(στα πλαίσια του προγράμματος «Για μια φέτα ψωμί…»)

Γράφουν οι δασκάλες του Β1 & Β2

Τα παλιά χρόνια, η σπορά άρχιζε στα τέλη του Σεπτέμβρη και τελείωνε το Δεκέμβρη. Στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Σταυρού, οι γεωργοί πήγαιναν στην εκκλησία λίγο σπόρο να τον ευλογήσει ο παπάς. Μετά, τον έπαιρναν και τον ανακάτευαν με τον υπόλοιπο σπόρο, για να έχουν καλή σοδειά. Άλλοι κρατούσαν αγιασμό και ράντιζαν το σπόρο για να πάρει ευλογία.

Όταν άρχιζαν οι πρώτες βροχές και μαλάκωνε το χώμα, οι γεωργοί άρχιζαν το όργωμα του χωραφιού. Τότε δεν είχαν μηχανές και χρησιμοποιούσαν ζώα για να τους βοηθούν στο όργωμα. Το αλέτρι ήταν ξύλινο και το έδεναν συνήθως σε δυο άλογα ή σε δυο βόδια.

Αφού τελείωνε το όργωμα, έριχναν το σπόρο με το χέρι. Το σπόρο τον είχαν μέσα σε ένα «δισάκι» (διπλό σάκο), που στη μέση είχε ένα άνοιγμα, για να το κρεμάνε στο λαιμό.

Αφού τελείωνε η σπορά, για να σκεπαστεί ο σπόρος με χώμα, έκοβαν ένα μεγάλο κλωνάρι δέντρου και το σβάρνιζαν στο χωράφι.

Σε περιόδους μεγάλης ξηρασίας, μην μπορώντας να κάνουν κάτι άλλο, απευθύνονταν στον ιερέα του χωριού να κάνει λιτανεία. Έπαιρναν τα εικονίσματα και τα λάβαρα από την εκκλησία και πήγαιναν στα χωράφια. Εκεί ο ιερέας διάβαζε ευχές και όλοι μαζί παρακαλούσαν το Θεό να βρέξει.

Σήμερα, οι μηχανές αντικατέστησαν τη χειρονακτική εργασία των γεωργών. Επίσης, με τα φυτοφάρμακα καταπολεμούν τις διάφορες ασθένειες και τα ζιζάνια.

Νωρίς το φθινόπωρο οι γεωργοί καίνε τις καλαμιές, που έχουν μείνει στα χωράφια, για να καταστραφούν τα ζιζάνια και μόλις πιάσουν οι πρώτες βροχές αρχίζει το όργωμα, που γίνεται με τα τρακτέρ. Η διαδικασία της σποράς διαρκεί μέχρι τα Χριστούγεννα.

Στα τέλη, περίπου, του Οκτώβρη, λοιπόν, γίναμε κι εμείς «γεωργοί» και σπείραμε το δικό μας σιτάρι. Βάλαμε χώμα σε μεγάλες ζαρντινιέρες, ρίξαμε τους σπόρους σιταριού, τους σκεπάσαμε με λίγο ακόμη χώμα και τους ποτίσαμε.

Τώρα δε μένει παρά να τους δούμε να μεγαλώνουν μέρα με τη μέρα…

21 Νοεμβρίου 2013

Παναγία η Πολυσπορίτισσα

Της Παναγιάς της Πολυσπορίτισσας σήμερα.

Έθιμα με πανάρχαιες ρίζες, έθιμα που ομολογούσαν τον ιδιαίτερο σεβασμό που έτρεφαν οι πρόγονοί μας για τη μάνα φύση και την ευγνωμοσύνη τους για την καρποφόρα και ζωοδότρα γη, έθιμα που διατηρήθηκαν χιλιετίες ολάκερες, που χρωμάτιζαν με τις πινελιές τους κάθε ημέρα του χρόνου και κάθε εποχή, που έδιναν αφορμή για γιορτάσια, για συναναστροφή, για χαμόγελα και επικοινωνία, έθιμα που κρατούσαν τους ανθρώπους ενωμένους και που έκρυβαν στο συμβολισμό τους αξίες διαχρονικές!

(Παναγιά η Πολυσπορίτισσα…) Η Παναγιά η Αποσπορίτισσα, όπως τη λεν, μιας και τη μέρα της γιορτής της λαμβάνει χώρα η τελευταία σπορά. Από δω και μπρος, δεν έχουμε παρά να περιμένουμε να θρέψει ο σπόρος κάτω από τη μητέρα γη, να ριζώσει κι ύστερα σιγά-σιγά να βλαστήσει και, με την επιστροφή της Περσεφόνης από τα κρυερά, τα χειμωνιάτικα, παλάτια του Άδη, να μας χαρίσει τους πολύτιμους καρπούς του…

Και αφού αναφερθήκαμε στο μύθο της θεάς Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης, οι μικροί μας μαθητές παρακολούθησαν την ιστορία σε κινούμενα σχέδια και μετά ζωγράφισαν τη θεά Δήμητρα.

