20ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης

Συνεργασία στο νηπιαγωγείο

Θεματική Ενότητα: Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη Υποθεματική: Συμπερίληψη – Αλληλοσεβασμός, Διαφορετικότητα

Τίτλος: Συνεργασία στο νηπιαγωγείο

Σκοπός και στόχοι

Σκοπός του προγράμματος είναι να προωθήσει την έννοια της συνεργασίας στο νηπιαγωγείο. Στόχοι είναι τα παιδιά να συνεργαστούν με δραστηριότητες ανά ζεύγη, μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες προκειμένου να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας.

α. καλλιέργεια δεξιοτήτων:

δεξιότητες μάθησης: επικοινωνία, κριτική σκέψη και συνεργασία
δεξιότητες ζωής: κοινωνικές δεξιότητες/ενσυναίσθηση, προσαρμοστικότητα, υπευθυνότητα και πρωτοβουλία
δεξιότητες του νου: στρατηγική σκέψη, επίλυση προβλημάτων, μελέτη περιπτώσεων και κατασκευές

β. απόκτηση γνώσεων – δεξιοτήτων – στάσεων:

να εκφράσουν τις αρχικές και τις τελικές τους ιδέες μέσα από το σχέδιο και την προφορική παρουσίαση των σχεδίων
να επικοινωνήσουν μέσα από διάφορες συμβάσεις με: κινήσεις, ήχους, γλώσσα του σώματος ελεύθερους αυτοσχεδιασμούς χωρίς οπτική επαφή
να συνεργαστούν σε πολλαπλά επίπεδα: ανά ζεύγη, σε μικρές και μεγαλύτερες υποομάδες
να αναστοχαστούν και να αξιολογήσουν τις στρατηγικές επικοινωνίας και συνεργασίας που αξιοποιούν
να αναστοχαστούν και να συζητήσουν για τις συμπεριφορές που εμποδίζουν ή διευκολύνουν τη συνεργασία σε ομάδες
να προβληματιστούν σε καταστάσεις διαφωνιών και συγκρούσεων και να προτείνουν τρόπους επίλυσης των συγκρούσεων
να αξιοποιήσουν στρατηγικές επίλυσης συγκρούσεων.
να εντοπίσουν την πρόοδό τους και να συζητήσουν για τον τρόπο για τον οποίο την πέτυχαν

1^ο εργαστήρι: Έχω μια ιδέα…!

Οι μαθητές/τριες καλούνται να ζωγραφίσουν ό,τι τους έρχεται στο μυαλό όταν ακούν τη λέξη “συνεργασία”. Στη συνέχεια, η εκπαιδευτικός συζητά ατομικά με κάθε μαθητή/τια, το οποίο εξηγεί τη ζωγραφιά του/της και τις σκέψεις του για τη συνεργασία. Οι ζωγραφιές και οι καταγραφές των συζητήσεων θα χρησιμοποιηθούν στο έβδομο εργαστήριο για να συγκριθούν οι αρχικές με τις τελικές τους ιδέες.

1η Δραστηριότητα: Οι μαθητές/τριες προσπάθησαν να κατανοήσουν την έννοια της συνεργασίας. Αρχικά, κινήθηκαν ελεύθερα στον χώρο υπό τις οδηγίες της εκπαιδευτικού, η οποία χρησιμοποίησε μουσικά όργανα για να δώσει ρυθμό και να εξασφαλίσει τη σιωπή και την συγκέντρωσή τους. Στη συνέχεια, κλήθηκαν να ζωγραφίσουν αυτό που τους ήρθε στο μυαλό με το άκουσμα της λέξης “συνεργασία”. Αφού ολοκλήρωσαν τα ιχνογραφήματά τους, συζήτησαν ατομικά με την εκπαιδευτικό, εξηγώντας τις δημιουργίες τους και τις σκέψεις τους σχετικά με τη συνεργασία. Οι ατομικές αυτές καταγραφές και τα ιχνογραφήματα θα χρησιμοποιηθούν ξανά στο 60 εργαστήριο, όπου θα γίνει αντιπαραβολή των αρχικών με τις τελικές ιδέες των παιδιών για τη συνεργασία.

Φύλλο εφαρμογής

2^ο εργαστήρι: Μπορώ να επικοινωνώ

1η Δραστηριότητα: Οι μαθητές/τριες συνεργάζονται σε ζεύγη και ομάδες, με την εκπαιδευτικό σε ρόλο παρατηρητή. Στόχος είναι η ανάπτυξη συνεργασίας και η ανάθεση ρόλων. Χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: εξωγήινοι και άνθρωποι. Οι εξωγήινοι “μιλούσαν” μια ακατάληπτη γλώσσα (αυτοσχεδιάζοντας) και οι άνθρωποι μετέφραζαν όσα “άκουσαν” στο κοινό.

2η Δραστηριότητα: “Οι Κοντοπυθαρούληδες-εφευρέτες μας δίνουν οδηγίες από μακριά!”. Οι μαθητές/τριες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: τους Κοντοπυθαρούληδες-εφευρέτες και τα παιδιά που θα λάμβαναν οδηγίες. Οι Κοντοπυθαρούληδες κρύφτηκαν πίσω τις συρταριέρες και έδιναν οδηγίες μέσω ασυρμάτου στα παιδιά, τα οποία προσπαθούσαν να κατασκευάσουν μηχανές με ανακυκλώσιμα υλικά. Στόχος είναι η συνεργασία και η επικοινωνία μεταξύ των ομάδων χωρίς οπτική επαφή, καθώς και η επίλυση συγκρούσεων και διαφωνιών.

