14 – 15. Τα μεγαλύτερα ποτάμια και οι μεγαλύτερες λίμνες της Γης- Η σημασία του υδρογραφικού δικτύου στη ζωή των ανθρώπων

 

Τα μεγαλύτερα ποτάμια και λίμνες της Γης

 

Η ιστορία του ανθρώπου συμβαδίζει με την ιστορία του νερού. Ο άνθρωπος επιδιώκει να ζει κοντά σε περιοχές που διαθέτουν νερό. Το σύνολο των περιοχών γλυκού νερού, όπως είναι οι ποταμοί και οι λίμνες αποτελούν το υδρογραφικό δίκτυο, το οποίο εξυπηρετεί την ύδρευση, την άρδευση, την παραγωγή ενέργειας και τη βιομηχανία και τις ανάγκες του ανθρώπου για μετακινήσεις, ψυχαγωγία κ.λπ.
Η σημασία του νερού για τον άνθρωπο γίνεται εμφανής και από το γεγονός ότι πολλοί μεγάλοι αρχαίοι πολιτισμοί εμφανίστηκαν γύρω από μεγάλα ποτάμια.
Ειδικότερα:ο πολιτισμός της Μεσοποταμίας στήριξε την ανάπτυξή τoυ στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη,
ο πολιτισμός της Αιγύπτου στον Νείλο,
ο πολιτισμός της Κίνας στον Κίτρινο ποταμό και
ο ινδικός πολιτισμός στους ποταμούς Γάγγη και Ινδό

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η γεωργική εκμετάλλευση, η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα, η βιομηχανική παραγωγή και η προσωπική χρήση, μειώνουν τα διαθέσιμα αποθέματα πόσιμου νερού.

12 – 13. Το ανάγλυφο της γης – Οι μεγάλες οροσειρές, οι μεγάλες πεδιάδες

Κάνω κλικ πάνω στην εικόνα

Η σημερινή μορφή της Γης είναι αποτέλεσμα της δράσης ενδογενών και εξωγενών δυνάμεων και παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία γεωμορφολογικών στοιχείων,
δηλαδή: οροσειρών, πεδιάδων, λιμνών, ποταμών, νησιών, χερσονήσων, θαλάσσιων λεκανών, τάφρων κ.λπ. Τα γεωμορφολογικά αυτά στοιχεία διαμορφώνουν το σημερινό ανάγλυφο της Γης, που διακρίνεται σε ηπειρωτικό και υποθαλάσσιο.

 

Ηπειρωτικό ανάγλυφο

Απαρτίζεται από μία μεγάλη ποικιλία γεωμορφολογικών στοιχείων, τα οποία αποτελούν δύο μεγάλες ομάδες, τον κατακόρυφο και τον οριζόντιο διαμελισμό. Κάνω κλικ στην παρακάτω εικόνα για να μάθω περισσότερα για το ηπειρωτικό ανάγλυφο.

 

Υποθαλάσσιο ανάγλυφο

Το υποθαλάσσιο ανάγλυφο αποτελείται από υποθαλάσσιες οροσειρές, βαθιές τάφρους, απότομα βυθίσματα και τεράστιες λεκάνες. Πρόκειται για μια πολυμορφία ελκυστική για κάθε ερευνητή. Κάνω κλικ στην εικόνα για … μια βουτιά στον ωκεανό.

Το ανάγλυφο της Ελλάδας

Μαθαίνω για το ανάγλυφο της Ελλάδας με την ακόλουθη διαδραστική εφαρμογή. Για κάθε μορφολογικό όρο παρέχεται ο ορισμός και ένα σχετικό βίντεο.
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3650

 Μαθαίνω τις οροσειρές και τις πεδιάδες με τη βοήθεια των χαρτών:

 

Quiz:

Βρες τις μεγάλες οροσειρές και τις μεγάλες πεδιάδες. Κάνε κλικ στην εικόνα.
http://www.purposegames.com/game/1e24844df4

10 -11. Οι κλιματικές ζώνες της γης – Ζώνες βλάστησης

Τι είναι καιρός; Τι είναι κλίμα;

ΚΑΙΡΟΣ

ΚΛΙΜΑ

Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν σε έναν τόπο σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (λίγες ημέρες) καθορίζουν τον καιρό του τόπου αυτού. Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες (θερμοκρασία, βροχή, υγρασία, άνεμοι, χιόνι κτλ.) που παρατηρούνται στις διάφορες περιοχές της γης και επαναλαμβάνονται με τον ίδιο ρυθμό και ένταση κάθε χρόνο στις περιοχές

 

Καιρός ή κλίμα; Εξασκούμαι με το παρακάτω παιχνίδι.

http://users.sch.gr/divan/kairos/story.html

 

