα του κρανίου. η κάτω γνάθος, που είναι συνδεδεμένη με την άνω γνάθο και έχει τη δυνατότητα κίνησης, τα ούλα και τα δόντια, οι μύες και η γλώσσα.

2η Δραστηριότητα: Δημιουργούμε ένα αραχόγραμμα: στη μέση τοποθετούμε την εικόνα του στόματος και οι μαθητές/τριες καλούνται να ονομάσουν τις δουλειές που με το στόμα. Στη συνέχεια με ένα καθρεφτάκι παρατηρούν το στόμα τους και ονομάζουν τα όργανα που βλέπουν σε αυτό.

 

3η Δραστηριότητα: Ζητάμε από τους/τις μαθητές/τριες να πειραματιστούν με τη γλώσσα τους και αφού χωριστούν σε υποομάδες, δοκιμάζουν ζάχαρη, κακάο, αλάτι, λεμόνι και ντομάτα και προσπαθούν να καταλάβουν σε ποια περιοχή της γλώσσας νιώθουν πιο έντονα τη γλυκιά, την πικρή, την αλμυρή, την ξινή και την ουμάμι γεύση. Τέλος, ο εκπρόσωπος υποομάδας παρουσιάζει στην ολομέλεια αναφέρει τη γευστική περιοχή της γλώσσας, η οποία σε συνεργασία με τη μύτη δημιουργεί την αίσθηση της αντίστοιχης γεύσης.

Φύλλο εργασίας με τις γευστικές περιοχές της γλώσσας.

 

4η Δραστηριότητα: Με αφορμή το έργο “Ο Πέτρος και ο λύκος” του Σεργκέι Προκόπιεφ οι μαθητές/τριες γνωρίζουν τα πνευστά μουσικά όργανα και τα συνδέουν με τους ήρωες του παραμυθιού.

 

5η Δραστηριότητα: Προβάλουμε την ιστοσελίδα της ΖΩΣΠ, γνωρίζουμε καλλιτέχνες με αναπηρία και μερικά από τα έργα τους και αντιλαμβανόμαστε και άλλες λειτουργίες του στόματος.  Τέλος, ο κάθε μαθητής/τρια προσπαθεί να κάνει κάτι διαφορετικό με το στόμα του.

2^ο εργαστήρι: Τα δόντια του ανθρώπου

1η Δραστηριότητα: Διαβάζουμε το βιβλίο με τίτλο «Σοκολάκης και Ζαχαρούλα Τρυποδόντη» της Άννα Ράσελμαν με στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών/τριών γύρω από το θέμα των δοντιών. Φυσώντας με καλαμάκια αραιωμένα χρώματα δημιουργούμε τα μικρόβια με μεικτή τεχνική μια αφίσα.

   

Φύλλο εργασίας σχετικό με το βιβλίο.

2η Δραστηριότητα: Βλέπουμε εκμαγείο δοντιών, αφίσα με μορφολογία δοντιών, πίνακα με τις ονομασίες των δοντιών και τομής δοντιού. Παρατηρούμε τη νεογιλή και μόνιμη οδοντοφυΐα και βρίσκουμε ομοιότητες και διαφορές μεταξύ τους.

Γνωρίζουμε τις ασθένειες στόματος, τερηδόνα, πλάκα και ουλίτιδα.

Δημιουργούμε το Παιγνίδι αντιστοίχισης με τα μέρη του δοντιού σε πίνακα καθώς και στο κέντρο μάθησης του Η/Υ στην εφαρμογή learningapps και τρίλιζα με δόντια.

Φύλλο εργασίας με τη νεογιλή και μόνιμη οδοντοφυΐα.

 

Φύλλο εργασίας: σε συνεργασία με τους γονείς μετρούν τα δόντια και ζωγραφίζουν ή βγάζουν φωτογραφία το χαμόγελό τους και πραγματοποιείται ένα πείραμα με τα δόντια που χρησιμοποιούμε στο δάγκωμα και στη μάσηση τροφών.

   

3η Δραστηριότητα: Ατυχήματα που συχνά συμβαίνουν στους μαθητές/τριες στα περιβάλλοντα που κινούνται στάθηκαν αφορμή για μια συζήτηση με τη σχολική νοσηλεύτρια κα. Αγγελική Χονδροματίδου για τα οδοντικά τραύματα, τις πρώτες βοήθειες αλλά και τους κανόνες ασφαλείας για την αποφυγή ατυχημάτων.

3^ο εργαστήρι: Η διατροφή των δοντιών

1η Δραστηριότητα: Παρατηρούμε αφίσα με την πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής (έργο περσινής χρονιάς) και την αναλύουμε διεξοδικά. Αναγνωρίζουμε το ρόλο που παίζουν οι τροφές στην υγεία του οργανισμού και πώς συνδέονται με την υγεία των δοντιών. Γνωρίζουμε τις υγιεινές και τις μη υγιεινές τροφές για την υγεία των δοντιών.

Παιγνίδι αντιστοίχισης σε ομάδες στην εφαρμογή learningapps.

Σε φύλλο εργασίας διαχωρίζουμε τις τροφές σε υγιεινές και μη.

2η Δραστηριότητα: Δίνουμε στους γονείς τον Πίνακα της κρυμμένης ζάχαρης και τους ζητάμε να κάνουν το αντίστοιχο πείραμα για τρεις μέρες συμπληρώνοντας το ημερολόγιο. Σχολιάζουμε τα ημερολόγια στην ολομέλεια και συζητάμε ποιες τροφές μπορούμε να αποφεύγουμε ή να μειώσουμε την κατανάλωσή τους για να περιορίσουμε την κατανάλωση ζάχαρης.

   

4^ο εργαστήρι: Οι σύμμαχοι των δοντιών

1η Δραστηριότητα: Παρακολουθούμε video σχετικό με τον τρόπο βουρτσίσματος των δοντιών και συζητάμε το θέμα επιμένοντας στην αναγκαιότητα, το χρόνο και τη χρήση σωστής οδοντόβουρτσας.

Παιγνίδι χρονικής ακολουθίας σε πίνακα και στην εφαρμογή learningapps.

Μοιράζουμε στους μαθητές/τριες το Εβδομαδιαίο πρόγραμμα για βούρτσισμα δοντιών και εφιστούμε την προσοχή των γονέων να αναρτηθεί σε εμφανές σημείο και τηρηθεί η συχνότητα βουρτσίσματος με ειλικρίνεια, τουλάχιστον για ένα μήνα, για να γίνει συνήθεια.

2η Δραστηριότητα: Αναζητάμε πληροφορίες στο διαδίκτυο για την οδοντόβουρτσα. Μελετάμε το σχήμα της, τα υλικά, την υφή της. Μαθαίνουμε τη συχνότητα αλλαγής της και την επαναχρησιμοποίησή της.

Παρατηρούμε οδοντόκρεμες παιδικές και ενηλίκων και βρίσκουμε ομοιότητες και διαφορές. Δοκιμάζουμε με την άκρη της γλώσσας, πιάνουμε και μυρίζουμε.

Παρατηρούμε το οδοντικό νήμα, δείχνουμε τον τρόπο χρήσης και τονίζουμε τη σημασία του για την καλή υγεία των ούλων.

Φύλλο εργασίας για τους συμμάχους των δοντιών.

3η Δραστηριότητα: Κάνουμε το πείραμα της φθορίωσης: τοποθετούμε 3 αυγά βραστά σε ποτήρια διαφορετικά υγρά: ξύδι, αναψυκτικό τύπου cola και στοματικό διάλυμα. Ενθαρρύνουμε τους μαθητές/τριες να μας πουν τι νομίζουν ότι θα συμβεί στα αβγά. Μετά από 3 μέρες βγάζουμε, παρατηρούμε τι έχει συμβεί στο καθένα και καταγράφουμε τα ευρήματά μας: το αυγό που βρισκόταν μέσα στο στοματικό διάλυμα παρέμεινε λευκό, ενώ αυτό που βρισκόταν μέσα αναψυκτικό τύπου cola μαύρισε και αυτό που βρισκόταν στο ποτήρι με το ξύδι αποφλοιώθηκε τελείως. Συμπερασματικά καταλήξαμε πώς μερικές τροφές και ουσίες επιδρούν αρνητικά ή θετικά στα δόντια μας. Τέλος, επικεντρωνόμαστε στους τρόπους προστασίας των δοντιών και κυρίως στο βούρτσισμα και στην επίσκεψη στον οδοντίατρο.

 

5^ο εργαστήρι: Οι γιατροί των δοντιών

1η Δραστηριότητα: Διαβάζουμε το βιβλίο “Ο Ιππόλυτος Ιπποπόταμος της Σοφίας Ζαραμπούκα. Ακολουθεί συζήτηση με ερωτήσεις κατανόησης και κατάθεσης εμπειριών από προσωπικές επισκέψεις των μαθητών/τριών σε οδοντίατρο. Καθώς δεν υπάρχει στην περιοχή κάποιο οδοντιατρείο για να επισκεφτούμε αποφασίστηκε από την ολομέλεια να καλέσουμε οδοντίατρο στο σχολείο. Ακολούθησε προετοιμασία των ερωτήσεων που θα τεθούν προς συζήτηση.