Φύλλα εφαρμογής

3^ο εργαστήρι: Συνεργάζομαι

1η Δραστηριότητα: Η εκπαιδευτικός διάβασε το παραμύθι “Η σκάλα της αγάπης” της Γιολάντας Τσορώνη-Γεωργιάδη (Εκδόσεις Σαββάλας). Ακολούθησε συζήτηση.

2η Δραστηριότητα: Εκμάθηση του τραγουδιού “Συνεργασία” (στίχοι & μουσική: Μαρία Ρόζα Ιορδανίδου).

Φύλλα εφαρμογής

4^ο εργαστήρι: Συνεργάζομαι σε ομάδες

1η Δραστηριότητα: Βοήθησε τη μπάλα να φτάσει στον προορισμό της. Οι μαθητές/τριες χωρίστηκαν σε μικρές ομάδες και σε σκυταλοδρομία συνεργάστηκαν ώστε το μπαλάκι να φτάσει στον προορισμό του, από ποτήρι σε ποτήρι χωρίς να πέσει κάτω.

2η Δραστηριότητα: Και πάλι σε ομάδες συνεργάστηκαν για να κάνουν έναν πύργο τοποθετώντας ανάποδα πλαστικά ποτήρια.

3η Δραστηριότητα: Και πάλι σε ομάδες οι μαθητές/τριες κλήθηκαν να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν με τα σώματά τους το σχήμα ενός δράκου, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλιού, του σώματος, των φτερών και της ουράς. Αφού συνεννοήθηκαν και δημιούργησαν το σχήμα, κινήθηκαν στο χώρο σαν να χορεύουν υπό τη συνοδεία μουσικής. Η δραστηριότητα αυτή στοχεύει στην ανάπτυξη της συνεργασίας και της ομαδικής εργασίας, καθώς θα πρέπει να μοιράσουν ρόλους και αρμοδιότητες μεταξύ τους. Μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, οι ομάδες συζήτησαν την εμπειρία τους, αναλύοντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τις λύσεις που βρήκαν και το βαθμό επιτυχίας τους.

Φύλλο εφαρμογής

5^ο εργαστήρι: Με ενσυναίσθηση επιλύω συγκρούσεις

1η Δραστηριότητα: Η εκπαιδευτικός παρουσίασε μια φωτογραφία που απεικονίζει παιδιά που διαφωνούν έντονα στο σχολείο. Οι μαθητές/τριες κλήθηκαν να εξετάσουν την εικόνα και να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές των παιδιών, να προβληματιστούν σχετικά με τις πιθανές αιτίες της διαφωνίας και τις συνέπειες που μπορεί να έχει. Επίσης μοιράστηκαν τις προσωπικές τους σκέψεις και εμπειρίες σχετικά με παρόμοιες καταστάσεις. αντάλλαξαν απόψεις, άκουσαν τις ιδέες των συμμαθητών του και πρότειναν εναλλακτικές λύσεις για την ειρηνική επίλυση της διαφωνίας, όπως η επικοινωνία, η διαπραγμάτευση και η αναζήτηση συμβιβασμού.

2η Δραστηριότητα: “Πώς μπορεί να γίνει καλύτερα;”. Οι μαθητές/τριες ακούγοντας μουσική και συγκεκριμένα το τραγούδι Εκμάθηση του τραγουδιού “Διαξιφισμοί” (στίχοι: Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος, μουσική: Δημήτρης Μαρκατόπουλος) κινήθηκαν ελεύθερα στο χώρο. Στη συνέχεια, χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και συζήτησαν για μια δύσκολη κατάσταση ή διαφωνία που είχαν στο παρελθόν. Κάθε ομάδα προσπάθησε να αναπαραστήσει τη διαφωνία, προσπαθώντας να βρει καλύτερους τρόπους επίλυσής της.

Φύλλα εφαρμογής

6^ο εργαστήρι: Η τελική μου ιδέα!

1η Δραστηριότητα: Επαναλαμβάνεται η 1η δραστηριότητα του 1ου εργαστηρίου. Οι ατομικές καταγραφές και τα ιχνογραφήματα χρησιμοποιήθηκαν για να γίνει αντιπαραβολή των αρχικών με τις τελικές ιδέες των παιδιών για τη συνεργασία. Το αποτέλεσμα αποτυπώθηκε σε ένα συννοφόλεξο, το οποίο δημιουργήθηκε από τους μαθητές/τριες στη διαδικτυακή εφαρμογή WordArt.

