Απονεμήθηκε από τη Σουηδική Ακαδημία το βραβείο νόμπελ λογοτεχνίας 2007 στη συγγραφέα Nτόρις Λέσινγκ (Doris Lessing). Η Ντόρις Λέσινγκ είναι η ενδέκατη γυναίκα που παίρνει το βραβείο νόμπελ λογοτεχνίας από το 1901.

Γεννημένη στην Περσία (σημερινό Iράν) το 1919, η Nτόρις Λέσινγκ ήταν πέντε χρόνων όταν ακολούθησε τους Άγγλους γονείς της στη Nότια Pοδεσία (σημερινή Zιμπάμπουε). Έχοντας περάσει τα παιδικά της χρόνια σε ένα μεγάλο αγρόκτημα αυτής της χώρας, εγκαταστάθηκε στην Aγγλία το 1949, φέρνοντας μαζί της το πρώτο της μυθιστόρημα, H Xλόη που Tραγουδά (The Singing Grass), το οποίο εκδόθηκε το 1950 και γνώρισε σημαντική επιτυχία στη Bρετανία, τις Hνωμένες Πολιτείες και άλλες δέκα ευρωπαϊκές χώρες. Ως συγγραφέας, διακρίθηκε όχι μόνο για τα μυθιστορήματά της, αλλά και για τα δοκίμια και τα διηγήματά της. Για τη συλλογή διηγημάτων Πέντε (Five) τιμήθηκε με το Bραβείο Σόμερσετ Mομ. Tο 1981, της απονεμήθηκε το Aυστριακό Kρατικό Bραβείο Eυρωπαϊκής Λογοτεχνίας και το 1982 το Bραβείο Σαίξπηρ της Oμοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Mεταξύ των γνωστότερων μυθιστορημάτων της συγκαταλέγονται η πεντάτομη σειρά Παιδιά της Bίας (Children of Violence), To Xρυσό Σημειωματάριο (The Golden Notebook), To Καλοκαίρι πριν το Σκοτάδι (The Summer Before the Dark) και Aναμνήσεις ενός Eπιζώντος (Memoirs of a Survivor). Πολλά διηγήματά της έχουν συμπεριληφθεί σε δύο συλλογές που τιτλοφορούνται Στο Δωμάτιο Δεκαεννέα (To Room Ninetten) και O Πειρασμός του Tζακ Όρκνεϊ (The Tempation of Jack Orkney), ενώ τα αφρικανικά της διηγήματα εμφανίζονται στις συλλογές H Xώρα του Γέρου Φυλάρχου (This Was the Old Chief’s Country) και O Ήλιος στα Πόδια τους (The Sun Between their Feet). Tο 1979, εκδόθηκε η Σικάστα (Shikasta), το πρώτο μιας σειράς πέντε μυθιστορημάτων με το γενικό τίτλο O Kάνωπος στο Άργος: Aρχεία (Canopus in Argos: Archives). Για το μυθιστόρημά της O Kαλός Tρομοκράτης (The Good Terrorist) τιμήθηκε το 1985 με το Λογοτεχνικό Bραβείο W. H. Smith.

Εργογραφία:

Η καλή τρομοκράτισσα – Εκδότης: Οδυσσέας
Η Άλις και ο Τζάσπερ, σαραντάρηδες που έχουν ζήσει την περιθωριακή ζωή των μικρών πολιτικών ομάδων, καταλήγουν στα τέλη της δεκαετίας του ’60 σ’ ένα κατειλημμένο σπίτι. Εκεί η Άλις, βετεράνος στις καταλήψεις και τα κοινόβια, θα ανασκουμπωθεί να οργανώσει την ομάδα που ζει στο σπίτι, καμιά δεκαριά ετερόκλητα άτομα. Όλοι μαζί αποφασίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον IRA, αλλά στο διπλανό σπίτι ζει ο μυστηριώδης σύντροφος Άντριου που προσπαθεί να τους στρατολογήσει στην KGB. Τρομοκράτες σε αναζήτηση της τρομοκρατίας που διαρκώς τους ξεφεύγει μέσα από τα χέρια, θα τοποθετήσουν τελικά μια βόμβα με αποτέλεσμα να σκοτωθούν μερικά άτομα. Τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στην ισορροπία και το μέλλον της ομάδας;”Έξοχες σελίδες για το παραλήρημα και την έκσταση της πολιτικής συμμετοχής… Μια δραματική ανθρωπολογική εικονογράφηση της τρομοκρατίας.” (La Republica)”H Καλή Τρομοκράτισσα παρουσιάζει τις κοινές αστικές αξίες με ευστροφία, αγανάκτηση και αφηγηματική δεξιότητα έτσι που αφήνει ελάχιστα αριστερά ταμπού άθικτα… Ένα θρίλερ γραμμένο σαν κωμωδία ηθών.” (Sunday Times)

