Η παράστασή μας που έγινε την Τρίτη στις 9 το πρωί και την παρακολούθησαν και οι γονείς των παιδιών, ήταν μία ιδιαίτερη εμπειρία για όλους μας. Τα παιδιά αγάπησαν το στίχο του Σολωμού, ένιωσαν το λόγο του, άκουσαν τους ήχους του, είδαν τις εικόνες του, μύρισαν τα αρώματα που πλημμύρισαν την αίθουσα.
Σε όσες παραστάσεις έχουμε ανεβάσει στο σχολειό μας, το σκηνικό το φτιάχνουν τα παιδιά. Το παιδικό σχέδιο είναι πάντα ωραιότερο από το ‘παιδικίζον’ σχέδιο του δασκάλου (που τις περισσότερες φορές είναι κιτς), εκτός από την περίπτωση που θα τύχει ο δάσκαλος να είναι ένας σημαντικός ζωγράφος. Αλλά ακόμη και τότε θα πρέπει το έργο να είναι των παιδιών, γιατί μόνο τότε θα νιώσουν δική τους την παράσταση, αντί να μετέχουν στην παράσταση που τους ετοίμασε και επέβαλε κάποιος άλλος.
Έτσι και φέτος συζητήσαμε με τα παιδιά για το σκηνικό και αποφάσισαν να ζωγραφίσουν το Μεσολόγγι. Τους έδειξα το έργο του Παναγιώτη Ζωγράφου, το οποίο παρατήρησαν και μελέτησαν.
Παναγιώτη Ζωγράφου, “Το Μεσολόγγι”
Βάσει αυτού έφτιαξαν το δικό τους συλλογικό έργο πάνω σε ανακυκλωμένο χαρτί του μέτρου (μάλιστα το χαρτί το είχαμε χρησιμοποιήσει σε προηγούμενη γιορτή από την πίσω πλευρά και έτσι κάναμε και οικονομία και ανακύκλωση).
Απλώσαμε το χαρτί στο πάτωμα και τα παιδιά επέλεξαν ποιο τμήμα του έργου θα ζωγραφίσουν. Έτσι κάθισαν γύρω από το χαρτί, σχεδίασαν πρώτα με μολύβια και ζωγράφισαν με νερομπογιές.
“Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη”, λέει ο Σολωμός.
Μάγεμα κι όνειρο είναι το έργο των παιδιών μας!
σκηνικό λεπτομέρεια, η πόλη
σκηνικό λεπτομέρεια, η έξοδος
σκηνικό, λεπτομέρεια, τρία καράβια – κοιτάξτε το μικρό καραβάκι!
σκηνικό, λεπτομέρεια, ένα μικρό νησάκι στη λιμνοθάλασσα
“Και μες στης λίμνης τα νερά, όπ’ έφθασε μ’ ασπούδα,
έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,
που ευώδιασε τον ύπνο της μεσα στον άγριο κρίνο”
Όπως περιέγραψα σε προηγούμενο άρθρο, στα πλαίσια της παράστασης πραγματοποιήσαμε πολλές παράλληλες δράσεις, έτσι ώστε η παράσταση να γίνει η αφορμή για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο εργασίας.
Μία από τις δράσεις ήταν η ανάλυση κάθε αποσπάσματος των Ελεύθερων Πολιορκημένων που έλεγαν τα παιδιά. Το ποίημα είναι πλούσιο σε εικόνες εξαιρετικής ομορφιάς. Μία από αυτές είναι η εικόνα της πεταλούδας που παίζει με τον ίσκιο της πάνω στη λιμνοθάλασσα. Τα παιδιά εμπνεύστηκαν από τον ως άνω στίχο του Σολωμού, και ζωγράφισαν τον ποιητικό λόγο.
Σήμερα, για άλλη μια φορά, ο Αλέξης άφησε στη βαλίτσα του ένα γρίφο, ο οποίος μας οδήγησε στο σημείο όπου είχε κρύψει ένα χάρτη θησαυρού. Ο χάρτης οδήγησε στην ανακάλυψη μιας τσάντας όπου υπήρχαν 24 λύρες (όργανα) φτιαγμένα από χαρτόκουτα. Είναι οι λύρες από το σχεδίασμα των ελεύθερων πολιορκημένων:
“Το χάραμα επήρα του ήλιου το δρόμο
κρεμώντας τη λύρα τη δίκαιη στον ώμο”
Έδειξα στα παιδιά έργα του Μιρό και εμπνευσμένοι από τα έργα του, αλλά και από τη δική τους φαντασία, ζωγράφισαν τις λύρες τους. Το αποτέλεσμα είναι θαυμαστό!
