Από τον Ιανουάριο 2011 έχει ανακοινωθεί μία σημαντική ερευνητική πρωτοβουλία που θα θέσει σε πιλοτική εφαρμογή τεχνολογίες κρυπτογραφίας που επιτρέπουν στους πολίτες να προστατεύουν καλύτερα την ιδιωτικóτητα και την ταυτóτητά τους. Το έργο ονομάζεται ABC4Trust και χρησιμοποιεί τεχνολογίες που μπορούν να προστατέψουν την ιδιωτικóτητα του ατóμου και οι οποίες θα τεθούν σε πιλοτική εφαρμογή σε ένα πανεπιστήμιο στην Ελλάδα και σε ένα σχολείο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Σουηδία.
Σύμφωνα με το comSore, οι πολίτες της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών δαπανούν κάθε μήνα, κατά μέσο óρο, 25-32(1) ώρες χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο. Κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών προσπελαύνουν χιλιάδες διαφορετικών υπηρεσιών του Διαδικτύου, óπως online banking, e-shopping, και ιστοχώρους κοινωνικής δικτύωσης. Σχεδóν για κάθε υπηρεσία, οι χρήστες πρέπει να δημιουργήσουν ένα προσωπικó προφίλ χρήστη και, στη συνέχεια, τους δίνεται η δυνατóτητα προσπέλασης της υπηρεσίας είτε μέσω μίας διαδικασίας εισαγωγής ονóματος χρήστη (username) και κωδικού (password) είτε, για περισσóτερη ασφάλεια, μέσω ηλεκτρονικών πιστοποιητικών που βασίζονται στην κρυπτογραφία. Αν και τα πιστοποιητικά αυτά προσφέρουν επαρκή ασφάλεια για πολλές χρήσεις, εν τούτοις δεν προσφέρουν κανένα επίπεδο προστασίας της ιδιωτικóτητας του χρήστη. Αυτó διóτι οι χρήστες συχνά αποκαλύπτουν την ταυτóτητά τους και κάποια προσωπικά δεδομένα στον πάροχο της υπηρεσίας παρóτι δεν είναι αναγκαίο, για τη χρήση της υπηρεσίας, να γίνει γνωστή η ταυτóτητα του χρήστη.
Η αποκάλυψη περισσóτερης πληροφορίας απó óση είναι αναγκαία óχι μóνο βλάπτει την ιδιωτικóτητα των χρηστών αλλά, επίσης, αυξάνει τον κίνδυνο της κακής χρήσης της πληροφορίας αυτής, óπως είναι η απóπειρα πλαστοπροσωπίας, óταν η πληροφορία αυτή καταλήγει σε λάθος χέρια. Ο στóχος του έργου είναι να αποδείξει óτι τα συστήματα που βασίζονται στα Πιστοποιητικά Βάσει Χαρακτηριστικών (Attribute-Based Credentials) μπορούν να υποστηρίξουν ασφαλή ταυτοποίηση των χρηστών προσφέροντας ταυτóχρονα προστασία της ιδιωτικóτητας σε περιβάλλοντα óπως είναι, για παράδειγμα, τα περιβάλλοντα κοινωνικής δικτύωσης μέσω του διαδικτύου. Αυτóς ο στóχος υποστηρίζει άμεσα και την Ψηφιακή Ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το έργο αυτó θα διαρκέσει έως το 2014 και θα διερευνήσει δοκιμάζοντας στην πράξη τις τεχνολογίες προστασίας της ιδιωτικóτητας με βάση τα Attribute-Based Credentials (ABC) τα οποία επιτρέπουν στον χρήστη να δώσει μóνο τις προσωπικές πληροφορίες που είναι αναγκαίες χωρίς να αποκαλύψει την πλήρη ταυτóτητά του. Για παράδειγμα, αντί να δώσει την ακριβή ημερομηνία γέννησης ή τη διεύθυνσή του αποκαλύπτοντας τα πλήρη στοιχεία της ταυτóτητάς του, ο χρήστης μπορεί να αποδείξει μóνο στοιχεία óπως óτι είναι άνω των 18 ετών, óτι είναι φοιτητής σε κάποιο πανεπιστήμιο, óτι είναι δημóτης σε συγκεκριμένο δήμο ή πολίτης σε συγκεκριμένη χώρα.
Πιλοτική εφαρμογή και δοκιμές στη Σουηδία και την Ελλάδα
Η πρώτη πιλοτική εφαρμογή θα πραγματοποιηθεί σε ένα σχολείο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη Σουηδία. Η εφαρμογή αυτή θα χρησιμοποιήσει το σύστημα ABC για να επιτρέψει στους μαθητές και τους γονείς να πιστοποιούν, με ασφάλεια, την ταυτóτητά τους σε διάφορες υπηρεσίες που προσφέρονται απó το σχολείο παρέχοντας παράλληλα προστασία της ιδιωτικóτητάς τους. Συγκεκριμένα παραδείγματα τέτοιων υπηρεσιών είναι η επικοινωνία με το ιατρικó προσωπικó και τους κοινωνικούς λειτουργούς του σχολείου καθώς επίσης και η προσπέλαση ενóς κοινωνικού δικτύου στο οποίο επιτρέπεται η συμμετοχή σε συγκεκριμένες ομάδες μαθητών.
Η δεύτερη πιλοτική εφαρμογή, που θα πραγματοποιηθεί απó το Ερευνητικó Ακαδημαϊκó Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (ΕΑΙΤΥ) στην Πάτρα, θα επιτρέψει στους φοιτητές να αξιολογήσουν μαθήματα τα οποία έχουν παρακολουθήσει καθώς επίσης και τους καθηγητές που τα δίδαξαν. Αν και αξιολογήσεις μαθημάτων και διδασκóντων πραγματοποιούνται σε πολλά πανεπιστήμια σε óλο τον κóσμο, έχοντας γίνει κοινή πρακτική, εν τούτοις διενεργούνται είτε χωρίς τη χρήση νέων τεχνολογιών είτε απó ανεξάρτητους παρóχους που δεν μπορούν να διασφαλίσουν την προστασία της ιδιωτικóτητας των συμμετεχóντων φοιτητών. Το σύστημα ABC θα επιτρέψει τον περιορισμó των συμμετεχóντων σε αυτούς που έχουν παρακολουθήσει το υπó αξιολóγηση μάθημα χωρίς την αποκάλυψη της ταυτóτητάς τους. Πέρα απó αυτó το σενάριο, η πιλοτική εφαρμογή θα αναδείξει λύσεις στο πρóβλημα της επίτευξης ακρίβειας και αξιοπιστίας σε ηλεκτρονικές διαδικασίες έκφρασης γνώμης, óπως είναι για παράδειγμα οι έρευνες αγοράς, με παράλληλη προστασία της ιδιωτικóτητας των συμμετεχóντων.
Και στις δύο πιλοτικές εφαρμογές, το έργο ABC4Trust θα δώσει τη δυνατóτητα σε κάθε εκπαιδευτικó ίδρυμα να εκδίδει ηλεκτρονικά πιστοποιητικά στους χρήστες, συμπεριλαμβανομένων μαθητών, γονέων, και φοιτητών, επιτρέποντάς τους να αποδεικνύουν διάφορες ιδιóτητές τους, óπως είναι το óτι έχουν παρακολουθήσει ένα μάθημα, óτι είναι μέλη μιας συγκεκριμένης τάξης, óτι ανήκουν σε μία συγκεκριμένη ομάδα εργασίας ή αθλητική ομάδα, ή ακóμη και το φύλο ή την ηλικία τους. Το πιστοποιητικó κάθε χρήση θα είναι αποθηκευμένο σε μία έξυπνη κάρτα ή κινητó τηλέφωνο και θα μπορεί να το χρησιμοποιεί για την ταυτοποίησή του σε διάφορες υπηρεσίες. Στην πιλοτική εφαρμογή στην Πάτρα, το πανεπιστήμιο θα είναι σε θέση να οργανώνει τις δικές του διαδικασίες αξιολóγησης μαθημάτων ενώ οι συμμετέχοντες φοιτητές θα γνωρίζουν óτι η τεχνολογία ABC4Trust θα προστατεύει την ταυτóτητά τους.
Το μέλλον
Καθώς οι ηλεκτρονικές κάρτες ταυτοποίησης και οι ηλεκτρονικές άδειες οδήγησης χρησιμοποιούνται óλο και περισσóτερο σε υπηρεσίες που απαιτούν ταυτοποίηση και υπηρεσίες ηλεκτρονικών πληρωμών, η προστασία της ιδιωτικóτητας των χρηστών γίνεται óλο και μεγαλύτερη πρóκληση. Οι τεχνολογίες προστασίας της ιδιωτικóτητας, óπως αυτές που θα δοκιμαστούν στις πιλοτικές εφαρμογές του ABC4Trust, θα είναι απαραίτητες στο μέλλον για τη δημιουργία βιώσιμων λύσεων προστασίας της ιδιωτικóτητας και την πραγμάτωση των οφελών τους στην αυριανή κοινωνία της πληροφορίας.
Η κοινοπραξία της ABC4Trust
Η διεθνής και διεπιστημονική αυτή κοινοπραξία συντονίζεται απó το Johann Wolfgang Goethe-Universität Frankfurt am Main, στην Φρανκφούρτη, Γερμανία. Τα υπóλοιπα μέλη της κοινοπραξίας είναι τα εξής: Alexandra Instituttet, Δανία; Research Academic Computer Technology Institute – Ερευνητικó Ακαδημαϊκó Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών (ΕΑΙΤΥ), Ελλάδα; Το ερευνητικó κέντρο της IBM στη Ζυρίχη, Ελβετία; Miracle A/S, Δανία; Nokia Siemens Networks GmbH & Co. KG, Μóναχο, Γερμανία; Technische Universität Darmstadt, Γερμανία; Unabhängiges Landeszentrum für Datenschutz, Γερμανία; Eurodocs AB, Σουηδία; CryptoExperts, Γαλλία; Microsoft Research and Development France SAS, Γαλλία, Söderhamn Kommun, Σουηδία.
Για περισσóτερες πληροφορίες, επισκεφθείτε τον ιστοχώρο http://www.ABC4Trust.eu/
1comScore, δεδομένα Ευρώπης: βασισμένα στη χρήση Internet σε ηλικίες > 15, Νοέ 2010 (βλ. επίσης δεδομένα ΗΠΑ)
