Τη Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014 η ομάδα του προγράμματος
« Θεατρική Παιδεία» παρακολούθησε την παράσταση
«Η εκδοχή του Μπράουνινγκ»
Δράμα του Τέρενς Ράτιγκαν Διαρκεια : 90 ‘
Σκηνοθ.:Ελ. Σκότη
Ερμηνεύουν: Δ. Καταλειφός, Μ. Καλλιμάνη, Άγης Εμμανουήλ, Β. Σεραϊδάρης, Λ. Μιχαλοπούλου. Σκην.-κοστ.: Εύα Μανιδάκη. Μουσ.: Στ. Γασπαράτος. Φωτ.: Ν. Βλασσόπουλος.
Εμπορικόν, Σαρρή 11,Ψυρρή Τηλ : 2103211750
Η ομάδα των σχολιαστών
Χρήστος Πουλόπουλος Μάγδα Πολυταρίδου
Τα πρόσωπα του έργου
Η εκδοχή του Μπράουνιγκ, θεατρικό έργο γραμμένο από τον άγγλο συγγραφέα Τέρενς Ράττιγκαν, αφορά την ιστορία ενός –φαινομενικά-στριφνού και απόμακρου κλασικού φιλολόγου, εν ονόματι Άντριου Κρόκερ-Χάρις, ο οποίος διδάσκει στην 3η τάξη του γυμνασίου κάποιου αγγλικού κολεγίου. Ο καθηγητής αυτός είναι αντιπαθής τόσο απέναντι στους μαθητές του, όσο και απέναντι στον διευθυντή του κολεγίου, ακόμη και στην ίδια του τη γυναίκα. Τι πρόκειται να συμβεί, μεταξύ των χαρακτήρων του έργου εξ αφορμής μιας ευγενικής πράξης ενός μαθητή απέναντι στον γέρο-Κρόκ, όπως τον αποκαλούσαν οι μαθητές του; Ποιες αποκαλύψεις θα γίνουν αναφορικά στις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσά τους;
Η εν λόγω ιστορία διαδραματίζεται στην Αγγλία της δεκαετίας του 1950, σε μία εποχή κατά την οποία ο συντηρητισμός και οι οπισθοδρομικές νοοτροπίες έβρισκαν σημαντικό έρεισμα ανάμεσα στους πολίτες. Ο Δημήτρης Καταλειφός, υποδυόμενος τον διακεκριμένο αυτόν εκπαιδευτικό που υπηρετεί σχεδόν με θρησκευτική ευλάβεια την επιστήμη του, ακολουθώντας όλους τους τύπους που επιβάλλονται στα πλαίσια της δράσης μέσα σε κάθε σχολείο, αποδίδει με μαεστρία την τυπολατρία αλλά και το αίσθημα της καταπίεσης για χαλιναγώγηση των προσωπικών επιθυμιών που διέπουν αυτόν τον άνθρωπο. Όντας απόμακρος από τους μαθητές του, αποφεύγοντας να τους φανερώσει το αν προβιβάστηκαν στην ανώτερη τάξη, αφού έτσι προστάζουν οι κανονισμοί του σχολείου, καταπνίγοντας κάθε συναισθηματική έξαρση εντός και εκτός της τάξης, με κάποιον παράξενο τρόπο καταφέρνει να γίνει συμπαθής στον μαθητή του τον Τάπλοου(αξιοπρόσεκτη η ερμηνεία του πρωτοεμφανιζόμενου Κυριάκου Ψυχαλή), ο οποίος αγωνιά για το μέλλον του στο σχολείο και δέχεται να αναπληρώσει ένα χαμένο μάθημα των αρχαίων ελληνικών την τελευταία μέρα της χρονιάς! Η ευγενική και καλόκαρδη πράξη της προσφοράς,από την πλευρά του Τάπλοου, μιας έμμετρης μετάφρασης του Αγαμέμνονα του Αισχύλου στον κύριο Κρόκερ- Χάρις θα αποτελέσει αφορμή να ξετυλιχτούν οι χαρακτήρες του έργου και να πέσουν τα προσωπεία που φορούσαν για να μην αντικρύσουν την πραγματικότητα κατάματα!
