Αρχείο μηνός Νοέμβριος 2015

μεταλλεία Λαυρίου και το Λαυρεωτικό ζήτημα

Τα μεταλλεία Λαυρίου και το Λαυρεωτικό ζήτημα

Ορυκτολογικό-Μεταλλευτικό Μουσείο Αγ. Κωνσταντίνου
(Καμάριζας) Λαυρεωτικής, Φωτ. Π. Τζεφέρη

Τα μεταλλεία του Λαυρίου γνώρισαν ιδιαίτερη άνθηση στην αρχαία εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και λειτούργησαν μέχρι και τον 2ο αιώνα μ.Χ. Το ενδιαφέρον γι’αυτά επανήλθε τη δεκαετία του 1860, όταν ο μεταλλειολόγος Ανδρέας Κορδέλλας, ως εμπειρογνώμονας του ελληνικού κράτος, συνέταξε ειδική έκθεση σχετικά με την επαναλειτουργία των λατομείων ύστερα από αίτηση που είχε υποβάλει προς τις αρμόδιες υπηρεσίες ο Γεώργιος Παχής που ήθελε να δημιουργήσει μεταλλεία. Στην έκθεση αυτή ο Κορδέλλας μεταξύ άλλων αποφαινόταν πως η εκμετάλλευση των μεταλλείων θα μπορούσε να είναι επικερδής γι’αυτό και θα έπρεπε να παραμείνει στην κυριότητα του ελληνικού κράτους.

Την ίδια περίοδο ο Ιωάννης Βαπτιστής Σερπιέρης έλαβε γνώση σχετικά με τα μεταλλεύματα του Λαυρίου. Γι’αυτό το λόγο επισκέφθηκε την Ελλάδα όπου ήρθε σε επαφή με τον Ανδρέα Κορδέλλα, ο οποίος και τον έπεισε να αναζητήσει τα απαραίτητα κεφάλαια προκειμένου να εκμεταλλευτεί τα μεταλλεύματα αργυρούχου μολύβδου, αλλά και τα υπολείμματα από τις αρχαίες εκμεταλλεύσεις, όπως ακριβώς έκανε και ο πατέρας του στη Σαρδηνία.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ίδρυσε, το 1864, την εταιρεία “Roux – Serpieri – Fressynet C.E.” Το ίδιο έτος πέτυχε να χορηγηθεί στην εταιρεία άδεια από το υπουργείο Οικονομικών για την εκμετάλλευση των Μεταλλείων. Γι’αυτό το λόγο παραχωρήθηκαν 10.791 στρέμματα, ενώ η  συνολική επένδυση της εταιρείας υπολογίζεται στο μισό εκατομμύριο φράγκα και ήταν μια από τις σημαντικότερες της εποχής στον τομέα της βιομηχανίας.Το 1865 είχαν πια τοποθετηθεί οι κάμινοι και είχε αρχίσει να παράγεται μεταλλικός αργυρούχος μόλυβδος.

Η εκμετάλλευση των εκβολάδων

Ανδρέας Κορδέλλας,
Ιωάννης Βαπτιστής Σερπιέρης

Η εκμετάλλευση των καταλοίπων από τις εξορύξεις και τις επεξεργασίες, που γίνονταν στην αρχαία Ελλάδα και υπήρχαν στην επιφάνεια του εδάφους, απέφερε στην εταιρεία σημαντικό κέρδος. Με βάση τον ισχύοντα τότε νόμο η εταιρεία δεν απέδιδε φόρο στο ελληνικό δημόσιο για την εκμετάλλευση αυτών. Η αντιπολίτευση, με προεξέχοντα τον Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, επισήμανε το συγκεκριμένο ζήτημα με αποτέλεσμα λόγω της πίεσης αυτής αλλά και εκ μέρους της κοινής γνώμης, η τότε κυβέρνηση Κουμουνδούρου προχώρησε στην ψήφιση του νόμου Υ΄ περί Λαυρίουβάσει του οποίου θεσπίζονταν οι προϋποθέσεις για την εκμετάλλευση των εκβολάδων καθώς και αυστηρή φορολογία για την εκμετάλλευσή τους. Ο συγκεκριμένος νόμος κάλυψε το νομικό κενό που υπήρχε προστατεύοντας παράλληλα τα δικαιώματα του δημοσίου.

