Η λέξη το ντουρντουβάκι (πάντα στο ουδέτερο), χρονολογείται από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη βρισκόταν υπό Βουλγαρική κατοχή. Πολλούς νέους τότε οι Βούλγαροι τους έπαιρναν ομήρους και τους έστελναν στη Βουλγαρία σε καταναγκαστική εργασία, μέσα στο λιοπύρι, στα βουνά και τους κάμπους φτιάχνοντας δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, με πενήντα δράμια νερό κάθε δύο ώρες, με ελάχιστο φαγητό και άγριους ξυλοδαρμούς. Όποιος απαρνιόταν την Ελληνική καταγωγή και γραφόταν Βούλγαρος γλύτωνε από όλα αυτά. Οι όμηροι αυτοί λεγόταν ντουρντουβάκια. Η λέξη ντουρντουβάκι είναι παραφθορά του βουλγάρικου тру̀дови войски, τρούντοβι βόιτσκι = τάγματα εργασίας ή, ίσως, του тру̀дов войник, τρούντοβ βόινικ = φαντάρος αγγαρείας. Ανάλογα στη μετεμφυλιακή Ελλάδα ήταν τα τάγματα σκαπανέων στη Μακρόνησο.

Γι΄αυτούς που υπηρέτησαν στα βουλγάρικα τάγματα εργασίας, το όνομα ντουρντουβάκια έγινε μετά την απελευθέρωση τίτλος τιμής. Αλλά, οι αγγαρειομάχοι είναι πάντα παιδιά ενός κατώτερου θεού – και η λέξη αναπόφευκτα κράτησε και την απαξιωτική σημασία που είχε και το тру̀дов войник στα Βουλγάρικα

Αδριανιώτες ντουρντουβάκια στη Βουλγαρία (Κουμάνοβο 1942)

Στη φωτογραφία διακρίνονται ξεκινώντας από πάνω αριστερά όρθιοι:

1. Λάμπρου Γεώργιος

2. Γρηγοριάδης Ανέστης

3. Σαβλίδης Νικόλαος

4. Χατζηδημητρίου Σταύρος

5. Ζέρβας Ιωάννης

6. Λίμας Ευάγγελος

Μεσαία σειρά:

1. Πισκιουλής Δημήτριος

2. Παπανικολάου Κων/νος

3. Κουκαριώτης Νικόλαος

4. Αραμπατζής Παναγιώτης

Κάτω σειρά:

1. Μισηράς Χρήστος

2. Τζιάρας Δημήτριος

Φωτογραφία του Αραμπατζή Παναγιώτη. Παραχωρήθηκε στο blog από το γιο του Πασχάλη