Και κάποιες από τις λύρες στην τελική τους εκδοχή. Είναι χάρμα οφθαλμών!
Σημείωση: Εάν θέλουμε μπορούμε να προσθέσουμε χορδές από λεπτό σχοινί.
Προσωπογραφία του Διονυσίου Σολωμού από άγνωστο καλλιτέχνη. Μουσείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας.
Η γιορτή της 25ης Μαρτίου είναι μία πολύ καλή ευκαιρία για να γνωρίσουν τα νήπια τον θαυμαστό λόγο, τη μουσική και τη δύναμη των εικόνων, των Ελεύθερων Πολιορκημένων, του Διονυσίου Σολωμού. Για αυτό φέτος η γιορτή μας έχει μόνο αποσπάσματα από τα σχεδιάσματα των Ελεύθερων Πολιορκημένων.
Η μουσική που επέλεξα είναι από το ομώνυμο έργο του Γιάννη Μαρκόπουλου, όπως και από το Άξιον Εστί (το δοξαστικόν), του Μίκη Θεοδωράκη και του Οδυσσέα Ελύτη.
το εξώφυλλο του δίσκου βινυλίου που κυκλοφόρησε το 1977
Έχω ανεβάσει εδώ, το κείμενο της γιορτής με την επιλογή από τα σχεδιάσματα, για όποιον/α συνάδελφο θα ήθελε να το ανεβάσει στο νηπιαγωγείο του/της. Έχω χωρίσει το κείμενο σε 24 τμήματα, όσα είναι και τα νήπια της τάξης μας φέτος. Προσπάθησα να είναι ανάλογου μεγέθους και αξίας τμήματα, έτσι ώστε να μην υπάρχει στη γιορτή πρωταγωνιστής και κομπάρσοι, αλλά μια ομάδα που συλλογικά δούλεψε ένα έργο.
χειρόγραφο του Σολωμού
Η γιορτή μας δεν είναι ένα πάρεργο (και εάν ήταν δε θα είχε κανένα νόημα να γίνει), αλλά το κέντρο του ενδιαφέροντός μας αυτή την περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρω κάποιες δράσεις που γίνονται παράλληλα με το θεατρικό δρώμενο:
α) Πήγα στο σχολείο την έκδοση με τα άπαντα του Σολωμού, όπως και διάφορες ειδικές εκδόσεις εφημερίδων για την επανάσταση, ενώ παράλληλα τα νήπια έφεραν από το σπίτι όσα σχετικά βιβλία είχαν και έτσι φτιάξαμε μία καλή θεματική βιβλιοθήκη. Ένα από τα βιβλία αυτά είναι “Ο Μάγκας” της Πηνελόπης Δέλτα, από το οποίο διαβάσαμε τα κεφάλαια που αναφέρονται στο Μεσολόγγι.
Εκδόσεις Εστία
β) Καταγράψαμε τις άγνωστες λέξεις και φτιάξαμε το γλωσσάρι του έργου (των Ελεύθερων Πολιορκημένων). Μιλήσαμε για την ιστορία και την εξέλιξη της γλώσσας.
Martin J. Heade (Αμερικανός ζωγράφος του 19ου αι.) Μια μπλε πεταλούδα παίζει με το φως και τη σκιά της.
γ) Οι εικόνες που μέσα από τη γλώσσα ζωγραφίζει ο Σολωμός είναι ιδιαίτερης αισθητικής, ομορφιάς και ευαισθησίας. Αυτές οι εικόνες ενέπνευσαν τα παιδιά τα οποία ζωγράφισαν ελεύθερα με διάφορα υλικά, το έργο.
Λευκή λήκυθος που απεικονίζει μία Μούσα που παίζει αρχαία κιθάρα.
γ) “Το χάραμα επήρα του ήλιου το δρόμο, κρεμώντας τη λύρα τη δίκαιη στον ώμο” λέει ο ποιητής και κάθε παιδί θα φτιάξει από χαρτόνι τη δική του λύρα.
