Τα παιδιά είναι από τη φύση τους μικροί επιστήμονες. Διαθέτουν την περιέργεια και τη θέληση να εξερευνήσουν τον κόσμο και όλα όσα υπάρχουν σε αυτόν. Η δουλειά μας ως εκπαιδευτικοί είναι να ενισχύσουμε αυτό το επιστημονικό τους πνεύμα και να τους βοηθήσουμε να διατυπώσουν ερωτήσεις, να διερευνήσουν, να συλλέξουν δεδομένα, και να μοιραστούν τα συμπεράσματά τους. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να μετατρέψουμε Το κέντρο ενδιαφέροντος φυσικών επιστημών της τάξης μας σε ένα συναρπαστικό μέρος που θα προσφέρει στους μαθητές πλήθος ευκαιριών για μάθηση.
Το κέντρο ενδιαφέροντος των φυσικών επιστημών θα πρέπει να είναι ένα μέρος στο οποίο οι μαθητές μας θα μπορούν να παρατηρήσουν, να πειραματιστούν, να δημιουργήσουν, να κατασκευάσουν, να ομαδοποιήσουν, να συγκρίνουν και να κάνουν ερωτήσεις. Το κέντρο ενδιαφέροντος των φυσικών επιστημών αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης γωνιάς που την ονομάζουμε γωνιά της ανακάλυψης. Συνυπάρχει με την γωνιά των μαθηματικών. Αυτό το κάνω επειδή πιστεύω ότι τα μαθηματικά και οι φυσικές επιστήμες αλληλεπικαλύπτονται σε πολλά σημεία και έτσι μπορούν να συνδυαστούν με φυσικό τρόπο.
Ετικέτες: Οι ετικέτες δείχνουν στα παιδιά τη θέση του κάθε αντικειμένου. Κάνουν την τακτοποίηση ευκολότερη και βοηθούν τους μαθητές να λειτουργούν με περισσότερη αυτονομία. Δεν χρειάζεται να σε ρωτήσουν γι’ αυτό που χρειάζονται. Είναι σε θέση να το βρουν μόνοι τους. Οι ετικέτες μπορούν να είναι μια φωτογραφία του αντικειμένου μαζί με την αντίστοιχη λέξη.
Εργαλεία: Το κέντρο ενδιαφέροντος των φυσικών επιστημών χρειάζεται εργαλεία. Τρία εργαλεία που έχω πάντα σε αυτή τη γωνιά είναι οι μεγεθυντικοί φακοί, η ζυγαριά και οι χάρακες (φτιαγμένοι από κυβάκια, μη συμβατικοί). Όλα τα άλλα εργαλεία εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια της χρονιάς ανάλογα με το θέμα που μας απασχολεί και βέβαια τα ενδιαφέροντα των παιδιών.Μερικά από τα εργαλεία που μπορεί να έχει ένα κέντρο ενδιαφέροντος των φυσικών επιστημών είναι:
-
Δίσκοι ταξινόμησης
-
Λαβίδες
-
Κύβοι αρίθμησης
-
Σταγονόμετρα
-
Προστατευτικά γυαλιά
-
Δοκιμαστικοί σωλήνες
-
Καθρέπτες
-
Πρίσματα
-
Αισθητηριακά μπουκάλια
-
Μικροσκόπιο
-
Κυάλια
Τι μπορούμε να εξερευνήσουμε σε ένα κέντρο ενδιαφέροντος των φυσικών επιστημών;
Τα υλικά που προέρχονται από τη φύση είναι εύκολο να βρεθούν και δίνουν στους μαθητές ατελείωτες ώρες εξερεύνησης. Μπορούμε να τοποθετήσουμε: κοχύλια, πέτρες, φύλλα,φρούτα, λαχανικά, σπόρους, φτερά, ξυλαράκια, κουκουνάρια, λουλούδια και οτιδήποτε άλλο βρούμε στη φύση. Εναλλάσσουμε τα υλικά ανάλογα με την εποχή και το θέμα με το οποίο ασχολούμαστε στην τάξη.
Μπορούμε να προσθέσουμε και κάτι ζωντανό στο κέντρο… Όπως ένα ζωάκι ή ένα φυτό. Κάτι που οι μαθητές θα φροντίζουν και θα παρατηρούν. Μπορούμε επίσης, να προσθέσουμε βιβλία γνώσεων για το ζωάκι ή το φυτό για να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών.
Πειράματα στην τάξη
1. Πειράματα πήξης -Βάζουμε σε 4 ποτήρια νερό βρύσης και στο καθένα ρίχνουμε διαφορετικό χρώμα ,τα ανακατεύουμε και τα βάζουμε στην κατάψυξη .Την επόμενη μέρα τα βγάζουμε και βλέπουμε ότι έχουν παγώσει. Ρίχνουμε τα 4 χρωματιστά παγάκια σε ένα διάφανο μπωλ που έχουμε γεμίσει με νερό βλέπουμε ότι καθώς λιώνουν τα χρωματιστά παγάκια το χρώμα βγαίνει στον πάτο του δοχείου και φαίνεται σαν βεγγαλικά χρωματιστά στον ουρανό.
–βάζουμε σε διάφανα ποτηράκια διάφορα υλικά όπως ξύδι,νερό,σαπούνι,λάδι,αλατόνερο τα βάζουμε στην κατάξυψη βλέπουμε ποια θα παγώσουν;
2. Πείραμα τήξης
Υλικά: σοκολάτα, παγάκι, βούτυρο ,κερί, μπανάνα, πέτρα και ένα γκαζάκι και διατυπώνούμε ερωτήματα στα παιδιά ώστε να ακούσουμε τις απόψεις τους, τι πιστεύουν.
Μερικά ερωτήματα που μπορεί να θέσουμε είναι:
- ποια υλικά που βλέπουν μπορούν να λιώσουν;
- ποια υλικά πιστεύουν ότι δεν λιώνουν;
- Τα υλικά είναι στερεά ή υγρά;
- Πως μπορούμε να τα λιώσουμε;
- Τι πιστεύουν ότι θα συμβεί αν βάλουμε κάποια από τα υλικά μέσα στο τηγάνι και ανάψουμε το γκαζάκι
Καταγράφουμε ποια υλικά πιστεύουμε ότι μπορεί να λιώσουν και ποια όχι.
Στη συνέχεια εκτελούμε το πείραμα με τη βοήθεια των παιδιών. Βάζουμε με τη σειρά ένα ένα τα υλικά μέσα στο κατσαρολάκι που έχουμε καταγράψει παραπάνω ανάβουμε το γκαζάκι και παρατηρούμε τι θα γίνει στην κάθε περίπτωση χωριστά.
Οδεύοντας προς την ολοκλήρωση της πειραματικής διαδικασίας, τα παιδιά συγκρίνουν τα αρχικά με τα τελικά αποτελέσματα διαμορφώνουν τα βασικά τους συμπεράσματα και διατυπώνουν τυχόν λάθη.
Ως εμπέδωση-ανατροφοδότηση του φαινομένου της τήξης θα χρησιμοποιήσουμε εκτυπωμένες κάρτες με κάποια υλικά σε στερεή και υγρή μορφή και κάρτες με την θερμαντική συσκευή . Ανα δυάδες τα παιδιά θα πρέπει να συνεργαστούν ώστε να βάλουν τις κάρτες στη σωστή διαδοχική σειρά