Ένα από τα μαθήματα μας στο Ελσίνκι είχε θέμα “What does curriculum 2016 mean to Finnish schools” (“Τι σημαίνει το πρόγραμμα σπουδών 2016 στα φινλανδικά σχολεία”). Εισηγητής μας ήταν ο Δρ. Martii Hellstrom, πρώην δάσκαλος, πρώην διευθυντής σχολείου και νυν επιμορφωτης εκπαιδευτικών, μας παρουσίασε το Φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα και τους λόγους επιτυχίας του συγκριτικά με τα άλλα ευρωπαϊκά συστήματα.
Όταν η Φινλανδία βρέθηκε στην πρώτη θέση της Ευρώπης στο διαγωνισμό PISA, οι Φιλανδοί δεν ήξεραν γιατί συνέβη αυτό. 
Ένας πρώτος παράγοντας που προσδιόρισαν ήταν ότι έχουν μικρότερες απαιτήσεις από τους μαθητές: τα παιδιά στη Φινλανδία ξεκινάνε το σχολείο στα 7, έχουν 190 σχολικές ημέρες και η σχολική ημέρα είναι μικρότερη.
Ένας δεύτερος παράγοντας είναι ότι οι καλύτεροι μαθητές επιλέγουν να γίνουν δάσκαλοι και καθηγητές. Είναι ένα αξιοσέβαστο επάγγελμα με καλές αποδοχές, όπως και το σχολείο είναι αξιοσέβαστο στην φιλανδική κοινωνία.
Ο τρίτος παράγοντας είναι η πολύ καλή ακαδημαϊκή εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Όλοι οι εκπαιδευτικοί έχουν μεταπτυχιακό δηλαδή συνολικά 5 χρόνια σπουδές. Η κατάρτισή τους είναι μέσω έρευνας και κάνουν πρακτική σε σχολεία πρότυπα πανεπιστημιακά. Όταν οι υπόλοιπες χώρες εκπαιδεύουν τους δασκάλους να ακολουθούν τους κανόνες, οι Φιλανδοί δάσκαλοι εκπαιδεύονται να φτιάχνουν τους δικούς τους κανόνες, να έχουν αυτονομία.
Ο τέταρτος παράγοντας είναι ότι η κοινωνία, οι γονείς εκτιμούν το επάγγελμα του δασκάλου, το σχολείο, την εκπαίδευση γενικότερα. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού είναι σεβαστό όπως αυτό του γιατρού ή του ψυχολόγου γιατί είναι ακαδημαϊκό, έχει αυτονομία, έχει υπευθυνότητα.
Ο πέμπτος παράγοντας είναι η αυτονομία του σχολείου να επεμβαίνει ως ένα βαθμό στο αναλυτικό πρόγραμμα, να καινοτομεί, να χρησιμοποιεί ελεύθερα τους οικονομικούς πόρους. Οι γονείς ανησυχούν για τις καινοτομίες αλλά το σχολείο συνεργάζεται στενά μαζί τους και καθησυχάζουν τις ανησυχίες.
Ο έκτος παράγοντας είναι η παιδαγωγική αυτονομία του εκπαιδευτικού σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου.
Ο έβδομος παράγοντας είναι ότι οι διευθυντές δεν είναι μόνο διοικητικοί υπάλληλοι αλλά είναι και αυτοί εκπαιδευτικοί και έχουν και διδακτικό έργο (11 ώρες/εβδομάδα). Οπότε οι προτεραιότητές τους είναι ίδιες με των εκπαιδευτικών. Και επίσης ανήκουν σε μια ισχυρή ένωση και μπορούν να διεκδικούν για τα σχολεία τους.
Ο όγδοος παράγοντας είναι η αρχή της βιώσιμης εκπαίδευσης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ποιότητα και ισότητα στην εκπαίδευση είναι η 2 βασικές αρχές. Δεν υπάρχουν κακά και καλά σχολεία. Κάθε μαθητής έχιε την υποστήριξη που χρειάζεται μέσα στο σχολείο, συμπεριλαμβανομένων και των μαθητών με ειδικές μαθησιακές ανάγκες. Το σχολείο παρέχει δωρεάν γεύμα για όλους τους μαθητές.
