σχολ.έτος 2020-21
Αγαπητοί γονείς,
για το παιδί της σύγχρονης κοινωνίας, όπου κυριαρχεί ο γραπτός λόγος, θεωρείται απαραίτητη η απόκτηση της αναγνωστικής ικανότητας.Στο πρόγραμμα του σχολείου μας το βιβλίο έχει βασική θέση. Κατά το πρώτο εξάμηνο του σχολικού έτους 2020-21 και λαμβάνοντας υπόψιν τα μέτρα πρόληψης για την πανδημία του Covid-19 oργανώσαμε και συνεχίζουμε και για το δεύτερο εξάμηνο το :
Πρόγραμμα φιλαναγνωσίας με κέντρο το βιβλίο.
Σκοπός του προγράμματος είναι να αναπτύξουν τα παιδιά καλή σχέση με το βιβλίο. Για να πετύχουμε όμως το σκοπό αυτό, απαιτείται η στενή συνεργασία σχολείου-οικογένειας.
Η ανάγνωση ιστοριών σε παιδιά από ενηλίκους τους περιβάλλοντος τους, εκτός από μια ευχάριστη, ψυχαγωγική δραστηριότητα, καλλιεργεί στα παιδιά την αγάπη για το βιβλίο και επηρεάζει τη μελλοντική τους πορεία ως μαθητές. Μέσω της
ανάγνωσης προάγεται η διανοητική ανάπτυξη του παιδιού, ενισχύεται το λεξιλόγιό του, αναπτύσσεται η φαντασία του, βελτιώνεται η συγκέντρωσή του, κεντρίζεται το ενδιαφέρον του και προάγεται η συναισθηματική του ανάπτυξη.
Είναι επομένως απαραίτητο κάποιο πρόσωπο της οικογένειας ασχοληθεί έστω και για λίγο χρόνο με την ανάγνωση και το σχολιασμό του βιβλίου.
Οργάνωση-σχεδιασμός του προγράμματος μας
Κάθε Παρασκευή θα δίνεται στο παιδί ένα φύλλο εργασίας σε χαρτί Α4 από το Νηπιαγωγείο με οδηγίες για τη δραστηριότητα που θα επεξεργαστείτε μαζί το Σαββατοκύριακο και θα επιστρέφεται στο Νηπιαγωγείο μας κάθε Δευτέρα. Είναι βασική η συνέπεια στο χρόνο παράδοσης στο σχολείο για το παιδί καθώς το βοηθά να μάθει να ακολουθεί οδηγίες, να διαχειρίζεται και να σέβεται το χρόνο του και τους κανόνες μιας δραστηριότητας.
Τα φύλλα εργασίας θα συγκεντρώνονται στον σχετικό φάκελο του παιδιού αφού παρουσιαστούν στην «παρεούλα μας».Παρακαλούμε τα φύλλα εργασίας να διατηρούνται σε καλή κατάσταση.
Με εκτίμηση ο Σύλλογος Διδασκόντων του 3ου Νηπιαγωγείου Ρεθύμνου
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΕΝΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ
- Καθόμαστε αναπαυτικά μαζί με το παιδί μας με τα πρόσωπά μας κοντά και διαβάζουμε έχοντας το βιβλίο ανοιχτό μπροστά μας.
- Συζητάμε μαζί του για το εξώφυλλο και τις εικόνες.
- Σχολιάζουμε τι μας άρεσε περισσότερο και ποιος είναι ο αγαπημένος μας ήρωας.
- Δραματοποιούμε το περιεχόμενο του βιβλίου, ή επινοούμε παιχνίδια και δραστηριότητες, μετατρέποντας την ανάγνωση σε μια ευχάριστη εμπειρία.
- Συζητάμε με το παιδί και μοιραζόμαστε τα συναισθήματα που γεννήθηκαν κατά την ανάγνωση.
Πριν την ανάγνωση
- Δείξτε στα παιδιά το εξώφυλλο του βιβλίου και ζητήστε τους να προβλέψουν το περιεχόμενο(για τι πράγμα νομίζεις ότι μιλάει αυτό το βιβλίο;)
- Προτρέψτε τα, να αναγνωρίσουν στον τίτλο του βιβλίου γνωστά γράμματα.
- Παροτρύνετε τα παιδιά να μιλήσουν για τις δικές τους εμπειρίες, οι οποίες σχετίζονται με την υπόθεση του βιβλίου (π.χ. Εσύ έχεις δει κάποιον που να είναι χαρούμενος ή λυπημένος ????
- Αναλύστε ότι είναι απαραίτητο, έννοιες και λέξεις του κειμένου που δεν καταλαβαίνουν.
- Απευθύνετε πότε-πότε ερωτήσεις, για να ελέγξετε κατά πόσο τα παιδιά κατανοούν το νόημα της ιστορίας.
Μετά την ανάγνωση
- Βοηθήστε τα παιδιά να συσχετίσουν τα γεγονότα που αφορούσαν τους βασικούς πρωταγωνιστές της ιστορίας, με παρόμοια γεγονότα τις δικής τους ζωής.
- Να ζωγραφίσουν εικόνες σχετικές με το κείμενο , να «εξερευνήσουν» γράμματα και λέξεις ή να αντιγράψουν μερικές απ’ αυτές.
- Να συνθέσουν μια παρόμοια δικιά τους ιστορία.
Καλές αναγνώσεις!
26η Δραστηριότητα φιλαναγνωσίας: «Το ονειρόπλοιο» ποίημα
Διαβάζουμε το ποίημα με το παιδί και το ενθαρρύνουμε να ονειρευτεί το δικό του πλοίο και το δικό του ταξίδι και να ζωγραφίσει.
Όνομα:——————————————————————————-
Ημερομηνία:————————————————————————
Το ονειρόπλοιο
Το πλοίο φεύγει -Γεια χαρά!
Βίρα τις άγκυρες κι έχε γειά!
