Της Κοζάνης τα σοκάκια
με τα σπίτια τα παλιά
και τις όμορφες κοπέλες
μοιάζουν σαν τριανταφυλλιά.

Σ’ όποια πόρτα κι αν γυρίσεις
θα ιδής βασιλικό
ζωγραφιά είν’ τα ραλίκια
δίπλα έχουν αργαλειό.

Λεβεντιά καμαρωμένη
και στον κόσμο ξακουστή
της Κοζάνης παλληκάρια
όλο νιάτα και ψυχή.

Παραδοσιακό τραγούδι

Επίσκεψη στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης 

Πατήστε στην παρακάτω πρόταση

Παραδοσιακή Γωνιά

Λήψη αρχείου

Έχε γεια καημένε κόσμε (Ο χορός του Ζαλόγγου)   
Έχε γεια καημένε κόσμε
έχε γεια γλυκιά ζωή

Έχετε γεια βρυσούλες 
λόγγοι βουνά ραχούλες
έχετε γεια βρυσούλες
κι εσείς Σουλιωτοπούλες

Στη στεριά δε ζει το ψάρι
ούτε ανθός στην αμμουδιά

Έχετε γεια βρυσούλες
λόγγοι βουνά ραχούλες
έχετε γεια βρυσούλες
κι εσείς Σουλιωτοπούλες  

Διπλή και σήμερα γιορτή,

διπλή και η χαρά,

γιορτάζει η πατρίδα μας

μαζί και η Παναγιά.

Χρόνια Πολλά!

Παρέλαση και κατάθεση στεφάνου.

Τραγούδια:

Μάνα μου τα κλεφτόπουλα

Μάνα μου τα, μάνα μου
τα κλεφτόπουλα τρώνε
και τραγουδάνε, άιντε
πίνουν και γλεντάνε.

Μα ένα μικρό μα ένα μικρό
κλεφτόπουλο δεν τρώει,
δεν τραγουδάει, βάι
δεν πίνει δε γλεντάει.

Μόν’ τ’ άρματα,
μόν τ’ άρματά του κοίταζε,
του τουφεκιού του λέει:
Γεια σου Κίτσο μου λεβέντη,

Ντουφέκι μου,
ντουφέκι μου περήφανο
σπαθί μ ξεγυμνωμένο
μια χαρά ήσουν το καμένο.

πόσες φορές, πόσες φορές
με γλίτωσες απ’ των εχθρών
τα χέρια κι απ’ των Τούρκων
τα μαχαίρια.

Θούριος Του Ρήγα

Ως πότε παλληκάρια, θα ζούμε στα στενά
Μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά;
Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή
Παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή
Παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή

Εθνικός Ύμνος

Φεγγαράκι μου λαμπρό
φέγγε μου να περπατώ
Nα πηγαίνω στο σχολειό
να μαθαίνω γράμματα
γράμματα σπουδάγματα
του Θεού τα πράγματα.

Χρόνια πολλά!

Τα ελληνάκια

Σε κάποιο νησί για χρόνια αφέντης ήταν ο Αγάς* και έκανε ό,τι αυτός ήθελε.
Οι Έλληνες κάτοικοι έπρεπε να τον υπακούν, να του δίνουν μερίδιο από τη
σοδειά χωρίς κανείς να τολμά να μιλήσει. Γι’ αυτό πολλά παλικάρια ξενιτεύονταν
στα καράβια. Ανάμεσά τους κι ο Γιώργης. Όταν γύρισε μετά από καιρό, βρήκε
το χωριό άδειο και το Παγόνι, το αγαπημένο πουλί της αδελφής του της
Μαρίας, άρχισε να του διηγείται τι έγινε την Κυριακή, που γίνονταν οι γάμοι
της Παγώνας και του Γιάννου.
Eίχε πια νυχτώσει, αλλά το γλέντι συνεχιζότανε και θα συνεχιζότανε για
πολύ ακόμα. Ο γαμπρός κι η νύφη χόρεψαν τον πρώτο το συρτό. Μετά
χόρεψαν κι όλοι οι καλεσμένοι. Η Μαρία κι οι φίλες της τραγούδαγαν
για την ομορφιά της νύφης. Το τουμπελέκι, το ούτι, το κλαρίνο συνόδευαν το
χορό και το τραγούδι. Κι εκεί που όλα ήταν χαρούμενα, φάνηκε ο Αφέντης ο
Αγάς με τους δικούς του. Συνηθισμένος να κάνει ό,τι θέλει, φώναξε:
– Κρασί και μεζέ για τα παλικάρια μου. Κι εσύ Μαρία, σήκω να χορέψουμε!
Όλοι πάγωσαν. Τέτοια προσβολή! Η Μαρία δεν τα ’χασε και με σταθερή
φωνή του είπε:
– Δε χορεύω με το ζόρι!
Αυτό ήτανε. Η συνοδεία του Αφέντη του Αγά σήκωσε τα όπλα, οι δικοί μας
τράβηξαν τα σπαθιά…
Του Γιώργη τα χείλια τρέμανε απ’ το κακό του…
– Αρκετά! φώναξε και τράβηξε το σπαθί του. Τώρα θα δει!…
– Μη! Του φώναξαν οι άλλοι και τον κράτησαν σφιχτά απ’ τα χέρια.
– Αφήστε με! Αρκετά πια με τον Αφέντη τον Αγά!
– Δεν έχει νόημα, Γιώργη, του είπαν οι άλλοι. Είμαστε λίγοι κι είναι πολλοί.
– Δεν είμαστε πια λίγοι, είπε ο Γιώργης. Και στ’ άλλα τα χωριά το ’χουν
αποφασίσει. Οι δικοί μας πού είναι τώρα;
– Οι ανήμποροι πήγανε σ’ άλλα χωριά πιο ήσυχα. Οι νέοι βγήκαν στο
βουνό*, είπε το Παγόνι.
– Εμπρός, λοιπόν, για το βουνό!
Είχε ξεμυτίσει ο ήλιος απ’ την ανατολή, όταν έφτασαν στους πρόποδες
του βουνού. Όλα ήταν ήσυχα. Τίποτε δε φαινόταν, τίποτε δεν ακουγόταν… και
ξαφνικά… κοκκίνισε το βουνό απ’ τα φεσάκια* και μια ελληνική σημαία
ξεδιπλώθηκε.
– Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και
φυλακή!
Ήταν κοριτσίστικη φωνή, που το είπε, αλλά αρκετά δυνατή για να
καταλάβει ο Γιώργης τη φωνή της Μαρίας. Με φτερά στα πόδια ανέβαιναν
τώρα το βουνό, να ενωθούν με τους άλλους.
Ήταν 22 Μαρτίου του 1821.

Ευγενία Φακίνου
AΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ebooks.edu.gr