Κλιματικές ζώνες

Παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα

Οι ηλιακές ακτίνες θερμαίνουν την επιφάνεια της Γης. Τα ποσά θερμότητας, όμως, που απορροφά ένας τόπος εξαρτώνται από τη διεύθυνση, με την οποία φθάνουν οι ακτίνες του ήλιου στην επιφάνειά του. Αν οι ακτίνες προσπίπτουν στον τόπο κάθετα, τότε η επιφάνεια της Γης απορροφά μεγάλα ποσά θερμότητας με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του τόπου να είναι υψηλή. Αν οι ακτίνες προσπίπτουν πλάγια, τότε απορροφώνται μικρά ποσά θερμότητας με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του τόπου να είναι χαμηλή. Άρα η θερμοκρασία ενός τόπου εξαρτάται από το ποσό της θερμότητας που απορροφά από τον Ήλιο.
Επομένως ο βασικός παράγοντας που διαμορφώνει το κλίμα ενός τόπου είναι η απόστασή του από τον Ισημερινό, δηλαδή το γεωγραφικό του πλάτος.
Το υψόμετρο, δηλαδή το ύψος ενός τόπου από την επιφάνεια της θάλασσας, καθορίζει σημαντικά τη θερμοκρασία του, αφού όσο υψηλότερα βρίσκεται ο τόπος τόσο χαμηλότερη είναι η
θερμοκρασία του.
Άλλος βασικός παράγοντας που διαμορφώνει το κλίμα ενός τόπου είναι η απόστασή του από τη θάλασσα . Οι παραθαλάσσιες περιοχές έχουν πάντα ηπιότερο κλίμα.
Επίσης οι τοπικές συνθήκες επηρεάζουν το κλίμα ενός τόπου.
Μαθαίνω περισσότερα για τις κλιματικές ζώνες και για το πως ο ήλιος επηρεάζει το κλίμα, κάνοντας κλικ στις ακόλουθες εικόνες.
Θερμικές ζώνες της Γης Πρόσπτωση ηλιακών ακτίνων στη Γη

 

 

ζώνες

Πολικές ζώνες, που περιλαμβάνουν τις περιοχές που βρίσκονται στους πόλους.

Το κλίμα χαρακτηρίζεται από χαμηλές θερμοκρασίες σε όλη τη διάρκεια του έτους
(-10 βαθμοί κατά μέσο όρο)

Ελάχιστες βροχές.

Το καλοκαίρι είναι σύντομο και ψυχρό.

Η μέρα διαρκεί 6 μήνες όσο και η νύχτα.

.png
.png

Eύκρατες ζώνες, που περιλαμβάνουν τις περιοχές που βρίσκονται ανάμεσα στον Ισημερινό και τους πόλους.

Χαρακτηρίζονται από αυξομειώσεις της θερμοκρασίας ανάλογα με τις εποχές.

Ο χειμώνας συνήθως είναι βαρύς και το καλοκαίρι θερμό.

Η μέρα είναι μεγαλύτερη από τη νύχτα το καλοκαίρι και μικρότερη το χειμώνα.

Tροπική ζώνη, που περιλαμβάνει τις περιοχές γύρω από τον Ισημερινό.

Το κλίμα σε αυτές τις περιοχές είναι θερμό και υγρό.

Η θερμοκρασία είναι συνήθως πάνω από 20 βαθμούς Κελσίου.

Έχουμε δύο εποχές: μία περίοδο πολλών βροχών και μία περίοδο ξηρασίας.

Ίση διάρκεια ημέρας και νύχτας

.png

wp22c8dd34 01

Βλάστηση – Χλωρίδα – Πανίδα

 

ΒΛΑΣΤΗΣΗ

ΧΛΩΡΙΔΑ

ΠΑΝΙΔΑ

Ο τρόπος ανάπτυξης των φυτών μιας περιοχής. Το σύνολο των φυτικών ειδών μιας περιοχής. Η βλάστηση μαζί με τη χλωρίδα καθορίζουν την πανίδα μιας περιοχής δηλαδή τα ζώα που ζουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή.

 

2

1

Screenshot 20251211 222612

7- 8. Η κατανομή των ηπείρων και των ωκεανών – Ωκεανοί και θάλασσες

Το μεγαλύτερο μέρος της γήινης επιφάνειας καλύπτεται από θάλασσα.

Σε αυτό οφείλεται και η ονομασία της γαλάζιος πλανήτης¨:

Θάλασσα7/10

Ξηρά 3/10

 

Οι Ήπειροι

.jpg

Η θάλασσα χωρίζει την ξηρά σε πολύ μεγάλες εκτάσεις. Τα μεγάλα αυτά τμήματα ξηράς ονομάζονται ήπειροι.

Οι ήπειροι της γης είναι πέντε.

Κατά σειρά μεγέθους από τη μεγαλύτερη στη μικρότερη είναι:

1.Ασία

2.Αμερική

3.Αφρική

4.Ευρώπη

5.Ωκεανία

Η Ανταρκτική, που δεν κατοικείται, είναι μια τεράστια παγωμένη έκταση και θεωρείται από πολλούς ως έκτη ήπειρος.