Το ταξίδι τώρα ξεκινά
για άλλα μέρη μακρινά!
–
Τα δελφίνια κολυμπούν
σχεδόν το πλοίο ακουμπούν.
Ο αέρας φυσάει τα πανιά
κι οι ναύτες δένουν τα σχοινιά.
–
Ένα πλοίο γεμάτο παιδιά,
που έχουν αγάπη στην καρδιά.
Έχουν και όνειρα πολλά, κι ελπίδες
τέτοιο καράβι ποτέ δεν είδες.
Tατιάνα Μανωλίδου
25η Δραστηριότητα : «ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ» ποίημα
Διαβάζουμε με το παιδί το ποίημα για το καλοκαίρι, συζητούμε και ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει.
Όνομα:———————————————————————————————————————
Ημερομηνία:————————————————————————————————————–
Καλοκαίρι
-Καλοκαίρι , καλοκαίρι
τι καλά μας έχεις φέρει;
-Φέρνω του καλοκαιριού τη γλύκα,
τα κεράσια και τα σύκα.
Τα σταφύλια έχω στ’ αμπέλι
και το μέλι στην κυψέλη,
τ’ άνθη στην τριανταφυλλιά
και στα δέντρα τα πουλιά.
Χάρης Σακελλαρίου
24η Δραστηριότητα: «Η σουσουράδα και η ουρά της» Λαϊκό παραμύθι
Διαβάζουμε με το παιδί το παραμύθι, συζητούμε και το ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει.
Όνομα:—————————————————————————————————
Hμερομηνία:———————————————————————————————
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια σουσουράδα.
Μια μέρα, καθώς έψαχνε για φαΐ μπήκε μέσα στο σπιτάκι της γριούλας, την ώρα που η γριά ήταν έξω στην αυλή. Ανέβηκε στο τραπέζι κι άρχισε να τρώει. Η γριούλα μπαίνει μέσα και τι να δει ; Την σουσουράδα να τρώει το λίγο ψωμάκι που είχε για να περάσει εκείνη τη μέρα. Θυμωμένη, την αρπάζει από την ουρά τόσο άγρια που η ουρά τής έμεινε στο χέρι.Τότε η σουσουράδα άρχισε να την παρακαλάει:
– Δως μου γριούλα την ουρά μου να πετάξω στα παιδιά μου!
– Θα σου δώσω την ουρά σου να πετάξεις στα παιδιά σου, αν μου φέρεις το ψωμάκι
που ‘χα εγώ στο τραπεζάκι! της λέει η γριά.
Τι να κάνει η σουσουράδα, πάει και βρίσκει το φούρναρη:
-Φούρναρη δωσ’ μου ψωμάκι, να το πάω στη γριούλα, να μου δώσει την ουρά μου να πετάξω στα παιδιά μου!
-Θα σου’ δινα ψωμάκι, μα δεν έχω καθόλου αλεύρι. Σύρε στο μυλωνά να γυρέψεις λίγο αλεύρι να σου φτιάξω το ψωμάκι. Της απάντησε ο μυλωνάς.
Ξεκινάει πάλι η σουσουράδα, δρόμο παίρνει δρόμο αφήνει βρίσκει το μυλωνά έξω απ’ το μύλο του.
– Μυλωνά, κυρ μυλωνά, δωσ’ μου να χαρείς, αλεύρι, να ζυμώσει ο φούρναρης, να μου δώκει το ψωμάκι να το πάω στη γριούλα, να μου δώσει την ουρά μου να πετάξω στα παιδιά μου.
Θα σού’ δινα αλεύρι, μα δεν έχω διόλου στάρι. Τράβα στο χωράφι να βρεις το γεωργό μην έχει θερίσει να σου δώκει λίγο στάρι.
Κι η έρμη η σουσουράδα, πάλι δρόμο παίρνει δρόμο αφήνει πάει στο χωράφι και βρίσκει το γεωργό:
-Γεωργέ, κυρ γεωργέ, δως μου λίγο σιταράκι να το πάω του μυλωνά, να μου δώσει αλευράκι, να το πάω του φούρναρη να μου δώσει το ψωμάκι, να το πάω στη γριούλα να μου δώσει την ουρά μου να πετάξω στα παιδιά μου!
– Αμή, αν είχα θα σου έδινα! Τής λέει ο γεωργός πολύ λυπημένος. Μα το σύννεφο δεν έβρεξε να φυτρώσει ο σπόρος!
Η σουσουράδα σέρνοντας τα φτερά της απ’ την κούραση κίνησε να πάει στο σύννεφο, και του λέει:
-Συννεφάκι μου καλό, βρέξε σε παρακαλώ
το σιτάρι να φυτρώσει και πολύ καρπό να δώσει
να το κάμουνε ψωμάκι, να μου δώσουν λιγουλάκι
να το δώκω στη γριούλα, να μου δώσει την ουρά μου
να πετάξω στα παιδιά μου!
– Θα’θελα κι εγώ να βρέξω, αλλά πρέπει να έχω εντολή από το Θεό! είπε το σύννεφο.
Έτσι η σουσουράδα μας, έβαλε όση δύναμη είχε και δεν είχε και κουρασμένη, σκονισμένη και σε κακό χάλι έφτασε στο Θεό.
«Το και το» τού είπε. Και ο Θεός που ακούει όλα τα πλάσματά Του και τα μικρά και τα μεγάλα, «όχι» δεν της είπε, παρά έδωσε εντολή στο σύννεφο:
«Ρίξε σύννεφο βροχή να χορτάσει όλη τη γη
το σιτάρι να φυτρώσει και καρπό πολύ να δώσει.»
