Παράδοση

Γενικά, αρκετές περιοχές έχουν “κληρονομήσει” το όνομά τους από κατοίκους που ζούσαν εκεί. Οι ηλικιωμένοι του νησιού το ονομάζουν Άγραφη Γλώσσα.

Βολίμες

• Στρογγυλό: ήταν αλώνι σε σχήμα κύκλου, γόνιμη γη όπου καλλιεργούσαν.
• Ναυάγιο (Σπυρίλη): αρχικά στη χερσόνησο που υπήρχε κατέβαιναν άνθρωπο για ψάρεμα και πνίγηκε ένας άνθρωπος με αυτό το όνομα. Στη συνέχεια, αφού βούλιαξε και το καράβι “Παναγιώτης” ονομάστηκε Ναυάγιο.
• Ημεροβίλη: ήταν η ψηλότερη κορυφή, όπου κατοικούσαν Άγγλοι στρατιώτες. Και μια στρατιωτική περιοχή είναι το Σαντάργο.
• Στραβάδα ή Σαρίχα: ήταν μικρά ρέματα-περίπλοκα μονοπάτια.
• Στροφυλία: είναι μέρος με πολλές στροφές.
• Τσίντου: προέρχεται από Λατινική λέξη, ήταν περιοχή από όπου έβλεπαν παντού στο χωριό.
• Απόκρεμνο: ψηλό βουνό όπου στην κορυφή έχει μικρό δασάκι  με ψηλά, μεγάλα δέντρα.
• Βάρδια: (Ι.Μ. Αγίου Γεωργίου Κρημνών): εκτός από τον Άγιο και την ιστορία του, ονομάζεται και έτσι επειδή εκεί ζούσε ένας μοναχός που παρακολουθούσε τους πειρατές στη θάλασσα,
• Δυο σημαντικές ιστορικές περιοχές-χωριά: Παγκαστέλιον, Σφραίδοτο

Αναφωνήτρια

• Κόλα: στην περιοχή αυτή φύτρωναν αγκάθια, τα οποία όταν τα έκοβαν στο εσωτερικό υπήρχε κόλα την οποία χρησιμοποιούσαν για να παγιδεύσουν πουλιά.
• Άγορος: είναι περιοχή όπου τα σταφύλια αργούν να ωριμάσουν (γουρμάσουν).
• Γαϊδουρόλομπη: κλείσματα (χωράφια κλειστά από λιθιές) με γαϊδούρια.
• Μαυροκάμπι: η περιοχή αυτή έχει μαύρο χώμα.
• Του Καρδάρη τα πηγάδια: μαντριά με κατσίκες όπου οι βοσκοί έβαζαν το γάλα σε μεγάλα καρδάρια.

Πηγές:

• Νικόλας Τσουκαλάς (Μπαχάος), Αναφωνήτρια Ζακύνθου, Ιανουάριος 2013
• Ηλίας Θεοδόσης (Κακαβάς), Βολίμες Ζακύνθου, Ιανουάριος 2013

Η ονομασία είναι γνωστή από το τέλος του 15^ου αιώνα. Η πιο λογική εκδοχή αυτής της ονομασίας είναι ότι προέρχεται από το πετρώδες έδαφος (βόλος=πέτρα) και όχι από το μέταλλο μολύβι. Εξάλλου δεν υπάρχουν  μαρτυρίες για κοιτάσματα αυτού του μετάλλου στην περιοχή. Η γη των Βολιμών είναι τόσο πετρώδης που για να καλλιεργηθεί έπρεπε πρώτα να ξεχαλικωθεί (να αφαιρεθούν οι πέτρες από το έδαφος) και όλες αυτές οι πέτρες συγκεντρώνονταν σε μία άγονη γωνία του χωραφιού σχηματίζοντας ένα μεγάλο σωρό που στις Βολίμες οι γεωργοί τον ονομάζουν βολιό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία 15 περίπου χρόνια οι αγρότες των Βολιμών μίσθωναν μπουλντόζες και άλλα χωματουργικά μηχανήματα από συγχωριανούς τους και καθάρισαν τα χωράφια τους από τους “ανεπιθύμητους” βολιούς. Καταστρέφουν έτσι, άγνωστο πόσων χιλιάδων χρόνων, βολιούς και ταυτόχρονα εξαφανίζουν το σήμα κατατεθέν και συνώνυμο των Βολιμών. Η Άνω Βολίμα, “Πάνω Χωριό” όπως το αποκαλούσαν οι ντόπιοι, είναι ένα από τα τρία χωριά Βολίμες και ονομάζεται Άνω ή Πάνω λόγω της υψομετρικής διαφοράς που έχει από τα άλλα δύο χωριά.