Της Παναγιάς της Πολυσπορίτισσας, λοιπόν… Και καταγράφει ο Φίλιππος Βρετάκος (“Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των”): “Ονομάζουν όμως αυτήν και Πολυσπορίτισσα (Ευρυτανία, Δυτ. Μακεδονία, κ.α.), επειδή την ημέρα αυτήν, κατά το έθιμο, έβραζαν εντός χύτρας “πολυσπόρια”, ήτοι διαφόρους δημητριακούς καρπούς και όσπρια, ως σιτάρι, αραβόσιτο (καλαμπόκι), λαθούρια, ρεβίθια, φασόλια, κουκιά κ.τ.λ., τα οποία μοίραζαν εις τον κόσμο “για τα χρόνια πολλά”, δια να εξασφαλίσουν δηλαδή κατά το ερχόμενο έτος την αφθονία των καρπών. […] μοιράζουν δηλαδή “απαρχές” και θυμίζουν τα αρχαία “Πυανέψια” του ίδιου περίπου μήνα. Και ο Δημ. Λουκόπουλος (“Γεωργικά της Ρούμελης”, Αθήναι 1938, σ.171) αναφέρει: “Την 21ην Νοεμβρίου, οι γεωργοί γιορτάζουν την πολυσπορίτισσα ή Μεσοσπορίτισσα. Πολυσπορίτισσα λένε, γιατί σε πολλά χωριά παίρνουν πολυσπόρια (σιτάρι, καλαμπόκι, κουκκιά, κ.λ.π.) και πάνε στην πηγή, τα ρίχνουν μέσα και λένε: όπως τρέχει το νερό, να τρέχη το βιό. Παίρνουν νερό και γυρίζουν. Επίσης τη μέρα αυτή αντίς άλλο φαγητό βράζουν τα πολυσπόρια, τρώνε και μοιράζουν και σε δικούς τους για χρόνια πολλά. Μεσοσπορίτισσα, όπως λένε, το είπαν με το να μεσιάζη τότε η πρώιμη σπορά τους. Κι αυτή τη μέρα βασιλεύει η πούλια, αν τύχη ξαστεριά. Κι όπως θα κάμη αυτήν τη μέρα, θα κάμη και τις σαράντα κατοπινές μέρες.”

Γράφουν οι δασκάλες του Β1 και του Β2

Τσιμπανάκου Αφροδίτη και Γαλάνη Κατερίνα

Ξεκίνησε μια νέα σχολική χρονιά. Με τους μαθητές μας φέτος στη Β΄ Δημοτικού βρήκαμε τους ρυθμούς μας και συνεχίσαμε τη συνεργασία που είχε αρχίσει το προηγούμενο έτος. Γνωρίζοντας τα προβλήματα της εποχής, την ύλη των μαθημάτων, τις δυνατότητες των μαθητών μας αποφασίσαμε στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης να ασχοληθούμε με το σιτάρι και τα προϊόντα του, δίνοντας έμφαση στο ψωμί.

Στα πλαίσια της «Πράσινης Εβδομάδας» γνωρίσαμε το σιτάρι ως σπόρο. Μιλήσαμε για την προετοιμασία των χωραφιών να δεχτούν το σπόρο και φτάνοντας στη 16η Οκτωβρίου ετοιμάσαμε ένα πρωινό μόνο με ψωμί. Δείξαμε στους μαθητές ένα ντοκιμαντέρ για την πείνα, συζητήσαμε για τον επισιτισμό και τη σημασία του και για το πόσο απαραίτητο είναι το σιτάρι και κατ΄ επέκταση το ψωμί στη ζωή μας.

(στα πλαίσια της «Πράσινης Εβδομάδας»)

Οι μαθητές και οι δασκάλες του Β1 & Β2 γράφουν:

        Μπορεί να μπήκε ο Οκτώβρης, με τα πρωτοβρόχια και τα πρώτα κρύα, όμως εμείς δεν το βάλαμε κάτω. Θελήσαμε να ομορφύνουμε την τάξη μας, με τρόπο φυσικό και… ευωδιαστό!

        Λίγες μέρες πριν, συμφωνήσαμε να φέρει ο καθένας μας από μια γλάστρα με χώμα, βολβούς, σπόρους και μικρά φυτά, γάντια, φτυαράκια και ποτιστήρια. Συγκεντρώθηκαν, λοιπόν, τα πολύχρωμα γλαστράκια, ζουμπούλια, χρυσάνθεμα, τουλίπες, κρόκος, υάκινθοι, φρέζες… μέχρι και ρόκα, φασόλια και μαϊντανός!

        Η μεγάλη μέρα έφτασε. Παρασκευή, τελευταία ώρα, πήραμε τα σύνεργά μας, την καλύτερή μας διάθεση και το πιο πλατύ μας χαμόγελο και γίναμε οι… μικροί κηπουροί του «Βαρνάλειου».

