Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας Α΄ Γυμνασίου
«Ανακαλύπτω τον εαυτό μου, αναπτύσσω τις δεξιότητές μου
και προετοιμάζομαι για την επιλογή σταδιοδρομίας»
Κατά το σχολικό έτος 2022-2023 υλοποιείται στο σχολείο μας Πρόγραμμα Αγωγής Σταδιοδρομίας με τίτλο «Ανακαλύπτω τον εαυτό μου, αναπτύσσω τις δεξιότητές μου και προετοιμάζομαι για την επιλογή σταδιοδρομίας» με τη συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών της Α΄ Γυμνασίου. Το πρόγραμμα συντονίζει η εκπαιδευτικός του Γυμνασίου Ν.Ζίχνης, Κοτσανίδου Ελένη (ΠΕ02).
Το πρόγραμμα, με διάρκεια υλοποίησης τεσσάρων μηνών (Ιανουάριος-Απρίλιος 2023), εντάσσεται στον θεματικό άξονα «Προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη και καλλιέργεια δεξιοτήτων ζωής». Στοχεύει στη διερεύνηση και στην ανάδειξη των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, των ενδιαφερόντων και των κλίσεων των μαθητών, καθώς και στην ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων, ώστε να διαχειρίζονται οι ίδιοι αποτελεσματικά θέματα της προσωπικής και επαγγελματικής τους ανάπτυξης.
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων και σύμφωνα με της αρχές της ενεργετικής μάθησης, υιοθετούνται συμμετοχικές και βιωματικές μέθοδοι εργασίας, ενώ παράλληλα επιχειρείται η διασύνδεση με το γνωστικό πεδίο του μαθήματος των Καλλιτεχνικών, της Πληροφορικής, των Νέων Ελληνικών, καθώς και με τη θεματική ενότητα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού και των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του προγράμματος οι μαθητές καλούνται να εμπλακούν στις ακόλουθες δράσεις:
- Βιωματικές ασκήσεις με στόχο την ανακάλυψη των χαρακτηριστικών της ανθρώπινης προσωπικότητας
- Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη αυτοεικόνας
- Βιωματικά παιχνίδια για την αποτύπωση της αυτοεικόνας, αλλά και της εικόνας που έχουν οι άλλοι για εμάς
- Σύνταξη καταλόγου ενδιαφερόντων και αγαπητών ασχολιών
- Εφαρμογή στην πράξη της θεωρίας επαγγελματικής τυπολογίας του Holland
- Δημιουργία προσωπικού αρχείου επιτυχιών (ως πρόδρομου του βιογραφικού σημειώματος) με στόχο την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης
- Γνωριμία με όρους που σχετίζονται με σύγχρονες μορφές εργασίας π.χ. κινητικότητα, δια βίου μάθηση, τηλεργασία, ισότητα των φύλων στην εργασία, καθώς και με αρνητικά φαινόμενα, όπως η παιδική εργασία και η σύγχρονη δουλεία (trafficking)
- Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος προβλέπεται η ψηφιοποίηση του υλικού που θα παραχθεί (φωτογραφίες, δημιουργία power point ) και η ανάρτησή του στο σχολικό ιστολόγιο.
Στιγμιότυπα από τις βιωματικές δράσεις με τους μαθητές του Α2 με τίτλο “Δημιουργώ το αποτύπωμα της προσωπικότητάς μου“, “Ένα ζευγάρι κάλτσες…δύο πλευρές του εαυτού μου“, “Κάθε κορνίζα και μία πλευρά του εαυτού μου”
Τύποι προσωπικότητας του Holland
Στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος οι μαθητές της Α’ Γυμνασίου διατύπωσαν τον προβληματισμό πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιορίσουν ποιο επάγγελμα τους ταιριάζει, αφού δε γνωρίζουν ακόμα τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους. Συμφώνησαν όλοι πως το επάγγελμα, που θα ακολουθήσει κάποιος άνθρωπος και θα είναι ευτυχισμένος σε αυτό, καθορίζεται από την αλληλεπίδραση της προσωπικότητα του και του περιβάλλοντος του. Ο παραπάνω προβληματισμός μας οδήγησε στη θεωρία του John Holland, ο οποίος ανακάλυψε πως τα ενδιαφέροντα των ανθρώπων τους ωθούν σε ορισμένες κατηγορίες επαγγελμάτων. Διαπίστωσε, επίσης, ότι οι άνθρωποι που ασχολούνται με το ίδιο επάγγελμα, έχουν παρόμοιες δεξιότητες και ενδιαφέροντα, παρόλο που είναι δυνατόν να έχουν διαφορετικές αξίες. Σύμφωνα με την θεωρία του John Holland (John Holland’s Theory of Carrer Choice (RIASEC) όλοι οι άνθρωποι βάσει των επαγγελματικών τους ενδιαφερόντων χωρίζονται σε 6 κατηγορίες προσωπικότητας: Πρακτικός (Realistic), Ερευνητικός (Investigative), Καλλιτεχνικός (Artistic), Κοινωνικός (Social), Επιχειρηματικός (Enterprising), Συμβατικός (Conventional). Για τον κάθε τύπο προσωπικότητας υπάρχει αντίστοιχα και κατηγορία επαγγελματικού προσανατολισμού. Έχει αποδειχτεί από την θεωρία πως οι άνθρωποι τείνουν να προτιμούν επαγγελματικό περιβάλλον, που διευκολύνει την έκφραση της προσωπικότητας τους και την ανάδειξη των ικανοτήτων τους δίχως αυτά να έρχονται σε σύγκρουση με τις αξίες που έχουν. Οι μαθητές συμπλήρωσαν με ενδιαφέρον το ερωτηματολόγιο ενδιαφερόντων κατά Holland, ανακάλυψαν σε ποιον τύπο προσωπικότητας ανήκουν σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα τους και φιλοτέχνησαν το εξάγωνο του Holland.