Η εταιρεία αντέδρασε έντονα υποστηρίζοντας πως στην παραχώρηση των μεταλλείων δεν διευκρινιζόταν αυτή η παράμετρος και ως εκ τούτου είχε δικαίωμα εξόρυξης και του υπόγειου αλλά και του υπέργειου πλούτου. Η εταιρεία προτίμησε να απευθυνθεί στην ιταλική και γαλλική κυβέρνηση προκειμένου να μεσολαβήσουν υπερ της απαιτώντας αποζημίωση 20 εκατομμυρίων φράγκων. Η κυβέρνηση Κουμουνδούρου αντιπρότεινε έντεκα εκατομμύρια φράγκα. Οι πιέσεις των ξένων δυνάμεων με τον καιρό άρχισαν να γίνονται εντονότερες ενώ όλες οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιούντο υπό την δαμόκλειο σπάθη των κανονιοφόρων που απειλούσαν ότι θα στείλουν.

Μέσα σε αυτό το κλίμα έντασης και πιέσεων η κυβέρνηση Κουμουνδούρου παραιτήθηκε και σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Θρασύβουλο Ζαΐμη, η οποία όμως παραιτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 1871 οπότε σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Δημήτριο Βούλγαρη. Κατά τη διάρκεια της θητείας αυτής οι διαπραγματεύσεις πάγωσαν για ένα διάστημα. Μετά και την αποπομπή της κυβέρνησης Βούλγαρη, πρωθυπουργός διορίστηκε ο Ε.Δεληγεώργης, του οποίου η κυβέρνηση κράτησε σκληρή στάση απέναντι στις ξένες κυβερνήσεις.

Μπροστά στο αδιέξοδο, ο πρωθυπουργός και ο βασιλιάς Γεώργιος, ο οποίος διαδραμάτιζε παρασκηνιακό ρόλο σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, απευθύνθηκαν στον ομογενή τραπεζίτη Ανδρέα Συγγρό που είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα προερχόμενος από την Κωνσταντινούπολη. Ο τελευταίος, ως πληρεξούσιος της Τράπεζας Κωνσταντινουπόλεως, κατόρθωσε να έρθει σε συμφωνία με την γαλλοιταλική εταιρία και τον Φεβρουάριο του 1873 υπογράφηκε συμφωνία μεταβίβασης των μεταλλείων σε νεοσυσταθείσα εταιρεία με την επωνυμία Ελληνική Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρίου.

Από την αρχή της διένεξης η πολιτική δημαγωγία, με πρωταγωνιστή τον Δεληγεώργη, σχετικά με τα αμύθητα πλούτη του Λαυρίου δημιούργησε έναν μύθο. Η πίστη σχετικά με την αξία του μεταλλείου αυξανόταν καθημερινά. Κυρίαρχη ήταν η αίσθηση ότι το Λαύριο θα πλούτιζε μια για πάντα τον κάθε Έλληνα ενώ από μερίδα του τύπου χαρακτηριζόταν ως το ελληνικό Ελντοράντο. Η φημολογία γύρω από τα τεράστια αποθέματα του Λαυρίου οδήγησαν χιλιάδες Έλληνες, απ’όλες τις οικονομικές τάξεις, στην αγορά μετοχών εκτοξεύοντας συνεχώς την τιμή τους.

Με την πάροδο του χρόνου οι προσδοκίες εξαντλήθηκαν με συνέπεια η τιμή της μετοχής να καταγράψει ραγδαία πτώση (σχεδόν 70%). Η πτώση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα τον διπλασιασμό των πτωχεύσεων και τον εξανεμισμό των μικροαποταμιεύσεων, χαρακτηρίζεται δε ως η μεγαλύτερη μεταφορά κεφαλαίου στην Ελλάδα από τις κατώτερες τάξεις στις ανώτερες.

