Tου Πετρου Παπακωνσταντινου
Στις 21 Ιανουαρίου της χρονιάς που φεύγει, η Χίλαρι Κλίντον εκφώνησε στην Ουάσιγκτον σημαντική ομιλία για την ελευθερία στο Διαδίκτυο, που ερμηνεύθηκε ως έμμεση επίθεση εναντίον της Κίνας. Στον απόηχο της διένεξης ανάμεσα στην κινεζική κυβέρνηση και την Google, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών εγκωμίασε «τα δίκτυα πληροφόρησης, που βοηθούν τους πολίτες αυταρχικών καθεστώτων να ανακαλύψουν καινούργιες αλήθειες και να καταστήσουν υπόλογες τις κυβερνήσεις τους». Δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί ότι λίγους μήνες αργότερα αυτά τα λόγια θα επέστρεφαν, ως δριμύ κατηγορώ, εναντίον της δικής της κυβέρνησης, ύστερα από τον καταιγισμό των διώξεων εναντίον του WikiLeaks και του ιδρυτή του, Τζούλιαν Ασάντζ. Ακόμη και αν αποδειχθεί τελικά ότι ο 39χρονος Αυστραλός υπήρξε ένοχος σεξουαλικών αδικημάτων (πράγμα για το οποίο δικαιούται κανείς να αμφιβάλλει), είναι βέβαιο ότι τα αλυσιδωτά πλήγματα εναντίον του WikiLeaks από εταιρείες παροχής υπηρεσιών στο Ιντερνετ σαν την Amazon και από πιστωτικές φίρμες τύπου Vista, Mastercard και PayPal, αποτελούν πολιτικά κατευθυνόμενες απόπειρες στραγγαλισμού των κυβερνοπειρατών. Τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα που χρησιμοποιεί το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚ Κίνας εναντίον αντικαθεστωτικών -κρατική ασφάλεια, εθνική προδοσία- γίνονται η σημαία της ισχυρότερης δυτικής δημοκρατίας εναντίον του Ασάντζ, ο οποίος μάλιστα δεν είναι καν υπήκοος της χώρας που υποτίθεται ότι «προδίδει».
Αυτός ο ασύμμετρος πόλεμος τουλάχιστον τριών ισχυρών κρατών (ΗΠΑ, Βρετανία, Σουηδία) εναντίον ενός ανθρώπου αιτιολογείται με αφορισμούς τύπου «11η Σεπτεμβρίου της διπλωματίας». Μόνο που εδώ δεν συνετρίβησαν αεροπλάνα, δεν γκρεμίστηκαν ουρανοξύστες, δεν χάθηκαν αθώοι άνθρωποι. Το λεγόμενο Cablegate αφορά περίπου 250.000 έγγραφα αμερικανικών πρεσβειών, μεταξύ των οποίων δεν υπάρχει ούτε ένα «άκρως απόρρητο» (top secret) -αν και υπάρχουν περίπου 15.000 απόρρητα- και στα οποία έχουν μερική ή ολική πρόσβαση 2,5 εκατομμύρια Αμερικανοί δημόσιοι υπάλληλοι. Πολλά από αυτά είναι άκρως ενδιαφέροντα, αλλά κανένα από όσα έχουν μέχρι στιγμής δημοσιοποιηθεί δεν συνιστά βόμβα μεγατόνων. Και όπως σημειώνει η El Pais, τα βιβλία του Μπομπ Γόυντουγουρντ για τις κυβερνήσεις Μπους και Ομπάμα περιέχουν περισσότερες εμπιστευτικές πληροφορίες για τους πολέμους του Ιράκ και του Αφγανιστάν από τα τηλεγραφήματα του WikiLeaks.
