Το έξυπνο σχολείο
Η παρούσα δράση έχει ως τίτλο “Το έξυπνο σχολείο”. Σχεδιάστηκε σε συνεργασία με τις συναδέλφους Ανθή Αρκουλή, Αναστασία Κωνσταντοπούλου και Κωνσταντίνα Παπαδόγκωνα. Παράλληλα έχει ενταχθεί ως δράση στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα eTwinning ” Schools defenders of the Earth” που υλοποιούμε φέτος με άλλα συνεργαζόμενα σχολεία. Η παρούσα εκπαιδευτική δράση συμβαδίζει με το Αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Οι επιμέρους δραστηριότητες εμπλέκουν διάφορες γνωστικές περιοχές, όπως Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη, Γλώσσα, Μαθηματικά, Προσωπική και Κοινωνική Ανάπτυξη. Οι προτεινόμενες δράσεις είναι κατάλληλες για το γνωστικό επίπεδο των παιδιών, καθώς έχουν παιγνιώδη χαρακτήρα και ενσωματώνουν τις Νέες Τεχνολογίες στη μαθησιακή διαδικασία προάγοντας την αυτενέργειά ενώ συνδέουν τη σχολική ζωή με την καθημερινότητα τους.
Ο σκοπός της δράσης είναι η κατανόηση της σημασίας της εξοικονόμησης νερού και ενέργειας στην καθημερινότητα των παιδιών και πως μπορούν τα ίδια να συμβάλλουν στην ορθολογική τους χρήση.
Στόχοι: Οι στόχοι οι οποίοι τέθηκαν ήταν τα παιδιά:
- να αναγνωρίζουν και να εντοπίζουν που γίνεται άσκοπη χρήση νερού και ενέργειας (Γνώσεις)
- να προτείνουν λύσεις που θα συμβάλουν στη μείωση της σπατάλης σε νερό και ενέργεια στο χώρο του σχολείου μέσω της κατασκευής μακέτας του έξυπνου σχολείου (δεξιότητες).
- να υιοθετήσουν στάσεις και συμπεριφορές στο σχολείο αλλά και στην καθημερινότητα τους, που συμβάλλουν στην ορθολογική χρήση και εξοικονόμηση νερού και ενέργειας (στάσεις).
Τα παιδιά έχοντας ευαισθητοποιηθεί σε θέματα που αφορούν την εξοικονόμηση νερού και ενέργειας, καλούνται να μετατρέψουν το σχολείο τους σε ένα έξυπνο Σχολείο, που θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση.
Τέθηκε το ερώτημα “Σε ποια σημεία του σχολείου μπορεί να γίνει σπατάλη νερού και ενέργειας;”. Μέσω καταιγισμού ιδεών διατύπωσαν τις ιδέες τους, οι οποίες καταγράφηκαν, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε σχετική συζήτηση προκειμένου να διαπιστώσουν εάν όντως στα σημεία που καταγράφηκαν γίνεται σπατάλη.
Χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες και αξιοποιώντας φορητές συσκευές εντόπισαν τα σημεία στο χώρο του σχολείου και της αυλής και τα φωτογράφησαν.
Πρότειναν ιδέες για το πως το σχολείο θα μπορούσε να λειτουργεί “έξυπνα” και να μην σπαταλά άσκοπα ενέργεια και νερό. Οι προτάσεις τους βασίστηκαν σε όσα έμαθαν σε προηγούμενες δράσεις και όσες πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας και νερού εφαρμόζουν στο σπίτι τους. Αποφασίστηκε η κατασκευή μιας μακέτας του σχολείου. Κάθε ομάδα επέλεξε ένα σημείο του σχολείου το οποίο κατασκεύασε με τουβλάκια και ανακυκλώσιμα υλικά, ενώ ανέλαβε να δημιουργήσει έξυπνες λειτουργίες που θα συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, ηχογράφησε ήχους και ηχητικά μηνύματα, αξιοποίησε το εκπαιδευτικό kit makey makey και το εκπαιδευτικό περιβάλλον προγραμματισμού scratch, δίνοντας απλές εντολές.
Τα makey makey είναι ένα κιτ εφευρέσεων. Αποτελούνται από μια μικρή πλακέτα η οποία μπορεί να μετατρέπει τα πάντα σε μια συσκευή εισόδου. Για την λειτουργία της χρειάζεται μόνο να τη συνδέσετε μέσω USB στον υπολογιστή. Χρησιμοποιώντας τους ακροδέκτες (τα alligator clips), μπορείτε να τους προσαρτήσετε σε
οποιοδήποτε αγώγιμο υλικό, δημιουργώντας ένα κύκλωμα.Επίσης, γίνεται η σύνδεση του καλωδίου της γείωσης. Από την μία μεριά το καλώδιο μπαίνει στις κάτω τρύπες της πλακέτας και από την άλλη μεριά, το κρατάει ο χρήστης, ώστε μέσω του ανθρώπινου σώματος να κλείνει το κύκλωμα.
Μπορεί κανείς να δημιουργήσει έστω και ελάχιστη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος χρησιμοποιώντας υλικά όπως φρούτα, λαχανικά, νερό, αλουμινόχαρτο. Οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να αξιοποιήσουν τα makey makey, χωρίς να προγραμματίσουν. Ωστόσο μπορούν να δημιουργήσουν απλά προγράμματα αξιοποιώντας το λογισμικό Scratch που είναι ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον προγραμματισμού, προσιτό στα παιδιά. Το λογισμικό Scratch, αποτελεί ένα περιβάλλον οπτικού προγραμματισμού, με το οποίο μπορεί ο χρήστης να πειραματιστεί και να κατανοήσει ορισμένες έννοιες που σχετίζονται με τον προγραμματισμό. Δίνεται η δυνατότητα να δημιουργηθεί ένας κώδικάς μέσα από τη σύνδεση διαφορετικών εντολών. Συνδυάζοντας διαφορετικά είδη εντολών ο χρήστης μπορεί να κατευθύνει τα γεγονότα που συμβαίνουν στο έργο του. Μπορεί να δώσει εντολές που σχετίζονται με την κίνηση, τον ήχο, την αλλαγή όψης ενός αντικειμένου. Ουσιαστικά υπάρχει η δυνατότητα να διαμορφώσουν το έργο τους μέσα από ποικίλες παραμέτρους.
Στην παρούσα εκπαιδευτική δράση τα παιδιά χρησιμοποιώντας το κιτ makey makey “ενεργοποιούν” τα σημεία του σχολειου που έχουν εντοπίσει ότι γίνεται σπατάλη σε νερό και ενέργεια. Δημιουργούν συστήματα απτών διεπαφών με την χρήση των ακροδεκτών αλλά και αγώγιμων υλικών που έχουν προσθέσει στη μακέτα που έχουν κατασκευάσει. Μετατρέπουν τις έξυπνες λύσεις τους, σε εντολές τις οποίες προγραμματίζουν μέσω του λογισμικού Scratch.
Μέσα από την παρούσα δράση δόθηκε η δυνατότητα στα παιδιά να καλλιεργήσουν δεξιότητες που αφορούν τη δημιουργικότητα, την κριτική σκέψη, τη συνεργασία, την επίλυση προβλήματος και την επικοινωνία.
Γνώρισαν τις δυνατότητες του εκπαιδευτικού κιτ Makey Makey και σε ένα συνεργατικό πλαίσιο να δημιουργήσουν το έξυπνο σχολείο. Είχαν το χρόνο για πειραματισμό και διερεύνηση. Να κάνουν υποθέσεις, να μάθουν από τα λάθη τους , να πειραματιστούν εκ νέου. Κοινοποίησαν τη δράση στα συνεργαζόμενα Νηπιαγωγεία του ευρωπαϊκου eTwinning προγράμματος Schools defenders of the Earth, προσκαλώντας τα να δημιουργήσουν το δικό τους έξυπνο σχολείο και όλα μαζί να δημιουργήσουν μια συνεργατική αφίσα με τα ” έξυπνα σχολεία” με σκοπό την διάχυση της δράσης στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα και την τοπική κοινωνία.