Καλές συνήθειες για να μην γίνει ο πλανήτης μας κάδος σκουπιδιών

recycling1.Φροντίζουμε να μην πετάμε τα ρούχα και τα παιχνίδια μας όταν δεν

τα χρειαζόμαστε,αλλά να τα δίνουμε σε άλλους συνανθρώπους μας να τα χρησιμοποιήσουν.

2.Φτιάχνουμε λίπασμα από τα υπολείμματα φαγητών και φύλλων.

3.Εκτυπώνουμε και από τις 2 πλευρές .Δεν χαλάμε αλόγιστα χαρτί.

4.Φροντίζουμε να μην πετάμε φαγητό.

5.Δεν χρησιμοποιούμε πλαστικές σακούλες.

6.Δεν ξεχνάμε ποτέ 2 υπέροχες λέξεις:μείωση,επαναχρησιμοποίηση,ανακύκλωση.

ανακύκλωση

images (2)Ανακύκλωση είναι μιά διαδικασία όπου τα απορριπτόμενα υλικά συλλέγονται ,ταξινομούνται και μετατρέπονται σε πρώτη ύλη και στην συνέχεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή  νέων πρϊόντων .

Τρόποι για να μειωθούν τα απορίματα είναι:

Α.Επαναχρησιμοποίηση υλικών .Πολλά υλικά που συνήθως τα πετάμε μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν αφού πρώτα καθαριστούν .Με τον τρόπο αυτό εξοικονομούμε ενέργεια και χρήματα .Στο σπίτι μπορούμε να ξαναχρησιμοποιήσουμε κουτιά από κονσέρβες ,κουτιά από γιαούρτι,το χαρτί του περιτυλίγματος και κυρίως γυάλινες συσκευασίες προϊόντων που επιστρέφονται.

Β.Μείωση παραγωγής προϊόντων .Η ποσότητα των απορριμάτων σχετίζεται με τις συνήθειες και τις επιλογές του καταναλωτή και την νομοθεσία.Η αλλαγή του τρόπου συσκευασίας μπορεί να μειώσει τον όγκο των απορριμάτων .Η πολιτική αυτή δεν δημιουργεί περιβαλλοντικό πρόβλημα αλλά απαιτεί την ενεργή συμμετοχή των πολιτών και την διάθεση να αλλάξουν καταναλωτική συμπεριφορά.

Γ.Ανακύκλωση ,Θεωρούμε την παραγωγή  προϊόντων από την επεξεργασία ήδη χρησιμοποιημένων στερεών απορριμάτων.Π.χ.παλιά κουτάκια αλουμινίου και γυάλινες φιάλες λιώνονται και ξαναγίνονται κουτιά ή φιάλες ανίστοιχα.Αλλες διεργασίες  μετατρέπουν τα παλιά υλικά σε τελείως διαφορετικά νέα προϊόντα π.χ. παλιά λάστιχα χρησιμοποιούνται στην κατασκευή οδοστρωμάτων.

οικολογικό αποτύπωμα

images (11)Τι είναι το οικολογικό/ενεργειακό αποτύπωμα;

Το “οικολογικό αποτύπωμα” είναι ένα μέγεθος που μας βοηθά να μετρούμε τις επιδράσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω στη γη. Η επιφάνειά του μετριέται σε εκτάρια (1 εκτάριο = 10 στρέμματα = 10.000 τμ) και μετράει τις εκτάσεις παραγωγικής χερσαίας και θαλάσσιας επιφάνειας που απατούνται για να παραχθεί η τροφή μας, η ενέργεια, το νερό και τα υπόλοιπα αγαθά που χρησιμοποιούμε καθώς και για να απορριφτούν τα απορρίμματα που παράγουμε στην καθημερινή μας ζωή. Σε αυτό υπολογίζονται ακόμα τα αέρια του θερμοκηπίου (CO2 κα) που παράγονται από τις καθημερινές μας συνήθειες.