τὸν κρατοῦντα μαλθακῶς
θεὸς πρόσωθεν εὐμενῶς προσδέρκετα (Δημήτρης Καταλειφός)
«τὸν κρατοῦντα μαλθακῶς θεὸς πρόσωθεν εὐμενῶς προσδέρκεται»
Αυτή την αφιέρωση (στ.951-952 Αγαμέμνων Αισχύλου) έγραψε ο Τάπλοου στο βιβλίο που δώρισε στον καθηγητή του , η οποία σημαίνει στη νέα ελληνική «από ψηλά θα καλοβλέπουν πάντα οι θεοί, όποιος σκληρός δεν είναι αφέντης». Ο απόμακρος γερό-Κροκ στη θέαση αυτής της αφιέρωσης αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο να εκφράσει τα συναισθήματά του και ξεσπά σε κλάματα από συγκίνηση, καθώς θα έφευγε με αυτή τη γλυκιά ανάμνηση από το κολέγιο,στο οποίο εργάστηκε απρόσκοπτα για 18 χρόνια, προς την νέα του δουλειά σε φροντιστήριο για αδύναμους μαθητές. Ποια επιβράβευση θα μπορούσε να είναι καλύτερη γι’ αυτόν από την ομολογουμένη αγάπη και εκτίμηση των μαθητών του; Το κλίμα αυτό της χαράς δεν θα διαρκέσει για πολύ, όταν η αδίστακτη και πλήρως απογοητευμένη σύζυγός του Μίλλι (πολύ πειστική η ερμηνεία της Μαρίας Καλλιμάνη) θα του αποκαλύψει πως αυτή η ευγενική χειρονομία δεν ήταν τίποτε παραπάνω από μία προσπάθεια του μαθητή του να τον καλοπιάσει, φοβούμενος μήπως η Μίλλι αποκαλύψει στον σύζυγό της πως είδε τον μαθητή να τον μιμείται πριν φτάσει σπίτι για το ιδιαίτερο μάθημα στον καθηγητή θετικών επιστημών και συνάμα εραστή της, Φρανκ Χάντερ(Άγης Εμμανουήλ). Η αποκάλυψη διαλύει την ψυχοσύνθεση του κυρίου Κρόκερ-Χάρις και δίνει την αφορμή στον Χάντερ να λήξει τη σχέση που είχε συνάψει με την Μίλλι παρασυρμένος από τις σαρκικές απολαύσεις και την σεξουαλική έλξη που ένιωθε για αυτήν. Ποιος άλλωστε θα συνέχιζε να διατηρεί μια παράνομη και επικίνδυνη σχέση μετά την εκδήλωση του χαρακτήρα της συντρόφου του ως μια αδίστακτη και άπληστη, χωρίς συμπόνια γυναίκα;
Η Μίλλι με τον εραστή της Φρανκ Χάντερ (Μαρία Καλλιμάνη & Άγης Εμμανουήλ)
Αποδεσμευμένος πλέον από τη γυναίκα του Κρόκερ-Χάρις ο Χάντερ επιδιώκει να τον ωθήσει ώστε να λάβει την πρωτοβουλία και να την αφήσει, να διεκδικήσει ό,τι του ανήκει και να μην επιτρέψει σε κανέναν να υπονομεύσει την αξία του. Έτσι δημιουργείται ένα παράξενο είδος φιλίας πρώην εραστή και νυν συζύγου που μόνο θετικά αποτελέσματα θα μπορούσε να έχει για τον Κρόκερ-Χάρις, αφού του έδωσε το έναυσμα για προσπάθεια βελτίωσης των συνθηκών της ζωής του.
Στην πραγματικότητα, το έργο παρουσιάζει την υποχρεωτική κοινωνική σύμβαση που οι περισσότεροι άνθρωποι υπογράφουν προκειμένου να μην δεχτούν την κοινωνική κατακραυγή που μπορούσε να προκαλέσει ένα διαζύγιο στην Αγγλία των 50s, η οποία θα συνοδευόταν από το αίσθημα της πλήρους αποτυχίας στον τομέα της ιδιωτικής ζωής. Η σύμβαση αυτή για τον γέρο-Κροκ ήταν η παραμονή του σε έναν γάμο με μία γυναίκα η οποία ζητούσε πλούτη, καλοπέραση και σωματικές απολαύσεις, ενώ ο ίδιος επιθυμούσε την πραγματική πνευματική αγάπη, την ουσιαστική, σε έναν γάμο που ήταν και στους δύο γνωστή η απιστία, που το αίσθημα του μίσους και της απογοήτευσης ήταν φανερό στα πρόσωπά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να σπάσουμε αυτή τη σύμβαση και να διεκδικήσουμε αυτό που μας ανήκει, το οποίο ίσως μας οδηγήσει στην πραγματική ευτυχία, στην ευδαιμονία, που όπως είχε γράψει και ο Αριστοτέλης, είναι «το ἀκρότατον πάντων των πρακτῶν ἀγαθῶν». Βεβαίως, η επιλογή του αποφθέγματος από τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου δεν είναι τυχαία. Επιλέγεται η συγκεκριμένη αρχαιοελληνική τραγωδία διότι το θέμα που πραγματεύεται είναι αρκετά κοντά σε αυτό της εκδοχής του Μπράουνινγκ. Ο αισχύλιος «Αγαμέμνων» παρουσιάζει την ιστορία του στρατηλάτη των Ελλήνων όταν επιστρέφει στην πατρίδα του και την ακόλουθη δολοφονία του από τη σύζυγό του Κλυταιμνήστρα σε συνεργασία με τον εραστή της Αίγισθο. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, πως ο Κρόκερ-Χάρις θα μπορούσε να ταυτιστεί κάλλιστα με τον Αγαμέμνονα εφόσον και οι δύο καταστρέφονται από τη σύζυγό τους, ο μεν καταπνίγει κάθε επιθυμία και συναίσθημα και οδηγείται στον ψυχικό και συναισθηματικό θάνατο, ο δε οδηγείται στον φυσικό θάνατο με την αποτρόπαια δολοφονία του.
