Περιληπτικά η ιστορία του 5ου Γενικού Λυκείου Θεσσαλονίκης, όπως αυτή παρουσιάζεται σε εργασία μαθητών του.

Μαθήτριες/τες που εκπόνησαν την εργασία: Αγράδας Παντελής, Αλεξανδρής Άγγελος, Βουδούρη Βασιλική, Βοσνιάδου Ελευθερία, Γήσης Αλέξανδρος, Γκάγκα Ιωάννα, Γκαργκαλατζίδης Αριστείδης-Ανδρέας, Γρηγοριάδου Ηρώ, Δημητριάδου Βασιλική, Δημοφέρλια Αθηνά, Καραβάνα Διονυσία, Καρανίκου Μαρία, Καραπετρίδου Γιώτα, Κατερινάκης-Κωνσταντινίδης Ιάσων, Κούτσιανου Ανδρονίκη, Λιόλιου Μαγδαληνή, Μετσάι Κλίσιο, Παπαχρήστος Νικόλαος, Σαραφίδης Μιχαήλ.

Υπεύθυνος Εκπαιδευτικός: Πατήλας Χρήστος, ΠΕ02

Ιστορικό του 5ου Γυμνασίου Αρρένων

Όπως είναι γνωστό η Θεσσαλονίκη υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει σημαντικό πολιτιστικό κέντρο της Ελλάδας, λόγω της ένδοξης και παράλληλα ξεχωριστής ιστορίας της.

Ιδιαίτερο λόγο για την πορεία της ιστορίας αυτής αποτέλεσε το 5ο Γυμνάσιο Αρρένων, γνωστό σήμερα ως 5ο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης. Το Ε’ Γυμνάσιο Αρρένων είναι θυγατρικό το Α’ Γυμνασίου Αρρένων και ιδρύεται το 1936 και πρωτολειτούργησε το έτος 1936-1937 με έξι τάξεις. Τα σχολεία τότε λειτουργούσαν έξι μέρες και όχι πέντε όπως από το 1981 και εξής. Το σχολείο την πρώτη χρονιά ίδρυσής του το διευθύνει, ο γυμνασιάρχης του Α’ Αρρένων, Βαρβατσούλης Κωνσταντίνος. Στο κτίριο της οδού Βασιλέως Γεωργίου 29 λένε πως στεγάστηκε το Ε’ Γυμνάσιο Αρρένων από το 1933 μέχρι το 1938. Το σχολείο θα αποκτήσει τη φήμη αυστηρού σχολείου, κάτι που θα το κάνει ξεχωριστό μεταξύ των σχολείων της πόλης.

Το σχ. έτος 1937-1938 είναι η χρονιά που το σχολείο μεταφέρεται στο κτίριο της Βασ.  Όλγας  108.  Εδώ  στεγάστηκε  το  Ε’  Γυμνάσιο  μέχρι  το  1961  (  τμήματά  του συνέχισαν να λειτουργούν και αργότερα αν και το μεγαλύτερο τμήμα είχε μεταφερθεί στην   Κριεζώτου.   Πάντως   το   καλοκαίρι   του   1962   οι   απολυτήριες   εξετάσεις διενεργήθηκαν στο κτίριο της Κριεζώτου). Το σχολείο δε, στεγαζόταν εδώ συνεχώς.