2η Δραστηριότητα: Το συμβούλιο του σχολείου καλεί την οδοντίατρο κα. Σόνια Μεντεσίδου, μητέρα μαθήτριας στο σχολείο για να μιλήσει για την εργασία της. Σε πρότερο χρόνο η οδοντίατρος είχε επισκεφτεί το νηπιαγωγείο συμμετέχοντας εθελοντικά στη δράση προληπτικής ιατρικής από το “Χαμόγελο του Παιδιού” σε συνεργασία με τον Οδοντιατρικό Σύλλογο Κοζάνης και με την αρωγή του Δήμου Κοζάνης και του ΟΠΑΠ.

Η οδοντίατρος μίλησε για τη δουλειά της, επανέλαβε την αναγκαιότητα της σωστής υγιεινής των δοντιών, έδειξε το σωστό τρόπο βουρτσίσματος και απάντησε σε σχετικές ερωτήσεις. Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες τοποθέτησαν τα δόντια στην τεχνητή οδοντοστοιχία. Η οδοντίατρος τους/τις επιβράβευσε δίνοντας μια οδοντόβουρτσα, μια οδοντόκρεμα και αυτοκόλλητα.

Σε φύλλο εργασίας ζωγραφίζουν ό,τι τους εντυπωσίασε από την επίσκεψη της οδοντιάτρου.

Ακούμε, σχολιάζουμε και μαθαίνουμε το τραγούδι “Ο μπαμπάς μου με ρωτάει” του Γιώργου Χατζηπιερή.

Φύλλο εργασίας σχετικό με το τραγούδι.

 

Η επόμενη πρόσκληση στάλθηκε στην ορθοδοντικό και παιδοδοντίατρο κα. Κατερίνα Μαυροδή, η οποία την αποδέχθηκε και επισκέφτηκε το νηπιαγωγείο. Η ορθοδοντικός μίλησε για τη δουλειά της, τους παράγοντες που δημιουργούν ορθοδοντικά προβλήματα και τους τρόπους παρέμβασης. Στη συνέχεια έδειξε τα μασελάκια που χρησιμοποιεί για πρώιμη παρέμβαση και μια τεχνητή οδοντοστοιχία με σιδεράκια καθώς και φωτογραφίες από το πριν και το μετά ασθενών της και απάντησε  σε ερωτήσεις που τις τέθηκαν.

 

Φύλλο εργασίας: σπάσε τον κώδικα.

6^ο εργαστήρι: Τα δόντια των ζώων

1η Δραστηριότητα: Αναφερόμαστε και στα υπόλοιπα έμβια όντα που έχουν δόντια και προτρέπουμε τους μαθητές/τριες να υποθέσουν τα είδη των δοντιών που έχουν διάφορα ζώα ανάλογα με την τροφή που καταναλώνουν και το περιβάλλον που ζουν.

2η Δραστηριότητα: Στο κέντρο μάθησης του Η/Υ αναζητάμε φωτογραφίες από δόντια διαφόρων ζώων, θηλαστικών, χορτοφάγων, σαρκοφάγων, πτηνών, ψαριών και παρατηρούμε ομοιότητες και διαφορές.

Φύλλο εργασίας με το χαμόγελο που θα είχαμε αν είμαστε κάποιο ζώο και με το στόμα του Ιππόλυτου Ιπποπόταμου.

 

 

Παράρτημα

Τι κρύβει μέσα του το δόντι;

Επιλέγω σωστά για τα δόντια μου

Παιγνίδι μνήμης

Πλένω τα δόντια μου σωστά

 

 

Το πρόγραμμα βασίστηκε στο Σχέδιο Εργασίας 5 – Τα δόντια μας, Αθήνα 2003.

Το video με το μουσικό παραμύθι ανακτήθηκε από τον χρήστη «Η ώρα της μουσικής» στο YouTube  στις 11/12/2023 και χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.

Το video με τον τρόπο πλυσίματος των δοντιών ανακτήθηκε από τον χρήστη «picou picou» στο YouTube  στις 11/12/2023 και χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.

Το video με το τραγούδι ανακτήθηκε από τον χρήστη «Tempelis Drakos» στο YouTube  στις 11/12/2023 και χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.

Οι εικόνες ανακτήθηκαν από το διαδίκτυο και χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Θεματική Ενότητα: Ζω καλύτερα – Ευ ζην Υποθεματική: Αυτομέριμνα

Τίτλος: Προσέχουμε, ατυχήματα να μην έχουμε

Σκοπός και στόχοι
Σκοπός του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών/τρών για τα ατυχήµατα, που είναι γεγονότα της καθηµερινότητάς τους και η υιοθέτηση σωστών στάσεων και συμπεριφορών.
Στόχοι του προγράμματος:

• να αποκτήσουν γνώσεις για τα ατυχήματα
• να εντοπίζουν αιτίες και παράγοντες ατυχημάτων
• να δημιουργούν κανόνες/οδηγίες
• να κατανοήσουν τη σημασία της πρόληψης των ατυχημάτων
• να εντοπίσουν τις αιτίες, παράγοντες και τρόπους πρόληψης των ατυχημάτων
• να μάθουν να φροντίζουν για την ασφάλειά τους
• να μάθουν για τις πρώτες βοήθειες
• να υιοθετήσουν σωστές στάσεις και συμπεριφορές
• να είναι ικανά να προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες στο μέτρο των δυνατοτήτων τους
• να αποκτήσουν γνώσεις μέσα από σχετικά αναγνώσματα παιδικής λογοτεχνίας
• να εκφράζονται δημιουργικά μέσω παιχνιδιών, εικαστικών δημιουργιών, παντομίμας κτλ.
• να έρθουν σε επαφή με τους επαγγελματίες (νοσηλευτές, ΕΚΑΒ, ΕΟΔ, Πυροσβεστική Υπηρεσία)

1^ο εργαστήρι : Δεν πρόσεξα και…

α. Καταιγισμός ιδεών στη λέξη ατύχημα. Με τη βοήθεια εννοιολογικού χάρτη οι μαθητές/τριες αναπαριστούν τις πρώτες ιδέες τους για τα ατυχήματα στο σπίτι (Όταν ακούτε  τη  λέξη  ατυχήματα,  τι  σκέφτεστε;).

β. Σχολιασμός εικόνων σχετικές με τα ατυχήματα στο σπίτι και και το παιδικό τραύμα Παρακολούθηση εκπαιδευτικών βίντεο που αφορούν στα ατυχήματα στο σπίτι. Συζήτηση αναφορικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο σπίτι, καθώς και εντοπισμός των παραγόντων που τα προκαλούν (κοινωνική ιστορία, ατυχήματα στο σπίτι, παιδικά ατυχήματα στο σπίτι, παιδιά και ηλεκτροπληξία, ασφάλεια στο σπίτι).

γ. Σύνδεση με τον κόσμο των εμπειριών (βασικές ρουτίνες σκέψης (visible thinking-Project Zero). Οι μαθητές/τριες αναφέρουν τις εμπειρίες τους, σκέφτονται πάνω στην εμπειρία τους (Έχετε βιώσει κάτι αντίστοιχο; Τι συνέβη τότε;). Αναρωτιούνται πάνω στις εμπειρίες τους.

δ. Συνεργασία με οικογένεια. Φύλλο εφαρμογής για ένα ατύχημα που συνέβη (πότε, πού, τι έγινε μετά, συναισθήματα).

2^ο εργαστήρι: Κίνδυνοι ελλοχεύουν πολλοί… που βρίσκονται  αυτοί;

α. Εντοπισμός των επικίνδυνων σημείων. Διάσπαρτες αφίσες που απεικονίζουν τον χώρο του σαλονιού, του μπάνιου, της κουζίνας και του παιδικού δωματίου. Οι μαθητές/τριες σε ομάδες επιλέγουν από μία αφίσα, εντοπίζουν τα επικίνδυνα σημεία και προτείνουν τρόπους για την αποφυγή των ατυχημάτων. Τα συμπεράσματά τους τα παρουσιάζουν στην ολομέλεια.

β. Παρουσίαση εκπαιδευτικού υλικού. Παρουσιάζονται αφίσες (ακολουθεί συζήτηση για το περιεχόμενο κάθε αφίσας και εντοπίζονται τα επικίνδυνα σημεία στην κουζίνα, στο σαλόνι, στο μπάνιο και στο παιδικό δωμάτιο και δημιουργία κανόνων/οδηγιών. Κουζίνα: Δεν πλησιάζω την κουζίνα όταν χρησιμοποιείται. Ο αναμμένος φούρνος και τα μάτια μπορούν να μου προκαλέσουν έγκαυμα. Δεν παίζω ποτέ με τους διακόπτες Δεν τραβάω από το χερούλι την κατσαρόλα για να δω τι έχουν μέσα. Σαλόνι: Δεν τρέχω μέσα στο σαλόνι, γιατί μπορεί να γλιστρήσω. Δεν πλησιάζω και δεν παίζω με αναμμένα κεριά, προσέχω να μην πέσω, να μην φάω ή πιω κάτι ακατάλληλο και πάθω δηλητηρίαση, να μην κοπώ κ.ο.κ

γ. Φύλλο εφαρμογής με τα σημεία στο σπίτι που είναι επικίνδυνα.

3^ο εργαστήρι: Όχι άλλα ατυχήματα.. Προστάτευσε τον εαυτό σου και τους γύρω σου.

α. Σε ομάδες ψάχνουν πληροφοριακό υλικό για χημικές ουσίες, φάρμακα, ηλεκτρισμό κ.ά. Αρχικά, δημιουργείται πίνακας αναφοράς με ταξινομημένα τα ατυχήματα σε κατηγορίες (εξωτερικοί χώροι του σπιτιού & εσωτερικοί χώροι) και αναρτάται σε εμφανές σημείο της τάξης.