Φυσικά, για να υπάρξει το τέλειο αποτέλεσμα, εκτός από τις ερμηνείες, ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η επιλογή των κατάλληλων σκηνικών, τα οποία, στην προκειμένη περίπτωση, αναντίλεκτα συμπληρώνουν όλη την παράσταση. Τα έπιπλα, τα αντικείμενα, τα υποτιθέμενα τζάμια της εισόδου και της πόρτας της αυλής μας ταξιδεύουν πραγματικά στην Αγγλία του 1950. Επιπροσθέτως, η μουσική αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του έργου, χρησιμοπούμενη τις κατάλληλες στιγμές ενισχύοντας το συναίσθημα που προκαλούσε η εκάστοτε σκηνή στο θεατή. Οι ήχοι και ο φωτισμός αξιοποιήθηκαν στο έπακρο, ειδικότερα στην τελευταία σκηνή της παράστασης, η οποία τελειώνει με μία ανακούφιση και χαρά για την τροπή της ζωής του πρωταγωνιστή, για την μετατροπή του δηλαδή από παθητικό δέκτη και έρμαιο των κοινωνικών επιταγών σε αγωνιστή, που διεκδικεί αυτό που του ανήκει.
Εν ολίγοις, η εκδοχή του Μπράουνινγκ στο θέατρο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» πρόκειται για μία παράσταση που κυλούσε ομαλά, με το συναίσθημα της αδικίας, της λύπης και του θυμού να κατέχουν σημαντική θέση κατά τη διάρκεια του έργου ως απόρροια του ταλέντου και των δυνατών ερμηνειών των ηθοποιών, φυσικά πάντοτε υπό την κατάλληλη καθοδήγηση της Ελένης Σκότη, της σκηνοθέτιδας της παράστασης.
Η ομάδα των δημοσιογράφων
Ισαβέλλα Κασαλιά Ειρήνη Λαγογιάννη
Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014,στο θέατρο «Εμπόρικον» στην οδό Σάρρη 11,Ψύρη.Μαθήτες και καθήγητες που συμμέτεχουν στη θέατρικη όμαδα του σχολείου μας παρακολουθήσαμε το έργο του Τέρες Ράτιγκαν «Η εκδοχή του Μπράουνιγκ».
Ο Βρέτανος συγγραγέας καταπιάνεται στο κείμενό του με τις σχέσεις,την ευαισθησία των ανθρώπων κυρίως όμως με την άξιοπρέπεια τους.
Ο Άντριου Κρόκερ,καθηγητής κλασικής φιλόλογιας,αυστήρος εκ πρώτης οψέως αλλά τόσο ανθρώπινος,παγιδευμένος μέσα στα πρέπει που τον εμποδίζουν να διεκδικήσει τα δικαιώματα του,προσπαθεί να ζήσει μια αξιοπρεπή ζωή μέσα στην τιμιότητα και την ευγένεια.Αυτό το καταφέρνει με επιτυχία ώσπου μία αυθόρμητη πράξη ενός του ανατρέπει τη δειλία του.
Μέτα την παράσταση οι ηθοποιοί ο Δήμητρης Καταλειφός (γέρο-Κρόκερ), ο Κυριάκος Ψυχάλης (Τάπλου),η Μαρία Καλλιμάνη (Μίλυ Κρόκερ) και ο Βύρων Σεραιδάρης (δρ Φράμπισερ) μας έδωσαν την δυνατότητα να μιλήσουμε μαζί τους, να τους ρωτήσουμε και να σχολιάσουμε ορισμένα σημειά της παράστασης που μας έκαναν εντύπωση.
