ΕΝΟΤΗΤΑ 1η «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟ 3.000 π.Χ»
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΛΑΔΑΣ ΤΟΥ ΙΝΔΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΩΣ ΤΟ 3.000 π.Χ.

Εξηγούμε στους μαθητές τη χρήση των χαρτών που υπάρχουν στην τάξη μας και τους ονομάζουμε ανάλογα: ΕΛΛΑΔΑΣ, ΕΥΡΩΠΗΣ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ.

Συζητάμε για τις 5 ηπείρους  και για να τους θυμόμαστε λέμε είναι 5 όσα και τα δάκτυλα του ενός χεριού μας.

Είναι 4 Α και 1 Ε : ΑΣΙΑ, ΑΦΡΙΚΗ, ΑΜΕΡΙΚΗ, ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ (ΩΚΕΑΝΙΑ) και ΕΥΡΩΠΗ.

Βρίσκουμε τις περιοχές από τους  τέσσερις πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν κατά τη νεολιθική περίοδο και στις κοιλάδες ποταμών (Κίνα, Ινδία, Μεσοποταμία, Αίγυπτος) στον παγκόσμιο χάρτη και της γράφουμε. Για να τα μάθουμε καλύτερα χτυπάμε τις λέξεις παλαμάκια και κάνουμε συλλαβισμό.

Στη συνέχεια σε ατομικό επίπεδο βλέποντας τον παγκόσμιο χάρτη τα παιδιά κόβουν  και κολλούν στη σωστή θέση τις αντίστοιχες θέσεις τους  τέσσερις πολιτισμούς και όσα μπορούν  αντιγράφουν τις λέξεις.

 

 

 

ΙΝΔΙΑ

Η νεολιθική περίοδος (περίπου το 8.000 -7.000 π.Χ.) .  οι κάτοικοι καλλιεργούσαν σιτάρι και κριθάρι, μάζευαν χουρμάδες και άλλους καρπούς
και είχαν ζώα όπως πρόβατα και κατσίκια και αγελάδες. Τα σπίτια τους ήταν από άψητες πλίνθους, συνήθως με τέσσερα δωμάτια. Βρέθηκαν πολλές ταφές, που είχαν εστίες και μεγάλα πιθάρια για την αποθήκευση των σιτηρών. Κάθε σπίτι είχε 3-4 δωμάτια και εσωτερική αυλή, ήταν ισόγεια, και
διέθεταν εσωτερικές εστίες. Κατασκεύαζαν αρδευτικά έργα γα να διαχειριστούν τις πλημμύρες του ποταμού και να καλλιεργήσουν τις γύρω περιοχές.

Κεραμική έχει βρεθεί ήδη από τις πρώιμες περιόδους, όλα και πιο άφθονη από το 4.000 κε όταν εφευρέθηκε ο κεραμικός τροχός. Τα αγγεία τους είναι και απλά άβαφα, αλλά και διακοσμημένα, με γεωμετρικά σχήματα, κατασκευάζονταν σε αργό κεραμικό τροχό και γίνονται όλο και πιο κομψά με το πέρασμα των χρόνων.

Τα παιδιά ζωγράφισαν  τα δικά τους αγγεία

Εδώλια μητέρας Θεάς

Κόσμημα σε σχήμα τροχού

 

 ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΩΣ ΤΟ 3.000 π.Χ.

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ

Η Αυστραλία και η ευρύτερη νησιωτική περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά περίπου πριν από 60.000 χρόνια, από ανθρώπους που μετανάστευσαν από τη Νότια Ασία δια μέσου της ξηράς (το σημερινό σύμπλεγμα των νησιών της Ινδονησίας ήταν τότε ξηρά ή είχε στενά θαλάσσια περάσματα εξ αιτίας της πολύ χαμηλότερης στάθμης των νερών. Αυτοί οι πρώτοι άποικοι είναι οι πρόγονοι των σημερινών αυτόχθονων Αυστραλών.

Παρατηρήσαμε την τέχνη των αυτόχθονων Αυστραλών (Αβοριγίνων) και φτιάξαμε μπούμεραγκ.

Παρακολούθησαν το βίντεο και έφτιαξαν το δικό τους έργο.

 

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΣΙΑ – ΚΙΝΑ, ΙΑΠΩΝΙΑ, ΚΟΡΕΑ

ΚΙΝΑ

Για τη μελέτη της Κίνας τα παιδιά διάλεξαν άλλο τρόπο να ταξιδέψουμε. Μελετάμε πρώτα ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Κίνας και μετά θα δούμε τον πολιτισμό της κατά τη νεολιθική περίοδο.

Η απαγορευμένη ή η αυτοκρατορική πόλη

Η Αυτοκρατορική Πόλη ή Απαγορευμένη Πόλη είναι η πόλη – ανάκτορο των αυτοκρατόρων της Κίνας, η οποία συμβολίζει τον αυτοκράτορα ως γιο του ουρανού. Βρίσκεται στην καρδιά της παλιάς πόλης του Πεκίνου.

Ήταν κινεζικό αυτοκρατορικό παλάτι από τη Δυναστεία Μινγκ μέχρι το τέλος της Δυναστείας Τσινγκ. Είναι πλέον δημόσιο μουσείο γνωστό ως το Παλάτι Μουσείο με μεγάλη συλλογή κινέζικης τέχνης.

Η Αυτοκρατορική Πόλη οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1406 και 1420 από τον τρίτο αυτοκράτορα της δυναστείας των Μινγκ Γιονγκ – Λο (Yong – Lo, βασ. 1403 – 1424), επισκευάστηκε τον 16ο αιώνα, ενώ ανακατασκευάστηκε και αναστηλώθηκε με μεγάλες προσθήκες από τον 17ο μέχρι τον 19ο αιώνα.

Η οικοδόμηση της Αυτοκρατορικής Πόλης με αυστηρά γεωμαντικούς κανόνες, η ρυθμική διευθέτηση των κτιρίων της, η ομοιομορφία της αρχιτεκτονικής και η χρωματική ποικιλία, με λευκό στους εξώστες, το κόκκινο στους τοίχους και το κίτρινο στα εφυαλωμένα κεραμίδια, συνθέτουν ένα εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό σύνολο.

故宫

紫禁城

 

Οι μαθητές σε ομαδική αφίσα έφτιαξαν την απαγορευμένη ή η αυτοκρατορική πόλη

ΑΦΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΩΣ ΤΟ 3.000 π.Χ.

Κεραμική

Η ζωή των Πυγμαίων

Ζωγράφισε ότι σου έκανε εντύπωση από την παρακολούθηση του βίντεο

Η ζωή των Πυγμαίων της Κεντρικής Αφρικής
Σύγχρονο βίντεο που δείχνει χαρακτηριστικές πτυχές της ζωής των Πυγμαίων, η οποία σε γενικές γραμμές είναι ίδια με αυτήν των προγόνων τους κατά την περίοδο που μελετούμε (το σημείο με το ζωάκι το προσπεράσαμε).

Στα παιδιά έκανε εντύπωση η συλλογή μελιού από τα δέντρα, ο χορός, η χρήση των φύλλων στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων (νερό, γύρω απο τη μέση κλπ.), ο σεβασμός στη φύση. Όλα αυτά τα ζωγράφισαν και μας τα διηγήθηκαν.

Κατασκευή πήλινης καλύβας

Βίντεο με τον τρόπο ζωής στην έρημο της Αφρικής, συγκεκριμένα την κατασκευή από τις γυναίκες της φυλής μιας πήλινης καλύβας.

Ομαδική εργασία με τη ζωή στην έρημο και τις γυναίκες που κόβουν κλαδιά και φτιάχνουν λάσπη για να φτιάξουν τις καλύβες τους, χτενίσματα με πλεξούδεα από πηλό κλπ.

Βραχογραφίες

Ένα εξαιρετικά σημαντικό για την ιστορία της Αιγύπτου είναι η παλέτα του βασιλιά Νάρμερ.

Ο Νάρμερ ήταν βασιλιάς της Άνω Αιγύπτου, ο οποίος το 3.150 π.Χ. κατόρθωσε με πολέμους να νικήσει τους ηγεμόνες της Κάτω Αιγύπτου και να ενοποιήσει για πρώτη φορά τις δύο περιοχές.

Οι παλέτες ήταν ένα πολύ δημοφιλές, χρηστικό αρχικά αντικείμενο, μια μικρή πλάκα με ένα βαθούλωμα στη μέση όπου έτριβαν τις σκόνες που χρησιμοποιούσαν για να βάφονται και οι άνδρες και οι γυναίκες και τις ανακάτευαν με λιπαρές ουσίες. Σ’ αυτές τις περιοχές με τον πολύ δυνατό ήλιο, όπλοι έβαφαν τα βλέφαρά τους (σαν eyeliner) που δεν άφηνε το γλαύκωμα να αναπτυχθεί. Σταδιακά άρχισε να γίνεται αντικείμενο κύρους, να διακοσμείται με ανάγλυφες παραστάσεις και να δίνεται ως ανάθημα στους θεούς. Τελετουργική χρήση είχε και η παλέτα του Νάρμερ, η οποία βρέθηκε τελετουργικά θαμμένη μέσα σε έναν αποθέτη (λάκκο) κάτω από το δάπεδο στον πρώιμο ναό του θεού Ώρου στην Ιερανκόπολη, ηλιακού και ουράνιου θεού που απεικονιζόταν ως γεράκι. Ήταν συνηθισμένο όταν ένας ναός γέμιζε με αναθήματα, οι ιερείς να θάφουν τελετουργικά τα παλιότερα αναθήματα σε έναν λάκο κάτω από το δάπεδο του ναού για να κάνουν χώρο για νέα αναθήματα. Έχει 63,5εκ. μήκος, φτιαγμένη από γκρίζο πέτρωμα, διακοσμημένη και στις δυο πλευρές με ανάγλυφες παραστάσεις υψηλής ποιότητας. Στις παραστάσεις αποτυπώνεται η νίκη του νότου επί του βορρά της Αιγύπτου μέσω του βασιλιά Νάρμερ. Οι νότιοι άρχοντες φορούσαν ένα λευκό στέμμα ενώ οι βόρειοι κόκκινο.

Στην α΄ πλευρά, ο Ναρμέρ φορώντας το λευκό στέμμα της Άνω Αιγύπτου, χτυπά το κεφάλι ενός άνδρα από τον βορρά, ο οποίος με το χτύπημα γονατίζει μπροστά του. Στην άλλη πλευρά της παλέτας, ο Νάρμερ, νικητής πια, φοράει το κόκκινο στέμμα της Κάτω Αιγύπτου, παρακολουθώντας μια παρέλαση. Στα δεξιά βλέπουμε άνδρες από τον βορρά να αποκεφαλίζονται από τους νικητές.

Στην ακόλουθη εικόνα εξηγούμε τις σκηνές της α΄ πλευράς:

1^η ζώνη από πάνω: στο κέντρο το έμβλημα του βασιλιά, με το όνομα του Νάρμερ γραμμένο στα ιερογλυφικά ως γατόψαρο και σμίλη γλύπτη πάνω από την πρόσοψη ενός ανακτόρου. Δεξιά κι αριστερά υπάρχει το κεφάλι της θεάς Μπατ (αγελάδας), από τις παλιότερες θεές, προστάτιδα των εξημερωμένων κοπαδιών βοοειδών, με σώμα γυναίκας και κεφάλι αγελάδας.

2^η ζώνη (κυρίως ζώνη) από αριστερά προς δεξιά: ο Νάρμερ φοράει τον λευκό σκούφο των βασιλέων της Άνω Αιγύπτου και ετοιμάζεται να χτυπήσει με το σκήπτρο που κρατά στο υψωμένο χέρι του ένα σημαντικό εχθρό (μάλλον τον βασιλιά της Κάτω Αιγύπτου) που είναι γονατισμένος μπροστά του. Δίπλα του υπάρχουν κάποια σήματα, μάλλον το όνομά του γραμμένο στα ιερογλυφικά. Ο Νάρμερ έχει αρπάξει τον εχθρό του από τα μαλλιά, σε μια πολύ ταπεινωτική στάση. Φοράει ένα κομμάτι ύφασμα γύρω από τη μέση του καθώς και μια ζώνη που απολήγει σε ουρά ταύρου. Στο πρόσωπο έχει το ψεύτικο γένι που φορούσαν οι βασιλείς. Είναι ξυπόλητος και πίσω του, σε πολύ μικρότερη κλίμακα, είναι ο υπηρέτης του που κουβαλάει τα σανδάλιά του. Πάνω από τον γονατισμένο άνδρα βρίσκεται ένα γεράκι γυρισμένο προς τον Νάρμερ– προσωποποίηση του θεού Ώρου, ηλιακού και ουράνιου θεού- που με το ένα ανθρώπινο χέρι του κρατάει ένα σκοινί που έχει δεμένο στο κεφάλι ενός άλλου εχθρού και τον ανασύρει από έναν βάλτο με παπύρους – προσωποποίηση της Αιγύπτου.

3^η ζώνη: νεκροί εχθροί, ίσως προσωποποιήσεις των πόλεων που υποτάχθηκαν στον Νάρμερ.

Πηγή: Δρ. Χαρά Ανδρεΐδου

Ζωφράφισε κάποιο από τα στοιχεία της παλέτας του βασιλιά Νάρμερ που σου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση.

 

 

 

ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ

Μεσοποταμία ονομάστηκε για πρώτη φορά από τους αρχαίους Έλληνες η χώρα την οποία διαρρέουν δύο ποταμοί, ο Τίγρης (στα ανατολικά) και ο Ευφράτης (στα δυτικά). Με το όνομα αυτό οριοθετείται μια μεγάλη περιοχή, που περιλαμβάνει τις κοιλάδες των δυο ποταμών και των παραποτάμων τους. Το μεγαλύτερο και σπουδαιότερο, σε ό,τι αφορά στην ιστορία, τμήμα της χώρας αυτής βρίσκεται στο σημερινό Ιράκ. Το αρχαιότερο όνομα της περιοχής αυτής στην ασσυριακή γλώσσα λέγεται Ασσούρ.

 

κόβω και κολλώ τα γραμματάκια για να φτιάξω τη λέξη ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ

Η Inanna είναι μια από τις σημαντικότερες και δημοφιλέστερες θεότητες της Μεσοποταμίας.

 

Τυπική εικονογραφία του ιερέα-βασιλιά της Ουρούκ με ιεραρχική γεννειάδα, κάλυμμα κεφαλής και φούστα.

Μέσα στον ναό βρέθηκε επίσης ένα πολύ μεγάλο λίθινο αγγείο, ύψους περίπου 1 μ. που φέρει ανάγλυφες παραστάσεις μιας τελετουργικής πομπής προς τον ναό, μεταφέροντας πολύτιμα μέταλλα και αγροτικά προϊόντα για να προσφέρουν στη θεά.

Warka vase

Σχεδόν 1 μ. ύψος, βάρος περίπου 300 κιλά. Ναός της Ινάνα, 3.000 π.Χ.

Στην επάνω ζώνη, η πομπή καταλήγει στη θεά που στέκεται μπροστά από το ιερή της σύμβολο, τα καλάμια. Είναι μεγαλύτερη σε μέγεθος από τις άλλες μορφές εκτός από τον ιερέα-βασιλιά που προηγείται της πομπής.