Και ο ένατος παράγοντας είναι η κουλτούρα της εμπιστοσύνης στον εκπαιδευτικό και στο σχολείο. Δεν υπάρχουν επιθεωρητές. Υπάρχει αξιολόγηση μόνο στην μορφή της αυτοαξιολόγησης.
Έπειτα ο Dr Hellstrom περιέγραψε το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για την υποχρεωτική εκπαίδευση (9 έτη). Το εθνικό αναλυτικό πρόγραμμα συμπληρώνεται από το περιφερειακό αναλυτικό πρόγραμμα και έπειτα από το σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα.
Όσο αφορά στους στόχους του αναλυτικού προγράμματος παρατηρείται από το περιεχόμενό του ότι εκτός από τις βασικές γνώσεις περιλαμβάνει και ανάπτυξη και άλλων δεξιοτήτων, διότι όσα περίπου μαθήματα γίνονται στα βασικά γνωστικά πεδία (γλώσσα, μαθηματικά, βιολογία, φυσική,…) άλλα τόσα γίνονται και στα μαθήματα δεξιοτήτων για τη ζωή (εικαστικά, μουσική, φυσική αγωγή, ιστορία, χειροτεχνίες, οικιακή οικονομία,…). Η αρχή του Πεσταλότσι «Head, Heart and Hand» εφαρμόζεται μέσα στο αναλυτικό πρόγραμμα. Οι μελλοντικές δεξιότητες που πρέπει να αποκτήσει για τη ζωή του ο μαθητής (να μάθει να μαθαίνει, να φροντίζει τον εαυτό του και τους γύρω του, να ξέρει να χρησιμοποιεί σωστά την τεχνολογία, να μπορεί να εκφράζεται και να συνδιαλέγεται, …) διασταυρώνονται μέσα στο σχολείο με τις γνώσεις που παίρνει από τα διδασκόμενα μαθησιακά αντικείμενα.
Όσο αφορά στις μεθόδους που ακολουθούνται, το αναλυτικό πρόγραμμα αναθέτει παιδαγωγικούς ρόλους στα ίδια τα παιδιά: δίνει στην ευκαιρία στους μαθητές να θέσουν τις δικές τους ερωτήσεις και να τις απαντήσουν οι ίδιοι. Δεν χρησιμοποιούνται οι τεχνολογίες σε κάθε μάθημα αλλά μόνο όταν προσφέρουν καλύτερα παιδαγωγικά αποτελέσματα. Και δίνεται μεγάλη σημασία στην διαμόρφωση της κουλτούρας του σχολείου και της τάξης. Οι κανόνες και τα όρια μπαίνουν με τέτοιο τρόπο ώστε να φέρουν τη μικρότερη απογοήτευση στους μαθητές. Τα διαφορετικά και κατάλληλα διαμορφωμένα μαθησιακά περιβάλλοντα επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή την κουλτούρα.
Όσο αφορά στο περιεχόμενο του αναλυτικού προγράμματος, δίνεται στον μαθητή η ευκαιρία να επιλέξει από διαφορετικά θέματα μέσα στο ίδιο διδασκόμενο αντικείμενο. Η κύρια ιδέα είναι η ενσωμάτωση της διδασκαλίας με την εκπαίδευση, των διαφορετικών αντικειμένων, του σχολείου με τη πραγματική ζωή των παιδιών.
Όσο αφορά στην αξιολόγηση του μαθητή, αυτή πρέπει να είναι περιγραφική. Αξιολογούνται η πρόοδος, οι δεξιότητες, η καλή συμπεριφορά. Δεν αξιολογούνται τα κίνητρα, η προσωπικότητα, η προσπάθεια του μαθητή. Δεν κατακρίνεται ο μαθητής για αυτό που δεν πέτυχε. Περιγράφεται η προσπάθειά του, και στις τελευταίες 2 τάξεις της υποχρεωτικής εκπαίδευσης μπαίνουν και βαθμοί.
Μέσα από το φινλανδικό σύστημα ικανοποιούνται οι βασικές ανάγκες του κάθε ανθρώπου: – (το αίσθημα της επιτυχίας) μπορώ να πετύχω κι εγώ – (αυτονομία) ακούστηκα, συμμετείχα – (συσχέτιση) ο δάσκαλός μου με ακούει, του αρέσω –(βοήθεια) βοήθησα τον συμμαθητή μου.