Οι γιαγιάδες: Τέσσερις ιστορίες – Εκδότης: Καστανιώτη
Στη νουβέλα “Οι γιαγιάδες” δύο φίλες ερωτεύονται η καθεμία τον έφηβο γιο της άλλης. Και η σχέση αυτή θα συνεχιστεί μέχρι που οι δύο γυναίκες θα αρχίσουν να αναρωτιούνται για τα όρια της αξιοπρέπειας. Στο “Η Βικτόρια και οι Στάβενι” μια νέα γυναίκα γεννάει μια κόρη μιγά, κι αισθάνεται όλο και πιο απομονωμένη όσο η κόρη της μεγαλώνει εκμεταλλευόμενη τα προνόμια που έχουν οι λευκοί. Στο “Η αιτία όλων αυτών” παρακολουθούμε τη γέννηση και την παρακμή μιας αρχαίας κουλτούρας. Και στο “Ο καρπός του έρωτα” του ένας στρατιώτης πιστεύει ότι είναι πατέρας ενός παιδιού που γεννήθηκε από έρωτα, και δεν πείθεται με τίποτα για το αντίθετο.Τέσσερις διαφορετικές ιστορίες, ένα από τα σημαντικότερα βιβλία αυτής της εξαιρετικής συγγραφέως.

Μάρα και Νταν: Μια περιπέτεια – Εκδότης: Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
Βρισκόμαστε στο μακρινό μέλλον, όταν το βόρειο ημισφαίριο διανύει μια νέα Εποχή των Παγετώνων. Στο Ιφρίκ, την Αφρική, δύο παιδιά, η Μάρα και ο Νταν, αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να κατευθυνθούν προς το πιο εύφορο νότιο άκρο της Μεσογείου.Ο παλιός μύθος της περιπλάνησης και των δοκιμασιών που συναντούν οι ταξιδευτές παίρνει διαστάσεις έπους, καθώς η πορεία των παιδιών στο αφιλόξενο τοπίο και ο αγώνας τους για επιβίωση ξεδιπλώνεται παράλληλα με τη μάχη τους να γνωρίσουν και να κατανοήσουν την ανθρώπινη φύση.Σ? αυτό τον περιπετειώδη μύθο, που συνιστά παράλληλα σύνοψη των καιρών μας, παρότι διαδραματίζεται σ? ένα μακρινό μέλλον, η Ντόρις Λέσινγκ θίγει ζητήματα που αφορούν τη ματαιοδοξία των ανθρώπων και την ευάλωτη φύση τους.Τι συμβαίνει όταν το ανθρώπινο γένος, παρά τα ανησυχητικά σημάδια, που διαρκώς πληθαίνουν, εξακολουθεί να εθελοτυφλεί θεωρώντας ότι ελέγχει τη φύση;Η Ιστορία επαναλαμβάνεται, περιγράφοντας απλώς ένα αχανές, ανεξέλεγκτο και κατακλυσμιαίο σύμπαν…