Αμέσως το σύννεφο άρχισε να βρέχει όσο πιο δυνατά μπορούσε. Ήπιε η γη το νερό, φύτρωσε το στάρι, μεγάλωσε, μέστωσε το πήρε ο γεωργός, έδωσε λίγο στη σουσουράδα, αυτή το πήγε στο μυλωνά, ο μυλωνάς το άλεσε, το έκαμε αλεύρι, έπειτα το πήγε στο φούρναρη τής έδωσε ψωμί, το πήγε στη γριούλα που της έδωσε την ουρά της να πετάξει στα παιδιά της.
Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα….!
23η Δραστηριότητα φιλαναγνωσίας: «Η ευχή της μάνας» λαϊκό παραμύθι της Λέρου
Διαβάζουμε με το παιδί το παραμύθι, το συζητούμε και το ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει ό,τι του έκανε εντύπωση.
Όνομα:——————————————————————————————————-
Ημερομηνία:————————————————————————————————
Μια φορά κι έναν καιρό, στα παλιά τα χρόνια, ζούσε μια γυναίκα που είχε τέσσερα παιδιά, τρεις κόρες και έναν γιο. Ο πατέρας τους πέθανε, όταν αυτά ήταν πολύ μικρά και η μάνα τους για να τα ζήσει δούλευε σε διάφορες δουλειές, γιατί ήταν πολύ φτωχιά.
Μεγάλωσε και τα τέσσερα παιδιά και τα πάντρεψε, αλλά όλα έμεναν μακριά. Από την κούραση και από την ταλαιπωρία αρρώστησε και δεν μπορούσε πια να δουλέψει. Και έπεσε στο κρεβάτι πολύ βαριά. Οι γείτονες δεν την έβλεπαν να πηγαίνει στην ξένη δουλειά και ανησύχησαν. Πήγε το πρωί μία γειτόνισσα για να δει τι είχε και δεν πήγε στη δουλειά και την βρήκε στο κρεβάτι πολύ άρρωστη.
— Έλα, γειτόνισσα, να πας να φωνάξεις την πρώτη μου κόρη να έρθει, που τη χρειάζομαι.
Πάει τότε η γειτόνισσα στην πρώτη κόρη και τις λέει να πάει στην μάνα της που είναι πολύ άρρωστη. Εκείνη δεν δέχτηκε να πάει, γιατί έπλενε και είχε τα ρούχα μέσα στη σκάφη.
— Δεν μπορώ να πάω να την δω, γιατί πλένω.
Όταν πήγε η γειτόνισσα και της είπε ότι η κόρη σου δεν μπορεί να έρθει γιατί έχει τα ρούχα μέσα στην σκάφη και πλένει, η άρρωστη μάνα αναστέναξε, δάκρυσε και της είπε: — Σου εύχομαι, κόρη μου, η σκάφη να γίνει το σπίτι σου και να το σέρνεις όπου πας στα όρη και στα βουνά, όλη σου τη ζωή.Από τότε η κόρη της έγινε χελώνα.
Τότε, έστειλε τη γειτόνισσα στη δεύτερη κόρη. Κι αυτή όμως βρήκε δικαιολογία ότι ύφαινε.
— Δεν μπορώ να έρθω γιατί έχω στον αργαλειό το νήμα.
Τότε πάλι η μάνα δάκρυσε και την καταράστηκε.
— Άντε κόρη μου, να υφαίνεις μέρα νύχτα και σταματημό να μην έχεις. Να σου χαλάνε οι άνθρωποι τα υφαντά και να σε κυνηγούν παντού. Κι από τότε έγινε η αράχνη.
Μετά την έστειλε στο γιο της, μα κι εκείνος αρνήθηκε.
— Πες της μάνας μου ότι δεν μπορώ να έρθω, γιατί βάζω στους τοίχους αστυβές [=άγριους θάμνους με σκληρά αγκάθια], για να μην μου τους χαλούν.
Τότε η μάνα αναστέναξε πάλι και του είπε:
— Να έχεις την κατάρα μου κι οι αστυβές να γίνουν αγκάθια στο σώμα σου και να γυρίζεις σαν την άδικη κατάρα. Από τότε έγινε ο σκαντζόχοιρος.
Τότε θυμήθηκε τη μικρή της κόρη και η γειτόνισσα πήγε και σ’ αυτή.
Όταν είδε την γειτόνισσα να πηγαίνει στο σπίτι της τόσο πρωί, απόρησε.
— Καλώς την, της είπε. Πώς είναι και ήρθες τέτοια ώρα; Η γειτόνισσα της είπε ότι την γύρευε η μάνα της, που είναι πολύ άρρωστη. Η κόρη της εκείνη τη στιγμή ζύμωνε κι είχε το ζυμάρι μέσα στη σκάφη. Παράτησε όμως το ζύμωμα κι, όπως ήταν με τη ζύμη στα χέρια, έτρεξε στη μάνα της. Ούτε που ήθελε να πλυθεί, για πιο γρήγορα.
Όταν την είδε η μάνα της, της λέει.
— Γιατί, κόρη μου, είναι τα χέρια σου με τις ζύμες;
— Ζύμωνα, μάνα, κι έτρεξα να δω τι έχεις.
Τότε η μάνα της την αγκάλιασε, τη φίλησε και της λέει.
— Να έχεις την ευχή μου, κόρη μου! Να πετάς από λουλούδι σε λουλούδι, να μαζεύεις το μέλι από τα λουλούδια, να φέρνεις την γλυκασιά. Να είσαι χρήσιμη στον κόσμο. Το ζυμάρι που είναι στα χέρια σου να γίνεται κερί, για τις εκκλησίες. Χωρίς εσένα και το κερί σου, να μην μπορεί να λειτουργήσει ο παπάς. Έτσι έγινε η μέλισσα.
22η Δραστηριότητα φιλαναγνωσίας: « Πασχαλινά ήθη και έθιμα»,
συνεργατική παρουσίαση των 3ου, 4ου και 13ου Νηπιαγωγείων Ρεθύμνου (Απρίλιος 2020)
Διαβάζουμε την παρουσίαση με τα πασχαλινά ήθη και έθιμα, συζητούμε με το παιδί και εναθαρρύνουμε να ζωγραφίσει ό,τι του κάνει εντύπωση.