β. Ατυχήματα εξωτερικών χώρων σπιτιού: Αναζήτηση στο διαδίκτυο εικόνων με πιθανά σημεία επικινδυνότητας εξωτερικού χώρου (κάγκελα κήπου, σιδερένιες καγκελόπορτες, αυτόματες πόρτες των γκαράζ). Καταγραφή των κινδύνων και στη συνέχεια συζήτηση και κατάθεση προτάσεων πρόληψης ατυχημάτων εξωτερικών χώρων (π.χ. κάνουμε τις μπαλκονόπορτες ορατές αυτοκόλλητα, δεν ανεβαίνουμε στα κάγκελα, προσέχουμε τη σιδερένια αυλόπορτα κ.λπ.)

γ. Ατυχήματα εντός του σπιτιού: Βίντεο της εκπαιδευτικής τηλεόρασης σχετικά με τα ατυχήματα μέσα στο σπίτι (ηλεκτροπληξία-επικίνδυνες ουσίες-πυρκαγιά, δηλητηριάσεις, πνιγμός εγκαύματα, πνιγμός, πτώσεις).

δ. Συζήτηση και προβληματισμός με αφορμή αφισών με ατυχήματα στο σπίτι.

 

ε. Ανάγνωση του βιβλίου “Κίνδυνος – Οι συμβουλές του μικρού λύκου” του Μάριο Γκομπόλι. Καταγράφονται οι κίνδυνοι και προτάσεις για αποφυγή ατυχημάτων.

στ. Σε φύλλο εφαρμογής τα ασφαλή από τα επικίνδυνα αντικείμενα και τα παθήματα του μικρού λύκου.

4^ο εργαστήρι: Η πρόληψη σώζει ζωές

α. Επαγγέλματα που σχετίζονται με τα ατυχήματα. Επίσκεψη στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Κοζάνης και ενημέρωση για τις ενέργειες αυτοπροστασίας σε περίπτωση φωτιάς. Προετοιμασία για την επίσκεψη,  ομάδες καθηκόντων (δημοσιογράφοι, συντάκτες, φωτογράφοι). Ερωτήσεις για την εκπαίδευσή τους, την εργασία τους, τη στολή τους, καθώς και τις πρώτες βοήθειες σε περίπτωση ατυχήματος, και πρώτες ενέργειες που απαιτούνται σε περίπτωση πυρκαγιάς σε εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο.

β. Δημιουργία ευχαριστήριας κάρτας προς την Πυροσβεστική Υπηρεσία Κοζάνης.

                       

γ. Σε φύλλα εφαρμογής επιλέγουν τη σωστή και τη λάθος ενέργεια στο δρόμο και για τους κανόνες αυτοπροστασίας σε περίπτωση φωτιάς.

          

5^ο εργαστήρι: Οι πρώτες βοήθειες σώζουν ζωές

α. Δημιουργία πίνακα αναφοράς. Καταγραφή των νέων εννοιών και λέξεων σχετικά με το θέμα: ατύχημα, πυρκαγιά, ηλεκτροπληξία, χημικές ουσίες, φάρμακα, πτώσεις-ολισθήσεις, εγκαύματα πρώτες βοήθειες, γιατρός, φαρμακείο, νοσοκομείο, τραυματίας.

β. Ανάγνωση του βιβλίου. Διαβάζουμε στα παιδιά το βιβλίο “Πρωτο… Βοηθήματα. Πρώτες βοήθειες για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας” της Αμαλίας Λέντζη. Το βιβλίο έχει αναφορές στις πρώτες βοήθειες σε περιπτώσεις ατυχημάτων (λιποθυμία, εγκαύματα, πνιγμονή, κ.ά). Παρακολούθηση εκπαιδευτικών βίντεο για τη σπουδαιότητα της παροχής πρώτων βοηθειών στον συνάνθρωπό μας, καθώς και τι προσέχουμε στο σπίτι. (be a hero, save lives, First aid, save lives). Συζήτηση για την ανάδειξη της ανάγκης προσφοράς των πρώτων βοηθειών, καθώς και επαγγελμάτων που σχετίζονται με τα ατυχήματα.

γ. Επαγγέλματα που σχετίζονται με τα πρώτες βοήθειες (νοσηλευτής, ιατρός, φαρμακοποιός). Ενημέρωση και επίδειξη από τη σχολική νοσηλεύτρια για τις πρώτες βοήθειες με την επίδειξη του φαρμακείου πρώτων βοηθειών, τις ενέργειες που γίνονται σε περίπτωση ατυχήματος καθώς και για εθελοντισμό.

