Από προσωπικό μέχρι συλλογικό επίπεδο, ο καθένας πρέπει να φροντίσει για το περιβάλλον. Προτάσεις και τρόποι για να ζούμε πιο οικολογικά σε μια πόλη που το έχει ανάγκη.

Ανθρακικό αποτύπωμα: Η προσωπική μας ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον

To ανθρακικό αποτύπωμα αποτελεί το σύνολο των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου που εκλύονται άμεσα και έμμεσα από τις δραστηριότητες ενός ατόμου, μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού, από τη διαδικασία παραγωγής ενός προϊόντος ή παροχής μιας υπηρεσίας. Τα αποτελέσματα ενός τέτοιου υπολογισμού εκφράζονται σε ισοδύναμα γραμμάρια, κιλά ήτόνους διοξειδίου του άνθρακα. Όλοι μας έχουμε ανθρακικό αποτύπωμα, από το πρωί που θα πάρουμε το αυτοκίνητό μας για δουλειά, θα μαγειρέψουμε ή θα ανοίξουμε τον υπολογιστή: όλες αυτές οι ενέργειες αθροίζουν το ανθρακικό μας αποτύπωμα. Οτιδήποτε κάνουμε μέσα στη μέρα, ακόμα και η κόκα-κόλα που θα πιούμε, προσμετράται. Κάποιος, όμως, που π.χ. θα περπατήσει για να πάει στη δουλειά ή θα χρησιμοποιήσει το ποδήλατό του έχει πολύ μικρότερο.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να μηδενίσουμε τους ρύπους μας είναι να αγοράσουμε «αρνητικούς ρύπους» από τις τράπεζες αρνητικών ρύπων. Αυτό όμως αφορά κυρίως τις επιχειρήσεις, οι οποίες, αφού μετρήσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, πάνε στην τράπεζα ρύπων και αγοράζουν τους αντίστοιχους αρνητικούς. Δηλαδή, αν η επιχείρηση έχει 100 τόνους ανθρακικό αποτύπωμα, αυτό αντιστοιχεί σε ένα ποσό σε ευρώ. Οπότε καταβάλλει το αντίστοιχο ποσό και μηδενίζει τους ρύπους και με αυτό τον τρόπο η επιχείρηση δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Η τράπεζα που πήρε τα χρήματα κάνει με αυτά τα λεφτά περιβαλλοντικά έργα (φωτοβολταϊκά πάρκα, αναδασώσεις κ.λπ.) που ουσιαστικά αντισταθμίζουν το πρόβλημα.

Ανακύκλωση: Αναζητείται περιβαλλοντική παιδεία
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον νόμο 2939 περί «Συσκευασιών και εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλων προϊόντων», που αφορά την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την αντίστοιχη σχετική νομοθεσία της Ε.Ε., και ειδικότερα με την Οδηγία 62/94 της Ε.Ε., η ανακύκλωση είναι πλήρως θεσμοθετημένη και έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι, ενώ είναι υποχρεωτική η ανακύκλωση ειδικών κατηγοριών
απορριμμάτων, όπως οι μπαταρίες, τα λάστιχα, οι ηλεκτρικές συσκευές.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ένα κενό περιβαλλοντικής ευαισθησίας και, εν τέλει, «πράσινης» παιδείας από τις Αρχές και τους πολίτες αυτής της πόλης. Όλοι μας έχουμε δει κάποια στιγμή αργά το βράδυ υπαλλήλους του δήμου να ξεφορτώνουν τους μπλε κάδους σε κανονικά απορριμματοφόρα (από τον δήμο ισχυρίζονται ότι τα οχήματα ανακύκλωσης χαλάνε συχνά και αναγκάζονται να δανείζονται οχήματα της αποκομιδής), όπως και πολλοί από εμάς έχουμε αποθέσει κανονικά σκουπίδια στους κάδους ανακύκλωσης. Καλό είναι να διδαχτούμε από παραδείγματα όπως αυτό των ΗΠΑ, όπου η ανακύκλωση είναι υποχρεωτική. Όποιος δεν ξεχωρίζει τα σκουπίδια του σε ανακυκλώσιμα και μη, δέχεται πρόστιμο από τον δήμο. Μην αναρωτηθείτε πώς καταλαβαίνουν ποιανού σκουπίδια είναι τα «παράνομα». Υπάρχουν πολλοί τρόποι

