Ανά συγγραφέα ή ανά θέμα, ανάλογα με τις διαστάσεις ή με αλφαβητική σειρά, η οργάνωση μιας βιβλιοθήκης δεν ήταν ποτέ απλή υπόθεση. Για εκείνον βέβαια που έχει μια βιβλιοθήκη μπορεί να δείχνει αυτονόητος ο τρόπος που θα βάλει με τη σειρά τα βιβλιαράκια του: ξεχωριστά τα δώρα και ξεχωριστά εκείνα που έχει μόνος του αγοράσει, αλλού τα μεγάλου σχήματος, αλλού τα λευκώματα, αλλού οι συλλογές… Τέλος πάντων, η τάξη είναι κατά βάση μια έννοια σχετική και ίσως καμιά φορά να εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνον όποιον αναλαμβάνει να την επιβάλει.

Από τη λεηλασία μιας φλεγόμενης βιβλιοθήκης στη Βαγδάτη μέχρι την ανακαίνιση και επαναλειτουργία μιας άλλης, του 16ου αιώνα στη Βαϊμάρη, η απόσταση καλύπτεται απλά μέσα από τίτλους, «πολύτιμα» γραμμένα λόγια, μνήμες, εικόνες, πολιτισμό…

Σε γενικές γραμμές υποτίθεται ότι το να βάλεις κάποια βιβλία σε σειρά σημαίνει ότι θα έχεις πιο εύκολη πρόσβαση όταν αποφασίσεις να βρεις αυτό που θέλεις. Σχετικό και αυτό. Οσοι επιμένουν να φτιάχνουν πακέτα ερμηνείας για την ανθρώπινη συμπεριφορά, πάντως, επιμένουν ότι η αγάπη για τα βιβλία συμπίπτει τις περισσότερες φορές και με την αγάπη για μια βιβλιοθήκη, που αντιπροσωπεύει πολύ περισσότερα από ένα στοιχείο της επίπλωσης ή ακόμη ένα κομμάτι του προσωπικού μας χώρου.

Γίνεται συνήθως ένα ουσιώδες κομμάτι της ζωής του, όπου μπορεί να αναζητεί απαντήσεις, να αισθάνεται σιγουριά, ηρεμία, προστασία και να απολαμβάνει πραγματικά τα πολύτιμα «αποκτήματά» του. Για όποιον τώρα ψάχνει έναν μπούσουλα στη βαβέλ της κωδικοποιημένης σε αναγνώσματα ανθρώπινης γνώσης, υπάρχει ένας δικτυακός τόπος που μπορεί άνετα να του τον προσφέρει.

Βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.LibraryThing.com, προσφέρει λύσεις προτείνοντας μεθόδους για να βάλει κανείς σύστημα στα βιβλία του και μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία. Ταυτόχρονα λειτουργεί και σαν μια ηλεκτρονική λέσχη, που μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο για να κατηγοριοποιήσει κανείς τα βιβλία του αλλά και για να τα περάσει «on line» στη λίστα με τους τίτλους τους, να δει τις λίστες άλλων, να εντοπίσει διαφορές, πράγματα που δεν είχε σκεφτεί, να ανταλλάξει ιδέες, να πάρει μέρος σε ψηφοφορίες για τα αγαπημένα του βιβλία, να ζητήσει πληροφορίες για φεστιβάλ, συνέδρια, εκδηλώσεις…

Σήμερα στο LibraryThing έχουν ήδη κάνει εγγραφή 415 χιλιάδες «πιστοί» που κινούνται συνολικά μεταξύ 27 εκατομμυρίων τόμων. Ο ιστότοπος διαθέτει φόρουμ, chatlines, blogs και ό,τι άλλο μπορεί να χρησιμεύσει σε όσους κατ’ αρχήν αγαπούν το βιβλίο.

Υπό συζήτηση τίθενται τα πάντα: από το πόσα βιβλία πρέπει να έχει μια καλή βιβλιοθήκη (στα 1600 ο Samuel Pepys υποστήριζε ότι ο μέσος Αγγλος πρέπει να έχει τουλάχιστον 3 χιλιάδες τίτλους στη βιβλιοθήκη του) μέχρι επί της ουσίας σχολιασμούς της Βίβλου, ενός καλού λεξικού, κάποιου άτλαντα ή του Σέξπιρ ή ακόμη και το τι βιβλία αξίζει να πάρει κανείς μαζί του στις διακοπές. Υπάρχουν, ας πούμε, χαρακτηριστικά παραδείγματα προς αποφυγήν, όπως εκείνο του εξερευνητή Χένρι Στάνλεϊ που κουβαλούσε 80 κιλά σε βιβλία όταν αναχωρούσε για την Αφρική το 1870 ή του Ναπολέοντα Βοναπάρτη που ταξίδευε πάντοτε με 40 τόμους θρησκευτικών βιβλίων, 60 ποίησης, 100 μυθιστορημάτων και 60 ιστορικών βιβλίων.

«Αν κάποια μέρα υπάρχουν μόνο ηλεκτρονικά βιβλία, εμένα θα μου λείπει πάνω απ’ όλα το βιβλίο ως υλικό αγαθό», έγραψε στη «Wall Street Journal Europe» ο συγγραφέας Luc Sante. «Με το σχήμα τους, το εξώφυλλό τους, τις διαβασμένες σελίδες τους, τα βιβλία συνιστούν τη μνήμη μου. Ακόμη κι όταν δεν μπορώ να θυμηθώ μια φράση που ψάχνω ή ακόμη και τον τίτλο ενός έργου, θυμάμαι πολύ καλά ότι το βιβλίο είναι πράσινο, ότι τα περιθώρια είναι εξαιρετικά μεγάλα ή ότι η φράση που ψάχνω βρίσκεται σχεδόν στο τέλος της σελίδας, στα δεξιά κι έτσι μπορώ να βρω αυτό που ψάχνω».

Ισως, τελικά, η οργάνωση της βιβλιοθήκης μας να μην είναι στην ουσία τίποτα περισσότερο από ένα γερό νοικοκύρεμα της μνήμης μας. Μεταχειρισμένα βιβλία που αγοράσαμε από κάποιο παζάρι και μας γοητεύει ακόμη που δεν ξέρουμε ποιος τα είχε πριν από μας, βιβλία χαρισμένα από χέρι αγαπημένου με κάποια αφιέρωση ίσως που μας συγκινεί ακόμη περισσότερο και απ’ το περιεχόμενο, βιβλία που μας ταξίδεψαν, που μας έκαναν να κλάψουμε, να γελάσουμε, να ζήσουμε έντονα, να καρδιοχτυπήσουμε, να φοβηθούμε, να θυμώσουμε, να χαλαρώσουμε, ίσως και να βαρεθούμε, να αναρωτηθούμε, να ξεπεράσουμε τη μοναξιά, τη θλίψη, την αμφιβολία. Φιλαράκια που εκτίθενται με τη ράχη όρθια και δεν φοβούνται να μας πουν την αλήθεια τους.

Επιμέλεια: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΑΒΑΡΑ

[via]