Μία παλιά χαρακτηριστική περιγραφή του χωριού από τον Λεωνίδα Ζώη αναφέρει: “απέχει από την πόλη 6.5 ώρες ή 36 χιλιόμετρα. Το άλλο χωριό κείμενον εις την γραφικήν δια τους εκεί λειτουργόυντας επτά ανεμόμυλους κλιτύν του λόφου σκούρλους. Έχει κλίμα γυμνόν, αρδεύεται εξ ομβρίων και παράγει σταφίδα, έλαιον και ερυθράν άργυλον χρησιμοποιημένων δια την εν χωρίον πληνθοποιίαν και κατοικούν 395 κάτοικοι. Περί το χωριό υπάρχουν οι μικροσυνοικισμοί Αγία Θέκλα, Βύσαλλα, Μέγα Αλώνι, Μεταξιά, Συνάπι, Φυλαήν και Σβαρνιά”.

Πηγές:

• Ζαχαρίας Στουφής, Άνω Βολίμα Ζακύνθου, Φεβρουάριος 2013
• Λεωνίδας Ζώης, Ζάκυνθος

Στις 11 Φεβρουαρίου, το Γυμνάσιο- Λ.Τ. Βολιμών  παρακολούθησε μια ταινία  στο Φώσκολο, τον κινηματογράφο της Ζακύνθου, με τίτλο  Σμύρνη: Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης. Η ταινία ήταν αφιερωμένη στην καταστροφή της Σμύρνης, και πώς τη βίωσαν οι άνθρωποι. Μας έδειχνε εικόνες της πόλης και των ανθρώπων πριν και μετά από την καταστροφή. Η ταινία ήταν πολύ ενδιαφέρουσα γιατί μάθαμε πολλές πληροφορίες για τη καταστροφή της Σμύρνης, αλλά ήταν 2 ώρες με αποτέλεσμα να κουράσει τα πιο νεαρά παιδιά.

Η ταινία ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και θα ήταν καλό να την παρακολουθήσουν τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας,  έτσι ώστε να γνωρίσουν την ιστορία αυτής της κοσμοπολίτικης πόλης. Το πιο ωραίο θέαμα που είχε και τράβηξε την προσοχή των μεγαλύτερων παιδιών είναι ότι έδειχνε συνεντεύξεις κάποιων ανθρώπων, οι οποίοι είχαν ακούσει αφηγήσεις για την καταστροφή της Σμύρνης από συγγενείς τους που την έζησαν και πάλεψαν  για την επιβίωσή τους. Ήταν πολύ συγκινητικές αυτές οι συνεντεύξεις των ανθρώπων που ακόμα και σήμερα του έχει μείνει αυτή η ανατριχιαστική ανάμνηση. Άλλη μια συγκινητική συνέντευξη ήταν ενός ηλικιωμένου ο οποίος έλεγε ότι “Ήταν πολύ τρομακτικό αυτό που έβλεπα. Σε μια στιγμή καταστράφηκαν όλα. Δεν ήξεραν τι να κάνουν. Έζησα τόσο τρομακτικά πράγματα. Έχασα τους συγγενείς μου στη Σμύρνη“.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, πριν γίνει το μοναστήρι στη συγκεκριμένη τοποθεσία κοντά στις Ορθονιές, υπήρχε άφθονη βλάστηση. Ένας βοσκός πήγαινε κάθε μέρα εκεί τα πρόβατά του να βοσκήσουν. Μια μέρα βρήκε μια σπηλιά που βαθιά μέσα υπήρχε μια εικόνα της Παναγίας. Αφού την προσκύνησε την πήρε και την πήγε στον παπά του χωριού. Προς τιμή της εικόνας αρκετά κοντά στη σπηλιά έφτιαξαν μια εκκλησία της Παναγίας και τοποθέτησαν την εικόνα μέσα. Όμως την επόμενη μέρα, όταν ο βοσκός πήγε να προσκυνήσει την εικόνα, αυτή έλειπε. Έψαξε και τη βρήκε ξανά μέσα στη σπηλιά! Τελικά, έφτιαξε ένα πολύ μικρό εκκλησάκι μέσα στη σπηλιά και μετέτρεψαν την άλλη εκκλησία σε μοναστήρι στο οποίο δόθηκε το όνομα “Μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας“.

Πηγές:

• http://spilaiotissa.blogspot.gr/

Άγιε Βασίλη βιάσου να ‘ρθεις σε καρτερώ
και τ’ όνομά σου έχω στα χείλη και στ’ όνειρό μου σε θωρώ.

Περνάς ακούραστος στο χιόνι από πατρίδες μακρινές
και τ’ άγιο βήμα σου τυπώνει μακριά σειρά πατημασιές.

Κι όταν στην πόλη θα ‘χεις φτάσει θα ‘ναι μια νύχτα σκοτεινή
τα μάτια θα ‘χει ο πάγος σκεπάσει και δεν θ’ ακούγεται φωνή.

Μα εγώ μονάχος θα ‘χω μείνει τους χτύπους να παραφυλώ
κι όταν θ’ ακούω στη γαλήνη το βήμα σου το σιγανό.

Θ’ ανοίξω να καλωσορίσεις μες τη φτωχή μας τη σκεπή
τα δώρα σου να μου χαρίσεις και τη γλυκιά σου την ευχή.

Πηγή:

• Νίκος Γιατράς, Μαριές Ζακύνθου, Δεκέμβριος 2012