– Με ποιο κριτήριο αποφασίσατε να πρωταγωνιστήσετε στην παράσταση αυτή?
Κ.Καταλειφός:
Ήταν τύχη για μένα που οι παραγωγοί με εμπιστεύτηκαν και στήριξαν οικονομικά μία πολυπρόσωπη άρα πολύεξοδη παράσταση.
– Ύπαρχουν ομοιότητες ανάμεσα σ΄εσας και τον ρόλο όπου υποδύεστε?
Κ.Καταλειφός:
Είμαι και εγώ καθηγητής και ένας άνθρωπος που φοβάται μερικές φόρες που έχει την άναγκη για ενθάρρυνση.
– Ένα παιδί κατα την διάρκεια της παράστασης τη στάση του σώματός σας. Στην διάρκεια της παράστασης ο κ.Κρόκερ χαμήλωνε όλο και πιο πολύ το κεφάλι του.Άυτο το κάνατε απο επίλογή σας?
Κ.Καταλειφός;
Όχι συνειδητά,ο ηθοποιός ειναι ηθοποιός το να καταφέρει να πείσει τους θεατές ότι είναι ο χαρακτήρας που υποδύεται.Ο κ.Κρόκερ είναι ένας άνθρωπος που φοβάται να εκφράσει τα συναισθήματα του,ζεί μία ζωή συμβάτικη αξιοπρεπή.Οι σχέσεις του με τους ανθρώπους είναι επιφανειακές,τυπικές.Οι κάνονες «κάλης» συμπεριφόρας καθορίζουν τη ζωή τους.Ο καθηγητής Κρόκερ-Χάρρς είναι ένας άνθρωπος με πρόσοντα,δεν είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος.Δεν εκφράζει τα συναισθήματα ούτε τις επιθυμίες του.Κάθε φόρα λοιπόν που του ρίχνουν ένα χτύπημα του βαραίνουν ακόμα πιο πολύ και αισθάνεται αποτυχημένος.Χαμηλώνει λοιπόν το κεφάλι.
-Μου έκανε εντύπωση που οι δύο αυτοί οι άνθρωποι, ο κ.Κρόκερ και η γύναικά του,εξακολουθούσαν να ζούν τόσα χρόνια σε μία σχέση νεκρή?
Κ.Καταλειφός:
Είναι ακόμα και σήμερα,πόσο μάλλον τότε ένας χωρισμός.Με αυτόν τον τρόπο δηλώνει σ΄ολους όσους τον περιβάλλουν ότι απέτυχε,στη σχέση με τον συντροφό του.Είναι δύσκολο να φανερώσει κανείς τον εαύτό του πολλές φόρες και στους άλλους την αποτυχία του.Όμως είναι προτιμότερο αυτό από το να βασανίζει και να να βασανίζεται.Στο τέλος του έργου,μετά την ενθάρρυνση που πήρε απο την αυθόρμητη κίνηση του μάθητή του,βρίσκει το κουράγιο να μιλήσει για την πραγματικότητα της ζωής του.Πάνε πολλά χρόνια που έχασε την επαφή με τους μάθητές τους,τα αστεία είχαν γίνει στερεότυπα,δεν συγκινούσαν πια τα παιδιά και ούτε με την γύναικά του επικοινωνούσαν.Εκείνη αναζητά μια αγάπη που να εξωτερικευέται,να έχει ένταση,και να είναι πιο πολύ σαρκική και εκείνος μία αγάπη πιο πνευματική ,τρυφερή,υποστηρικτική συντροφική.Βαδίζουν σε διαφόρετικους δρόμους.
-Έχει ομοιότητες αυτός ο ρόλος με τον χαρακτήρα στο έργο΄΄Ρίττερ, Ντένε, Φός ΄΄ που υποδηθήκατε την προηγούμενη χρονιά?
Κ.Καταλειφός:
Εντυπωσιάζομαι που τόσο μικρός σε ηλικία ενδιαφέρεσαι να παρακολουθείς αυτες τις παράστασεις,τις θεωρώ δύσκολες.Πραγματικά μοιάζει διότι είναι δύο έργα,τα οποία έπρεπε να υποδυθώ ανθρώπους απομονωμένους,δύσκολους σε σχέσεις τους με τους άλλους.
Αφήστε μια απάντηση