Πρόσκληση πυροσβέστη στο νηπιαγωγείο. Ο υπαρχιπυροσβέστης κ. Σωκράτης Μπαλίτσας, πατέρας μαθήτριας, ανταποκρίθηκε άμεσα και επισκέφτηκε το νηπιαγωγείο για ενημέρωση, ανταλλαγή απόψεων και διεύρυνση των γνώσεων των μαθητών/τριών. Τέλος του επιδόθηκε η ευχαριστήρια κάρτα.

      

δ. Σε φύλλο εφαρμογής αποτυπώνονται οι εντυπώσεις από τις επισκέψεις.

6^ο εργαστήρι: Εκφράζομαι δημιουργικά

α. Δημιουργία-Έκφραση. Θεατρικό παιχνίδι: “Τηλεφωνική κλήση στην πυροσβεστική, για να αναφέρουν ένα περιστατικό φωτιάς στο σπίτι”. Νοσοκομείο: Εξέταση ακτινογραφίας, μελών, αναγνώριση οστών. Υποδύονται ρόλους (τραυματιοφορείς, νοσηλευτές) για την παροχή πρώτων βοηθειών σε άτομα που χρήζουν άμεσης ανάγκης.

β. Εικαστικά και ΤΠΕ. Ζωγραφική στο Tux Paint.

    

    

γ. Παιγνίδι και προγραμματισμός. Τρίλιζα και διαδρομές με το beebot.

      

7^ο εργαστήρι: Εγώ ξέρω να προσέχω, εσύ;

α. Αναφορά και εκμάθηση τηλεφώνων έκτακτης ανάγκης, ανάρτησή τους σε πίνακα στον τοίχο της τάξης και δημιουργία ατομικής καρτέλας.

                

β. Υποθετικά σενάρια: Συζήτηση και προβληματισμός για την ανάληψη και απόδοση ευθυνών πάνω σε υποθετικές καταστάσεις, όπως: για ένα ατύχημα στο σπίτι π.χ από αφύλακτες πρίζες και γυμνά καλώδια. Σε ομάδες δημιουργούν μικρές ιστορίες κι εκφράζονται λεκτικά. Ειδικότερα οι μαθητές/τριες διερευνούν το είδος του ατυχήματος που τυχόν συνέβη, τη σοβαρότητα και τον τρόπο αντιμετώπισης.

γ. Δημιουργία αφίσας. Αναζήτηση εικόνων στο διαδίκτυο για τη δημιουργία αφίσας με αντικείμενα που μιλάνε και εφιστούν την προσοχή μας.

δ.  Λεζάντες σε εικόνες. Συμβουλές για αποφυγή ατυχημάτων σε εικόνες που έφερε μια μαθήτρια.

   

δ. Σε φύλλο εφαρμογής αντιστοίχιση αιτιών με αποτελέσματα.

Αξιολόγηση

Με την ολοκλήρωση του πρώτου θεματικού κύκλου “Ζω καλύτερα – Ευ ζην” των εργαστηρίων δεξιοτήτων με τίτλο “Προσέχουμε, ατυχήματα να μην έχουμε” διαπιστώνεται ότι οι στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν. Οι μαθητές/τριες απέκτησαν γνώσεις για τα ατυχήματα, έμαθαν να εντοπίζουν τις αιτίες και τους παράγοντες που τα δημιουργούν αλλά και τους τρόπους πρόληψης τους.

Γνώρισαν από  ειδικούς (σχολική νοσηλεύτρια, πυροσβέστες) και αναγνώσματα παιδικής λογοτεχνίας για τις πρώτες βοήθειες. Έμαθαν να ψάχνουν πληροφοριακό υλικό και εικόνες από το διαδίκτυο για τη δημιουργία πίνακα αναφοράς και αφίσας με αντικείμενα που μιλάνε και εφιστούν την προσοχή.

Προβληματίστηκαν και διερεύνησαν, σε υποθετικές καταστάσεις, το είδος του ατυχήματος που τυχόν συνέβη, τη σοβαρότητα και τον τρόπο αντιμετώπισης του (ποιος, πού, τι, άλλη πληροφορία). Τέλος εκφράστηκαν δημιουργικά μέσω του λογισμικού Tux Paint, έπαιξαν και προγραμμάτισαν το BeeBot.

  Θεματική Ενότητα: Ζω καλύτερα – Ευ ζην Υποθεματική: Διατροφή

Τίτλος: Τρώω υγιεινά, μεγαλώνω σωστά

Σκοπός και στόχοι

Σκοπός του προγράμματος είναι η βελτίωση του αισθήματος της αυτοαποτελεσματικότητας των μαθητών/τριών και η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών.