Στιγμιότυπα από τη βιωματική δράση “Ανακαλύπτω σε ποιον τύπο προσωπικότητας ανήκω σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά μου” με τους μαθητές του Α1 και Α2.
Παιδική εργασία στον κόσμο: χτες και σήμερα
Οι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, σε μία προσπάθεια ευαισθητοποίησής τους πάνω σε σύγχρονα ανθρωπιστικά προβλήματα που σχετίζονται με την εργασία, ασχολήθηκαν με το αρνητικό φαινόμενο της παιδικής εργασίας, που μαστίζει όχι μόνο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, αλλά και χώρες οικονομικά προηγμένες. Συγκεκριμένα, υλοποιήθηκε Εργαστήριο με θέμα τη βιομηχανική επανάσταση και τις επιπτώσεις της στην εργασία των παιδιών, καθώς και την επανεμφάνιση της παιδικής εργασίας στη σύγχρονη εποχή, παρά τη νομική προστασία που αφορά τα παιδιά. Από όλα τα σύγχρονα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς γίνεται αντιληπτό ότι η αύξηση της παιδικής, αδήλωτης εργασίας σε όλον τον κόσμο δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες και περιθωριοποίηση μεγάλων ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων. Οι μαθητές και οι μαθήτριες κλήθηκαν να διακρίνουν τα αίτια και τις συνθήκες της παιδικής εργασίας κατά το παρελθόν και στη σημερινή εποχή, να αντιληφθούν τη διαχρονικότητα του φαινομένου, να αναγνωρίσουν τα δικαιώματα που στερούνται τα παιδιά τα οποία εργάζονται, να συσχετίσουν το φαινόμενο της παιδικής εργασίας με τις γενικότερες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες κάθε εποχής, να αμφισβητήσουν την άποψη ότι η παιδική εργασία αφορά μόνο χώρες που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξής τους, να συνθέσουν ένα κείμενο με βάση τα συμπεράσματά τους έπειτα από μελέτη συγκεκριμένων περιπτώσεων και να παρουσιάσουν τα συμπεράσματά τους συνεργαζόμενοι σε ομάδες και ανταλλάσσοντας απόψεις με αμοιβαίο σεβασμό.
Ο τροχός σταδιοδρομίας
Η συγκεκριμένη δραστηριότητα έχει σαν σκοπό να βοηθήσει τα παιδιά της Α’ Γυμνασίου ν’ ανακαλύψουν τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά αξιοποιώντας όλες τις δραστηριότητες αυτοδιερεύνησης μέσα από τους τομείς του Τροχού Σταδιοδρομίας. Ο Τροχός περιλαμβάνει 8 τομείς. Όλοι είναι καθοριστικοί όταν πρόκειται να «κοιτάξουμε μέσα μας», καθώς χαράσσουμε την εκπαιδευτική μας πορεία και τη σταδιοδρομία μας. Καθώς τα παιδιά προχωρούν στην αυτοδιερεύνηση, κι αφού έχουν λάβει υπόψη τους όλα τα στοιχεία που έχουν στη διάθεση τους από τη δημιουργία του τροχού, εξετάζουν όλες τις εναλλακτικές επιλογές σταδιοδρομίας που έχουν στη διάθεση τους. Έρχονται έτσι σε επαφή με όλα όσα αποτελούν γι’ αυτά εμπειρίες ζωής, γιατί μπορούν να τους αποκαλύψουν πολλά για τον εαυτό τους και το περιβάλλον τους.
Αντικατοπτρισμοί…αντανακλάσεις
Στο πλαίσιο ολοκλήρωσης του προγράμματος δημιουργήθηκε ένα αναμνηστικό έντυπο (σε ψηφιακή και έντυπη μορφή), στο οποίο αποτυπώνεται με θετικό τρόπο η προσωπικότητα του κάθε μαθητή μέσα από τα δικά του μάτια, αλλά και την οπτική των συμμαθητών του. Στην προσπάθεια αυτή οι μαθητές επεξεργάστηκαν τα ειδικά έντυπα που δημιουργήθηκαν για την έκφραση των απόψεών τους με στόχο την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους και τα προετοίμασαν για εκτύπωση.