Αξιολόγηση

Με την ολοκλήρωση του δεύτερου θεματικού κύκλου “Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη” των εργαστηρίων δεξιοτήτων με τίτλο “Συνεργασία στο νηπιαγωγείο” διαπιστώνεται ότι οι στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν. Μέσα από κινητικές δραστηριότητες και παιγνίδια οι μαθητές/τριες συνεργάστηκαν ανά ζεύγη, μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες προκειμένου να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας. Έμαθαν να επικοινωνούν μέσα από διάφορες συμβάσεις και προβληματίστηκαν σε καταστάσεις διαφωνιών και συγκρούσεων. Επιπρόσθετα πρότειναν τρόπους επίλυσης των συγκρούσεων και αξιοποίησαν στρατηγικές για την επίλυσή τους. Τέλος εκφράστηκαν δημιουργικά μέσω της διαδικτυακή εφαρμογή WordArt δημιουργώντας ένα συννοφόλεξο.

Παράρτημα

Το τραγούδι “Συνεργασία” ανακτήθηκε από τον χρήστη Pediki Horodia Spirou Lambrou στις 10/02/2025 και χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.

Το τραγούδι “Διαξιφισμοί” ανακτήθηκε από τον χρήστη Stella Dendiliari στις 10/02/2025 και χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.

Βασισμένο στο εγκεκριμένο πρόγραμμα του ΙΕΠ “Συνεργασία στο νηπιαγωγείο” της Βασιλικής Μαντζουράτου, Υπεύθυνης Πολιτιστικών Θεμάτων ΔΠΕ Αχαΐας.

Νοιάζομαι και ενεργώ

Θεματική Ενότητα: Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη Υποθεματική: Αλληλεγγύη – Εθελοντισμός

Τίτλος: Νοιάζομαι και ενεργώ

Σκοπός και στόχοι

Σκοπός του προγράμματος είναι η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και η ανάπτυξη αισθήματος αλληλεγγύης και εθλοντισμού.

Στόχοι του προγράμματος

α. καλλιέργεια δεξιοτήτων:

μάθησης 21ου αιώνα (4cs) – κριτική σκέψη, επικοινωνία, συνεργασία, δημιουργικότητα
κοινωνικής ενσυναίσθησης και ευαισθησίας
του νου – ρουτίνες σκέψεις και αναστοχασμός, παιγνίδια

β. απόκτηση γνώσεων – δεξιοτήτων – στάσεων:

να προσδιορίζουν τα δικαιώματα των παιδιών
να αναγνωρίζουν ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από στέγη, τροφή, νερό, ενδυμασία και ασφάλεια
να γνωρίσουν εθελοντικές οργανώσεις
να περιγράφουν αξίες που είναι σημαντικές για την κοινωνική ζωή (π.χ. υπευθυνότητα, σεβασμός, ειλικρίνεια, αλληλεγγύη κτλ.)
να διακρίνουν τις ανάγκες που καλύπτονται ατομικά από αυτές που καλύπτονται καλύτερα μέσα από τη συνεργασία
να οργανώνουν και να αξιολογούν πληροφορίες που παρέχονται από διάφορα μέσα για την ενημέρωσή τους
να ευαισθητοποιούνται και να αναπτύσσουν υπεύθυνη στάση και δράση για να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των παιδιών και των ανθρώπων
να εκτιμούν τη σημασία του εθελοντισμού και να συνειδητοποιούν ότι με τις πράξεις τους μπορούν να συμβάλλουν στο κοινωνικό σύνολο
να αναπτύξουν εθελοντικές δράσεις
να αποκτήσουν κοινωνική ευαισθησία

1^ο εργαστήρι: Αλληλεγγύη

α. Διαβάζουμε το ποίημα “Την πόρτα ανοίγω το βράδυ” του Τάσου Λειβαδίτη, το οποίο επεξεργαζόμαστε με ερωτήσεις κατανόησης του περιεχομένου. Οι μαθητές/τριες περιγράφουν τις εικόνες και εκφράζουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τους/τις δημιουργεί.

β. Βλέπουμε το video κινουμένων σχεδίων της καμπάνιας του Δικτύου Caritas “Μία ανθρώπινη οικογένεια – τροφή για όλους”, η οποία στηρίζεται σε ένα αλληγορικό παραμύθι για την πείνα και την προσφορά, την αλληλεγγύη και την συνεργασία που απαντάται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Ακολουθεί συζήτηση για το περιεχόμενο της και έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων. Στο τέλος οι μαθητές/τριες καταλαβαίνουν ότι οι άνθρωποι καταφέρνουν να τραφούν μόνο όταν συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να αλληλοβοηθούνται.

γ. Βλέπουμε το έργο “Τα χέρια” του Βίκτωρ Κοέν και το σκίτσο “Τα δέντρα”. Οι μαθητές/τριες προσπαθούν να το ερμηνεύσουν το μότο “Όταν δίνεις, παίρνεις” και να αποκωδικοποιήσουν το σκίτσο.

Φύλλο εργασίας σχετικό με το ποίημα.

2^ο εργαστήρι: Πράξεις αλληλεγγύης

α. Διαβάζουμε το βιβλίο “Το δώρο της Παπλωματούς”του Τζέφ Μπριμπό από τις Εκδόσεις Άγκυρα, το επεξεργαζόμαστε και αναγνωρίζουμε την αλληλεγγύη. Ζητάμε από τους μαθητές/τριες να σκεφτούν τρόπους με τους οποίους είμαστε αλληλέγγυοι στους άλλους.