Ο Μπεν στον κόσμο: Μυθιστόρημα – Εκδότης: Καστανιώτη
Ο Μπεν είναι πλέον δεκαοχτώ χρονών -ένα δυστυχισμένο κτήνος που προσπαθεί να προσαρμοστεί στην ανθρώπινη κοινωνία και να επιβιώσει. Περιστοιχισμένος από λιγοστούς φίλους, που θέλουν να τον βοηθήσουν, και πολλούς εχθρούς, που επιχειρούν να τον εκμεταλλευτούν, ο Μπεν ανακαλύπτει καθημερινά πόσο δύσκολη είναι η ζωή για όλους εκείνους που με οποιανδήποτε τρόπο είναι διαφορετικοί από τους άλλους. Με μια λιτή αλλά συναρπαστική αφήγηση, η Ντόρις Λέσινγκ επιστρέφει στον ήρωα του μυθιστορήματός της Το πέμπτο παιδί, ολοκληρώνοντας έπειτα από πολλά χρόνια μια ιστορία που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από εκατομμύρια αναγνώστες σ’ όλο τον κόσμο.

Σικάστα – Εκδότης: Κάκτος
Η “Σικάστα” είναι η πρώτη μιας σειράς από νουβέλες επιστημονικής φαντασίας με γενικό τίτλο: “Κάνωπος, Αστερισμός του Άργους: Αρχεία”. Η δεύτερη είναι “Οι ζώνες της Σικάστα” και η τρίτη “Τα πειράματα του Σείριου”.

Οι ζώνες της Σικάστα – Εκδότης: Κάκτος
[…] Αναρωτιόμαστε μήπως ο γάμος αυτός έπρεπε να γίνει σύμφωνα με τ’ αρχαία πρότυπα κι οι Ζώνες Τρία και Τέσσερα έπρεπε να κάνουν μια κοινή γιορτή. Οι Ζώνες όμως, δεν μπορούσαν ν’ αναμιχθούν, ήσαν εχθρικές απ’ τη φύση τους. Εμείς δεν ήμασταν καν σίγουροι πού βρίσκονταν τα σύνορα. Τη δική μας πλευρά δεν τη φρουρούσαμε. Όσοι από τους κατοίκους της Ζώνης Τρία έμεναν κοντά στα σύνορα ή τα πλησίαζαν από περιέργεια -όπως κάνουν κάποτε τα παιδιά και οι νέοι- ένιωθαν να πλημμυρίζουν από απέχθεια ή τουλάχιστον από μιαν αντιπάθεια για την ξένη ατμόσφαιρα και τους τρόπους της που εκδηλώνονταν σαν ένας ψυχρός λήθαργος, κάτι σαν πλήξη. Δεν μπορεί να λεχθεί ότι η Ζώνη Τέσσερα είχε για μας την κρυφή έλξη του απαγορευμένου, πως μας συνάρπαζε: Το πιο σωστό, είναι ότι ξεχνούσαμε την ύπαρξή της. […]

Ο απεσταλμένος στον πλανήτη 8 – Εκδότης: Κέδρος
Ο Πλανήτης 8 -για αιώνες ολόκληρους τόπος ευλογημένος, γαλήνιος, αυτάρκης- εισέρχεται αναπάντεχα στην εποχή των Παγετώνων. Το σκηνικό αλλάζει δραματικά και οι κάτοικοι αρχίζουν τον αγώνα για επιβίωση, έναν αγώνα ενάντια στα στοιχεία της φύσης που φαντάζει δυσανάλογα άνισος. Συνδυάζοντας τα γεγονότα του ζοφερού παρόντος με τους μύθους από ένα λαμπρό παρελθόν, η Ντόρις Λέσινγκ δημιουργεί μια ευφυέστατη αλληγορία που καθρεφτίζει και επαναπροσδιορίζει την ιστορία του κόσμου μας από το ξεκίνημά του μέχρι τις μέρες μας.

Αγάπη ξανά – Εκδότης: Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
Η Σάρα είναι συγγραφέας θεατρικών έργων και ζει στο Λονδίνο. Όταν ερωτεύεται ένα νεαρό γοητευτικό ηθοποιό, τον όμορφο εικοσάχρονο Μπιλ, και στη συνέχεια τον πιο ώριμο, τριανταπεντάχρονο σκηνοθέτη Χένρι, η Σάρα ανακαλύπτει ότι ζει τον πόθο και την επιθυμία, κάτι που θεωρούσε προνόμιο μόνο των νεαρότερων γυναικών. Οι δύο άντρες τους οποίους διαδοχικά ερωτεύεται η Σάρα την κάνουν να ξαναζήσει την πορεία προς την ενηλικίωση, από την αθώα και παιδική αγάπη στον έρωτα της ωριμότητας.

