Αυτό το παραμύθι έχει να μας διδάξει μαθήματα για τον εαυτό μας και να μας γεμίσει αισιοδοξία και δύναμη.

Τα πράγματα αρχικά είναι δύσκολα για το ασχημόπαπο όπως συμβαίνει συνήθως και στην πραγματική ζωή.

Πιο συγκεκριμένα, πολλές φορές τυχαίνει η ομάδα στην οποία βρεθήκαμε να ήταν διαφορετικής φύσης από τη δική μας, με αποτέλεσμα να φαινόμαστε αλλόκοτοι, ξένοι και άσχημοι.

Κατηγορούμε τον εαυτό μας που είμαστε περίεργοι και που δεν χωράμε στα διαθέσιμα καλούπια. Αυτό μας προκαλεί συναισθήματα θλίψης και αδικίας.

Κλαίει γοερά λοιπόν ο κύκνος που τον κοροϊδεύουν τα παπάκια, γιατί είναι χαμένος. Γιατί θα ήθελε να είναι σαν όλους τους άλλους για να μη νιώθει μόνος. Από τι είναι φτιαγμένος; Γιατί να μην είναι σαν τους υπόλοιπους;

Αυτό που στις πάπιες φαίνεται σαν ασχήμια είναι ένα στάδιο ανάπτυξης ενός πανέμορφου πλάσματος, που τις ίδιες τις ξεπερνάει. Αν οι κύκνοι συμβολίζουν πόση φυσική ομορφιά έχουμε, τότε οι πάπιες είναι ένας συμβολισμός για τα ημίμετρα που συχνά αναγκαζόμαστε να ανεχτούμε από το περιβάλλον.

Μετρημένοι με ημίμετρα, φυσικά μοιάζουμε δυσανάλογοι.

Είναι γνωστό ότι η διαφορετικότητα τρομάζει, για αυτό συνήθως χρειαζόμαστε να δούμε στοιχεία του εαυτού μας στους άλλους προκειμένου να τους αποδεχτούμε. Κατά συνέπεια, η διαφορετικότητα κατακρίνεται και αποδοκιμάζεται για να διατηρηθεί ισχυρό το εγώ μας.

Υπάρχει όμως κι άλλος συμβολισμός στο παραμύθι. 

Πως τα φαινόμενα απατούν. Αυτό που αρχικά μπορεί να φαίνεται άσχημο και διαφορετικό στην πλειοψηφία επειδή δεν το καταλαβαίνει, θα καταλήξει σε κάτι πανέμορφο με αδιαμφισβήτητη υπεροχή.

Το συμβολικό ταξίδι που κάνει το ασχημόπαπο για να αναγνωρίσει ότι είναι κύκνος, δεν είναι στρωμένο με ροδοπέταλα. Είναι δύσκολο και επώδυνο. Η αληθινή του ομορφιά φαίνεται όταν κοιταχτεί στον καθρέφτη, αφού έχει περάσει τις δοκιμασίες του.

Πάντως, δεν έχει νόημα να κατηγορήσει τις “πάπιες”, κι ας του φέρονται σκληρά. Οι “πάπιες” είναι εκεί για να τεστάρουν το χαρακτήρα του. Να δοκιμάσουν τα όρια της αντοχής του. Και τελικά για να τις ξεπεράσει.