Πράσινο αυτοκίνητο: Το μέλλον της μετακίνησης

Μπορεί το δίκτυο μαζικών μεταφορών να επεκτείνεται διαρκώς στην Αθήνα, με το επιβατικό κοινό να δείχνει την προτίμησή του στα μέσα σταθερής τροχιάς και ιδιαιτέρως στο μετρό, ο αριθμός των αυτοκινήτων στην πρωτεύουσα όμως παραμένει μεγάλος. Ο καταλύτης δεσμεύει πολλές από τις επικίνδυνες εκπομπές των συμβατικών αυτοκινήτων, αλλά όχι το διοξείδιο του άνθρακα, που ευθύνεται για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Οπότε, τα πράσινα αυτοκίνητα αποτελούν τη μοναδική οικολογική λύση γι’ αυτούς που θεωρούν το αυτοκίνητο ακόμα απαραίτητο στο κέντρο της Αθήνας.
Τι εννοούμε, όμως, ακριβώς με τον όρο «πράσινο» αυτοκίνητο; Ως «πράσινο» (ή περιβαλλοντικά φιλικό) ορίζεται το όχημα το οποίο είτε έχει μικρότερη επιβαρυντική επίπτωση στο περιβάλλον σε σύγκριση με ένα συμβατικό όχημα με κινητήρα εξωτερικής καύσης, είτε χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα. Κοινός αποδεκτός ορισμός δεν υπάρχει παγκοσμίως. Στη Σουηδία π.χ. ο εθνικός ορισμός του πράσινου οχήματος περιλαμβάνει τα αυτοκίνητα που λειτουργούν με βιοκαύσιμο ή αιθανόλη/Ε85, στην Καλιφόρνια χρησιμοποιείται για τα οχήματα μηδενικών εκπομπών ρύπων κ.ο.κ. Στην Ελλάδα όλα τα πράσινα αυτοκίνητα που εκπέμπουν ως 100 γρ./χλμ. διοξείδιο του άνθρακα δεν πληρώνουν τέλη κυκλοφορίας, ενώ εκείνα που εκπέμπουν ως 140 γρ./ χλμ. έχουν πρόσβαση στον «πράσινο δακτύλιο» στο κέντρο της πόλης όλες τις μέρες του χρόνου.
Τα παραπάνω, βέβαια, δεν έχουν ευνοήσει την αγορά υβριδικών αυτοκινήτων, που κινείται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα στη χώρα μας. Το καθήκον μας προς το περιβάλλον δεν τελειώνει με την επιλογή ενός πράσινου οχήματος, πρέπει να οδηγούμε και ανάλογα (eco-driving). Πρέπει να χρησιμοποιούμε το σύστημα προθέρμανσης της μηχανής τον περισσότερο χρόνο, να διασφαλίζουμε ότι τα λάστιχα έχουν τη σωστή πίεση και να αφαιρούμε τη σχάρα και την μπαγκαζιέρα οροφής όταν δεν χρησιμοποιούνται.