β. Γνωρίζουμε δομές αλληλεγγύης: κοινωνικά παντοπωλεία, κοινωνικά ιατρεία, κοινωνικά φροντιστήρια, και συλλογικές κουζίνες. Καλούμε στο σχολείο μας την συνάδελφο Ανθή Βαχτσεβάνου, η οποία είναι εθελόντρια στο κοινωνικό φροντιστήριο Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου της Ιεράς Μητρόπολης Σερβίων και Κοζάνης και μας μιλάει για το έργο που επιτελείται εκεί. Συνδέουμε την αλληλεγγύη με τον εθελοντισμό.

γ. Συναισθανόμενοι τους συμμαθητές/τριες στα νηπιαγωγεία που επλήγησαν από τις πλημύρες του Σεπτεμβρίου του 2023 και με την αρωγή των γονέων και κηδεμόνων μαζεύουμε στο σχολείο βιβλία, παιγνίδια, γραφική ύλη και τα στέλνουμε στο 7ο Νηπιαγωγείο Παλαμά Καρδίτσας.

δ. O Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων διοργανώνει χριστουγεννιάτικο bazaar και με τα χρήματα που συγκεντρώνονται αποφασίζεται η αγορά ενός tablet ως δείγμα προσφοράς και αλληλεγγύης προς την Κιβωτό, το πρώτο Κέντρο Αποθεραπείας – Αποκατάστασης, Διημέρευσης, Ημερήσιας Φροντίδας Α.μεΑ. που λειτουργεί στη χώρα μας.

Φύλλο εργασίας σχετικό με το βιβλίο.

3^ο εργαστήρι: Εθελοντισμός

α. Οι μαθητές/τριες βλέπουν φωτογραφίες με εθελοντικές δράσεις από τη φωτοθήκη του Νοιάζομαι και Δρω και συζητούν για το περιεχόμενό τους. Ακολουθούν ερωτήσεις για τον ορισμό του εθελοντισμού και σύνδεσή του με το ρήμα θέλω. Οι μαθητές/τριες δηλώνουν τι θα ήθελαν να κάνουν για τους άλλους και το καταγράφουν.

β. Βλέπουμε την αφίσα και συζητάμε για τα χαρακτηριστικά του εθελοντή.

γ. Αναφέρουμε στους μαθητές/τριες τα ρήση του Ντέιβιντ Έλτον Τρούμπλαντ “Ένας ευγενικός άνθρωπος φυτεύει τον σπόρο για ένα δέντρο, το οποίο κάποια μέρα θα δώσει σκιά σε ανθρώπους που μπορεί να μη συναντήσει ποτέ”.

δ. Διαβάζουμε το ποίημα “Ποίημα για τους φίλους” του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, το οποίο επεξεργαζόμαστε με ερωτήσεις κατανόησης του περιεχομένου. Οι μαθητές/τριες περιγράφουν τις εικόνες και εκφράζουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις που τους/τις δημιουργεί.

Φύλλα εργασίας για τη ρήση και το ποίημα.

4^ο εργαστήρι: Εθελοντική αιμοδοσία

α. Διαβάζουμε το βιβλίο “Τι ζητούσε μια φορά η αλεπού στη ρεματιά” του Κώστα Μάγου από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, το οποίο φέρνει σε επαφή τους μαθητές/τριες με μια απ’ τις ευγενέστερες πράξεις του ανθρώπου: την εθελοντική αιμοδοσία που, χωρίς κόπο, χαρίζει τη ζωή σε κάποιον που κινδυνεύει.

Δείχνουμε αφίσες εθελοντικής αιμοδοσίας και οι μαθητές/τριες αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια δικιά τους για να γίνουν πρεσβευτές της στο οικογενειακό τους περιβάλλον.

Για να δείτε την αφίσα πατήστε εδώ.

β. Επικοινωνούμε με το Τμήμα Αιμοδοσίας του Μαμάτειου Νοσοκομείου Κοζάνης και τους καλούμε στο σχολείο μας. Ανταποκρινόμενοι στο αίτημα μας έρχεται στο σχολείο μας η κα. Πανάγιω Καραθανάση, νοσηλεύτρια στο τμήμα Αιμοδοσίας και μας μιλάει για τη δουλειά της. Στην παρουσίαση που έχει ετοιμάσει γίνεται λόγος για τον εθελοντισμό και την εθελοντική αιμοδοσία, τι προσφέρει ο εθελοντής γενικά αλλά και στον άρρωστο, ποιοι μπορεί να χρειαστούν αλλά και ποιοι να δώσουν αίμα. Στη συνέχεια γίνεται προβολή του video Εθελοντική αιμοδοσία-Οι περιπέτειες του Τολίτο και ακολουθεί σχετική συζήτηση για το πόσο πολύτιμο είναι το αίμα για τους ανθρώπους και τη σημασία της προσφοράς του.

Φύλλο εργασίας σχετικό με το βιβλίο.

5^ο εργαστήρι: Ανθρώπινα δικαιώματα και εθελοντισμός

Αναρτούμε την εικονογραφημένη αφίσα της UNICEF με τα δικαιώματα των παιδιών και αποσαφινίζουμε τη σημασία του δικαιώματος. Συζητάμε επί του θέματος και δείχνουμε εικόνες δικαιωμάτων αλλά και καταπάτησής τους. Οι μαθητές/τριες κατηγοριοποιούν τις εικόνες.