Στόχοι του προγράμματος:

• να κατανοήσουν τα οφέλη της υγιεινής διατροφής
• να γνωρίσουν την προέλευση των τροφών (ζωικά-φυτικά-επεξεργασμένα)
• να κατηγοριοποιήσουν τα τρόφιμα σε ομάδες
• να πληροφορηθούν για την πυραμίδα της υγιεινής διατροφής
• να πειραματιστούν με την παρασκευή υγιεινών γευμάτων

1° Εργαστήρι: Τρώω σωστά;

α. Παρουσίαση του βιβλίου “Πέντε σωματοφύλακες κλεισμένοι στο ψυγείο” της Άννα Βερούλη και του Νίκου Μιχαλόπουλου το οποίο λειτουργεί ως προοργανωτής ώστε να εμπλέξει τους μαθητές/ριες άμεσα στο περιεχόμενο του προγραμμάτος. Έπεται συζήτηση, περιγραφή εικόνων και ανα-αφήγηση του παραμύθι από αυτούς/αυτές. Ακολουθεί ιδεοκαταιγισμός για την υγιεινή διατροφή και δημιουργείται ένα αρχικό αραχνόγραμμα.

     

β. Ακρόαση και εκμάθηση του τραγουδιού “Τόσο λάθος διατροφή;” της Τατιάνας Ζωγράφου

γ. Σε φύλλα εφαρμογής-εμπέδωσης ζωγραφίζουν ό,τι τους έκανε εντύπωση από το παραμύθι και το τραγούδι.

2° Εργαστήρι: Ποια είναι η προέλευση των τροφίμων;

α. Συζήτηση για το κατά πόσο σημαντικό είναι το φαγητό στη ζωή μας, καταλήγοντας ότι σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις προσφέρεται κάποιας μορφής φαγητό. Τέλος διαπιστώνεται ότι η τροφή είναι αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής μας ζωής και συνοδεύει τις χαρές και τις λύπες μας. Γίνονται ερωτήσεις για την προέλευση ή από ποια υλικά φτιάχνονται κάποια από τα τρόφιμα που καταναλώνονται και στη συνέχεια γίνεται αναφορά σε τρόφιμα φυτικής ή ζωικής προέλευσης και από ποιο φυτό ή ζώο προέρχονται ή είναι επεξεργασμένα.

β. Παιγνίδι με λέξεις-τρόφιμα που αρχίζουν από συγκεκριμένο γράμμα του αλφαβήτου. Διαχωρισμός φρούτων και λαχανικών με βάση τα χρώματα και αντιστοίχιση σκιών.

γ. Σε φύλλα εφαρμογής αντιστοιχίζουν τα τρόφιμα με τα ζώα και τα φυτά από τα οποία προέρχονται και βρίσκουν τα κρυμμένα λαχανικά.

 

3° Εργαστήρι: Ποιες είναι οι ομάδες των τροφίμων;

α. Στην ολομέλεια γίνεται συζήτηση για τα αγαπημένα μας και μη τρόφιμα τονίζοντας τη σημασία τους στην καλή λειτουργία του οργανισμού μας.

β. Επίδειξη και επεξήγηση της πυραμίδας της υγιεινής διατροφής. Μετά από συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων οι μαθητές/τριες αποφασίζουν να κατασκευάσουν μια αφίσα της κάνοντας κολλάζ από έντυπα των σούπερ μάρκετ που υπάρχουν στο σχολείο. Η αφίσα αναρτάται έξω από το σχολείο.

 

γ. Παιγνίδι τυφλόμυγα: χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις τους-αφή, όσφρηση και γεύση, μαντεύοιυν τα φθινοπωρινά φρούτα.

δ. Σε φύλλα εφαρμογής ζωγραφίζουν τι τους αρέσει και τι όχι να τρώνε και επιλέγουν τα σωστά τρόφιμα στην πυραμίδα της υγιεινής διατροφής.

 

 

4° Εργαστήρι: Επιλέγω σωστά;

α. Χρησιμοποιώντας το ελεύθερο λογισμικό TuxPaint οι μαθητές/τριες καλούνται να δημιουργήσουν ατομικά ένα χαρούμενο πρόσωπο ή ένα λυπημένο χρησιμοποιώντας τις σφραγίδες με διαφορετικά κριτήρια: με βάση τις πολύ καλές, τις λιγότερο καλές επιλογές τροφίμων, ποια τρόφιμα τους αρέσουν περισσότερο και ποια λιγότερο. Στο τέλος αναφέρουν για ποιο λόγο έχουν χρησιμοποιήσει τα συγκεκριμένα τρόφιμα για τη δημιουργία του κάθε προσώπου (π.χ. λόγω χρώματος, προτίμησης, είναι πολύ καλή επιλογή, κτλ).

β. Σε συνεργασία με τους γονείς και σε φύλλο εφαρμογής ζωγραφίζουν, γράφουν ή να κάνουν κολάζ με τα υγιεινά τρόφιμα που καταναλώνουν μια μέρα. Στη συνέχεια παρουσιάζουν αυτό που έφτιαξαν στην τάξη και αναφέροντας τις προτιμήσεις. Γίνεται συζήτηση στην τάξη ή και ανταλλαγή απόψεων.

