mariavryza's blog

Μια σειρά δραστρηριοτήτων μπορούν να ενταχθούν στην παιδαγωγική των πολυγραμματισμών. Κατα τη διάρκεια του σχολικού έτους 2014-15 στην πρώτη τάξη ενός επαρχιακού σχολείου της Β. Ελλάδας , υλοποιήθηκαν δραστηριότητες που συνδέονταν με την εφαρμοσμένη πρακτική των θέσεων του πολυγραμματισμού στην Α΄τάξη. Για την ολοκληρωμένη καταγραφή του προγράμματος, τηρήθηκε ημερολόγιο παρατήρησης , αξιοποιήθηκαν εικονογραφημένα βιβλία, εκπαιδευτικά λογισμικά κ.α.

Σε ένα κείμενο η εικόνα έχει ρόλο ισότιμο. Παράγει νοήματα και μπορεί να συνδιαλέγεται με το κείμενο, γι΄αυτό και το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο μπορεί να αξιοποιηθεί ως πολυτροπικό κείμενο μέσα στην τάξη. Οι μαθητές με αυτό τον τρόπο, αναπτύσσουν τη φαντασία τους , εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους, παράγουν οι ίδιοι αυθεντικό υλικό, όπως αφίσες , εξώφυλλα , εικονογραφούν το δικό τους τέλος στην ιστορία, ανασυνθέτουν ιστορίες με τις δικές τους εικόνες, συμμετέχουν σε παιχνίδια ρόλων.

Η ενασχόληση με δραστηριότητες της παιδαγωγικής των πολυγραμματισμών , μέσα από το πρόγραμμα που εφαρμόστηκε, ανέδειξε πως αυτές μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά , τόσο για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες , όσο και για παιδιά από διαφορετικά πολυτισμικά περιβάλλοντα.

* Βασισμένο στο άρθρο : Η εφαρμογή των πολυγραμματισμών στην Α΄τάξη με σκοπό την ανάπτυξυ ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, Μ. Βρύζα & Καραμητόπουλος .Θ δημοσιευμένο στα πρακτικά του συνεδρίου της Ο.Μ.Ε.Ρ

Στόχος των παρακάτω δραστηριοτήτων είναι η εξοικείωση με τη γραμμική διάταξη του  λεξικού αλλά και η παραγωγή γραπτού λόγου,  μέσω παιχνιδιού. 

( Μπορούν να χρησιμοποιηθούν  κείμενα από το ανθολόγιο ή παιδικά βιβλία και παραμύθια).

• Ο δάσκαλος διαβάζει μια λέξη του μαθήματος π.χ αετός. Οι μαθητές  καλούνται να βρουν τη λέξη στο λεξικό. Ο πρώτος που βρίσκει τη λέξη διαβάζει τον ορισμό της:  π.χ είναι ένα μεγάλο πουλί με δυνατό ράμφος και μυτερά νύχια. Ο  νικητής αναθέτει στους συμμαθητές να βρουν μια καινούρια λέξη στο λεξικό. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται   (πχ με 7-8 λέξεις).
• Οι μαθητές μπορούν να γράψουν κείμενο  ή  να δημιουργήσουν μια παράγραφο, με λέξεις που θα ψάξουν στο λεξικό τυχαία : αγόρι, χωριό, ουρανός κτλ. Αν οι λέξεις δεν ταιριάζουν μεταξύ τους είναι πιο διασκεδαστικό.   Για παράδειγρα οι λέξεις διάστημα και ντουλάπα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια ιστορία με πολλή φαντασία. Ας γράψουμε ένα παράδειγμα με τις λέξεις που προαναφέραμε: Ο Αλέξανδρος ήταν ένα μικρό, ευτυχισμένο αγόρι που ζούσε σε ένα μικρό και μακρινό χωριό. Μια μέρα που έτρεχε στην αυλή του είδε στον ουρανό έναν αετό. Τότε ξαφνικά…
  
• Μπορούν να φτιάξουν μια ακροστιχίδα-ποίημα, ως άσκηση εμπλουτισμού λεξιλογίου- παραγωγή προφορικού-γραπτού λόγου (Τεχνική της «πέτρας στη λίμνη» του Ροντάρι ).

Λ…………(Λαμπερά).

Ο………….(Ολάνθιστα).

Φ…………(Φυτά)

Ο……………(Όμορφα)

Σ……………(Στέκονται)

….. προφορικά εμπλουτίζουν τις προτάσεις!

•Μπορεί να γίνει χαρτογράφηση εννοιών με χρήση λεξικού  πχ Για την λέξη ελιά 

Γραμματολογική χαρτογράφηση ή πιο απλά κατηγοριοποίηση σε ΡΗΜΑΤΑ-ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ- ΕΠΙΘΕΤΑ

Ρήματα        Ουσιαστικά            Επίθετα

 τρώω                λάδι/έλαια                   πράσινη

φυτεύω               λαδόπιτα                    μαύρη

ποτίζω             ελαιοτριβείο                 άγουρη

μαζεύω               ελαιόλαδο                   ώριμη

σκαλίζω

Μαμά…βαριέμαι!! Πάντα χρειάζεται να κάνετε κάτι διαφορετικό, εκτός από τα μαθήματα στο σπίτι και τα παιχνίδια στον υπολογιστή.

Φτιάξτε κολάζ, με υλικά που έχετε στο σπίτι, όπως φακές, παλιά χαρτόνια ή περιοδικά κτλ.

Παίξτε ένα παιχνίδι φαντασίας: Σε ένα κουτί βάλτε διάφορα μικροαντικείμενα. Αφήστε το παιδί να διαλέξει τυχαία δύο αντικείμενα και να δημιουργήσει με αυτά μια φανταστική ιστορία. “Εμπνευσμένο από το φανταστικό δυώνυμο του Τζιάνι Ροντάρι, που αναφέρεται στο βιβλίο του  <<Γραμματική της Φαντασίας>>.

Οργανώστε ένα παιχνίδι λέξεων με τη βοήθεια του λεξικού. Ψάξτε να βρείτε πχ, τις πέντε πρώτες λέξεις που ξεκινούν απο το γράμμα ω. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά είναι πιο διασκεδαστικό. Ο πρώτος που θα τα καταφέρει μπορεί να πάρει ένα μικρό βραβείο.

Καλή διασκέδαση!!