.png

Η Ανταρκτική δεν έχει κατοίκους γι αυτό και το έμβλημα των ολυμπιακών αγώνων έχει 5 κύκλους, που εκφράζουν τις 5 ηπείρους, μία για κάθε χρώμα

μπλε=Ευρώπη

 κίτρινο=Ασία

μαύρο=Αφρική

πράσινο= Ωκεανία

κόκκινο=Αμερική

και είναι ενωμένοι για να δηλώσουν τα ιδεώδη του ολυμπισμού: τη φιλία, τη συναδέλφωση και την ειρήνη ανάμεσα στους λαούς.

.jpg

Πριν από 200.000.000 χρόνια οι ήπειροι ήταν ενωμένες μεταξύ τους σε μια υπερήπειρο, την Πανγαία ή Παγγαία και με τα χρόνια μετατοπίστηκαν.

Καθώς ο πυθμένας των θαλασσών απλώθηκε εξαιτίας τεκτονικών ανακατατάξεων, η Παγγαία διαχωρίστηκε και οι ήπειροι άρχισαν να απομακρύνονται μεταξύ τους, παίρνοντας τελικά τη σημερινή τους θέση.

.jpg

Πώς θα ήταν ο παγκόσμιος πολιτικός χάρτης, αν την εποχή που ο πλανήτης είχε μόνο μια ήπειρο ,την Παγγαία, είχε και κράτη;

Ο χάρτης της Γης πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια, αλλά με τα σημερινά κράτη!!!

Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος, το εμπόριο, οι ανακαλύψεις νέων τόπων, οι κατακτήσεις, ο πολιτισμός…

wpaed1e50e 0a 01

Ωκεανοί

 Οι μεγάλοι υδάτινοι όγκοι μεταξύ των ηπείρων λέγονται ωκεανοί. Με απλά λόγια θα πούμε ότι ωκεανός είναι μία τεράστια έκταση της επιφάνειας της Γης καλυμμένη από αλμυρό νερό.

Οι ωκεανοί κατά σειρά μεγέθους είναι:

1. Ειρηνικός

2.Ατλαντικός

3.Ινδικός

4. Νότιος 

4.Αρκτικός

 

Παρατηρώντας τη Γη διαπιστώνουμε ότι στο βόρειο ημισφαίριο η ξηρά καταλαμβάνει περισσότερο τμήμα από ότι στο νότιο που τη μεγαλύτερη έκταση έχει η θάλασσα.
ξηράς θάλασσας στα δύο ημισφαίρια

 

Ειρηνικός Ωκεανός

Έχει μέγεθος σχεδόν όσο όλοι οι άλλοι ωκεανοί μαζί. Καταλαμβάνει περίπου το 1/3 της γήινης επιφάνειας, ενώ στην Τάφρο των Μαριάνων βρίσκεται το βαθύτερο σημείο όλων των ωκεανών (10.971 μ. κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας). Περιλαμβάνει 25.000 νησιά, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται κάτω από τον Ισημερινό. Πήρε το όνομά του από τον Πορτογάλο θαλασσοπόρο Μαγγελάνο.

 

Ατλαντικός Ωκεανός

Το όνομά του προέρχεται από τον Άτλαντα της ελληνικής μυθολογίας, ο οποίος κρατούσε στους ώμους του τον ουρανό.

 

Ινδικός Ωκεανός

Εκτείνεται ανάμεσα στη νότια Ασία (βόρεια), την Αραβία και την Αφρική (δυτικά) και την Αυστραλία (ανατολικά). Νότιά του βρίσκεται ο Νότιος Ωκεανός.

 

Νότιος Ωκεανός

Περιβάλλει την Ανταρκτική. Παλιότερα λεγόταν Νότιος Παγωμένος Ωκεανός.

 

Αρκτικός Ωκεανός

Είναι ο πιο μικρός και ο πιο ρηχός ωκεανός. Μεγάλο μέρος της επιφάνειάς του είναι παγωμένο. Τον χειμώνα οι πάγοι τον καλύπτουν απ’ άκρη σ’ άκρη. Στο κέντρο του βρίσκεται ο γεωγραφικός Βόρειος Πόλος. Περιβάλλεται από την Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική. Παλιότερα λεγόταν Βόρειος Παγωμένος Ωκεανός.

Οι μεγαλύτερες θάλασσες της Γης

Οι θάλασσες είναι μικρότερες από τους ωκεανούς και περιβάλλονται συνήθως από στεριές.

 

 

 

Νησιωτικά Συμπλέγματα

Νησιωτικά συμπλέγματα είναι ομάδες κοντινών νησιών που βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή. Τέτοια είναι η Ιαπωνία, οι Φιλιππίνες, η Ινδονησία, η Μικρονησία, η Πολυνησία, οι Αζόρες, οι Μπαχάμες, οι Αντίλλες κ.ά.

 

Τα μεγαλύτερα νησιά και νησιωτικά κράτη της Γης

 

Τα μεγαλύτερα νησιά της Μεσογείου

Τα πέντε μεγαλύτερα μεσογειακά νησιά είναι, κατά σειρά,η Σικελία, η Σαρδηνία, η Κύπρος, η Κορσική και η Κρήτη.
https://drive.google.com/file/d/0B_QMSEBk7EMQNEpEZnZURXFxTTg/view?usp=sharing