Στα  χρόνια  του  Ελληνο-Ιταλικού  πολέμου  το  κτήριο  έγινε  φουρνάδικο,  στα χρόνια της κατοχής το πήραν οι Γερμανοί, μετά την απελευθέρωση ο ΕΛΑΣ και στη συνέχεια Άγγλοι, πρόσφυγες, στρατιωτική υπηρεσία. Τότε το σχολείο μεταφερόταν σε διάφορα δημοτικά της περιοχής, μέχρι να επιστρέψει μετά την απελευθέρωση. Το κτίριο του Ε’ Γυμνασίου Αρρένων βρισκόταν σε μια από τις ωραιότερες και πλουσιότερες περιοχές της πόλης, στις “εξοχές”. Η αυλή του Ε’ Γυμνασίου έβγαινε στην θάλασσα. Εξάλλου εκεί, σε εκείνη την πλευρά, γίνονταν το διάλειμμα και η καθημερινή σύνταξη των μαθητών. Το σχολείο λειτουργούσε σε δύο κύκλους. Από τις αίθουσες των πάνω ορόφων έβλεπαν θάλασσα και συχνά οι μαθητές έβλεπαν τη θάλασσα παρά το μάθημα.

Τη δεκαετία του ’40 είναι κατά γενική ομολογία η πλέον δύσκολη που πέρασε η χώρα μας. Τη δεκαετία αυτή, η Παιδεία γενικά αφέθηκε στην τύχη της, ενώ για έξι χρόνια, 1940-1946, το σχολείο αντιμετώπιζε περιβλήματα στέγασης. Τα πιο πολλά σχολεία επιτάσσονται από τους Γερμανούς που πάντα ήθελαν τα μεγάλα κτίρια. Έτσι αρχίζει για τους μαθητές μια περιπέτεια, μια περιδιάβαση από σχολείο σε σχολείο,  σε δημοτικά σχολεία, μερικά παλιά και ακατάλληλα. Τα μαθήματα ήταν λίγα, περιορισμένα δηλαδή, και τότε λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν, υπήρχε μια επιείκεια. Στις 4 Ιουλίου 1946 αναλαμβάνει την διεύθυνση του σχολείο ο γυμνασιάρχης Κότσιρας Στέφανος του οποίου η φήμη αιωρείται ακόμα μεταξύ των αποφοίτων. Υπήρξε ένας από τους  κυριότερους  συντελεστές  αυτού  που  λέγεται  στην  πόλη  Ε’  Γυμνάσιο  Αρρένων Θεσσαλονίκης. Πρώτα πρώτα θα βάλει τάξη στο αρχείο του σχολείου και θα συντάξει τους συνοπτικούς πίνακες κάθε έτους από την χρονιά ίδρυσης του σχολείου. Για πρώτη φορά  το  σχολικό  έτος  1947-1948  οι  δύο  ανώτερες  τάξεις  Ζ’  και  Η’  χωρίζονται  σε “τμήματα κλασικής και πρακτικής κατευθύνσεως”. Θα πρέπει να τονίσουμε πως πολλές από τις πρωτοβουλίες του Κότσιρα ήταν αυθαίρετες δηλαδή λόγω των γνωριμιών του στο  Υπουργείο,  αποφάσιζε  να  κάνει  κάτι  πριν  πάρει  έγκριση.  Επίσης  ο  Κότσιρας έστρεψε  την  προσοχή  του  στην  αποκατάσταση  του  κτιρίου,  που  ήταν  πραγματικό ερείπιο, και στην εμπέδωση της πειθαρχίας, έπεισε τους γονείς τα αγόρια να φοράνε πουκάμισα και να αποφεύγουν τις μάλλινες μπλούζες. Έτσι πετυχαίνονταν η πολυπόθητη καθαριότητα.

Στις αρχές του 1950 το Ε’ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης ήταν το πιο όμορφο σχολικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης. Ένα πραγματικό στολίδι, κόσμημα στην ανατολική πλευρά της πόλης μας.

Έτσι μέσα από θεατρικές παραστάσεις και εκδηλώσεις με την χορωδία του σχολείου, από τις διάφορες ομάδες με τις οποίες διακρίνονταν στο εσωτερικό μαθητικό πρωτάθλημα, αλλά και από αγώνες στίβου, η ζωή του σχολείου αποκτούσε και ένα άλλο νόημα και σκοπό. Η μαθητική ζωή του Ε’ δεν περιοριζόταν στον περίβολο του σχολείου. Ήταν ανοικτή στην κοινωνία με πολλούς και διάφορους δημιουργικούς τρόπους. Ήταν σχολείο που φρόντιζε συγχρόνως για το μυαλό, την καρδιά και το σώμα.