Όνομα:—————————————————————————————-
Ημερομηνία:—————————————————————————————–
21η Δραστηριότητα: “Σπίτι με κήπον” διασκευή από το ποίημα του Κ.Καβάφη
Όνομα:————————————————————————————
Hμερομηνία:——————————————————————————-
Διαβάζουμε και συζητούμε με το παιδί το ποίημα του Κ. Καβάφη. Το ενθαρρύνουμε να φανταστεί και να συνθέσει ζωγραφίσει το σπίτι των ονείρων του.
20η Δραστηριότητα: «Τα 3 γουρουνάκια»
Ζωντανεύουμε το παραμύθι μας.
Διαβάζουμε το γνωστό παραμύθι και το συζητούμε με το παιδί.Στη συνέχεια το ενθαρρύνουμε να το «ζωντανέψει» παίζοντας τους ρόλους των ηρώων.Το παιδί φορά μια μάσκα και υποδύεται το γουρουνάκι, το λύκο κλπ. Το παιδί οργανώνει την αναπάρασταση του παραμυθιού σε συνεργασία με τους γονείς, αδέρφια δίνοντας ρόλους, κατασκευάζει τις μάσκες των ηρώων, διαμορφώνει το χώρο για να παίξει π.χ. ο καναπές γίνεται σπιτάκι, κάτω από το τραπέζι ή καρέκλα,υφάσματα, τα παιχνίδια του, τουβλάκια κλπ.
Παίζοντας ρόλους ηρώων παραμυθιού ή άλλων αναπτύσσεται η δημιουργική σκέψη του παιδιού, οι επικοινωνιακές του δεξιότητες, πειραματίζεται αποκτά ενσυναίσθηση, μαθαίνει πιο γρήγορα.
«Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση. Η γνώση περιορίζεται σε όσα γνωρίζουμε και κατανοούμε, ενώ η φαντασία περικλείει ολόκληρο τον κόσμο, μαζί με όλα όσα υπάρχουν για να γνωρίσουμε και να κατανοήσουμε» Αϊνστάιν
Τα τρία γουρουνάκια
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν τρία μικρά γουρουνάκια που ζούσαν ξέγνοιαστα κι ευτυχισμένα με τη μαμά τους. Όταν μεγάλωσαν τους είπε η μαμά τους «τώρα παιδιά μου μεγαλώσατε και πρέπει να πάτε να ζήσετε τη ζωή σας χωρίς εμένα. Θα πάρει, λοιπόν, καθένα τα πράγματά του και θα πάτε να φτιάξετε από ένα σπίτι να ζήσετε. Και προσοχή! Το σπίτι που θα χτίσετε πρέπει να είναι γερό για να μη μπορεί να το γκρεμίσει ο κακός ο λύκος και σας φάει».Πήρε, λοιπόν, το κάθε γουρουνάκι το δρόμο του.
Το πρώτο συνάντησε έναν κύριο που πουλούσε άχυρα. Σκέφτηκε, λοιπόν, “γιατί να κάθομαι να δουλεύω σαν το σκυλί, ας φτιάξω μάνι μάνι ένα σπίτι με άχυρα”. Κι έτσι αγόρασε τ’άχυρα κι έφτιαξε ένα σπίτι.Το δεύτερο γουρουνάκι βρήκε πρόχειρα κάτι ξύλα. Σκέφτηκε κι αυτό, “με τα ξύλα αυτά θα φτιάξω το σπιτάκι”.Το τρίτο γουρουνάκι, όμως, το πιο έξυπνο απ’όλα, έχτισε ένα σπιτάκι με τούβλα.
Ο κακός ο Λύκος μυρίστηκε τα γουρουνάκια. Πάει στο σπίτι του πρώτου και χτυπάει. Τοκ τοκ τοκ
Γ: Ποιος είναι;
Λ: Γουρουνάκι άνοιξέ μου να μπω μέσα.
Γ: Πριτς που θα σ’ανοίξω. Να με φας!
Λ: Δε μ’ ανοίγεις; Τότε κι εγώ θα φυσήξω και στη στιγμή θα σου γκρεμίσω το σπίτι.
Κι ο λύκος φύσηξε και τα άχυρα σκορπίστηκαν στον αέρα. Το γουρουνάκι έτρεξε και ζήτησε καταφύγιο στο δεύτερο αδελφάκι του. Έρχεται κι ο κακός ο λύκος και χτυπάει την πόρτα. Τοκ τοκ τοκ
Γ: Ποιος είναι;
Λ: Γουρουνάκια ανοίξτε μου να μπω μέσα.
Γ: Πριτς που θα σ’ανοίξουμε. Να μας φας;
Λ: Δε μ’ ανοίγετε;! Τότε κι εγώ θα φυσήξω και στη στιγμή θα σας γκρεμίσω το σπίτι. Κι ο λύκος φύσηξε και τα ξύλα σκορπίστηκαν στον αέρα. Τότε τα γουρουνάκια έτρεξαν γρήγορα, γρήγορα και ζήτησαν καταφύγιο στο σπίτι του άλλου αδελφού.Έρχεται ο κακός ο λύκος και χτυπάει την πόρτα. Τοκ τοκ τοκ
Γ: Ποιος είναι;
Λ: Γουρουνάκια ανοίξτε μου να μπω μέσα.
Γ: Πριτς που θα σ’ανοίξουμε. Να μας φας;
Λ: Δε μ’ ανοίγετε! Τότε κι εγώ θα φυσήξω και στη στιγμή θα σας γκρεμίσω το σπίτι.