Αναμνήσεις ενός επιζώντος: Μυθιστόρημα – Εκδότης: Καστανιώτη
“Mια απόπειρα αυτοβιογραφίας”, λέει η Nτόρις Λέσινγκ περιγράφοντας το βιβλίο της αυτό, που θυμίζει μύθο ή κάποιο μαγικό παραμύθι, αλλά που παραμένει πιστό στην πιο χειροπιαστή πραγματικότητα. H αφηγήτρια παρακολουθεί από το παράθυρό της τα πάντα να καταρρέουν, βλέπει τις ορδές που μεταναστεύουν να περνούν από μπροστά της αναζητώντας την ασφάλεια, το καταφύγιο, μια καλή ζωή που βρίσκεται πάντοτε κάπου αλλού – μακριά από την αναρχία αυτής της πόλης που αδειάζει, όπου οι άνθρωποι σχηματίζουν φυλές για λόγους αυτοπροστασίας, όπου φυτά και ζώα καταλαμβάνουν εγκαταλειμμένους δρόμους και σπίτια. Kαι παρακολουθεί την Έμιλυ, το παιδί που της άφησε κάποιος άγνωστος, λέγοντας: “Nα τη φροντίζετε, είναι δική σας ευθύνη”, προτού εξαφανιστεί. H Έμιλυ -η οποία μέχρι το τέλος της αφήγησης γίνεται μια όμορφη, δοκιμασμένη από τη ζωή γυναίκα σχεδόν δεκάξι χρόνων- έχει και ένα δεύτερο φύλακα, τον Oύγκο, ένα ζώο μισό γάτα και μισό σκύλο, “το ζώο της Έμιλυ”, το αλλόκοτο και αξιαγάπητο ζώο, του οποίου η παρουσία κυριαρχεί στην ιστορία αυτή.

Ένας άντρας και δύο γυναίκες – Εκδότης: Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
Δεξιοτέχνης του λόγου, η συγγραφέας ψυχογραφεί τους ήρωές της και πλάθει τους χαρακτήρες τους σαν να ζωγραφίζει σε καμβά.Από το ασφυκτικά μουντό και πουριτανικό περιβάλλον της Αγγλίας, που καταδυναστεύει, σαν βαριά συννεφιά, τη ζωή και τη δράση των ανθρώπων, μέχρι τις απέραντες δασώδεις εκτάσεις της Νότιας Αφρικής, που τις κατακαίει ένας αδυσώπητος ήλιος, η Λέσινγκ παρουσιάζει τα προβλήματα, κυρίως ερωτικά, του σύγχρονου ανθρώπου – την ερωτική αβεβαιότητα, την απέραντη μοναξιά, το ανικανοποίητο στον έρωτα.

Ένας καλός γάμος – Εκδότης: Οδυσσέας
Λοιπόν Μάρθα Κουέστ, δεν ξαφνιάστηκα καθόλου. Ήσουν γεννημένη για παντρειά, πάντα το ‘λεγα στον Τζος όταν επέμενε ότι κάτι μπορούσε να γίνει με σένα. Μαθαίνω υψηλές προοπτικές στο δημόσιο, συντάξεις, και χωρίς αμφιβολία ένα μεγάλο σπίτι στα προάστεια. Αν όχι ακόμη, σίγουρα αργότερα, αργότερα. Λοιπόν, πρέπει να ‘σαι φρόνιμο κορίτσι τώρα, όχι κακές ιδέες για τις φυλετικές διακρίσεις -μάλλον καθόλου ιδέες επί του θέματος. Αν υπάρχει κάτι που δεν μπορείς να επιτρέψεις στον εαυτό σου, αγαπητή Μάτυ, τον καιρό που βρήκες να παντρευτείς, ο Θεός να βάλει το χέρι του, είναι οι ιδέες.