Αποκόμματα εφημερίδων
Κατά τον Ουμπέρτο Εκο, τα τελευταία «επιβεβαιώνουν ότι κάθε φάκελος που φτιάχνουν οι μυστικές υπηρεσίες οποιουδήποτε κράτους στηρίζεται κατά βάση σε αποκόμματα εφημερίδων». Οι αναφορές στον «φιλοαμερικανό, υπερκινητικό, αυταρχικό Σαρκοζί» και στο ρωσικό «παρακράτος», το μόνο που επιβεβαιώνουν, σχολιάζει ο Ιταλός συγγραφέας στη Liberation, είναι ότι οι μυστικές υπηρεσίες «δέχονται ως αλήθεια μόνο αυτό που αναγνωρίζουν. Το απόρρητο, υποτίθεται, τηλεγράφημα για τον Μπερλουσκόνι που έστειλε η αμερικανική πρεσβεία από τη Ρώμη στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν πιστό αντίγραφο σχετικού ρεπορτάζ του τελευταίου Newsweek».
Παλιότερες αποκαλύψεις, από τα Εγγραφα του Πενταγώνου για τον πόλεμο του Βιετνάμ μέχρι το Αμπού Γραΐμπ στο Ιράκ, έκαναν ζημιά στην Αμερική γιατί έφερναν στο φως τις πιο απεχθείς μορφές της φονικής της δύναμης. Αντίθετα, ο Τζούλιαν Ασάντζ προκάλεσε τεράστια ενόχληση γιατί αποκάλυψε την ολοένα και μεγαλύτερη (και βέβαια σχετική) … αδυναμία της! Ομολογίες παταγώδους αποτυχίας στο Αφγανιστάν, νευραλγικοί σύμμαχοι τόσο αξιόπιστοι όσο οι Σαουδάραβες, που παρακαλούν τους Αμερικανούς να «αποκεφαλίσουν» το Ιράν, ενώ ταυτόχρονα κάνουν τα στραβά μάτια στη χρηματοδότηση της Αλ Κάιντα, στρατηγικοί εταίροι σαν τους Γερμανούς, που ανυπομονούν να τους δουν να φεύγουν από τη χώρα τους. Από τον καιρό του Μακιαβέλι γνωρίζουμε ότι ο Ηγεμόνας μπορεί να ζήσει χωρίς να εμπνέει αγάπη, αλλά όχι όταν σταματήσει να εμπνέει φόβο. Οταν ο ιέραξ των νεοσυντηρητικών Τζον Μπόλτον κατηγόρησε τον Ομπάμα που δεν απέτρεψε τη διαρροή αυτού του τεράστιου εθνικού μυστικού της Αμερικής εννοούσε ακριβώς αυτό: Το μυστικό είναι ότι η μόνη υπερδύναμη δεν υπάρχει πια!
Για τον υπόλοιπο κόσμο υπάρχει άλλο ένα, πραγματικά πελώριο μυστικό, που δεν είναι βέβαιο ότι μπορούμε να το αντέξουμε: Η αποκάλυψη ότι ο κόσμος είναι περίπου όπως τον ξέρουμε! Με μικρούς, ανασφαλείς ηγέτες επικεφαλής μεγάλων δημοκρατιών, με θεοσεβούμενους σεΐχηδες που ξεφαντώνουν με σεξουαλικά όργια, με ένα κινεζικό οικονομικό θαύμα στηριγμένο σε «αυτοσχέδιους» κρατικούς προϋπολογισμούς και με αρχιαπατεώνες επικεφαλής μεγάλων οικονομικών ιδρυμάτων. Η απομάγευση του κόσμου φτάνει στο αποκορύφωμά της και δεν αφήνει χώρο για κρυμμένες αλήθειες, συνωμοσίες και αναπάντεχες καταστάσεις: Χάρη στην τρομακτική διάχυση των πληροφοριών, παρακολουθούμε κι εμείς αυτούς που μας παρακολουθούν, ξέρουμε περίπου τα ίδια με τους ειδικούς και το μόνο ερώτημα είναι αν μπορούμε να διαχειριστούμε την τόση γνώση.
Το WikiLeaks μάς έμαθε πάνω απ’ όλα ότι ο κόσμος είναι περίπου αυτός που ξέρουμε. Το ερώτημα που απομένει αναπάντητο είναι τι θα κάνουμε μ’ αυτόν τον κόσμο.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 10/12/2010