Ομαδική δημιουργία με χαρτοκολλητική.

Έχω δικαίωμα

Φύλλο εργασίας για τα δικαιώματα του παιδιού και μάνταλα.

6^ο εργαστήρι: Εθελοντές γύρω μας

α. Δείχνουμε στον προτζέκτορα εικόνες από εθελοντικές οργανώσεις και τα λογότυπά τους. Ακολουθεί σχετική συζήτηση. Οι μαθητές/τριες καλούνται να αναγνωρίσουν το σκοπό των οργανώσεων.

β. Διαβάζουμε το βιβλίο “Θέλω..θέλεις…έγινε!” της Ζαχαρούλα Τζίνη, Εκδόσεις Διάπλους. Το επεξεργαζόμαστε με ερωτήσεις κατανόησης και οι μαθητές/τριες καταλαβαίνουν τον τρόπο που μπορεί ο καθένας μας, άλλος πολύ κι άλλος λίγο, να προσφέρει κάτι μικρό αλλά και κάτι μεγάλο σε αυτό που ονομάζουμε κοινωνία και όλοι ανήκουμε σε αυτήν.

Στη συνέχεια αναφέρουν δράσεις που θα ήθελαν να αναλάβουν όταν ενηλικιωθούν και στέλνουν το δικό τους μήνυμα αγάπης και συνεργασίας για μία καλύτερη κοινωνία.

Φύλλα εργασίας με τις οργανώσεις και τους μελλοντικούς εθελοντές.

Παράρτημα

Το πρόγραμμα βασίστηκε στο εκπαιδευτικό υλικό του “Νοιάζομαι και δρω” από το Ίδρυμα Λαμπράκη, Αθήνα 2015.

Το video κινουμένων σχεδίων ανακτήθηκε από τον χρήστη “Caritas Hellas” στο YouTube στις 10/02/2024 και χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.

Το video για την εθελοντική αιμοδοσία ανακτήθηκε από τον χρήστη “Μαθαίνουμε κι αλλιώς” στο YouTube στις 10/02/2024 και χρησιμοποιείται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους δημιουργούς.

Οι εικόνες ανακτήθηκαν από το διαδίκτυο και χρησιμοποιούνται μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Νηπίων Παιδεία – Tο πρώτο βήμα στη δημοκρατία

Θεματική Ενότητα: Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη Υποθεματική: Συμπερίληψη

Τίτλος: Νηπίων Παιδεία – το πρώτο βήμα στη δημοκρατία

Σκοπός και στόχοι

Σκοπός του προγράμματος είναι η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, όποια μορφή κι αν παίρνει στα πλαίσια της σχολικής κοινότητας και της ευρύτερης ζωής των μαθητών/τριών.

Στόχοι του προγράμματος:

να κατανοήσουν την έννοια και τις μορφές της διαφορετικότητας
να αποδεχθούν τη διαφορετικότητα του εαυτού και των άλλων
να ενισχυθούν οι αξίες της φιλίας και της συνεργασίας
να αντιμετωπίζουν τις διακρίσεις
να αποκτήσουν κοινωνική ευαισθησία
να μετέχουν σε δημοκρατική παιδεία

1^ο εργαστήρι: Ας γνωριστούμε παίζοντας

α. Παιχνίδια ενεργοποίησης και δεσίματος της ομάδας

β. Ένα μπουκέτο με λουλούδια. Εικαστική αναπαράσταση σε ένα λουλούδι με τη φωτογραφία στο κέντρο και στα πέταλα το όνομα, το αγαπημένο παιχνίδι, φίλο, χρώμα, ζώο.

2^ο εργαστήρι: Όλοι έχουμε θέση σε αυτήν την τάξη του Νηπιαγωγείου

α. Η επισκέπτης: Η Δώρα, μια κούκλα, αφηγείται την ιστορία της. Ακολουθεί συζήτηση για τα συναισθήματα της, αν έχουν βιώσει κάτι αντίστοιχο, την αντίδρασή τους και προτεινόμενες λύσεις για να ηρεμήσει και να νιώσει όμορφα.

β. Παρουσίαση της Κοινωνικής Ιστορίας για τη διαχείριση των συναισθημάτων, δραματοποίηση των προτάσεων των μαθητών/τριών και δημιουργία πίνακα διπλής εισόδου, με επιλογή ποιας λύση προτιμούν για να νιώσουν καλά σε καθημερινές καταστάσεις που τους προξενούν δυσάρεστα συναισθήματα.

γ. Φύλλα εφαρμογής με ό,τι προκαλεί θυμό και ηρεμία

δ. Παρακολούθηση της διαφήμισης “Τι θα ήταν τα Χριστούγεννα χωρίς αγάπη”, (Erste 2018) συζήτηση σχετικά με τα εμπόδια, τη συντροφικότητα, την αλληλεγγύη, την αγάπη και σχετικό φύλλο εφαρμογής.

ε. Συνεργασία με Σύλλογο γονέων και κηδεμόνων: Συγκέντρωση τροφίμων για το συσσίτιο της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Κοζάνης.