Ο λύκος φύσηξε με όλη του τη δύναμη και αλλά το σπίτι ήταν γερό, χτισμένο με τούβλα και δεν σκορπίστηκε όπως τα προηγούμενα. Ο λύκος τότε σκέφτηκε να κατέβει από την καμινάδα του τζακιού. Τα γουρουνάκια ακούγοντας θόρυβο από την καμινάδα, φαντάστηκαν ότι ήταν ο κακός ο λύκος, κι έτσι έβαλαν φωτιά στα ξύλα του τζακιού. Ο λύκος δεν κατάφερε να κατέβει γιατί θα έκαιγε την ουρά του κι έτσι άφησε ήσυχα τα γουρουνάκια. Χαρούμενα τα γουρουνάκια βγήκαν να παίξουν έξω και υποσχέθηκαν την επόμενη φορά να φτιάξουν πιο γερά σπίτια!
19η Δραστηριότητα: “Παροιμίες για τον Απρίλιο”
Όνομα:——————————————————–
Hμερομηνία:—————————————————-
2ο τμήμα
Τι είναι παροιμία; Οι παροιμίες αποτυπώνουν την πείρα του λαού πάνω σε θέματα καθημερινής ζωής και μάλιστα με έμμετρο τρόπο. Οι παροιμίες αποτελούν το απόσταγμα της λαϊκής σοφίας. Αποτελούν ένα μέρος του λαϊκού μας πολιτισμού, τεράστιο σε όγκο και πλουσιότατο σε αξία. Αποτελούν ένα τεράστιο κεφάλαιο πείρας, βγαλμένης μέσα από τη ζωή, χρησιμότατης σε κάθε άνθρωπο. Απλοί άνθρωποι, χωρίς ιδιαίτερη ή και με καθόλου γραμματική μόρφωση, αποδίδουν με όμορφο και περιεκτικό τρόπο διάφορα περιστατικά της ζωής
Παροιμίες για τον Απρίλιο: Aς συζητήσουμε με το παιδί τις παροιμίες του Απριλίου και ας το ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει.
Απρίλης φέρνει την δροσιά, φέρνει και τα λουλούδια.
Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
Απρίλης, Μάης, κοντά είν’ το θέρος.
Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.
Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα,
χαρά σ’ εκείνον το γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
O Απρίλιος λέγεται και Απρίλης, Άι – Γιωργίτης (γιατί γιορτάζει ο Άγιος Γεώργιος),
Τριανταφυλλάς (γιατί ανθίζουν τα τριαντάφυλλα), Γρίλλης (γκρινιάρης).
Απρίλιος: Από το λατινικό aprilius (ανοικτός), γιατί κατά το μήνα αυτό άνοιγαν οι ανθοί των λουλουδιών.
18η Δραστηριότητα: Παραμύθι «Φύσα αεράκι, φύσα»
Όνομα:————————————————————————————–
Hμερομηνία:————————————————————————————–
«Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα κοριτσάκι που είχε έναν πολύχρωμο χαρταετό. Τον αγαπούσε πολύ αυτόν τον χαρταετό. Τον είχε φτιάξει μόνη της. Τον έκοψε, τον έβαψε και του έβαλε μια ουρά για να πετάει ψηλά. Μια μέρα ο ουρανός γέμισε σύννεφα και ένας δυνατός αέρας άρχισε να φυσά. Ο δυνατός αέρας τραβούσε με μανία τον χαρταετό από το χεράκι της και άρχισε να πετά όλο και πιο ψηλά, όλο και πιο ψηλά, ώσπου χάθηκε στον ουρανό μακριά. Το κοριτσάκι καθόταν λυπημένο και σκεφτόταν τον αγαπημένο της χαρταετό. Πού να βρίσκεται τώρα; Να κρυώνει; Μήπως είναι λυπημένοs; Αποφάσισε να πάει να βρει τον αγαπημένο της χαρταετό. Σκέφτηκε να γράψει ένα γράμμα και να το στείλει παντού. Δεν μπορεί! Κάποιος θα είχε δει τον αγαπημένο της χαρταετό! Άρχισε να γράφει και να γράφει, να στέλνει και να στέλνει…με ένα πουλάκι. Και έστειλε παντού. Σε γνωστούς και φίλους.
Ρώτησε και τα πουλιά. Και της είπαν να στείλει και στις νεράιδες…Έτσι έγραψε και έστειλε σε όλες τις νεράιδες, μία για κάθε εποχή.
Πρώτα έστειλε στην νεράιδα του φθινοπώρου. Και τι έλεγε το γράμμα; Παρακαλούσε την νεράιδα να δώσει εντολή σε όλα τα πλάσματα του φθινοπώρου να πουν…Τι να πουν; “Φύσα, αεράκι, φύσα!”, για να φέρει πίσω τον χαρταετό της. Και έτσι έγινε. Φύσηξαν όλα μαζί τα πλάσματα…
Μετά έστειλε γράμμα στην νεράιδα του χειμώνα. Έπαιζε με την αδερφή της την Νιφάδα. Και τι έλεγε το δικό της γράμμα; Παρακαλούσε την νεράιδα να δώσει εντολή σε όλα τα πλάσματα του χειμώνα να πουν “Φύσα, αεράκι, φύσα!”, για να φέρει πίσω τον χαρταετό της. Και έτσι έγινε….Φύσηξαν όλα μαζί τα πλάσματα…
Μετά έστειλε γράμμα στην νεράιδα της άνοιξης. Και τι έλεγε το δικό της γράμμα; Παρακαλούσε την νεράιδα να δώσει εντολή σε όλα τα πλάσματα της άνοιξης να πουν “Φύσα, αεράκι, φύσα!”, για να φέρει πίσω τον χαρταετό της. Και έτσι έγινε….
