της Μαρίας Παπαλουκά*
Δευτέρα 23 Ιουλίου!
και το πρόγραμμα λέει ….
“Προς την κατεύθυνση των βουνών, κατοικούν, ψηλότερα από τους Ορχομένιους, οι Φωκείς προς το μέρος της πεδιάδας γειτονεύουν με τους Λειβαδείς. Η Λεβάδεια αρχικά ήταν χτισμένη ψηλά και ονομαζόταν Μίδεια, από τη μητέρα του Ασπληδόνα. Όταν ήρθε εδώ ο Λέβαδος από την Αθήνα, οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν χαμηλά και η πόλη ονομάστηκε Λεβάδεια απ’ αυτόν. Δεν ξέρουν τον πατέρα του Λέβαδου ούτε για ποιο λόγο ήρθε, άλλα μόνο πως σύζυγος του Λέβαδου ήταν η Λαονίκη. Κατά τα άλλα η πόλη είναι ευπαρουσίαστη, όπως οι πόλεις των Ελλήνων με ψηλή στάθμη ευημερίας.”
Το όνομα Λιβαδειά κατά τον Παυσανία
– «Στο χώρο της Βιβλιοθήκης …»
… Ώρα 10 το πρωί και στη βιβλιοθήκη συγκεντρώνουμε τ’ απαραίτητα σύνεργα της εκδρομής μας :
 Καπελάκι … |
γυαλιά … |
 …. Μπουκαλάκι νερό … |
 …. & πολύ κέφι! |
Τιμώντας το ακαδημαϊκό τέταρτο αναμονής και αφού το ρολόι είχε ήδη σημάνει 10 και τέταρτο τα παιδιά μας, η εμψυχώτρια Φώφη Μπάλιου κι οι εθελοντές (Μάρω, Λία, Ελένη, Κατερίνα, Λεωνίδας εγώ…) μαζευόμαστε στο χώρο έξω απ’ τη βιβλιοθήκη … Κάνουμε δυάδες …
… και ξεκινάμε!
– «Διαδρομές στην πόλη …»
Βαδίζουμε κατά μήκος του ποταμού της Έρκυνας που βρίσκεται κοντά στη βιβλιοθήκη μας (σημείο αφετερίας) ενώ μικροί και μεγάλοι αφηγούμαστε τις ιστορίες που ξέρουμε για το ποτάμι που διασχίζει την πόλη μας ….
 |
 |
 |
|
– Α’ Σταθμός: «Μουσείο Παλαιών Επαγγελμάτων …»
Ένας χώρος όπου κάθε γωνιά αντικατοπτρίζει μιαν άλλη εποχή. Τα παιδιά μέσα απ’ τις αφηγήσεις της Φώφης έχουν την ευκαιρία να μάθουν επαγγέλματα που χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου, όσα συνεχίζουν να τα βλέπουμε σήμερα και ορισμένα τα οποία σήμερα τα συναντάμε στην εξελιγμένη τους μορφή.
Κάνοντας μια βόλτα στο χώρο “συναντηθήκαμε” με τον τελάλη για να μας πει τα “φρέσκα” κουτσουμπολιά της ημέρας …
 |
|
… με τον πωλητή κουλουριών ο οποίος μας “τρατάρει” τα ζεστά σουσαμένια κουλούρια Θεσ/νίκης κοντά στον Λευκό Πύργο, τον λατερνατζή που κοιτάζοντας τον στο πρόσωπο οι χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες του Πετράκη και του Παυλάρα φιγουράρουν στο μυαλό μας ενώ η μουσική του Χατζιδάκη μας ταξιδεύει ( Γαρύφαλλο στ’ αυτί! Αυλωνίτης-Φωτόπουλος-Καρέζη ) …
.. & πλήθος άλλων επαγγελματιών οι οποίοι μέσα απ’ τη δουλειά τους αφηγούνται την ιστορία τους!
Λίγο πριν φύγουμε στεκόμαστε μπροστά από μια παλιά φωτογραφία της πόλης στην οποία βλέπουμε τις επωνυμίες των δυο σπουδαιότερων επιχειρήσεων της εποχής στη Λιβαδειά! Το ” Υδραυλικόν Νηματουργείο – “Η Ερκύνη” ” και το “Βαμβακουφαντήριον” …
Δύο ονομασίες που μας θυμίζουν το νερό …
Άραγε πόσο ιδιαίτερο να είναι τελικά το νερό;
– Β’ Σταθμός: «Έρκυνα – Πηγές Κρύας …»
“Από το άλσος του Τροφωνίου τη χωρίζει ο ποταμός Έρκυνα. Λένε πως η Έρκυνα έπαιζε εδώ μαζί με την Κόρη της Δήμητρας και πως κρατούσε χήνα που της ξέφυγε από τα χέρια και πέταξε μέσα σε σπηλιά, όπου κρύφτηκε κάτω από πέτρα. Στη σπηλιά μπήκε η Κόρη και έπιασε το πουλί τρυπωμένο κάτω από την πέτρα. Από το μέρος, από το οποίο έβγαλε η Κόρη την πέτρα πήγασε το νερό, και λένε πως γι’ αυτό δόθηκε στον ποταμό το όνομα Έρκυνα.”