3^ο εργαστήρι: Εγώ κι εσύ μαζί

α. Αφήγηση του παραμυθιού “Σοφία, η αγελαδίτσα τραγουδίστρια” του Pennart μέχρι ενός σημείου και οι μαθητές/τριες σε ομάδες δίνουν το δικό τους τέλος στην ιστορία. Αναπαράσταση με παγωμένη εικόνα αυτών που νιώθει η Σοφία, δημιουργία καταστάσεων επιχειρηματολογίας (συμφωνώ-διαφωνώ) με βάση το παραμύθι και αντιστοίχιση με τα συναισθήματα στο θερμόμετρο.

β. Παιγνίδι σε ομάδες: Στήσιμο πύργου με τουβλάκια.

γ. Φύλλα εφαρμογής με το θερμόμετρο των συναισθημάτων της Σοφίας και με τους μουσικούς της ορχήστρας “Οι φίλοι της μουσικής”.

δ. Τα ταλέντα μας

4^ο εργαστήρι: Ο εαυτός μου…

α. Ομαδικό παιγνίδι: Ο κατάσκοπος: Περπατάς σαν κατάσκοπος με την εφημερίδα, ». Με συνοδεία μουσικής τα παιδιά κινούνται στην τάξη προσπαθώντας κρύβοντας το πρόσωπό τους, χωρίς να κοιτάνε κανέναν/καμία και να μην τους βλέπει κανείς/καμία . Στο σταμάτημα του ήχου, σταματούν να κινούνται και καλούνται «κατασκοπικά» να παρατηρούν το/τη διπλανό/ή τους και να εντοπίσουν ομοιότητες ως προσ τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά.

β. Ο εαυτός μου: Σχεδίαση σε κομμάτια εφημερίδας τον εαυτού και τοποθέτηση σε κύκλο “χέρι-χέρι”.

γ. Το όνομα του καθενός με παιγνιώδη μορφή στο πρόγραμμα WordArt.

5^ο εργαστήρι: …και οι άλλοι

α. Παρακολούθηση του παραμυθιού “Η εχθρόπιτα” του Ντέρεκ Μάνσον, συζήτηση και προφορική επεξεργασία. Σε ζευγάρια καταγραφή εικονικά των προτάσεων για την επίλυση των όποιων διαφορών. Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη με τους τρόπους επίλυσης των διαφορών/συγκρούσεων.

β. Ομαδική κατασκευή: “Η κουρτίνα της αγάπης” με μηνύματα αγάπης για τους φίλους μας.

γ. Καταγραφή των συστατικών για την “πίτα της φιλίας” και δημιουργία εικονόλεξου. Την πίτα της φιλίας γευόμαστε όλοι μαζί από τα χέρια μητέρας μαθητή μας.

δ. Φύλλο εφαρμογής για την “πίτα της φιλίας”.

6^ο εργαστήρι: Η ταυτότητά μου

α. Παρουσίαση το παραμυθιού “Έλμερ ο παρδαλός ελέφαντας ” του Ντέιβιντ Μακ Κι, συζήτηση και σε φύλλο εφαρμογής τα συναισθήματα του Έλμερ.

β. Όλοι είμαστε διαφορετικοί: Παρατήρηση φωτογραφιών ανθρώπων διαφορετικής ηλικίας, φύλου, ενδυμασίας, εθνικότητας, εξωτερικής εμφάνισης και ομαδοποίηση αναλόγως (ομοιότητες και διαφορές).

γ. Ταυτότητες: Αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο για τα στοιχεία που αναγράφονται στις ταυτότητες.

δ. Ομαδικό παιχνίδι “Πες μου κάτι για σένα”: Καθισμένοι/ες σε κύκλο με τη μπάλα να δίνεται από τα αριστερά προς τα δεξιά με τη φράση “Θέλω να μάθω κάτι για σένα: ποιο είναι το αγαπημένο σου παιχνίδι;” Το παιχνίδι συνεχίζεται αφού πάρουν το λόγο όλοι με παρόμοιες ερωτήσεις (αγαπημένο παραμύθι, φαγητό, ζώο, χρώμα, άθλημα).

7^ο εργαστήρι: Όλοι διαφορετικοί – όλοι ίσοι

α. Κουκλοθέατρο “Το Ζαμπντερφίλιο”. Ένα διαφορετικό ζώο που ψάχνει για φίλους, αλλά κανένα άλλο ζώο δεν το κάνει παρέα γιατί είναι απλά παράξενο. Συζήτηση για την ιστορία του Ζαμπντερφίλιο και επεξεργασία της. Καταγραφή των ιδεών των μαθητών/τριών σε νοητικό χάρτη μετά τη ερώτηση “Ένα Ζαμπντερφίλιο ζητάει να γίνει φίλος σου. Πώς αντιδράς;” Οι μαθητές/τριες αναπαράγουν την ιστορία με τις φιγούρες.

β Οι κανόνες συμπεριφοράς της τάξης μας.

γ. Συνεργασία με την οικογένεια: Φύλλο εφαρμογής για το γενεαλογικό δέντρο.