Σκαλίσαμε, κάναμε τρύπες, φυτέψαμε, σκεπάσαμε, ποτίσαμε!

Τι ωραία! Έτοιμα τα γλαστράκια μας, αραδιασμένα σε μια γωνιά της τάξης αλλά και του εσωτερικού κήπου μας, καμαρώνουν κι αυτά, δίπλα στο παράθυρο.

        Με το φως του ήλιου, λίγο νεράκι και την αγάπη μας θα μας χαρίσουν τα πιο όμορφα και ευωδιαστά άνθη τους! Περιμένουμε, λοιπόν…

(ΥΓ: κα Κουρκουβάτη & κα Μαντζαβίνου, σας ευχαριστούμε πολύ για την πολύτιμη βοήθειά σας!!!)

Έγραψε:  

η Αφροδίτη Τσιμπανάκου, δασκάλα του Β1 τμήματος

Οι μαθητές του Β1 υποδέχτηκαν φέτος το φθινόπωρο με ένα φθινοπωρινό κολάζ γεμάτο σκαντζοχοιράκια και ξερά φύλλα, που βρήκαν στις αυλές τους. Ξεδίπλωσαν, όμως, και το ταλέντο τους στην ποίηση και σας αφιερώνουν το παρακάτω ποίημα:

«Χρώματα φθινοπώρου»

Φθινόπωρο ήρθε,

τα φύλλα πέφτουν.

Κίτρινο χρώμα

και καφέ παντού!

 Οι πρώτες ψιχάλες

αρχίζουν να πέφτουν.

Τα χελιδόνια φεύγουν

κι ανοίγει το σχολειό!

Καλή σχολική χρονιά!!!

Σπάσαμε και το ρόδι μας, 

για γούρι…

Γράφει η μαθήτρια της Γ2 Τάξης

Χριστίνα Νικολού

Ένα πρωινό κανονίσαμε στην Τάξη μας (Γ2) με τη δασκάλα μας κα Αθηνά Καπουράνη να ζυμώσουμε ψωμί. Έτσι στις 20 Μαΐου, ήμασταν έτοιμοι για την εργασία μας, ο καθένας με τα υλικά του.

Για το ψωμί χρειαστήκαμε:

– Αλεύρι

– Μαγιά

– Προζύμι

– Νερό

– Αλάτι

Αφού τα ζυμώσαμε όλα μαζί, αφήσαμε τη ζύμη να φουσκώσει. Όταν φούσκωσε αρκετά, το βάλαμε στο φούρνο του κυλικείου να ψηθεί. Εμείς ανυπομονούσαμε να ψηθεί για να το φάμε.

Όταν τελικά ψήθηκε χοροπηδούσαμε από τη χαρά μας.  Καταβροχθίσαμε το πρώτο κομμάτι αμέσως, το οποίο ήταν απίστευτα νόστιμο, αλλά θέλαμε κι άλλο. Τελικά το φάγαμε ως το τελευταίο ψίχουλο.

Το πρώτο μας ψωμί ήταν πετυχημένο και πολύ νόστιμο, από δω και πέρα μάλλον θα ζυμώνουμε εμείς το ψωμί μας στο σπίτι!

Γράφει η Έλενα Τούρνα 

Μαθήτρια της Ε2 Τάξης

Με αφορμή την εργασία της Ευέλικτης Ζώνης με θέμα “Οδοιπορικό στους Δρόμους του Χωριού μου”, επισκεφτήκαμε μαζί με το Δάσκαλό μας κ. Γιώργο Τσιγάρα τον Αντιδήμαρχο της Δημοτικής Ενότητας Νέας Αγχιάλου κ. Π. Πελεκάνο, ώστε να του εκθέσουμε τα προβλήματα που εντοπίσαμε και καταγράψαμε στους δρόμους του χωριού μας.

Στη διάρκεια της διαδρομής μας προς το γραφείου του αντιδημάρχου, η δασκάλα της μουσικής κ. Άννα Κουτσίκου μας έμαθε το τραγούδι “Χελιδονίσματα” το οποίο τραγουδήσαμε με μεγάλο ενθουσιασμό.

Όταν φτάσαμε στα Γραφεία της Δημοτικής Ενότητας, το πρώην Δημαρχείο Νέας Αγχιάλου,  συναντήσαμε τον αντιδήμαρχο και του εκθέσαμε τα καταγραμμένα προβλήματα των δρόμων καθώς και τις προτεινόμενες λύσεις. Η αντίδρασή του προς αυτή μας την ενέργεια ήταν άκρως θετική και εντυπωσιάστηκε, διότι παρ΄όλη τη νεαρή μας ηλικία ασχοληθήκαμε και ευαισθητοποιηθήκαμε για τα προβλήματα των δρόμων μας.

Μετά την επίσκεψη μας αυτή ελπίζουμε σε καλύτερους δρόμους!