γ. Λαβύρινθος: Σε χαρτί του μέτρου σχεδιάζεται ένας λαβύρινθος και οι μαθητές/τριες καλούνται να βοηθήσουν τα παιδιά να φτάσουν στο δάσος για πικνίκ, αποφεύγοντας τις λιγότερο καλές επιλογές τροφίμων, όπως τα γλυκά. Στη συνέχεια συζητούν για την πορεία που επέλεξαν και για ποιους λόγους    χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του καταιγισμού ιδεών. Σε φύλλο εφαρμογής αποτυπώνουν ατομικά το λαβύρινθο.

5° Εργαστήρι: Μαθαίνω από τους ειδικούς

α. Το σχολείο επισκέπτεται ο σεφ Διονύσης Καπέλλος, πατέρας μαθητή και με τις συνταγές του προτείνει εναλλακτικό υγιεινό δεκατιανό πλούσιο σε πρωτεΐνες και βιταμίνες με απλά υλικά. Ο σεφ ετοιμάζει μαζί με τους μαθητές/τριες τορτίγια ολικής άλεσης με κασέρι, μαρούλι και γιαουρτομουστάρδα, τοστ άλεσης με κακαοταχίνι και μπανάνα και φρουτοσαλάτα με μήλο, αχλάδι, σταφύλι, ρόδι, χυμό πορτοκάλι, γιαούρτι και μέλι. Στον σεφ δίνεται ευχαριστήρια κάρτα.

β. Έπεται συζήτηση με ανταλλαγή απόψεων για τις προτάσεις του σεφ, συμπλήρωση του γραφήματος η αγαπημένη μου συνταγή.

γ. Παρακολούθηση video της WWF Καλύτερα σπιτικό παρά το αγοραστό φαγητό με θέμα τρεις από τις βασικές αρχές/μηνύματα για την υγιεινή διατροφή. Ακολουθεί συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων.

δ. Ακρόαση και εκμάθηση του μουσικού παραμυθιού Μάγειρας σε στίχους του Χρίστου Παπαδόπουλου και μουσική του Δημήτρη Μαρκατόπουλου. Δημιουργία πολυτροπικού κειμένου-εικονόλεξου του τραγουδιού.

ε. Ομαδικό παιγνίδι “Φρουτοσαλάτα” στην αυλή.

 

στ. Σε φύλλο εφαρμογής θυμούνται και επιλέγουν τα υλικά που χρησιμοποίησε για τις συνταγές του ο σεφ.

 

6° Εργαστήρι: Εμπεδώνω για την υγιεινή διατροφή

α. Σε φύλλο εφαρμογής οι μαθητές/τριες θυμούνται, ψάχνουν και βρίσκουν τις κρυμμένες λέξεις στο κρυπτόλεξο της υγιεινής διατροφής.

β. Δημιουργία αφίσας για την υγιεινή διατροφή και ανάρτησή της έξω από το σχολείο.

γ. Ιδεοκαταιγισμός για την υγιεινή διατροφή δημιουργία τελικού αραχνογράμματος και σύγκριση με το αρχικό.

 

Αξιολόγηση

Με την ολοκλήρωση του πρώτου θεματικού κύκλου “Ζω καλύτερα – Ευ ζην” των εργαστηρίων δεξιοτήτων με τίτλο “Τρώω υγιεινά, μεγαλώνω σωστά” διαπιστώνεται ότι οι στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν. Οι μαθητές/τριες απέκτησαν γνώσεις για την υγιεινή διατροφή και τη σημασία της για την προαγωγή της υγείας τους, έμαθαν για την προέλευση των τροφών (ζωικά-φυτικά-επεξεργασμένα) και πληροφορήθηκαν για τις ομάδες τροφίμων και τη διατροφική πυραμίδα.

Ψυχαγωγήθηκαν με την ανάγνωση βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας και γνώσεων σχετικά με τη διατροφή καθώς και με παιγνίδια αναγνώρισης τροφών χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις τους. Τραγούδησαν και συνεργάστηκαν για τη δημιουργία πολυτροπικού κειμένου-εικονόλεξου και αφίσας και την υγιεινή διατροφή. Εκφράστηκαν δημιουργικά μέσω ελεύθερου λογισμικού ζωγραφικής, ομαδοποίησαν ως προς το χρώμα και αντιστοίχισαν τροφές με τις σκιές τους.

Πειραματίστηκαν για την παρασκευή υγιεινού δεκατιανού με την καθοδήγηση του προσκεκλημένου σεφ και απόλαυσαν τόσο τη διαδικασία, όσο και τα εδέσματα.