Η δεκαετία του ΄60   ξεκινά με οιωνούς αρκετά ελπιδοφόρους για την παιδεία, έχουν ψηφιστεί κάποιοι νόμοι για την τεχνική εκπαίδευση και για την γενική. Η Χούντα με μια σειρά από αναγκαστικούς νόμους θα   τα γκρεμίσει όλα. Θα σταματήσει διδασκαλίες μαθημάτων, θα σταματήσει τη διδασκαλία της δημοτικής, των Αρχαίων από μετάφραση, θα καταργήσει τα τριτάξια Γυμνάσια και Λύκεια και θα επαναφέρει τις εισιτήριες εξετάσεις για το Γυμνάσιο. Παρόλα αυτά η εργασία και η μαθησιακή διδασκαλία που επιτελείται στο Ε’ Γυμνάσιο αυξάνει τη φήμη του. Τα κλασικά και πρακτικά τμήματα του σχολείου έχουν πολύ  μεγάλες επιτυχίες στις Ανώτατες σχολές.

Μαθητές από όλη την πόλη και την επαρχία επιζητούν να εγγραφούν στο σχολείο, ενώ μαθητές από ιδιωτικά σχολεία δίνουν κατατακτήριες εξετάσεις για να ενταχθούν στη δύναμή του.

Τη δεκαετία του 1970 το σχολείο συνεχίζει την πορεία του. Το 1973 θα συμβεί ένα γεγονός που θα ταράξει τη ζωή του σχολείου. Στην έκτη επέτειο της 21ης Απριλίου θα ακουστούν λόγια αντιστασιακά, και μάλιστα από το θεολόγο του σχολείου. Δημιουργείται κάποιος πανικός. Τον Ιανουάριο του 1976 έχουμε μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με την οποία θεσπίζονται:

1. εννεαετής  υποχρεωτική εκπαίδευση ( εξατάξιο Δημοτικό και τριτάξιο Γυμνάσιο),

2. τριτάξιο Λύκειο με διαχωρισμό σε Θεωρητική και Θετική κατεύθυνση στις Β’ και Γ’ τάξεις,

3. εξετάσεις από το Γυμνάσιο στο Λύκειο

4. εισαγωγή των Πανελληνίων εξετάσεων για τις Ανώτατες και Ανώτερες σχολές με συνυπολογισμό  των  βαθμών  της  Β’  και  Γ’  Λυκείου.  Το  σχολείο  από  εξατάξιο  Ε’ Γυμνάσιο  Αρρένων, έχει μετονομαστεί  σε Ε’ Λύκειο Αρρένων Θεσσαλονίκης.

Πριν κλείσει η δεκαετία τα σχολεία γίνονται μεικτά. Ήδη από τα χρόνια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1929 έχουν εξασφαλιστεί ίσες ευκαιρίες εκπαίδευσης στους μαθητές και τις μαθήτριες, αφού καθιερώνονται Γυμνάσια Θηλέων και Αρρένων στις πόλεις και μεικτά στις επαρχίες.

Η δεκαετία του 1980 ξεκινά με απεργίες των καθηγητών. Από τις αρχές του 1981 καθιερώνεται το πενθήμερο στο σχολείο. Το 1982 νομοθετείται το μονοτονικό ενώ το σχολείο γίνεται πλέον 5ο Λύκειο   Θεσσαλονίκης, πράγμα που σημαίνει πως φοιτούν αγόρια και κορίτσια. Δημιουργούνται θυγατρικά σχολεία στην περιοχή με αποτέλεσμα να ελαττώνεται η δύναμη του σχολείου. Το σχολείο μετονομάζεται σε 12ο Λύκειο Θεσσαλονίκης το 1986.