Μετά έστειλε γράμμα στην νεράιδα του καλοκαιριού. Και τι έλεγε το δικό της γράμμα; Παρακαλούσε την νεράιδα του καλοκαιριού να δώσει εντολή σε όλα τα πλάσματα του καλοκαιριού να πουν “Φύσα, αεράκι, φύσα!”, για να φέρει πίσω τον χαρταετό της. Και έτσι έγινε…. Φύσηξαν όλα μαζί τα πλάσματα. Και φύσηξαν όλα τα πλάσματα σε όλες τις εποχές…και φύσηξαν…και φύσηξαν…και φύσηξαν… ώσπου ο αέρας τα άκουσε και άρχισε και αυτός να φυσά απαλά και επέστρεψε σε όλα τα παιδιά τους χαμένους χαρταετούς τους. Και επέστρεψε και στο κοριτσάκι που ως τότε ήταν πολύ λυπημένο τον πολύχρωμο χαρταετό του.Και γέμισε ο ουρανός ΧΑΡΤΑΕΤΟΥΣ και όλοι έτρεξαν να παίξουν μαζί τους. Το κοριτσάκι ήταν πολύ χαρούμενο και έκανε μια ευχή: ας μη χάσει ποτέ κανένα παιδι τον χαρταετό του…Και έζησε το κοριτσάκι καλά και εμείς καλύτερα….» πηγή:taniamanesi-kourou.blogspot.gr
17η Δραστηριότητα: « H γυναίκα του Μάρτη»
Όνομα:—————————————————————————
Ημερομηνία: —————————————————————————————————
Κάποτε οι μήνες αποφάσισαν να παντρευτούν. Ο καθένας βρήκε μια γυναίκα που του άρεσε και την παντρεύτηκε. Ο Μάρτης δε φρόντισε το ζήτημα μόνος του και έβαλε προξενητάδες να του βρούνε μια γυναίκα. Εκείνοι του φέρανε μια κοπέλα η οποία ήταν τυλιγμένη με ένα μαντίλι και του είπαν ότι είναι πολύ όμορφη. Ευκολόπιστος όπως ήταν, την παντρεύτηκε.
Όταν όμως έμειναν μόνοι και έβγαλε το μαντίλι της, τι να δει; Δεν υπήρχε πιο άσχημη στον κόσμο!
Από τότε κάθε φορά που τη θυμόταν άστραφτε, βροντούσε, έβρεχε, έριχνε μπόρες, έκανε παγωνιές. Μόνο όταν ξεχνιόταν μερικές φορές, ηρεμούσε, γαλήνευε κι έκανε καλό καιρό!
Στη Μεσσηνία, λόγου χάρη, λένε ότι η γυναίκα που παντρεύτηκε ο Μάρτης, από μπροστά ήταν πολύ άσχημη, ενώ από πίσω ήταν πολύ όμορφη. Όταν ο Μάρτης τη βλέπει καταπρόσωπο κλαίει και ο καιρός χαλάει, όταν όμως την κοιτάζει από τις πλάτες ευχαριστιέται και ο καιρός καλοσυνεύει.
Γι’ αυτό λέγεται και η παροιμία: «Ο Μάρτης πότε κλαίει και πότε γελάει».
16η Δραστηριότητα: «Ο βασιλιάς Ανήλιαγος: ένας άγνωστος μύθος για τις μέρες που ο ήλιος χάνεται μακριά»
Όνομα:——————————————————————————-
Hμερομηνία:————————————————————————
Σ’ ένα κάστρο, πιθανότατα στο κάστρο του Τρίκαρδου στην Αιτωλοακαρνανία, όπως μου είπανε οι νεράιδες που μου μαρτυρούνε όλα τα αυτά τα υπέροχα μυστικά, ζούσε έναν καιρό και μια φορά ένας λεβέντης όμορφος, ο Ανήλιαγος, πρωτότοκος, θαρρώ, γιος του βασιλιά της περιοχής. Μου είπαν ακόμη οι αγαπημένες μου νεράιδες, πως όταν ακόμα ήταν μωρό μέσα στην κούνια του, έσβησε το φως από το λυχνάρι που του είχε ανάψει ο πατέρας του και οι Νεράιδες τον καταράστηκαν να ζήσει για πάντα δίχως το φως του ήλιου να μπορεί να αντικρίσει. Αλλιώς…θα πέθαινε! Έτσι τον ονόμασαν “Ανήλιαγο” και ο πατέρας του ένα βαθύ του ‘χε φτιάσει παλάτι που έμπαινε μες τη γη, τόσο που δεν έφτανε ποτέ το φως από τις χρυσοφτέρουγες ακτίνες του ήλιου.
Κάθε βράδυ όμως, όταν ο βασιλιάς και παντεπόπτης ήλιος έδυε, έβγαινε απ’ το παλάτι του, περνούσε τον μεγάλο ποταμό του δάσους με τ’ άσπρο άλογό του και πήγαινε ν’ ανταμώσει την αγαπημένη του αρχόντισσα, την κυρά Ρήνη (Ειρήνη), που ζούσε στο δικό της κάστρο.Γινόταν καιρό αυτό κι όμορφα κυλούσε ο καιρός. Μα ήρθανε μέρες που σκέψεις κακές ρίζωσαν στο μυαλό της κυρά Ρήνης. «Γιατί έρχεται κοντά μου μονάχα νύχτα;», αναρωτιόταν. «Και γιατί πάντοτε φεύγει πριν ξημερώσει;»
Σκέψεις κακές όταν ριζώσουν στο μυαλό μας σαν άρρωστοι φερνόμαστε και πράματα παράλογα θα κάνουμε. Να το ξέρεις και ακόμα καλύτερα να το θυμάσαι: ό,τι σκεφτόμαστε γίνεται η ζωή μας η ίδια λίγο καιρό μετά.
Καθόλου δεν της άρεσε της κυρά Ρήνης αυτή η συνήθεια του αγαπημένου της. «Μην αγαπά κάποια άλλη ο βασιλιάς μου;», δηλητηρίασε το μυαλό της ακόμη περισσότερο κι άλλο να κρατηθεί δε μπόρεσε. Βάλθηκε την αλήθεια να βρει κι ας μη γνώριζε το τίμημα το ακριβό που θα πληρώσει.Αποφάσισε λοιπόν τον αγαπημένο της να ξεγελάσει και τι συμβαίνει να γνωρίσει. Διέταξε τους έμπιστους υπηρέτες της και σφάξανε όλα τα κοκόρια της περιοχής. Όλα!
