Το Πείραμα στην Εκπαιδευτική Διαδικασία
Το πείραμα αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της μεθοδολογίας της Φυσικής. Ο φυσικός παρατηρεί τη φύση και από την γενίκευση των παρατηρήσεών του καταλήγει σε υποθέσεις, από τις οποίες στη συνέχεια οδηγείται σε συμπεράσματα.
Κατά την πειραματική διδασκαλία έχουμε αυξημένο βαθμό εποπτείας, αυτενέργειας του μαθητή αλλά και εξατομίκευση της διδασκαλίας.
Η Ψυχολογία της μάθησης υποστηρίζει ότι οι μαθητές μπορούν καλύτερα να κατανοούν καινούργιες έννοιες , όταν προηγουμένως έχουν αποκτήσει εμπειρία από σχετικά φαινόμενα.
Καταλήγουμε έτσι στο συμπέρασμα ότι η παρουσίαση της ύλης της Φυσικής μέσα από πειράματα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μάθηση. Οι μαθητές μέσα από το πείραμα ελέγχουν τις υποθέσεις τους και τις ισχυροποιούν ή τις απορρίπτουν. Με την οργάνωση της πειραματικής εργασίας διακρίνουν λύσεις και επιλέγουν την κατάλληλη πορεία για την επαλήθευση των υποθέσεων τους. Τέλος, όλες αυτές οι ενέργειες συντελούν στη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη και την καθημερινή ζωή.
Η σημασία του πειράματος στη διδασκαλία της Φυσικής
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι μαθητές είναι περισσότερο ικανοποιημένοι, όταν η γνώση που αποκτούν, προέρχεται από πειράματα και κυρίως, όταν τα πειράματα αυτά ανταποκρίνονται στις ικανότητες τους. Με το πείραμα οι μαθητές μπορούν να επιδρούν πάνω σε αντικείμενα και να ανακαλύπτουν χαρακτηριστικές ιδιότητες τους. Για την παραγωγή της γνώσης είναι απαραίτητη η αλληλεπίδραση μεταξύ της δραστηριότητας και της σκέψης του ατόμου. Αν η γνώση παράγεται από τις πράξεις του ατόμου που ενεργεί , τότε ο ρόλος του πειράματος είναι πιο ουσιαστικός στη γνωστική διαδικασία, γι’ αυτό και η εκτέλεση του πρέπει να γίνεται από τους ίδιους τους μαθητές.
Επομένως η κατανόηση των εννοιών και των φυσικών φαινομένων από το μαθητή θα επιτευχθεί, όταν συνδεθεί το πείραμα με την διδασκαλία της Φυσικής στο Δημοτικό Σχολείο, καθώς μόνο με τη μεθοδολογία αυτή θα μπορέσει να κατανοήσει ουσιαστικά έννοιες και φαινόμενα της Φυσικής.
Πειράματα με απλά μέσα
Στα πειράματα που εκτελούνται – παρουσιάζονται στο βίντεο , ο δάσκαλος και οι μαθητές συνέθεσαν με απλά υλικά τις πειραματικές διατάξεις με τις οποίες θα αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα. Κάποιες από τις πειραματικές διατάξεις είχαν προκατασκευαστεί από τον δάσκαλο ή η κατασκευή τους έγινε κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Η χρήση απλών υλικών συντελεί στην εστίαση της προσοχής του μαθητή στο φαινόμενο και όχι στη συσκευή που χρησιμοποιείται για την εκτέλεση του πειράματος.
Ο μαθητής βοηθιέται να συνδέσει τις Φυσικές Επιστήμες με την καθημερινή ζωή. Η ενασχόληση των μαθητών με τις Φυσικές Επιστήμες δεν είναι μια βαρετή σχολική εργασία, αλλά μια ενδιαφέρουσα εμπειρία που συμβάλλει και στη νοητική τους ανάπτυξη.
Στο βίντεο οι μαθητές της έκτης τάξης παρουσιάζουν και εκτελούν πειράματα σχετικά με τις ακόλουθες ενότητες του σχολικού βιβλίου Φυσικής:
Αναπνευστικό σύστημα
Οπτική
Μηχανική
Ενέργεια
Ηλεκτρομαγνητισμός