αεροφωτογραφία του Μεσολογγίου σήμερα
δ) Είδαμε αεροφωτογραφίες και χάρτες του Μεσολογγίου και βάσει αυτών τα παιδιά ζωγράφισαν την πολιορκία (ατομικό έργο).
Θεόδωρος Βρυζάκης: Η έξοδος του Μεσολογγίου
ε) Τη Δευτέρα τα παιδιά θα ζωγραφίσουν το σκηνικό της γιορτής (συλλογικό έργο), για το οποίο έχουν ήδη αποφασίσει ότι θα είναι το Μεσσολόγγι, όπως φαίνεται στο ακόλουθο έργο του Παναγιώτη Ζωγράφου, το οποίο και έχουν ήδη μελετήσει.
Παναγιώτη Ζωγράφου, “Το Μεσολόγγι”
στ) Στη γραμμή του χρόνου βάλαμε την ημερομηνία (1821) και τα παιδιά ζωγράφισαν δύο τσολιαδάκια, για να συμβολίζουν την Επανάσταση.
‘παρηγοριά’, Θ. Βρυζάκης
ζ) Ακούσαμε την απαγγελία (στην αρχή του συνδέσμου απαγγέλει η Ειρήνη Παππά) του Πειρασμού, συζητήσαμε για την απαγγελία, αυτοσχεδιάσαμε και αναζητήσαμε τον καλύτερο τρόπο για να απαγγείλουμε τα δικά μας αποσπάσματα.
.
Σύνδεσμοι:
Ελεύθεροι πολιορκημένοι (όλο το έργο εδώ,εδώ και εδώ)
Όταν δίνουμε τη δυνατότητα στους αρχιτέκτονες να δημιουργήσουν, τότε τα αποτελέσματα είναι θαυμαστά!
Χτισμένο γύρω από ένα δέντρο, το νηπιαγωγείο Fuji στο Τόκιο της Ιαπωνίας, είναι μια “οπτική οδός που ενώνει την ενέργεια της παιδικής ηλικίας με τη φύση”. Σχεδιασμένο από την ομάδα Tezuka Architects το 2007.
Είναι το νηπιαγωγείο tellus στη Στοκχόλμη, σχεδιασμένο από την ομάδα Tham-Videgård-Arkiteker.
Εκτός από την υπέροχη αισθητική, ο σχεδιασμός εξασφαλίζει τη μέγιστη ενεργειακή απόδοση για το νηπιαγωγείο.
Το νηπιαγωγείο Sighartstein στην Αυστρία, έχει σχεδιαστεί από την ομάδα kadawittfeldarchitektur. Μεγάλα παράθυρα, φως και ήλιος, όλη η φύση μέσα στην αίθουσα!
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι το Νηπιαγωγείο Taka-Tuka-Land στο Βερολίνο (Γερμανία) προοριζόταν για προσωρινό κτίριο – ευτυχώς το νηπιαγωγείο ήταν τόσο επιτυχημένο, που το κτίριο σώθηκε. Είναι εμπνευσμένο από το κλασικό παραμύθι “Πίπη Φακιδομύτη” και τις επισκέψεις της στη μυθική χώρα Τάκα-Τούκα.
Το νηπιαγωγείο Els Colors βρίσκεται στη Βαρκελώνη (Ισπανία) και σχεδιάστηκε από την ομάδα RCR Architects (2002). Στόχος των αρχιτεκτόνων ήταν να δημιουργήσουν ένα κτίριο άνετο και ευχάριστο που να επιτρέπει να ανθίσει η φαντασία των παιδιών.
Κάπου στην αίθουσα έχει τοποθετηθεί μια βαλίτσα. Πέφτοντας επάνω της, αρχίζω να αφηγούμαι την ακόλουθη ιστορία που γράφτηκε ειδικά για το πρόγραμμα.
Η ιστορία μιας βαλίτσας:
Μια όμορφη βροχερή ημέρα, περπατούσα αμέριμνη στο δρόμο και … μπαμ (!), έπεσα πάνω σε μια βαλίτσα.