Κι ήρθε το επόμενο βράδυ και ο Ανήλιαγος πήγε όπως πάντα στην κυρά Ρήνη με το άλογο του και πέρασε τη νυχτιά μαζί της. Αλλά κοκόρια να λαλήσουν δεν υπήρχαν κι έτσι ξεχάστηκε λίγο περισσότερο ο Ανήλιαγος. Κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και καβάλησε το άλογό του. Έτρεχε σαν αστραπή για να προλάβει. Πάνω που περνούσε τον ποταμό, λίγο πριν φτάσει στο κάστρο του, τον βρήκαν οι πρώτες αχτίδες του ήλιου στην πλάτη, ξεπέζεψε και μαρμάρωσε εκεί για πάντα, πλάι στο ποτάμι του κάστρου του, θαμπωμένος από τη λάμψη του βασιλιά Ήλιου. Η κυρά Ρήνη είχε μάθει επιτέλους την αλήθεια αλλά μάλλον την είχε πληρώσει πολύ ακριβά…
15η Δραστηριότητα: « Ο μύθος της Αμυγδαλιάς»
Διαβάζουμε με το παιδί τον μύθο και συζητούμε. Ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει.
Όνομα:———————————————————————————————
Hμερομηνία:————————————————————————————–
-Γιατί η αμυγδαλιά ανθίζει στη μέση του χειμώνα; Γιατί θεωρείται το δέντρο της ελπίδας; Γιατί είναι συνδεδεμένη με την αγάπη; Όλα εξηγούνται στον παρακάτω μύθο :
«Μια φορά και έναν καιρό στη Θράκη ζούσε μια όμορφη πριγκίπισσα, η Φυλλίς. Όταν ο Δημοφώντας, ο γιος του Θησέα, επέστρεφε με το καράβι του από την Τροία, γνώρισε τη Φυλλίδα, αγαπήθηκαν και παντρεύτηκαν. Όμως ο νεαρός Αθηναίος νοσταλγούσε πολύ την πατρίδα του. Η Φυλλίς δεν άντεχε να τον βλέπει στενοχωρημένο και έτσι τον άφησε να φύγει, πιστεύοντας ότι αν την αγαπούσε πραγματικά, θα επέστρεφε σε αυτήν σύντομα. Όμως ο καιρός περνούσε και ο αγαπημένος της δεν είχε γυρίσει. Η Φυλλίς μαράζωνε μέρα με τη μέρα και επειδή οι θεοί του Ολύμπου τη λυπήθηκαν, τη μεταμόρφωσαν σε δέντρο. Επειδή όμως ήταν χειμώνας, το δέντρο στεκόταν γυμνό, χωρίς φύλλα και λουλούδια. Όταν κάποια στιγμή ο Δημοφώντας γύρισε στη Θράκη, είδε το δέντρο και κατάλαβε αμέσως τι είχε συμβεί. Απελπισμένος, αγκάλιασε τον κορμό της και τότε έγινε κάτι μαγικό : το δέντρο πλημμύρισε λευκά άνθη και τρυφερά φύλλα στη μέση του χειμώνα. Από τότε, η αμυγδαλιά έγινε σύμβολο της ελπίδας, αποδεικνύοντας τη δύναμη της αγάπης».
14η Δραστηριότητα: « Φεβρουάριος» ποίημα
Διαβάζουμε με το παιδί το ποίημα, το συζητούμε και ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει.
Όνομα:———————————————————————————————
Hμερομηνία:————————————————————————————–
Φεβρουάριος
Άνθη ανάκατα και χιόνι
τις αμυγδαλιές φορτώνει.
Κούτσα κούτσα κατεβαίνει ,
όλη η πλάση τον προσμένει !
Μήνυμα πως δεν αργεί ,
φτάνει η Άνοιξη στη γη .
Στο γαλάζιο το στεφάνι ,
του ήλιου κάποια αχτίδα εφάνη .
Το ‘παν και το λένε τόσοι ,
άνθρωποι με τόση γνώση :
«Ο Φλεβάρης και αν φλεβίσει ,
Καλοκαίρι θα μυρίσει » .
Ρένα Καρθαίου
13η Δραστηριότητα: « Φλεβάρης-Κουτσοφλέβαρος»
Διαβάζουμε με το παιδί την λαϊκή παράδοση για το Φλεβάρη και ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει.
Όνομα:——————————————————————————————
Hμερομηνία:———————————————————————————
Γιατί ο Φλεβάρης λέγεται και Κουτσοφλέβαρος;
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση , ο Φεβρουάριος μαζί με τα άλλα αδέρφια του , τον Ιανουάριο και το Μάρτιο αποφάσισαν να ενώσουν το κρασί τους σε ένα βαρέλι καθώς η παραγωγή ήταν λιγοστή . Ο Φεβρουάριος όμως τρύπησε το βαρέλι από κάτω χωρίς να ρωτήσει τα αδέρφια του με αποτέλεσμα να πιει όλο το κρασί και να μεθύσει !
Γι’ αυτό πολλές φορές δεν ξέρει τι κάνει κι έχει άστατο καιρό … κι όπως λέει χαρακτηριστικά και η παροιμία : «Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει , καλοκαίρι θα μυρίσει ! Μα αν τύχει και θυμώσει μες στο χιόνι θα μας χώσει ! »
Τα αδέρφια του για να τον τιμωρήσουν για αυτή τη συμπεριφορά , του πήραν ο καθένας από μια μέρα . Έτσι ο Φλεβάρης έγινε Κουτσοφλέβαρος κι έχει μονάχα 28 μέρες . Μόνο κάθε τέσσερα χρόνια παίρνει μαι μέρα ακόμη και τότε η χρονιά είναι δίσεκτη . Πολλοί πιστεύουν ότι το δίσεκτο έτος φέρνει κακοτυχία κι έτσι αποφεύγουν να θεμελιώσουν σπίτια ή να παντρευτούν.
12η Δραστηριότητα: «Ο μύθος της Αλκυόνης»
Διαβάζουμε και συζητούμε με το παιδί το μύθο. Ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει.
Όνομα:————————————————-
Ημερομηνία:—————————————
Στη θεσσαλική πόλη Τραχίνα βασίλευε ο Κύηκας. Πως να μην ήταν ευτυχισμένος αυτός. Νέος ήταν. Πλούσιος ήταν. Γενναίος ήταν. Όμορφος. Αυτό κι αν ήταν. Κι ήταν και βασιλιάς, μην το ξεχνάμε! Είχε δηλαδή-μην τα πολυλογούμε- όλα τα καλά του κόσμου μαζεμένα πάνω του. Όταν αποφάσισε να παντρευτεί, διάλεξε για γυναίκα του μια πανέμορφη γυναίκα, την Αλκυόνη, κόρη της Ενάρετης και του θεού των ανέμων, του γνωστού Αιόλου.
Τόση και τέτοια ήταν η αγάπη τους και ευτυχισμένες τόσο ήταν οι μέρες τους μαζί που σιγά σιγά άρχισαν να νιώθουν σα θεοί ή μάλλον για να το πω καλύτερα…ίσοι με τους θεούς. Ο Κήυκας ένιωθε σαν το βασιλιά των θεών, το Δία, και η Αλκυόνη σαν τη θεά Ήρα. Και καθόλου δεν άργησαν να φωνάζονται με αυτά ακριβώς τα ονόματα: Δίας ο Κήυκας, Ήρα η Αλκυόνη. Το χειρότερο ήταν όμως ότι ήθελαν και από τους κατοίκους της πόλης να τους φωνάζουν με αυτά τα ονόματα. Τόση ήταν η αγάπη κι η ευτυχία τους!
Οι κάτοικοι δεν είχαν πρόβλημα. Καλός ήταν ο βασιλιάς, καλή και τρίκαλη η βασίλισσά τους. Άλλος είχε το πρόβλημα: ο Δίας, ο ίδιος ο Δίας, ο κανονικός! Οργίστηκε ο βασιλιάς των θεών και μεγάλη τιμωρία σκέφτηκε να τους επιβάλλει για την αλαζονεία τους.
Μια μέρα που ο Κύηκας έπλεε με το καράβι του για κάποιο μέρος κοντινό, ο Δίας τον έζωσε με βροντές, αστραπές και καταιγίδες και το καράβι του γίνηκε κομμάτια. Αβοήθητος μες τη φορτούνα παρασύρθηκε από τα νερά και μάλλον χάθηκε στο βαθύ πέλαγο (κατά άλλη εκδοχή ο Δίας τον μεταμόρφωσε στο θαλασσοπούλι Κήυκα ή σε γλάρο).
Μόλις η Αλκυόνη έμαθε το χαμό του Κήυκα, έτρεξε αμέσως να τον βρει μη πιστεύοντας πως είχε πνιγεί. Σπασμένα σανίδια από κάποιο καράβι είδε, κάποια κουρέλια είδε, κατάλαβε κι άρχισε να κλαίει πάνω στο βράχο.
Πέρασε η μέρα, έφθασε η νύχτα, ξημέρωσε το επόμενο πρωί κι ήρθε η επόμενη νύχτα. Και σαν αυτές, ήρθαν μέρες και νύχτες πολλές κι η Αλκυόνη το κλάμα δε σταματούσε.
Ο Δίας την πόνεσε. Στεναχωρήθηκε για τον καημό της και τη μεταμόρφωσε σε πουλί, τελειώνοντας το κλάμα, τον πόνο και το μαρτύριο της για το χαμό του αγαπημένου της.
Η Αλκυόνη από τότε είναι ένα πανέμορφο ψαροπούλι. Ζει κοντά στις θάλασσες και κοιτά διαρκώς τα νερά της μήπως και εμφανιστεί πάνω σε κάποιο αφρισμένο κύμα ο αγαπημένος της Κύηκας.
Όμως, η Αλκυόνη γεννάει τα αβγά της κάθε Ιανουάριο κι όχι την άνοιξη όπως τα περισσότερα πουλιά. Και τα γεννάει στους βράχους των ακροθαλασσιών. Τα ορμητικά κύματα όμως της τα έσπαγαν κι ο θρήνος γινόταν ακόμα μεγαλύτερος. Ο Δίας τη συμπόνεσε δεύτερη φορά (μετά το μαρτύριο που της είχε χαρίσει ασφαλώς). Έτσι, πήρε την απόφαση να καταλαγιάζουν για 10-15 μέρες τα κρύα και οι άνεμοι μέσα στον Ιανουάριο, ώστε να μπορεί η Αλκυόνη να κλωσάει τα αβγά της. Τούτες οι μέρες πήραν το όνομά της κι Αλκυονίδες τις λένε εκατοντάδες χρόνια οι Έλληνες…
11η Δραστηριότητα: Ποίημα « Γενάρης»
Διαβάζουμε με το παιδί το ποίημα, συζητούμε και ενθαρρύνουμε να ζωγραφίσει ό,τι του έκανε εντύπωση.
ΓΕΝΑΡΗΣ
Με το πόδι το δεξί
το κατώφλι θα διαβεί,
τον φωνάζουνε Γενάρη
κι άλλοι καλοριζικάρη.
Το’ να χέρι, σπάει ρόδι
τ’ άλλο χέρι, ρίχνει χιόνι
όλα στα λευκά θα βάψει
και το τζάκι μας θ’ ανάψει.
Μεταξία Φωτίου