Αξιολόγηση

Με την ολοκλήρωση του δεύτερου θεματικού κύκλου “Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη” με τίτλο “Νηπίων Παιδεία – το πρώτο βήμα στη δημοκρατία” διαπιστώνεται ότι οι στόχοι που τέθηκαν επιτεύχθηκαν. Οι μαθητές/τριες κατανόησαν την έννοια και τις μορφές της διαφορετικότητας, αναγνώρισαν προκαταλήψεις και αδικίες, εξοικειώθηκαν με διαφορετικά και φυλετικά χαρακτηριστικά και έμαθαν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με τρόπο κατανοητό.

Ενισχύθηκαν οι αξίες της φιλίας και της συνεργασίας μέσω παιγνιδιών και ομαδικών κατασκευών. Αντιλήφθηκαν τον χαρακτήρα της ταυτότητας και απέκτησαν δεξιότητες ψηφιακής πολιτειότητας. Ψυχαγωγήθηκαν μέσα από αναγνώσματα παιδικής λογοτεχνίας και κουκλοθέατρου και εκφράστηκαν μέσω της δραματοποίησης και της παντομίμας.

Τέλος, συναισθανόμενοι όσους έχουν ανάγκη πήραν μέρος στη φιλανθρωπική δράση της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Κοζάνης, συγκέντρωσαν είδη πρώτης ανάγκης για τους σεισμόπληκτους Τουρκίας -Συρίας και συμπαραστάθηκαν οικονομικά σε ανήλικο θύμα τροχαίου ατυχήματος μέσω του Πανελλήνιου Συλλόγου Πρόληψης και Συμπαράστασης Ανήλικων Θυμάτων Τροχαίων Ατυχημάτων.

Αν όλα τα παιδιά της γης

Θεματική Ενότητα: Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη Υποθεματική: Αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα

Τίτλος: Αν όλα τα παιδιά της γης

Σκοπός και στόχοι

Στόχοι του προγράμματος:

να κατανοήσουν την έννοια και τις μορφές της διαφορετικότητας
να αποδεχθούν τη διαφορετικότητα του εαυτού και των άλλων
να ενισχυθούν οι αξίες της φιλίας και της συνεργασίας
να αντιμετωπίζουν τις διακρίσεις
να αποκτήσουν κοινωνική ευαισθησία
να μετέχουν σε δημοκρατική παιδεία

1^ο εργαστήρι: Εμπρός ξεκινάμε..

α. Αρχικό μοίρασμα: παρουσίαση προγράμματος στους μαθητές/τριες.

β. Γνωριμία: σπασμένο τηλέφωνο λέγοντας το όνομα τους και κάτι που αρέσει στον καθένα/καθεμιά.

γ. Το συμβόλαιο της ομάδας: σκέψεις για κανόνες που θα βοηθήσουν την καλή λειτουργία της ομάδας και θα τηρούνται από όλους/ες.

δ. Ζέσταμα: προετοιμάζουμε το χώρο της ομάδας και τον εαυτό μας με μουσική και αυτοσχεδιασμό.

ε. Παιχνίδι: Το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού που πριν χρόνια έκρυψε στο σχολείο μας ένα προηγούμενο τμήμα μαθητών/τριών με αινίγματα. Έπεται συζήτηση για πώς ήταν για αυτά όλη η διαδικασία του να βρουν τον κρυμμένο θησαυρό και παρουσίαση με μια κίνηση ή λέξη τα συναισθήματα για το πρόγραμμα.

2^ο εργαστήρι: Το δωμάτιό μου

α. Αρχικό μοίρασμα: παρουσίαση με ένα χρώμα για το πώς αισθάνονται τώρα.

β. Ζέσταμα: η “γκριμάτσα” μεταφέρεται από τον έναν στον άλλο

γ. Ζέσταμα: “το αντικείμενο που μεταμορφώνεται” σε κάτι που αρέσει περισσότερο ή λιγότερο και αντίστοιχα πλησίασμα ή απομάκρυνση από αυτό.

δ. Κύριο θέμα : “το δωμάτιό μου”. Σε ατομικό επίπεδο οι μαθητές/τριες ζωγραφίσουν το δωμάτιό τους με όσες περισσότερες λεπτομέρειες μπορούν. Σε ομάδες παρουσιάζονται οι ζωγραφιές παρουσιάζονται στα μέλη και καλούνται να βρουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των δωματίων τους. Δίνονται στην κάθε ομάδα ένα ζευγάρι φωτογραφιών από δωμάτια παιδιών από τον κόσμο προκειμένου να υπάρξει προβληματισμός και να εντοπιστούν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στις δύο φωτογραφίες. Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια με σχετικές παρατηρήσεις. (Οι φωτογραφίες υπάρχουν στο υποστηρικτικό υλικό του προγράμματος).

3^ο εργαστήρι: Ο πλανήτης μου

α. Αρχικό μοίρασμα Περιγραφή με μια κίνηση για το πώς αισθάνονται τώρα.

β. Ζέσταμα: «χοροί του κόσμου». Ελεύθερη κίνηση στο χώρο με μουσικές από διάφορες χώρες του κόσμου.