Πώς βρέθηκε εδώ αυτή η βαλίτσα;
Ποιος την άφησε;
Γιατί την ετοίμασε;
Τι ήθελε να κάνει;
Τι βάζουμε σε μια βαλίτσα;
Γιατί (και από τι) θέλουμε να φύγουμε;
Γιατί θέλουμε να ταξιδέψουμε;
Πού θέλουμε να πάμε;
Τι αναζητάμε;
Πού θα θέλατε να πάμε με αυτή τη βαλίτσα;
Αν βρίσκατε μία βαλίτσα τι θα κάνατε;
Να την ανοίξουμε;
Υποθέστε τι έχει μέσα και αιτιολογήστε γιατί.
Τι δεν θα μπορούσε να έχει μέσα;
Εσείς τι θα θέλατε να έχει;
Κάποτε λοιπόν ζούσε ένας ζωγράφος που αγαπούσε πολύ τις βαλίτσες. Έφτιαχνε βαλίτσες από ό,τι έβρισκε: ξύλα, χαρτόνια, υφάσματα και λαμαρίνες. Βαλίτσες μονόχρωμες και πολύχρωμες, ζωγραφισμένες ή κατασκευασμένες, μεγάλες ή μικρές.
Γιατί λέτε να έφτιαχνε βαλίτσες;
Τι χαρακτήρα θα είχε αυτός ο ζωγράφος; Τι θα του άρεσε να κάνει; Τι θέλει να μας πει μέσα από το θέμα που επέλεξε;
Μα τι βλέπω! Εδώ έχει ένα γράμμα (στη θέση όπου γράφουμε το όνομα του ιδιοκτήτη, έχει ένα διπλωμένο γράμμα – το διαβάζω).
“Αγαπημένα μου παιδιά. Άκουσα ότι κι εσείς αγαπάτε τις βαλίτσες και τα ταξίδια, όπως εγώ. Για αυτό αποφάσισα να σας αφήσω αυτή τη βαλίτσα. Ό,τι έχει μέσα είναι τα δικά μου δώρα για εσάς που με μάθατε πώς να ζωγραφίζω. Με όλη μου την αγάπη. Αλέξης Ακριθάκης”
Τι λέτε λοιπόν να έχει η βαλίτσα;
Να την ανοίξουμε;
Ανοίγουμε τη βαλίτσα. Μέσα έχει 24 βαλίτσες από χοντρό ανακυκλωμένο χαρτόνι χαρτοκιβωτίων.
Μα ποιος είναι ο Αλέξης;
Τον γνωρίζει κάποιος από εσάς;
Πώς και πότε μπήκε στην αίθουσά μας;
Λέτε να είναι αληθινός ή φανταστικός;
Παρατήρηση, ανάλυση των έργων
Δείχνοντας ένα πάουερ πόιντ με τις βαλίτσες του Ακριθάκη, σταματάω στα έργα, προτρέπω τα παιδιά να τα παρατηρήσουν, να τα περιγράψουν, να πουν τι νιώθουν, με τι θα μπορούσαν να τα παρομοιάσουν, να τα κρίνουν λέγοντας τι τους αρέσει και τι όχι και γιατί.
Στο τέλος τους ζητάω να πουν ποια είναι η αγαπημένη τους βαλίτσα και να αιτιολογήσουν γιατί την επιλέγουν.
Ατομική δημιουργία / έκφραση
Μετά την παρατήρηση και συζήτηση πάνω στα έργα, προτείνω στα παιδιά να δημιουργήσουν τη βαλίτσα τους, με όποιο υλικό και τρόπο επιλέξουν (ζωγραφική ή κατασκευή ή μικτή τεχνική), εμπνευσμένοι από το έργο του δημιουργού που τους αρέσει περισσότερο.
(αυτή είναι η βαλίτσα μας: μέσα έχει μείνει η κατάσταση που καταγράψαμε
με πράγματα που υπέθεταν τα παιδιά ότι έχει η βαλίτσα
και το γράμμα του Ακριθάκη)
“Χρειάστηκε να γεράσω για να μάθω να ζωγραφίζω σαν παιδί.”
Joan Miró, 1893-1983, Ισπανός ζωγράφος
Εάν ισχύει αυτό που έγραψε ο Μιρό και θα ασπάζονταν οι περισσότεροι από τους μεγάλους ζωγράφους, εάν τα παιδιά είναι φύσει καλλιτέχνες, τότε ποιος ο λόγος να κάνουμε οποιοδήποτε πρόγραμμα αισθητικής αγωγής στα παιδιά;
Συμφωνώντας με τον Μιρό ο Πικάσσο θα πει “κάθε παιδί είναι καλλιτέχνης” για να προσθέσει όμως αμέσως μετά, “το θέμα είναι πώς θα παραμείνει καλλιτέχνης μεγαλώνοντας”. Με τη ρήση του αυτή ο Πικάσσο αρθρώνει το βασικό σκοπό της Αισθητικής αγωγής στο Νηπιαγωγείο: να ενισχύσει και να αναπτύξει, να δώσει νέα ερεθίσματα και να απελευθερώσει τη δημιουργική ικανότητα που έχουν τα νήπια.
Στα πλαίσια αυτού του σκοπού, αυτές τις ημέρες δουλεύουμε στο νηπιαγωγείο μας ένα δικό μας Σχέδιο Εργασίας για τον ζωγράφο Αλέξη Ακριθάκη.
Γιατί ο Ακριθάκης
Ο ζωγράφος Αλέξης Ακριθάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους έλληνες ζωγράφους του εικοστού αιώνα. Έργα του φιλοξενούνται στην εθνική πινακοθήκη αλλά και σε πολλά μουσεία και πινακοθήκες παγκοσμίως. Είναι σημαντικό λοιπόν για τα νήπια, να έρθουν σε επαφή με το έργο ενός σπουδαίου δημιουργού.
Το έργο του Ακριθάκη διακρίνεται από μία μαγική αφηγηματικότητα και μία παιδική γραφή. Τα στοιχεία αυτά το καθιστούν εύκολα προσεγγίσιμο από τα παιδιά, αφού η προσωπική του εικαστική γλώσσα τους είναι προσφιλής.
Τα έργα του είναι αφηγηματικά και συμβολικά. Αντικατοπτρίζουν την ιδέα της ένωσης της τέχνης με τη ζωή. Τα παιδιά μπορούν να ‘διαβάσουν’ την ιστορία που αφηγείται, να αναγνωρίσουν και να αποκωδικοποιήσουν τα σύμβολα (πχ. βαλίτσα), να γνωρίσουν τη σχέση τέχνης και ζωής, να νιώσουν την τέχνη ως κομμάτι της ζωής τους.
Στα επόμενα άρθρα θα παρουσιάσω κάποιες από τις δραστηριότητες του Σχεδίου Εργασίας που δουλεύουμε. Όλο το σχέδιο μπορείτε να το βρείτε αναρτημένο στην προσωπική μου σελίδα, εδώ .
Σύνδεσμοι:
Για το βιογραφικό του Ακριθάκη από την Εθνική Πινακοθήκη, εδώ.
Δείτε ακόμη ένα πολύ καλό αφιέρωμα του Γιώργου Νομικού στο ‘artic’, εδώ.
Διαβάζοντας τον μικρό πρίγκιπα, αποφασίσαμε να φτιάξουμε τους δικούς μας ήρωες, ανακυκλώνοντας και δημιουργώντας πάνω σε παλιές χαρτόκουτες.
Κάθε παιδί έφτιαξε το δικό του αεροπλάνο του Αντουάν:
Αλλά και το δικό του δέντρο Μπαομπάμπ με μεγάλες ρίζες.
Και φυσικά έφτιαξε το δικό του Μικρό Πρίγκιπα αλλά και το προβατάκι του:
Τέλος, συγκεντρώσαμε κουτιά ζαχαροπλαστείου (οι γονείς βοήθησαν σε αυτό, όπως και σε όσα κάνουμε στοσχολείο μας) και με αυτά κάθε παιδί έφτιαξε τον πλανήτη του πρίγκιπα, στονοποίο έβαλε τους ήρωές του, για να τους πάρει μαζί του στο σπίτι του και να τοσυντροφεύουν κάθε μέρα.
Η παράσταση του Εγωιστή Γίγαντα άρχιζε με θέατρο σκιών που το έπαιζαν τα παιδιά. Τα ίδια έφτιαξαν και τις δικές τους φιγούρες από χαρτόνι για το θέατρο.
Φτιάξτε τις σαγιονάρες σας. Μια έξυπνη ιδέα που την πήρα από τη σελίδα: activityvillage.co.uk/flip_flops_craft.htm
Μπορείτε να φτιάξετε τις σαγιονάρες σας με χαρτόνι από κάποια συσκευασία τροφίμου ή οποιουδήποτε άλλου προϊόντος. Τα χαρτόνια αυτά είναι πιο χοντρά και πιο ανθεκτικά από τα κανσόν του εμπορίου. Έτσι θα έχετε πιο γερές σαγιονάρες και θα κάνετε και ανακύκλωση.
Υλικά:
Χαρτόνι, ύφασμα, υφασμάτινη κορδέλα, χρώματα, δυνατή κόλλα, ψαλίδι, διάφορα υλικά για διακόσμηση.
Τρόπος κατασκευής:
Παίρνουμε ένα χαρτόνι και το τοποθετούμε στο πάτωμα. Βάζουμε επάνω την κάθε πατούσα μας και ζωγραφίζουμε το περίγραμμα.
Ενώ έχουμε την πατούσα στο χαρτόνι, βάζουμε τρία σημάδια: Ένα μεταξύ του μεγάλου και του δεύτερου δαχτύλου μας, και δύο σημάδια δεξιά και αριστερά από την πατούσα, περίπου εκεί που αρχίζει η φτέρνα (βλέπε εικόνα). Είναι τα σημεία από οποία θα περνάει η κορδέλα.
Κόβουμε το κάθε περίγραμμα, λίγο μεγαλύτερο από το αποτύπωμα που ζωγραφίσαμε. Αν έχουμε χρησιμοποιήσει χαρτόνι ανακύκλωσης και έχει τη φίρμα του προϊόντος τυπωμένη από τη μία πλευρά, κολλάμε δύο χαρτόνια μεταξύ τους έτσι ώστε η τυπωμένη πλευρά να μείνει εσωτερικά.Ανοίγουμε τρύπες στα τρία σημεία που μαρκάραμε.
Ζωγραφίζουμε τα χαρτόνια, αφήνοντας ελεύθερη τη φαντασία μας. Μερικές ιδέες: Λουλούδια, έντομα, ψάρια, πουλιά, σύννεφα, ήλιοι, φεγγάρια, αστέρια, ομπρέλες, καράβια, αφηρημένα σχέδια, ρίγες, καρό, γραμμές ή σχήματα – μονόχρωμα, δίχρωμα, τρίχρωμα, πολύχρωμα.
Αντί για ζωγραφική μπορούμε να κολλήσουμε ύφασμα επάνω στο χαρτόνι και μάλιστα μπορούμε να βάλουμε ενδιάμεσα λίγο βαμβάκι για να είναι οι σαγιονάρες μας πιο μαλακές.
Παίρνουμε τις κορδέλες μας και τις περνάμε από τις τρύπες που ανοίξαμε, δοκιμάζοντας ταυτόχρονα τις σαγιονάρες, για να μετρήσουμε το μήκος της κορδέλας έτσι ώστε να αγκαλιάζει το κουντεπιέ (να μην είναι ούτε στενή, ούτε φαρδιά).
Κόβουμε τις κορδέλες έτσι ώστε να περισσεύει από κάτω ένα τμήμα τριών εκατοστών. Αυτό το περίσσευμα το κολλάμε στην κάτω πλευρά, δηλαδή στη ‘σόλα’ της σαγιονάρας, με γερή κόλλα. Μπορούμε να κολλήσουμε κι ένα συμπληρωματικό κομμάτι χαρτόνι πάνω από τις κορδέλες για να μην ξεκολλήσουν εύκολα.
Αν θέλουμε διακοσμούμε τις κορδέλες με χάντρες ή σχέδια που φτιάχνουμε από χαρτόνι. Επίσης, για να φοράμε τις σαγιονάρες πιο εύκολα, μπορούμε να ενώσουμε τα δύο κομμάτια κορδέλας στο σημείο που μπαίνουν τα δάχτυλα με ένα σελοτέιπ ή να τα κυκλώσουμε με ένα τρίτο κομμάτι κορδέλας ή και κλωστές.
Οι σαγιονάρες μας είναι έτοιμες.
Προσοχή στα νερά! Οι σαγιονάρες μας είναι αποκλειστικά και μόνο εσωτερικού χώρου και μισούν την υγρασία και την ταλαιπωρία. Θα μου πείτε, τι τις θέλω τις σαγιονάρες εάν δεν τις φοράω στη θάλασσα; Ε, είπαμε πως θα φτιάξουμε σαγιονάρες αλλά δεν θα πάρουμε και τη δουλειά του υποδηματοποιού!
Ερώτηση: Γιατί οι σαγιονάρες μας μισούν το νερό και την ταλαιπωρία; Τι θα συμβεί εάν τις βρέξουμε ή περπατήσουμε με αυτές πάνω σε χώματα και πέτρες; Πόσο μας προστατεύουν από κομμάτια γυαλιού ή καρφιά που μπορεί να υπάρχουν στο έδαφος;
σαγιονάρα: (ετυμολογία: από την ιαπωνική λέξη σαγιονάρα – sayonara, που σημαίνει αντίο) ανοιχτό καλοκαιρινό παπούτσι με επίπεδη σόλα και λουράκι σε σχήμα Υ ανάμεσα στα δάχτυλα.
«Κάποιες φορές ακόμη σκέφτομαι εκείνο το χαμένο ον. Ειδικά τις στιγμές που ανεπαίσθητα αντιλαμβάνομαι πλάι μου κάτι που δεν ταιριάζει με το περιβάλλον. Ξέρετε, κάτι κάπως περίεργο, θλιμμένο, χαμένο. Τις τελευταίες μέρες βλέπω όλο και λιγότερα τέτοια όντα. Ίσως να μην υπάρχουν πλέον χαμένα όντα. Ή ίσως, ίσως να έχω πάψει να τα προσέχω, όντας πολύ απασχολημένος κάνοντας άλλα πράγματα υποθέτω!»
Έτσι τελειώνει το καταπληκτικό ανιμέισον «Το χαμένο πράγμα / ον», που θυμίζει το Μπραζίλ, αλλά και τον πίνακα του Κλέε «Έξω ο κόσμος είναι πολύχρωμος» (ή κάπως έτσι). Δυστυχώς δεν το βρήκα με ελληνικούς υπότιτλους, όμως εσείς παιδιά μπορείτε να καταλάβετε την υπόθεση από τις κινήσεις και τις εκφράσεις των ηρώων.
Ο πρωταγωνιστής, ένα αγόρι, βρίσκει στην παραλία ένα ‘χαμένο ον’. Ρωτάει όποιον συναντάει, αλλά κανένας δεν το ξέρει ούτε ξέρει τι είναι. Πηγαίνει στο φίλο του τον επιστήμονα αλλά ούτε κι εκείνος μπορεί να τον βοηθήσει. Παίρνει λοιπόν το ον στο σπίτι του αλλά οι γονείς του αρνούνται να το φιλοξενήσουν. Καταλήγει στο γραφείο ευρέσεως χαμένων πραγμάτων (εδώ είναι το σκηνικό τελείως Μπραζίλ) όπου του δίνουν να συμπληρώσει ένα πακέτο από χαρτιά. Για καλή του τύχη ο καθαριστής του χώρου τον πληροφορεί ότι υπάρχει και ένας άλλος κόσμος, η ουτοπία. Το αγόρι βρίσκει την ουτοπία, έναν κόσμο όμορφο και πολύχρωμο, αφήνει εκεί το χαμένο ον, και επιστρέφει στην μουντή και γκρίζα καθημερινότητά του.
«The Lost Thing», 2010, by Shaun Tan & Andrew Ruhemann, Passion Pictures & Screen Australia
OSCAR winner – best short animated film at the 83rd Academy Awards
Δείτε το κείμενο των ελληνικών υπότιτλων εδώ (lexilogia.gr).
Τίποτε δεν είναι πιο ευχάριστο και όμορφο, από την ελεύθερη δημιουργία των παιδιών.
Σήμερα, κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων, μια ομάδα παιδιών, αντί να παίξει στις γωνιές, αποφάσισε να ανοίξει ένα «δημιουργικό εργαστήρι», όπως το ονομάσαμε.
Με δική τους πρωτοβουλία, πήρανε την κούτα της «Ανακύκλωσης» (μέσα στην κούτα αποθηκεύουμε συσκευασίες τροφίμων, ζελατίνες, χαρτιά περιτυλίγματος, αυγοθήκες, ρολά χαρτιού υγείας και γενικά διάφορα ‘άχρηστα υλικά’, για να τα ανακυκλώσουμε, δημιουργώντας με αυτά διάφορες κατασκευές), χρώματα, ψαλίδια, πινέλα, υφάσματα και κόλλες, και φτιάξανε τις δικές τους δημιουργίες.