Μάρθα Κουέστ – Εκδότης: Οδυσσέας
Η “Μάρθα Κουέστ” (1952) είναι το πρώτο μυθιστόρημα μιας πενταλογίας με το γενικό τίτλο “Τα παιδιά της βίας”. Η βία, είναι η κυρίαρχη δύναμη στην ιστορία της Μάρθα Κουέστ που είναι ταυτόχρονα και ιστορία του αιώνα μας. Το μέλλον μας, όπως και το παρελθόν μας, λέει η Λέσινγκ, είναι σημαδεμένο από τη βία κι απ’ την αντίδραση στη βία -η βία είναι το θέμα του αιώνα μας. Κι όχι μόνο οι καθαυτό πράξεις βίας, όσο εκείνες οι πιο λεπτές αποχρώσεις της που ενυπάρχουν μέσα στο άτομο, απειλώντας τόσο το ίδιο όσο και τους άλλους. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο η σχέση ανάμεσα στην ατομική συνείδηση και το “συλλογικό”, που είναι και το κύριο θέμα της πενταλογίας, δεν είναι παρά μια βίαιη σύγκρουση. Σ’ αυτό το πρώτο βιβλίο, που περιγράφει την εφηβεία και την ενηλικίωση της ηρωίδας (και της ίδιας της Λέσινγκ), το άτομο Μάρθα συγκρούεται, ρομαντικά πολλές φορές, με το “συλλογικό” της οικογενειακής εξουσίας, της ταξικής εξουσίας, των προκαταλήψεων των λευκών της αποικίας. Η κατάληξη είναι ο γάμος-αντίδραση της νεαρής ηρωίδας στη βία που ασκείται πάνω της από το περιβάλλον· λύση μάλλον αμφίβολη που θ’ αποτελέσει το πλαίσιο του δεύτερου βιβλίου της πενταλογίας.

Προμήνυμα καταιγίδας – Εκδότης: Οδυσσέας
Το “Καφενείο του μαύρου συμμάχου” ήταν γεμάτο από γκρι-μπλε στολές κι η Μάρθα δεν μπορούσε να δει τον Άντον. Τελικά τον διέκρινε σε μια γωνιά να τρώει με ένα βιβλίο στο πλάι του. Ο Άντον παραμέρισε το βιβλίο καθώς εκείνη πλησίαζε στο τραπέζι του. Είπε: “Έχω τελειώσει σχεδόν. Με κράτησε ο κύριος Μέιναρντ.”Τα μάτια του στένεψαν από καχυποψία κι είπε: “Ελπίζω να ήσουν προσεκτική”.Η Μάρθα είπε γελώντας: “Έλεγε πως εμείς δεν πρέπει να τρομάζουμε τους ‘Κάφρους'”.”Ποιοι ‘εμείς’;””Μα δεν είναι ηλίθιοι, ‘Αντον, πρέπει να ξέρουν ότι υπάρχει μια οργάνωση ή κάτι τέτοιο”.”Έχουμε αποφασίσει η οργάνωση να μείνει μυστική”.

Το καλοκαίρι πριν από το σκοτάδι: Μυθιστόρημα – Εκδότης: Καστανιώτης
Η Κέιτ Μπράουν, μια γυναίκα σαράντα πέντε χρόνων και μητέρα τεσσάρων παιδιών, βλέπει τη ζωή της να κυλά ήρεμη, ναρκωμένη πια ύστερα από τόσα χρόνια εγκλωβισμού στη συμβατική οικογενειακή ζωή και στα στεγανά της καθημερινότητας. Η συμβατικότητα όμως αυτή πνίγει την Κέιτ, που ξεκινάει για ένα ταξίδι μακριά από τα στερεότυπα της θηλυκότητας, εξερευνώντας τα βάθη του εαυτού της και αναζητώντας την ελευθερία και την αυτογνωσία.

