Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων αποτελούν καινοτόμο, δυναμική, διδακτική, εκπαιδευτική δράση, η οποία συνίσταται στην προσθήκη νέων Θεματικών Ενοτήτων, με εστίαση στις δεξιότητες, στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού και του Γυμνασίου, αξιοποιώντας σύγχρονες και καινοτόμες μεθόδους μάθησης.
Βασική αρχή των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων είναι να συνδυάζουν το γνωστικό πεδίο των Προγραμμάτων Σπουδών με την ανάπτυξη βασικών ικανοτήτων των μαθητριών και των μαθητών με σκοπό τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
Σκοπός των «Εργαστηρίων δεξιοτήτων» είναι η ενίσχυση της καλλιέργειας ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης στις μαθήτριες και στους μαθητές. Στους επιμέρους στόχους των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων είναι η μάθηση μέσω ομαδοσυνεργατικής, δημιουργικής και κριτικά αναστοχαζόμενης διδακτικής μεθοδολογίας, η ενίσχυση των δεξιοτήτων ζωής, διαμεσολάβησης και υπευθυνότητας, η ενίσχυση των δεξιοτήτων ψηφιακής μάθησης, τεχνολογίας και προγραμματιστικής σκέψης.
Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων στοχεύουν στην καλλιέργεια της ικανότητας του ατόμου και της κοινότητας για υγιή προσωπική ανάπτυξη, για την Αειφορία, για την προαγωγή της αξιοπρέπειας κλπ. Αυτό σημαίνει ότι οι δραστηριότητες στο πλαίσιο των εργαστηρίων στοχεύουν πέραν των γνωστικών στόχων στην μεταγνωστική ανασκευή της γνώσης, στον κριτικό αναστοχασμό της πραγματικότητας και το μετασχηματισμό της σε ικανότητα για πρόοδο και αυθεντική δημιουργία, στην καλλιέργεια στάσεων και δεξιοτήτων που προάγουν τον πολιτισμό και την προσωπική αξία σε αυτόν.
Καλλιεργούνται δεξιότητες με τέτοιο τρόπο ώστε τα παιδιά να αναστοχάζονται πάνω στις γνώσεις και στάσεις τους, να καλλιεργούν το σεβασμό και την προαγωγή των θεμελιωδών αξιών και ελευθεριών, να βιώνουν συναισθήματα και να απολαμβάνουν την έκφραση και τη δημιουργία μέσα από τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν.
Οι μαθήτριες και οι μαθητές εργάζονται με διερευνητικές διαδικασίες, συζητούν, επιχειρηματολογούν, διερωτώνται με διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης, προβληματίζονται, κατασκευάζουν, παρουσιάζουν, οργανώνουν, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και δοκιμάζουν τις ικανότητές τους μέσα από διαφορετικούς ρόλους στην ομάδα.
Οι Κύκλοι Δεξιοτήτων στα Εργαστήρια
Η στοχοθεσία των προγραμμάτων έχει προσδιοριστεί βάσει των λεγόμενων δεξιοτήτων του 21ου αιώνα: δεξιότητες της ζωής (life skills), ήπιες δεξιότητες (soft skills) και δεξιότητες τεχνολογίας και επιστήμης. Ενδεικτικά, οι σύγχρονες δεξιότητες περιλαμβάνουν την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα, τη συνεργασία, την επικοινωνία, την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα, την πρωτοβουλία, την οργανωτική ικανότητα, την ενσυναίσθηση και τις κοινωνικές δεξιότητες, την επίλυση προβλημάτων, τον ψηφιακό και τεχνολογικό γραμματισμό.
Πιο αναλυτικά οι δεξιότητες που καλλιεργούνται μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στους τέσσερις (4) ακόλουθους Κύκλους Δεξιοτήτων:
Α) Δεξιότητες 21ου αιώνα (4cs)
Α1. Δεξιότητες μάθησης 21ου αιώνα (4cs) (Κριτική σκέψη, Επικοινωνία, Συνεργασία, Δημιουργικότητα)
Α2. Ψηφιακή μάθηση 21ου αιώνα (4cs σε ψηφιακό περιβάλλον) (Ψηφιακή επικοινωνία, Ψηφιακή συνεργασία, Ψηφιακή δημιουργικότητα, Ψηφιακή κριτική σκέψη, Συνδυαστικές δεξιότητες ψηφιακής τεχνολογίας, επικοινωνίας και συνεργασίας)
Α3. Παραγωγική μάθηση μέσω των τεχνών και της δημιουργικότητας
Β) Δεξιότητες ζωής
Β1. Δεξιότητες της κοινωνικής ζωής (Αυτομέριμνα, Κοινωνικές δεξιότητες, Ενσυναίσθηση και ευαισθησία, Πολιτειότητα, Προσαρμοστικότητα, Ανθεκτικότητα, Υπευθυνότητα ) Β2. Δεξιότητες της ψηφιακής ιθαγένειας (Ευχέρεια στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, Ψηφιακή πολιτειότητα, Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο, Προστασία από εξαρτητικές συμπεριφορές στις τεχνολογίες, ανθεκτικότητα)
Β3. Δεξιότητες διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης (Ενσυναίσθηση και ευαισθησία, Διαμεσολάβηση, Επίλυση συγκρούσεων, Πολιτειότητα)
Β4. Δεξιότητες επιχειρηματικότητας (Πρωτοβουλία, Οργανωτική ικανότητα, Προγραμματισμός, Παραγωγικότητα, Αποτελεσματικότητα)
Γ) Δεξιότητες της τεχνολογίας, της μηχανικής και της επιστήμης
Γ1. Δεξιότητες της τεχνολογίας (Δεξιότητες δημιουργίας και διαμοιρασμού ψηφιακών δημιουργημάτων, Δεξιότητες ανάλυσης και παραγωγής περιεχομένου σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, Δεξιότητες διεπιστημονικής και διαθεματικής χρήσης των νέων τεχνολογιών)
Γ2. Δεξιότητες διαχείρισης των Μέσων (Πληροφορικός γραμματισμός, Ψηφιακός γραμματισμός, Τεχνολογικός γραμματισμός, Γραμματισμός στα μέσα, Ασφάλεια στο διαδίκτυο)
Γ3. Ρομποτική (Δεξιότητες μοντελισμού και προσομοίωσης, Επιστημονική/ υπολογιστική σκέψη)
Δ) Δεξιότητες του νου
Δ1. Στρατηγική Σκέψη (Οργανωσιακή σκέψη, Μελέτη περιπτώσεων και Επίλυση προβλημάτων)
Δ2. Πλάγια σκέψη (Δημιουργική, παραγωγική, ολιστική σκέψη)
Δ3. Ρουτίνες σκέψης και αναστοχασμός
Δ4. Κατασκευές, παιχνίδια, εφαρμογές
Δ5. Δεξιότητες υπολογιστικής σκέψης (Επιστημονική/ υπολογιστική σκέψη διαμεσολάβηση)
Θεματικές Ενότητες των Εργαστηρίων
Το πρόγραμμα και το εκπαιδευτικό υλικό των «Εργαστηρίων Δεξιοτήτων» ομαδοποιείται σε τέσσερις (4) Θεματικές Ενότητες, οι οποίες προκύπτουν από τους Παγκόσμιους Δείκτες Αειφόρου Ανάπτυξης και αφορούν στη θεματολογία που ακολουθεί:
Ζω καλύτερα- Ευ ζην
Φροντίζω το Περιβάλλον
Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ- Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη
Δημιουργώ και Καινοτομώ- Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία
