Η Κυρά Σαρακοστή  σύμφωνα με το ελληνικό έθιμο ήταν ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο, που βοηθούσε τους ανθρώπους να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και την Μεγάλη Εβδομάδα.

    Η Κυρά Σαρακοστή είναι μία γυναίκα με μαντήλι στο κεφάλι, επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια επειδή προσεύχεται και δεν έχει στόμα, γιατί νηστεύει όλη αυτήν την περίοδο.

    Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας η κυρά Σαρακοστή ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά.

Σ΄ άλλα μέρη της Ελλάδας δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό.

 

    Ξεκινώντας από το Σάββατο και κάθε Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η Κυρά Σαρακοστή, έχανε κι ένα πόδι, αφού το κόβανε οι άνθρωποι που την έφτιαχναν. Το τελευταίο μάλιστα, το οποίο κοβόταν το Μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές στην Ελλάδα, το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης και σε όποιον τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη. Ακριβώς σαν το φλουρί της βασιλόπιτας την Πρωτοχρονιά.

Ποίημα για την κυρά Σαρακοστή

Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν’ ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.