Το πέμπτο παιδί: Μυθιστόρημα – Εκδότης: Καστανιώτης
Η Χάριετ και ο Ντέιβιντ Λόβατ επιθυμούν τα ίδια πράγματα: αφοσίωση, αγάπη, οικογενειακή ζωή και, πάνω απ’ όλα, ένα δικό τους σπίτι. Πεισματικά αποκομμένοι από τη μόδα της δεκαετίας του ’60, αποφασίζουν να παντρευτούν και να βάλουν τα θεμέλια του παραδείσου τους σ’ ένα μεγάλο βικτοριανό σπίτι. Στην αρχή όλα είναι ειδυλλιακά. Τα παιδιά γεμίζουν τη ζωή τους και οι συγγενείς ξανανταμώνουν στο τραπέζι των Χριστουγέννων και του Πάσχα για να απολαύσουν τη θαλπωρή του σπιτιού των Λόβατ. Στην πέμπτη εγκυμοσύνη, ωστόσο, κάτι δεν πάει καλά. Το έμβρυο αρχίζει από πολύ νωρίς να στριφογυρίζει βίαια στην κοιλιά της Χάριετ. Ύστερα από ένα δύσκολο τοκετό, το νεογέννητο αναπτύσσεται ταχύτερα από τα συνηθισμένα μωρά. Επιθετικό και άστοργο, γνωρίζει γρήγορα την ενστικτώδη αντιπάθεια των αδελφιών του. Η αλλόκοτη ύπαρξή του καταστρέφει την ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή τους.Με “Το πέμπτο παιδί” η Ντόρις Λέσινγκ έγραψε ένα δυσοίωνα χειροπιαστό μυθιστόρημα, μια δυνατή και ταυτόχρονα απλή σύγχρονη ιστορία τρόμου που διαβάζεται χωρίς ανάσα ως την τελευταία λέξη.

Το χρυσό σημειωματάριο – Εκδότης: Οδυσσέας
Το “Χρυσό σημειωματάριο” αποτελεί το κορυφαίο μυθιστόρημα της Ντόρις Λέσινγκ και είναι μια κατάδυση της κεντρικής ηρωίδας Άννας Βουλφ στα κίνητρα που απαρτίζουν τη ζωή της: πολιτικά, κοινωνικά, ψυχολογικά, ευαισθησίας, σεξουαλικά. Οι ιδέες, οι σκέψεις, τα γεγονότα που κατακλύζουν το βιβλίο ταξινομούνται σε τέσσερα σημειωματάρια από τα οποία το “Χρυσό” αντιπροσωπεύει την πεμπτουσία· μια εκτενής αλλά πυκνή και περιεκτική αφήγηση, σε ένα είδος πλατιάς πανοραμικής θεώρησης της ζωής μιας γυναίκας που συμμετέχει έντονα στην εποχή μας. Η ατομική απειλή, οι πολιτικοί πρόσφυγες της Κεντρικής Αφρικής, οι φυλετικές διακρίσεις, οι σχέσεις των γονιών με τα παιδιά, αποτυχημένες αυτοκτονίες, συμβιβασμοί, η βιομηχανία της κουλτούρας, οι σχέσεις των αντρών με τους άντρες μέσα σε μια ατμόσφαιρα αμφίβολης ομοφυλοφιλίας, οι σχέσεις των γυναικών με τις γυναίκες, ακαθόριστα διφορούμενες, και ειδικά των γυναικών με τους άντρες…

…Τραγουδάει το χορτάρι – Εκδότης: Γνώση
Το πρώτο βιβλίο που έγραψε (1950). Μιλούσε για τη σχέση της συζύγου ενός λευκού κτηματία με τον μαύρο υπηρέτη της. Ένα βιβλίο που, σύμφωνα με τη Σουηδική Ακαδημία, είναι «μία τραγωδία βασισμένη σε εντάσεις που αναμειγνύουν αγάπη και μίσος και συγχρόνως μια μελέτη για τις ασυμφιλίωτες ρατσιστικές εντάσεις».

Βιβλία της Ντόρις Λέσσινγκ στη Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς

• …Τραγουδάει το χορτάρι
• Μάρθα Κουέστ
• Σικάστα
• Το καλοκαίρι πριν από το σκοτάδι : Μυθιστόρημα
• Το πέμπτο παιδί : Μυθιστόρημα
• Το χρυσό σημειωματάριο
• Αναμνήσεις ενός επιζώντος : Μυθιστόρημα