Ενεργειακά τζάκια: Περισσότερη ζέστη και οικονομία

Στις μέρες μας, μάλιστα, η τεχνολογία έχει εξελίξει σε μεγάλο βαθμό το παραδοσιακό τζάκι, με αποτέλεσμα να αποδεικνύεται οικονομικά ωφέλιμο, πέραν της διακοσμητικής του αξίας. «Ενεργειακά» χαρακτηρίζονται τα τζάκια με κλειστού τύπου εστίες, οι οποίες αξιοποιούν τουλάχιστον το 70%-85% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου. Η μεγάλη διαφορά έγκειται στο ότι ενώ τα παραδοσιακά τζάκια ζεσταίνουν τοπικά τον χώρο, μέχρι όπου φθάνει η ακτινοβολία τους, τα ενεργειακά θερμαίνουν τον αέρα γύρω από τα τοιχώματά τους και τον διανέμουν σε ολόκληρο τον χώρο. Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: μονού τοιχώματος, στα οποία ο αέρας που περνάει περιμετρικά από την εστία ζεσταίνεται, ανεβαίνει ψηλά με φυσική ροή και βγαίνει στο δωμάτιο μέσω περσίδων, και σε τριπλού τοιχώματος, στα οποία ο αέρας περνά ανάμεσα από τα δύο εξωτερικά τοιχώματα της εστίας, ζεσταίνεται και με φυσική ροή ανεβαίνει προς τα πάνω, περνά μέσα από ειδικά διαμορφωμένους εναλλάκτες και κατευθύνεται μέσω αεραγωγών σε περσίδες.
Τα τετραγωνικά που μπορεί να καλύψει ένας τύπος ενεργειακού τζακιού είναι συνάρτηση της ισχύος της εστίας, της μόνωσης του σπιτιού, του εσωτερικού ύψους του σπιτιού, των κλιματολογικών συνθηκών της περιοχής και της διαρρύθμισης των εσωτερικών χώρων. Τα τυπικά ενεργειακά τζάκια μπορούν να καλύψουν εμβαδό από 60 τ.μ. έως και 250 τ.μ. με τη βοήθεια κατάλληλων αεραγωγών και βεντιλατέρ. Ένα ακόμη «συν» είναι ότι στα ενεργειακά τζάκια η κλειστή εστία διατηρεί μονίμως τη φωτιά «ζωντανή», προσφέροντας υπέροχο θέαμα. Αυτό
επιτυγχάνεται επειδή οι υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στην κλειστή εστία αναγκάζουν τα αέρια να αναφλέγονται σε μεγαλύτερο ποσοστό, αντί να διαφεύγουν προς τα έξω ως καπνός. Όσον αφορά την οικονομία στην κατανάλωση ξύλου, η διαφορά σε σχέση με τα παραδοσιακά τζάκια είναι γύρω στο 30%, και αυτό επιτυγχάνεται επειδή το ξύλο στα ενεργειακά τζάκια καίγεται με λιγότερο αέρα, όσο ακριβώς χρειάζεται για να γίνει η καύση, κι έτσι έχουμε αρκετή οικονομία στην κατανάλωση του ξύλου. Οι τιμές ποικίλλουν, ανάλογα με τον τύπο και την ισχύ, μπορείτε όμως να βρείτε ένα αξιόπιστο μοντέλο με λιγότερα από 2.000 ευρώ.

Εναλλακτικές μορφές θέρμανσης: Το πετρέλαιο δεν είναι η μόνη λύση Σόμπα με καυσόξυλα

Πράσινο Σπίτι: Επένδυση μακράς πνοής και καλύτερης ζωής

• Tσιβόλας ΕΠΕ, 34ο χλμ. Λ. Μαρκοπούλου- Λαυρίου, Δήμος Σαρωνικού, 22990 46180. Ανακύκλωση αυτοκινήτου.
• Νεονάκης Α.Ε., Κύριλλο Ασπρόπυργος, 210 5595501. Εμπορία μετάλλων, μηχανική επεξεργασία μετάλλων-σιδήρων, παραγωγή κραμάτων, επεξεργασία καλωδίων.

• Χατζηδάκη Υιοί, Λάκκα Ασπροπύργου, 210 5578661. Ανακύκλωση και συλλογή μετάλλων, αποξύλωση εργοστασίων – σκραπ, αλουμίνια, χαλκός, ορείχαλκος, τσίγκος.

• Freedom, Νάξου 27, Πειραιάς, 210 4813802. Ανακύκλωση σε ρούχα, υφάσματα, δερμάτινα είδη.

• Scrap, Τζ. Κένεντυ 15, Άγ. Στέφανος, 210 6215114. Ανακύκλωση αυτοκινήτου, παλαιού σιδήρου, ανακύκλωση παλαιών μετάλλων.

• Ανακύκλωση, Πεστών 10-12, Κυψέλη, 210 6468247. Ανακύκλωση χαρτιού, σιδήρου, αλουμινίου.

• Sistema ATEBE, Λεωφόρος Κηφισίας 191, Αμπελόκηποι, 210 8027027

• Revive, Κωστή Παλαμά 15, Πατήσια, 210 2114720

• Stemico, Μιαούλη 23, Ψυρρή, 210 3246366

• Ecomel, Δράκοντος 22, Βοτανικός, 210 5151266

• ΕΛΙΞ Μηχανολογική, Λεωφόρος Ιωνίας 48, Κ. Πατήσια, 210 3417873

• Ι. Ζαμίνος & Υιοί, Πειραιώς 169, Ταύρος, 210 3475521

Πηγή