γ. Κύριο θέμα : «ο πλανήτης μου. Αφήγηση ενός αποσπάσματος από το βιβλίο «Ο Μικρός Πρίγκιπας του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ. Σε ατομικό επίπεδο ζωγραφίζουν τον δικό τους πλανήτη δίνοντας του όνομα και τα χαρακτηρισικά που ο καθένας/μια επιθυμεί. Σε επίπεδο ζευγαριών γίνεται παρουσίαση και δραματοποίηση. Σε ομαδικό επίπεδο κατασκευάζουν τον πλανήτη του μικρού πρίηκιπα. Τέλος ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια. (Οι μουσικές υπάρχουν στο υποστηρικτικό υλικό του προγράμματος).

4^ο εργαστήρι: Χτίζοντας ένα εργαστήρι για τη διαφορετικότητα

α. Αρχικό μοίρασμα: περιγραφή με έναν ήχο για το πώς αισθάνονται τώρα.

β. Ζέσταμα: “ζευγάρια αντιθέτων”: Παιγνίδι σε δύο ομάδες που στέκονται αντικριστά και κινούνται ταυτόχρονα , προσπαθώντας η μία να περάσει μέσα από την άλλη χωρίς να επιτρέπεται το άγγιγμα. Κάθε φορά οι ομάδες θα εκπροσωπήσουν ζεύγη αντιθέτων περπατώντας ανάλογα (αρκούδες/μέλισσες, γέροι/μωρά, φασαριόζοι/ήρεμοι, χαρούμενοι/λυπημένοι).

γ. “Χτίζοντας ένα εργαστήρι για τη διαφορετικότητα” αφήγηση παραμυθιού. Συζήτηση στην ολομέλεια για τα συναισθήματα των ηρώων. Χωρίζονται σε ομάδες με βάση εικόνες ζώων που τους δίνονται και ακολουθεί συζήτηση σχετικά με την εξέλιξη της ιστορίας και δραματοποίησή της. Σε ομαδικό επίπεδο κατασκευή μακέτας του εργαστηρίου με απλά υλικά και σε ατομικό επιλέγουν διαφορετικά ζώα και ζωγραφίζουν το εργαστήρι που τους χωράει όλους. Τέλος γίνεται περιγραφή με έναν ήχο για το πώς αισθάνονται τώρα.

5^ο εργαστήρι: Οι γέφυρες που μας ενώνουν

α. Αρχικό μοίρασμα: παντομίμα για το πώς είναι τώρα

β. Ζέσταμα: “το μαντήλι”, παιγνίδι με δυο ομάδες

γ. Κύριο θέμα : “η γέφυρα”. Σε ομαδικό επίπεδο συνεργασία για την κατασκευή γέφυρας, δραματοποίηση, συζήτηση στην ολομέλεια και σε ατομικό αποτύπωση της δικής τους γέφυρας.

6^ο εργαστήρι: Οι φίλοι μου…

α. Αρχικό μοίρασμα: σε κύκλο όρθιοι/ες και λέμε ψιθυριστά σε αυτόν/ή που είναι δεξιά τη διάθεσή του/της με μια λέξη κι εκείνος/η σαν να είναι μεγάφωνο την ανακοινώνει στην ομάδα

β. Ζέσταμα: «Βασιλιά – Βασιλιά με τα δώδεκα σπαθιά»

γ. Κύριο θέμα : “του σκοινιού τα μανταλάκια”. Αφήγηση του παραμυθιού του Αντώνη Παπαθεοδούλου, χωρισμός σε ομάδες, δραματοποίηση, συζήτηση στην ολομέλεια. Οι μαθητές/τριες ζωγραφίσουν σε μικρές καρδιές κάτι που θα ήθελαν να πουν ή να δωρίσουν στους φίλους τους και τις κρεμούν με μανταλάκια στο σχοινί ενός πίνακα. Όλοι μαζί και παρατηρούν τη “μπουγάδα” λέγοντας σύντομα τι απεικονίζει η καρδιά του. Ομαδική ζωγραφική “το αερόστατο της φιλίας”. Ατομικά γίνεται αναφορά για τους φίλους μας.

7^ο εργαστήρι: Το νηπιαγωγείο των ονείρων μου…

α. Αρχικό μοίρασμα: οι μαθητές/τριες αποτυπώνουν τη διάθεσή τους σαν μια από τις 4 εποχές.

β. Ζέσταμα: “η χώρα των ονείρων”. Στη χώρα αυτή όλες οι επιθυμίες και τα όνειρα μπορούν να πραγματοποιηθούν και το δείχνουν με παντομίμα.

γ. Κύριο θέμα : “το νηπιαγωγείο που ονειρεύομαι”. Σε ατομικό επίπεδο ζωγραφική με το ονειρεμένο νηπιαγωγείο και παρουσίαση στην ολομέλεια. Συζήτηση για κοινά στοιχεία και διαφορές, τη θέση του διαφορετικού μέσα στα νηπιαγωγεία των ονείρων και αν μπορεί να γίνει πραγματικότητα αυτό το σχολείο.

δ. Ομαδικό κολάζ με την ονειρεμένη και χρωματιστή πόλη.

20ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης

Μόνο τα παιδιά ξέρουν τι ψάχνουν να βρουν – Antoine de Saint-Exupery

Άρθρα κατηγορίας Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη

Συνεργασία στο νηπιαγωγείο

Νοιάζομαι και ενεργώ

Νηπίων Παιδεία – Tο πρώτο βήμα στη δημοκρατία

Αν όλα τα παιδιά της γης