Το “οικολογικό αποτύπωμα” εκτιμάει τους φυσικούς πόρους που απαιτούνται για να υποστηριχθούν οι υλικές ανάγκες ενός ατόμου ή ενός πληθυσμού σύμφωνα με τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες και την τεχνολογία που χρησιμοποιείται. Για να είναι εύκολα μετρήσιμο και κατανοητό, το “οικολογικό αποτύπωμα” βασίζεται σε ένα μοντέλο που “μετατρέπει” τις διάφορες καταναλωτικές ανάγκες σε έκταση παραγωγικής γης, όπως γεωργική γη, δάσος (για ξύλο αλλά και για τη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα), βοσκοτόπια, διαβρωμένη ή δομημένη γη, που απαιτούνται για να μπορούν να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες.

Αν διαιρέσουμε τη διαθέσιμη επιφάνεια του πλανήτη δια του σημερινού παγκόσμιου πληθυσμό, υπολογίζεται ότι στον καθένα μας “αντιστοιχούν” περίπου 2 εκτάρια από τον πλανήτη, από τα οποία μόνο το 1.7 είναι διαθέσιμο για ανθρώπινη χρήση. Λαμβάνοντας υπόψη τις δημογραφικές αλλαγές (αύξηση πληθυσμού με σταθερή όμως την επιφάνεια του πλανήτη Γη), σε 50 χρόνια η κατά κεφαλή “διαθέσιμη” επιφάνεια εδάφους δεν θα ξεπερνάει τα 1 εκτάριο.

Το μέγεθος του “οικολογικού αποτυπώματος” διαφέρει από χώρα σε χώρα και εξαρτάται από τον τρόπο ζωής και κατανάλωσης. Το οικολογικό αποτύπωμα ενός μέσου Ευρωπαίου καλύπτει 4,97 εκτάρια. Αν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη ζούσαν και κατανάλωναν όπως οι Ευρωπαίοι θα χρειαζόμασταν περίπου τρεις πλανήτες.

ploto-aioliko-hywind-126582

Υπεράκτιες ανεμογεννήτριες

Οι υπεράκτιες ανεμογεννήτριες στέκονται πάνω σε πέδιλα από τσιμέντο και σίδερο στον πυθμένα της θάλασσας, σε βάθη συχνά μεγαλύτερα από 40 μέτρα.

Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται σε μικρή κλίμακα υπεράκτιες ανεμογεννήτριες χωρίς θεμέλια, που επιπλέουν στον ωκεανό.

Αυτή η αιολική τεχνολογία μπορεί να είναι φθηνότερη από τις συμβατικές υπεράκτιες ανεμογεννήτριες που ενσωματώνουν το κόστος των υποδομών στον πυθμένα και να λειτουργήσει σε περισσότερες περιοχές αφού δεν εξαρτάται από το βάθος.

Μια από αυτές, το πλωτό σύστημα της νορβηγικής Statoil πήρε το πράσινο φως για να εγκατασταθεί στα ανοιχτά των ακτών της Σκωτίας.

Το πλωτό φωτοβολταϊκό αποτελείται από πέντε ανεμογεννήτριες ισχύος 6 Μεγαβάτ έκαστη που θα λειτουργήσουν σε ύδατα με βάθος άνω των 100 μέτρων.

Οι ειδικοί της βρετανικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «The Carbon Trust» υποστηρίζει ότι με την κατάλληλη υποστήριξη και «Έρευνα & Ανάπτυξη» οι πλωτές ανεμογεννήτριες θα μπορούσαν να παράσχουν οκτώ ως 16 Γιγαβάτ υπεράκτιας αιολικής ισχύος μόνο στη Βρετανία ως το 2050.

Οι πλωτές ανεμογεννήτριες θα μπορούσαν επίσης να σπρώξουν προς τα κάτω το κόστος της αιολικής ενέργειας σε επίπεδα κάτω από τις 100 Στερλίνες ανά Μεγαβατώρα από 140 Στερλίνες ανά Μεγαβατώρα που είναι σήμερα.

econews