Το όνομα Έρκυνα κατά τον Παυσανία
 |
 |
Μια τόσο ζεστή μέρα το μόνο που μπορεί να σκεφτεί κανείς είναι: “Λίγο νερό να δροσιστώ …!”. Άντε κι αν είναι λίγο πιο σοφιστικέ ίσως ανακαλέσει το ποσοστό του νερού στον ανθρώπινο οργανισμό, στον πλανήτη άντε και τον τύπο του νερού (Η2Ο) για το οποίο τόσο γκρινιάζουν οι χημικοί στο λύκειο …! Όμως μόνο αυτό είναι το νερό; Στην πόλη μας πως αξιοποιήθηκε από τους κατοίκους της; Κάνουμε έναν κύκλο και μοιραζόμαστε τις γνώσεις μας…
Περιγραφή των μνημείων γύρω από το ποτάμι Έρκυνα ….
Παρά την όχθη του ποταμού υπάρχει ναός της Έρκυνας, μέσα στον οποίο ομοίωμα παρθένου με χήνα στα χέρια. Στη σπηλιά είναι οι πηγές του ποταμού και αγάλματα όρθια, στα σκήπτρα των οποίων είναι τυλιγμένα φίδια. Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς πως τα αγάλματα είναι του Ασκληπιού και της Υγείας, μπορεί όμως να είναι του Τροφώνιου και της Έρκυνας, γιατί τα φίδια όσο είναι ιερά του Ασκληπιού άλλο τόσο και του Τροφωνίου. Παρά το ποτάμι υπάρχει τάφος του Αρκεσιλάου, του οποίου τα κόκκαλα λένε πως τα φέρει από την Τροία ο Λήιτος. Τα αξιολογώτερα μέσα στο άλσος είναι ένας ναός του Τροφωνίου με λατρευτικό άγαλμα του που τον παριστάνει κι αυτό σαν τον Ασκληπιό είναι έργο του Πραξιτέλη. Υπάρχει και το ιερό της Δήμητρας, επονομαζόμενης ευρώπης και άγαλμα του υέτιου Δία στο ύπαιθρο. Ανηφορίζοντας προς το μαντείο και απ’ αυτού προχωρώντας ψηλότερα στο βουνό, έχει κανείς το λεγόμενο κυνήγι της Κόρης και ναό του Δία Βασιλέα, τον οποίο έχουν αφήσει ατέλειωτο, εξαιτίας του μεγέθους του ή των αλλεπάλληλων πολέμων. Σ’ άλλο ναό υπάρχουν αγάλματα του Κρόνου, της Ήρας και του Δία. Υπάρχει και το ιερό του Απόλλωνα.
Παυσανίας
Το κάστρο της Λιβαδειάς
Καλή η θεωρία … τώρα όμως πράξεις!
Τα υλικά έχουν τοποθετηθεί και τα πειράματα είναι έτοιμα να ξεκινήσουν!
 |
 |
 |
 |
Αφού πειραματιστήκαμε ώρα για λίγη δράση….
Ποια ομάδα παίρνοντας στις χούφτες της νερό από την Έρκυνα θα γεμίσει πρώτη το μπολάκι της;
 |
 |
Ώρα πλέον για καλλιτεχνίες! Φτιάχνουμε καραβάκι και τ’ αφήνουμε να στην Έρκυνα … το θέαμα μαγευτικό!
 |
 |
Παράλληλα τα παιδιά μαθαίνουν την λειτουργία της φτερωτής και πως μπορούμε απλά να την κατασκευάσουμε!
– Γ’ Σταθμός: « Ιστορικό – Εθνολογικό Μουσείο Λιβαδειάς, στη Νεροτριβή…»
Στο Ιστορικό και εθνολογικό Μουσείο Λιβαδειάς οι μικροί μας Βοιωτοί έχουν την ευκαιρία να μάθουν για την καθημερινότητα των συμπολιτών μας στα παλαιά χρόνια, να μιλήσουν για την μυλόπετρα και πως χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή αλευριού, να δουν τον αργαλειό και διάφορα έργα ενώ στο τέλος η “πραγματικότητα” έδωσε τη θέση της στην “εικονική πραγματικότητα” και περιηγηθήκαμε στο Τροφώνιο Μαντείο και την Μυκηναϊκή Θήβα ….
– Περισσότερες πληροφορίες για το μουσείο μπορείτε να βρείτε εδώ: Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Λιβαδειάς
 |
 |
2 και πλέον ώρες γέμισαν δημιουργικά το πρωινό των παιδιών τα οποία μέσα από διασκεδαστικά παιχνίδια έμαθαν πολλές ιστορίες…
Επόμενος σταθμός; 30 Αυγούστου στις 10 το πρωί σε νέες “Διαδρομές στην πόλη της Λιβαδειάς”!
*Η Μαρία Παπαλουκά συμμετέχει ως εθελόντρια στις καλοκαιρινές δράσεις της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς