ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ —
ΛΑΪΚΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
ΥΠΟΘΕΜΑΤΑ
- Αφηγηματική δομή και χαρακτηριστικά κείμενα των λαϊκών παραμυθιών.
- Ομοιότητες και διαφορές των κρητικών παραμυθιών με παραμύθια άλλων χωρών.
- Παραδοσιακές φορεσιές.
- Η καθημερινή ζωή των κρητικών στο παρελθόν.
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
- Γνωριμία με τα λαϊκά παραμύθια της Κρήτης και τα χαρακτηριστικά τους.
- Επαφή με την τέχνη της αφήγησης και της αναδιήγησης.
- Παραγωγή αυτοσχέδιου παραμυθιού.
ΠΑΡΑΜΥΘΙ <<Άσπρη σαν το χαρτί,κόκκινη σαν το ρόδο>> Μαργαρίτες Γεροποτάμου Κρήτης
της Στέλλας Πυθαρούλιου. http://www.520greeks.com/eshop/wp-content/uploads/MAKETA-KRHTHS-for-internet.pdf
Αφού ήρθε στην τάξη μας να μας επισκεφθεί και να μας μιλήσει για την λαϊκή παράδοση και τα λαϊκά παραμύθια, η κούκλα παραμυθάς της τάξης μας,μας αφηγήθηκε το παραμύθι.
Εντοπίσαμε και καταγράψαμε τις λέξεις που είναι στην κρητική διάλεκτο. Αποφασίσαμε με τα παιδιά να ζητήσουμε την βοήθεια των γονιών τους, ώστε να βρουν τι σημαίνουν οι λέξεις.(αποχτενίδια,μπέτης, λαήνι,μποτσάς,τσατσάκι, βίτσα,θέσω,κουλούκι ……)Τα παιδιά τις έγραψαν στον υπολογιστή. και ζωγράφισαν την άγνωστη λέξη,για να φτιάξουμε το παραμυθολεξικό μας με λέξεις της κρητικής διαλέκτου.
Μιλήσαμε για τα λαϊκά παραμύθια,ως συλλογικές προφορικές παραδόσεις και διηγήσεις ανθρώπων της υπαίθρου σε γιορτές,στο χωράφι κτλ και την μετεξέλιξη του παραμυθιού στο χρόνο ως γραπτό που γράφεται από ένα άνθρωπο (συγγραφέα) και εν συνεχεία διαδικτυακό.
1—Τα παιδιά ζωγράφισαν τους ήρωες του παραμυθιού.
Ο Βασιλιάς.
Άσπρη σαν το χαρτί κόκκινη σαν το ρόδο
Η αδελφή της βασιλοπούλας
το κουλούκι-τσατσάκι Η κότα Το θεριό Η γριούλα που γεμίζει το λαήνι Η γριούλα του δάσους
Φτιάξαμε την λαογραφική μας γωνιά και την εμπλουτίσαμε με φωτογραφικό υλικό και με διάφορα αντικείμενα που συλλέξαμε. και η κρητική φορεσιά μας Με μαρκαδόρους, τέμπερες ,πλαστελίνη και άλλα υλικά τα παιδιά εικονογράφησαν την χρονική ακολουθία του παραμυθιού μας.
Αρχή—Ο βασιλιάς δίνει την σαΐτα στο βασιλόπουλο και η γιαγιά γεμίζει το λαήνι στην βρύση.Μετά—Το βασιλόπουλο συναντά την άλλη γριούλα στο δάσος και αφού του είπε πού είναι <<η άσπρη σαν το χαρτί κόκκινη σαν το ρόδο>>πάει να την βρει.Στη συνέχεια—-Αφού έρχεται το θηρίο πατέρας της, αυτή μεταμορφώνει το βασιλόπουλο, πρώτα σε σκούπα και μετά σε βελόνα.Ύστερα —-Παίρνουν την χτένα, τα αποχτενίδια και το σαπούνι και φεύγουν.
Το θηρίο -πατέρας της ,τους κυνηγά.
Στη συνέχεια—-Ρίχνουν τα αντικείμενα και ξεφεύγουν. ΄ Τέλος —-Το κουλούκι φέρνοντας τα αντικείμενα από τον πατέρα της, έφτιαχνε δώρα για τον βασιλιά. Πέτυχε αυτό που ήθελε, να γίνει όμορφη και να πάει στο παλάτι.
Καταγράψαμε χαρακτηριστικές φράσεις των ηρώων.
Κατασκευάσαμε το πλαίσιο- χώρο που εκτυλίχθηκε η ιστορία.
Δάσος
Συνεχίσαμε με την εξερεύνηση των ηρώων του παραμυθιού, σημειώνοντας το πρόβλημα και την λύση του καθενός ήρωα χωριστά. Γιαγιά 1
Π-έσπασε το λαήνι.
Λ-την λυπήθηκε το βασιλόπουλο και της έδωσε λεφτά.
Γιαγιά2
Π.(πρόβλημα)-να βρει το βασιλόπουλο την βασιλοπούλα.
Λ(λύση)-έδωσε οδηγίες να πάει στον πύργο.
Βασιλοπoύλα
Π-δεν γίνετε ο γάμος.
Λ-
Βασιλόπουλο
Π-ήθελε να παντρευτεί ο γιός του.
λ-έκανε τον γάμο.
Άσπρη σαν το χαρτί-κόκκινη σαν το ρόδο
Π-Να φύγει από το παλάτι και να γίνει όμορφη.
Λ-πήρε το χτένι,τα αποχτενίδια και το σαπούνι και κατάφερε αυτά που ήθελε.
Βασιλόπουλο
Π-να βρει την άσπρη σαν…….
Λ-φώναξε τρείς φορές το όνομά της.
Κουλούκι
Π-ήθελε την ευχή του θεριού για την βασιλοπούλα.
Λ-πήγαινε και έκλαιγε στο θεριό μέχρι που πέτυχε αυτό που ήθελε.
Θεριό
Π-έφυγε η κόρη του.
Λ-την κυνήγησε και έριξε κατάρα.
Έδωσε ο κάθε ήρωας ένα τέλος στο παραμύθι, από την δική του πλευρά.
Π.Χ Η βασιλοπούλα η αδερφή του βασιλόπουλου θα έβαζε στο μπουντρούμι την άσπρη σαν το χαρτί…….
Το θεριό θα κλείδωνε την πόρτα του πύργου και δεν θα έφευγε η κόρη του. Ή θα γινόταν καλό και θα πήγαινε στο γάμο.
Διαβάζοντας άλλα παραμύθια προσπαθήσαμε να βρούμε ομοιότητες και διαφορές με το παραμύθι μας.Βρήκαμε ότι έχει κάποιες ομοιότητες με την ΡΑΠΟΥΝΖΕΛ.Τα παιδιά σε ζευγάρια ζωγράφισαν τις ομοιότητες των δύο παραμύθιών.
Η άσπρη σαν το χαρτί ……ζούσε σε ένα πύργο με τον πατέρα της-θεριό.(δεξιά)
Η Ραπουνζέλ ζούσε σε ένα πύργο φυλακισμένη από την μάγισσα.(αριστερά)
Την Ραπουνζέλ την κυνηγά η μάγισσα.
Την ασπρη σαν το χαρτί….την κυνηγά το θεριό -πατέρας της.
και η Ραπουνζέλ και η Ασπρη σαν το χαρτί……έριξαν κάτω τα μαλλιά τους για να ανέβουν τα βασσιλόπουλα.
ΠΑΡΑΜΥΘΙ_2
Ο ΠΟΛΥΡΟΒΥΘΑΣ της Στέλλας Πυθαρούλιου http://www.520greeks.com/eshop/wp-content/uploads/MAKETA-KRHTHS-for-internet.pdf
Διαβάσαμε το παραμύθι ,το αναδιηγήθηκαμε, τα παιδιά ζωγράφιζαν τους ήρωες του παραμύθιου για να δούνε, ποιοί και πόσοι είναι.
Βρήκαμε το τόπο και τον κατασκεύασαν,τον χρόνο, το ποιός,το πρόβλημα,την λύση.Ζωγραφίσανε τους ήρωες ξεχωριστά τον καθένα και έφτιαξαν την ταυτότητα τους.
Δραματοποιήσαμε το παραμύθι, χωριστήκαμε σε ομάδες και αναλάβαμε ρόλους των ηρώων.Φτιάξαμε την καρέγκλα συνείδησης για κάθε ήρωα.
Ζωγράφισαν το πρόβλημα -λύση του παραμυθιού.
π.χ Πολυροβυθάς
π(πρόβλημα)-ήταν φτωχός και χτυπούσε το θέριο τις πόρτες.
λ(λύση)-παντρεύτηκε την βασιλόπουλα και έγινε πλούσιος όταν έσκασε το θεριό.
π-το θεριό δεν ήθελε να βρούν το αίνιγμα.
λ-η βασιλοπούλα βρήκε την λύση και το θεριό έσκασε.
Τα παιδιά βρήκαν ερωτήσεις με το γιατί και έδωσαν απαντήσεις με το επειδή, σχετικές με το παραμύθι μας.
Γιατί ο Πολυροβυθάς ήταν φτωχός;-Επειδή πέθανε ο μπαμπάς του.
Γιατί είχε 25 ρεβίθια;-Επειδή φύτεψε ένα.
Γιατί πήγε στο βασιλιά;- Επειδή ήθελε να βάλει τα ρεβύθια στα αμπάρια του.
Γιατί παντρεύτηκε την βασιλοπούλα;-Επειδή ήταν έξυπνος.
Γιατί το θεριό έτρωγε ανθρώπους;-Επειδή δεν έβρησκαν το αίνιγμα του.
Διαφορές -Ομοιότητες
Είδαμε στον ΗΥ παραμύθια όπως ,<<ο Τζακ και η φασολιά>>,<<η πριγκίπησα και το ρεβύθι>>και πρασπαθήσαμε να βρούμε ποιό από τα δύο έχει ομοιότητεςς με το δικό μας παραμύθι.
Τα παιδιά μετά από συζήτηση κατέληξαν στον <<Τζακ με την φασολιά>>.Ζωγράφισαν τις ομοιότητες.
1-Ο Τζακ φύτεψε ένα φασόλι και βγήκε μιά φασολιά και ο Πολυροβυθάς φύτεψε ένα ρεβύθι και βγήκε μια ρεβυθιά.
2-και οι δυό ήταν ορφανοί από πατέρα και ζούσαν σε φτωχά σπίτια.
3-ο Τζακ φοβόταν τον γίγαντα και ο Πολυροβυθάς το θεριό.ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙ
<<Δρόμο παίρνω δρόμο αφήνω περιπέτειες γνωρίζω….>>
τα παιδιά δημιούργησαν το δικό τους παραμύθι και το εικονογράφισαν με την τεχνική της παραμυθοθάλασσας.
Μπερδεύοντας δηλ.ήρωες και καταστάσεις από τα δύο παραμύθια και εν συνεχεία φτιάξανε μια ιστορία.
Παραμύθι από τον παππού και την γιαγιά.
Το Νηπιαγωγείο μας επισκεφτήκαν ο παππούς και η γιαγιά, Θανάσης και Μαρία Δεικτάκη. Απάντησαν σε ερωτήσεις των παιδιών, αφηγήθηκαν ιστορίες από το παρελθόν τους και μίλησαν στα παιδιά για τα παιχνίδια που έπαιζαν σαν μικρά παιδιά.Διάβασαν στα παιδιά μια πραγματική ιστορία με ένα σκαντζόχοιρο από το τελευταίο βιβλίο του κ.Θανάση Δεικτάκη.
Τέλος τους χαρίσαμε ένα παραμύθι που έφτιαξαν τα παιδιά από τις ζωγραφιές τους και ένα κομπολόι.
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ
Με αφορμή τα παιχνίδια που μας είπε ότι έπαιζαν ο κ. Θανάσης ψάξαμε στο διαδίκτυο και βρήκαμε πώς παίζονται.
Τα παραδοσιακά παιχνίδια δεν απαιτούν υλικά από πλαστικό, μέταλλο ή οποιοδήποτε άλλο υλικό. Στα παραδοσιακά παιχνίδια χρησιμοποιούνται υλικά από την φύση ή και καθόλου υλικά. .
Παραθέτουμε λοιπόν μερικά παραδοσιακά παιχνίδια με τα οποία μεγάλωσαν παλαιότερες γενιές και τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σε δικές μας δράσεις με τους μαθητές μας.
ΔΙΕΛΚΥΣΤΙΝΔΑ
Η Διελκυστίνδα είναι παιχνίδι που παιζόταν από αρχαιοτάτους χρόνους και παίζεται συνήθως με πολλά άτομα. Είναι γνωστή στην καθομιλουμένη ως Διελκυστίδα Είναι παιχνίδι δύναμης και παραβγαίνουν οι ομάδες στο πια θα κατορθώσει να τραβήξει την άλλη ομάδα μέχρι κάποιο σημείο ή μέχρι να την ρίξει κάτω. Τελευταία ακούγεται ότι γίνεται προσπάθεια να γίνει Ολυμπιακό άθλημα. Παιζόταν και με δύο άτομα τραβώντας από το χέρι προσπαθώντας να μετακινήσει ο ένας τον άλλο ή να τον ρίξει κάτω.
ΑΓΑΛΜΑΤΑΚΙΑ
Τα αγαλματάκια παίζονται από τρία παιδιά και πάνω. Ένα παιδί τα «φυλάει» και κλείνει τα μάτια με την πλάτη γυρισμένη στα άλλα παιδιά. Κρατά κλειστά τα μάτια του και λέει τη φράση: «Αγαλματάκια ακούνητα, αγέλαστα, μέρα ή νύχτα;» Όσο λέει τη φράση και κρατά κλειστά τα μάτια τα άλλα παιδιά κινούνται. Φωνάζουν «νύχτα», όταν δεν είναι έτοιμα και «μέρα», όταν πάρουν μια συγκεκριμένη πόζα. Τότε ανοίγει τα μάτια του το παιδί που τα φυλάει και όλοι πρέπει να μείνουν ακίνητοι. Αν κάποιο παιδί εκείνη τη στιγμή κινηθεί, τα φυλάει εκείνο. |
ΜΠΙΖ
Μαζεύονται τα παιδιά και αποφασίζουν ποιος θα τα «φυλάει». Αυτός λοιπόν βάζει το αριστερό του χέρι σαν παρωπίδα στο μάτι του και το δεξί του χέρι κάτω από την αριστερή του μασχάλη (όπως φαίνεται στη φωτογραφία), κρατώντας την παλάμη ανοιχτή προς τα πάνω. Οι άλλοι παίκτες στέκονται πίσω του και ένας απ’ αυτούς του χτυπάει την ανοιχτή παλάμη και ύστερα απομακρύνεται μαζί με τους άλλους. Όλοι χοροπηδούν γύρω του και στριφογυρίζουν το δεξί τους δείκτη φωνάζοντας «Μπιζζζ!», όπως κάνει η μέλισσα. Αυτός που τα φυλάει πρέπει να μαντέψει ποιος τον χτύπησε. Αν τον ανακαλύψει, τότε αυτός παίρνει τη θέση του, αλλιώς τα ξαναφυλάει ο ίδιος. |
ΑΜΠΑΡΙΖΑ
Σ’ αυτό το παιχνίδι, τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Κάθε ομάδα έχει ένα σημείο εκκίνησης, συνήθως κολόνα ή δέντρο. Στην αρχή ένα παιδί από τη μια ομάδα (δεν έχει σημασία ποια), “παίρνει αμπάριζα και βγαίνει” για να προκαλέσει τους παίχτες της άλλης ομάδας να τον κυνηγήσουν. Τότε κάποιος απ’ την αντίπαλη ομάδα “παίρνει αμπάριζα και βγαίνει” και τον κυνηγάει. ‘Ετσι βγαίνουν και τ’ άλλα παιδιά κυνηγούν. Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να κυνηγήσει τα παιδιά που έχουν βγει πριν απ’ αυτόν, αλλά όχι τα παιδιά που έχουν βγει μετά. Επίσης κάθε παίχτης μπορεί να γυρίσει στην κολόνα του και να βγει όσες φορές θέλει. ‘Οταν κάποιο παιδί πιάσει ένα παίχτη της αντίπαλης ομάδας, τον πάει στη φυλακή, που είναι συνήθως κοντά στην κολόνα του. Οι παίχτες της ομάδας του παιδιού που είναι φυλακισμένο, πρέπει να το ακουμπήσουν για να ελευθερωθεί. Σκοπός του παιχνιδιού είναι ν’ ακουμπήσει ένας παίχτης την κολόνα της αντίπαλης ομάδας.
ΤΟ ΤΖΑΜΙ
Το «Τζαμί» παίζεται από τέσσερα παιδιά και πάνω. Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Για να αρχίσουν το παιχνίδι χρειάζονται έξι κεραμίδια ή πλατιές πέτρες και μια μπάλα. Τα κεραμίδια τα βάζουν το ένα πάνω στο άλλο, ώστε να σχηματιστεί ένας πύργος. Η πρώτη ομάδα στέκεται πίσω από τα κεραμίδια. Η δεύτερη ομάδα πηγαίνει εφτά οχτώ μέτρα μπροστά από τα κεραμίδια. Τα παιδιά της δεύτερης ομάδας προσπαθούν με τη μπάλα να ρίξουν τον πύργο με τα κεραμίδια. Κάθε παιδί έχει μία ευκαιρία.
Αν κάποιο παιδί ρίξει τα κεραμίδια χτυπώντας τα με τη μπάλα, τότε διασκορπίζονται στο γύρω χώρο οι δυο ομάδες. Η μεν πρώτη ομάδα επιδιώκει να «κάψει» τους παίκτες της δεύτερης χτυπώντας τους με τη μπάλα, η δε δεύτερη προσπαθεί να ξαναβάλει τα κεραμίδια στη θέση τους, έτσι ώστε να ξανασχηματιστεί ο πύργος, δηλαδή το «Τζαμί». Εάν προλάβει η δεύτερη ομάδα και φτιάξει το «Τζαμί» πριν καούν όλοι οι παίκτες της, κερδίζει ένα σετ παιχνιδιού.Ο παίκτης που θα τοποθετήσει το τελευταίο κεραμίδι του πύργου φωνάζει «Τζαμί» και τελειώνει το σετ. Αν η πρώτη ομάδα κάψει όλους τους παίκτες της δεύτερης πριν προλάβουν να φτιάξουν το «Τζαμί» τότε το παιχνίδι ξαναρχίζει και αντιστρέφονται οι ρόλοι. Νικήτρια είναι η ομάδα που θα κερδίσει τα πιο πολλά σετ. |
ΚΟΥΤΣΟ
Παίζεται από δυο άτομα. Το πρώτο παιδί που αρχίζει, ρίχνει μια στρογγυλή πέτρα στην αρχή του σχεδίου στο πρώτο τετράγωνο( πάτημα). Πρέπει στηριγμένο στο ένα πόδι να σπρώξει μ’ αυτό την πέτρα στο δεύτερο πάτημα, μετά στο τρίτο κ.τ.λ., ώστε να φτάσει στο τέλος του σχεδίου. Στη συνέχεια ρίχνει την πέτρα στο δεύτερο τετράγωνο κι μπαίνει με το ένα πόδι στο σχέδιο και τετράγωνο-τετράγωνο φτάνει σ’ εκείνο που βρίσκεται η πέτρα. Πάλι χτυπώντας την με το πόδι ,με το οποίο πατά στο έδαφος, προσπαθεί τετράγωνο -τετράγωνο να τη βγάλει έξω από το σχέδιο στο τέλος του. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται με το τρίτο, το τέταρτο και το πέμπτο τετράγωνο. Δεν πρέπει ούτε η πέτρα ούτε το πόδι να ακουμπήσει στις γραμμές του σχεδίου. Αν ακουμπήσει στη γραμμή βγαίνει από το παιχνίδι και ξεκινά το άλλο παιδί. Επίσης χάνει το παιδί, του οποίου η πέτρα δε θα φτάσει στο τετράγωνο που ήταν η σειρά του. Αν για παράδειγμα έπρεπε να ρίξει την πέτρα του στο 4ο τετράγωνο κι αυτή, όπως την πετάξει, πάει στο 5ο, τότε το παιδί αυτό χάνει και συνεχίζει το άλλο παιδί. Το σχέδιο χαράζεται με κιμωλία ή κεραμίδι.
ΤΑ ΜΗΛΑ
Τα παιδιά χαράζουν δυο γραμμές που απέχουν μεταξύ τους 10-15 μέτρα (ανάλογα με τον αριθμό και την ηλικία των παιχτών). Με λάχνισμα ορίζονται τα δυο παιδιά που θα στέκουν απέξω, ένα σε κάθε γραμμή· τα υπόλοιπα, θα κινούνται μέσα στο χώρο που ορίζεται από τις δυο γραμμές. Το ένα από τα δύο παιδιά που είναι έξω ρίχνει την μπάλα προσπαθώντας να χτυπήσει κάποιο από τα παιδιά που είναι μέσα. Αν δε χτυπήσει κανένα, το άλλο παιδί από απέναντι πιάνει την μπάλα και γρήγορα, πριν προλάβουν ν’ απομακρυνθούν οι παίχτες, τη ρίχνει πάνω τους.
Καθώς οι παίχτες που είναι μέσα προσπαθούν ν’ αποφύγουν την μπαλιά, απομακρύνονται από το παιδί που τη ρίχνει και μαζεύονται κοντά στο άλλο. Τότε, όμως, το παιδί με την μπάλα, αντί να τη ρίξει πάνω στα παιδιά, είναι πιθανό να τη στείλει κατευθείαν στο αντικρινό του· αυτό, αν την πιάσει αμέσως, μπορεί πολύ εύκολα να βρει στόχο· και μάλιστα να χτυπήσει όχι μόνο ένα παιδί, αλλά και δύο ή περισσότερα, καθώς αυτά έχουν μαζευτεί κοντά του μην προβλέποντας αυτόν το στρατηγικό ελιγμό. Όποιο παιδί χτυπηθεί από τη μπάλα, καίγεται και βγαίνει από το παιχνίδι. Όποιο παιδί πιάσει την μπάλα κερδίζει ένα «μήλο», που ισοδυναμεί με μια «ζωή». Αν ένα παιδί που κατέχει ήδη ένα μήλο χτυπηθεί από την μπάλα, μπορεί να παραμείνει, χάνοντας το μήλο. Γενικά, όσα μήλα έχει ο παίχτης τόσες φορές μπορεί να γλιτώσει. Έχει όμως το δικαίωμα να χαρίσει το μήλο του σε κάποιον συμπαίχτη του. Συνήθως ένα παιδί απομένει μέσα τελευταίο. Τότε τα δυο παιδιά που είναι απέξω ρίχνουν συνολικά δέκα φορές την μπάλα για να το χτυπήσουν. Αν το πετύχουν, κερδίζουν, αν όχι κερδίζουν όλα τα παιδιά που ήταν μέσα. |
ΤΟ ΤΣΙΛΙΚΙ
Το τσιλίκι παιζόταν από μεγάλες παρέες στην γειτονιά ή στην αλάνα. Επιλέγονταν κυρίως ανοιχτοί χώροι, γιατί το ΤΣΙΛΙΚΙ, η μικρή βέργα που έπαιζε τον πρώτο ρόλο, εκτινασσόταν πολύ μακριά και ήταν επικίνδυνη για όλα τα παιδιά αλλά και τους μεγάλους.
Για να παιχτεί το παιχνίδι χρειάζονται δύο ξύλινες βέργες, μια μακριά 60 – 70 εκατοστά περίπου (τσιλίκα) και μια μικρή 10 – 20 εκατοστά περίπου (τσιλίκι), που είναι ξυσμένο όπως το μολύβι μας, στις δυο άκρες του.
Όταν μαζευόταν πολλά παιδιά οι δυο αρχηγοί τα «έβγαζαν» κάνοντας βήματα εναλλάξ και λέγοντας σε κάθε βήμα «τσελίκ τσομάκ αυγό», ώσπου κάποιος να πατήσει το πόδι του άλλου και να επιλέξει πρώτος τους συμπαίκτες του.
Στη συνέχεια τα παιδιά έβαζαν σημάδι ρίχνοντας πέτρες και όποιος πλησίαζε πιο κοντά στην Τσιλίκα άρχιζε πρώτος. Άλλες φορές τοποθετούσαν την Τσιλίκα κάθετα σε εσοχή του εδάφους και πετούσαν το τσιλίκι από κάποια απόσταση προσπαθώντας να πλησιάσουν την Τσιλίκα. Αυτός ή η ομάδα που πλησίαζε περισσότερο στην Τσιλίκα έπαιζε και πρώτη.
ΚΑΜΑΡΑ (Σχοινάκι)
Στην καμάρα (σχοινάκι) παίζουν όσα παιδιά θέλουν, αλλά όχι πάρα πολλά. Πιθανόν να χωρίζονται και σε δύο ομάδες. Δύο παιδιά βγαίνουν έξω και γυρνάν το σχοινάκι. Τα παιδιά πηδούν ανάλογα και με τον ρυθμό του σχοινιού, ο οποίος πρέπει να είναι σταθερός. Όποιο μπερδευτεί στο σχοινάκι, χάνει, βγαίνει έξω και γυρνάει το σχοινί. Ο άλλος που γυρνούσε, μπαίνει μαζί με τα άλλα παιδιά και έτσι το παιχνίδι συνεχίζεται.
Επίσης σχοινάκι παίζεται και ατομικά, όπου η προσπάθεια των παιδιών επικεντρώνεται στο ποιος θα κάνει τα περισσότερα πηδηματάκια.
ΤΑ ΣΚΑΜΝΑΚΙΑ Ή ΒΑΡΕΛΑΚΙΑ
Το παιχνίδι παίζεται από 5-8 παιδιά, που σχηματίζουν μια ομάδα. Τα παιδιά στέκονται στην σειρά και ο πρώτος πηγαίνει σε μια απόσταση 2 μέτρων και σκύβει, ακουμπώντας τα χέρια του στα γόνατά του. Ο δεύτερος παίρνει φόρα και ακουμπώντας τα χέρια του στη ράχη του πρώτου πηδάει από πάνω του κι ύστερα στέκει, όπως και ο πρώτος σε μια απόσταση επίσης 2 μέτρων. Ακολουθεί ο τρίτος, που αφού πηδήσει και ακουμπήσει επάνω στον πρώτο, ύστερα πατάει στο ενδιάμεσο διάστημα, παίρνει φόρα και πηδάει επάνω στον δεύτερο κι αφού πατήσει και κάνει 2 βήματα, σκύβει κι αυτός με τη σειρά του. Το παιχνίδι συνεχίζεται ώσπου να πηδήσει κι ο τελευταίος. Οπότε ξαναπηδάει πάλι ο πρώτος αν θέλει. Στην παραλλαγή της Θράκης τα παιδιά δε στέκονται με τα χέρια τους ακουμπισμένα στα γόνατά τους, μα πατώντας τα χάμω στη γη. Το πήδημα έτσι είναι πιο εύκολο. Απεναντίας, στην παραλλαγή των Κοτυώρων του Πόντου ανάμεσα στον πρώτο και στον δεύτερο αφήνουν μικρότερη απόσταση, ως ένα με ενάμιση μέτρο. Έτσι εκείνος που πηδάει, δεν μπορεί να πάρει φόρα και το πήδημα γίνεται πιο δύσκολο.
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
ΓΙΑ ΧΩΡΙΣΜΟ ΟΜΑΔΩΝ:
Με συνθηματικές λέξεις: Ο συντονιστής καλεί καθέναν στα κρυφά (στο αυτί) τι προτιμά, τον ήλιο ή το φεγγάρι, τον ουρανό ή την γη…και στέλνει το κάθε παιδί στην μία ή άλλη ομάδα.
Κουμπανιά: Όλοι οι μαθητές σχηματίζουν έναν κύκλο. Λέγοντας όλοι μαζί ταυτόχρονα «κουμπανιά» γυρίζουν κυκλικά το ένα χέρι τους από τον ώμο και στο τέλος της λέξης, κατεβάζουν όλοι μαζί ταυτόχρονα το χέρι τους έχοντας την παλάμη στραμμένη προς τα πάνω (μαύρο) ή προς τα κάτω (άσπρο). Όσοι είναι μειοψηφία βγαίνουν αποτελώντας την μία ομάδα. Η διαδικασία συνεχίζεται έως ότου σχηματιστούν ισάριθμες ομάδες.
ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΠΑΙΞΕΙ ΠΡΩΤΟΣ
Το κεραμίδι (Λέσβος): Παίρνουν ένα κεραμίδι, μια πέτρα και την φτύνουν από την μία πλευρά. Ύστερα ρωτάει ο συντονιστής «φτύμα ή άφτυτο» ή «ξερό ή χλωρό» την πετάει ψηλά και ανάλογα από ποια πλευρά θα πέσει, θα παίξει πρώτη η μία ή η άλλη ομάδα.
Αγγώνω (Δημητσάνα): Ο ένας στέκεται απέναντι από τον άλλο σε απόσταση περίπου 10μ. Ύστερα αρχίζουν να προχωρούν, βάζοντας το ένα πόδι μπρός από το άλλο. Όταν πλησιάσουν εκείνος που θα πατήσει το πόδι του άλλου, παίζει πρώτος.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Τα παιδιά έμειναν ενθουσιασμένα και συμμετείχαν καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος με όρεξη, ενδιαφέρον και εργατικότητα. Οι στόχοι που θέσαμε στην αρχή επιτεύχθηκαν. Ενεργοποιήθηκε η ομάδα για τη συλλογή, τη ζωγραφική και την παρουσίαση των παραμυθιών. Μέσα από το παραμύθι είχαμε τη δυνατότητα να βελτιώσουμε τις αρχές του διαλόγου, των ερωταποκρίσεων, της συνεργασίας, του προσωπικού και αφηγηματικού λόγου. Δόθηκε η δυνατότητα στα παιδιά να καταλάβουν την αξία της ομαδικής δουλειάς, αλλά και της ατομικής παρέμβασης. Εκφράστηκαν προφορικά, εικαστικά και θεατρικά μέσα από την αφήγηση των παραμυθιών, την δημιουργία του παραμυθιού τους και την εικονογράφηση του.
Η έκπληξή τους ήταν μεγάλη όταν πήραν στα χέρια τους το βιβλιαράκι με το παραμύθι τους. Είμαστε βέβαιες ότι τα παιδιά εξελίχθηκαν σε έξοχους ……ΠΑΡΑΜΥΘΑΔΕΣ .
Αφήστε μια απάντηση