Η απόλαυση και η χαρά των παιδιών ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους καθ’ όλη τη διάρκεια των κατασκευών.
Δούλευαν αδιάκοπα, χωρίς να σηκώσουν κεφάλι. Αντάλλασσαν ιδέες, επηρεάζονταν και εμπνέονταν ο ένας από τον άλλον.
Aυτό που έκαναν σήμερα τα παιδιά είναι τέχνη: ελεύθερη δημιουργία που σε γεμίζει χαρά.
Σημείωση: Δεν είχα το χρόνο να τα φωτογραφίσω όλα τα έργα και έτσι παρουσιάζω μόνο ένα δείγμα.
Χθες (Πέμπτη) ανοίξαμε στο σχολείο ένα εργαστήριο αγγειοπλαστικής. Επειδή δεν είχαμε πηλό, χρησιμοποιήσαμε ζυμάρι.
Η διαδικασία είναι περίπου η ίδια: ο πηλός αποτελείται από χώμα (συγκεκριμένης ποιότητας) και νερό, ενώ το ζυμάρι, από αλεύρι και νερό (στο ζυμάρι μας προσθέσαμε και λίγο αλάτι γιατί το κάνει πιο ανθεκτικό).
Η διαδικασία που ακολουθήσαμε για να φτιάξουμε το ζυμάρι είναι η ίδια που περιγράψαμε στα κουλουράκια. Έδειξα στα παιδιά πώς να φτιάξουν ένα αγγείο με την τεχνική που ακολουθούν πολλοί αγγειοπλάστες μέχρι σήμερα, το ‘μακαρόνι’ (με την τεχνική αυτή φτιάχνουν τα μεγάλα πιθάρια γιατί δεν μπορούν να γίνουν στον τροχό), φτιάχνοντας ένα μικρό αγγείο ως δείγμα.
Κατόπιν, κάθε παιδί έφτιαξε το δικό του αγγείο.
Σήμερα παρατηρήσαμε την εικόνα ενός ερυθρόμορφου αγγείου και στη συνέχεια κάθε παιδί ζωγράφισε το ψημένο αγγείο του με μαύρο και κόκκινο χρώμα.
Το μικρό μέγεθος των αγγείων απαιτούσε πολύ λεπτά πινέλα για τη διακόσμηση (που δεν είχαμε) και εξαιρετική δεξιοτεχνία.
Παρά τις τεχνικές δυσκολίες, τα παιδιά κατάφεραν να κάνουν πολύ όμορφα έργα.
Επιβλητικά βράχια, πηγές, ποτάμια, μοναχικά δέντρα, ηλιοκαμένα αγριόχορτα, ασημένια αγκάθια, αμμουδιές, παραλίες, απέραντη θάλασσα, το λιακωτό στα σπίτια, γκρεμισμένα τείχη, στενά πλακόστρωτα στα νησιά, λευκά ξωκλήσια, άνθρωποι, κίνηση, ζωή και ένας ήλιος που ταξιδεύει.
Η ομορφιά αυτού του τόπου που αρνείται να γίνει εμπόρευμα.
Ένα εξαιρετικό βίντεο που παρήγαγαν οι Κώστας Γκολέμης (Media offline) και Φώτης Τραγανουδάκης (Public eye Studio). Τη μουσική που δημιουργήθηκε ειδικά για το συγκεκριμένο βίντεο επιμελήθηκε η Τάνια Γιαννούλη.
Στο βίντεο ακολούθησαν την τεχνική του τάιμ-λάπς (timelapse = πάροδος του χρόνου ή κινούμενη εικόνα). Δηλαδή παιδιά, αυτό το ντοκιμαντέρ τέχνης που το βλέπουμε εμείς σαν ταινία, δεν γυρίστηκε με τις μηχανές που γυρίζουν τις ταινίες (κινηματογραφική μηχανή ή βίντεο κάμερα), αλλά με φωτογραφική μηχανή. Οι δημιουργοί στήσανε τις μηχανές τους στα σημεία που επέλεξαν και τράβηξαν χιλιάδες καρέ (= φωτογραφίες), για πολλές ώρες. Μετά, ένωσαν αυτά τα καρέ σε ένα ενιαίο έργο.
Επειδή ο χρόνος που περνούσε από το κάθε καρέ στο επόμενο, ήταν ελάχιστος, το μάτι μας δεν προλαβαίνει να δει τη διαφορά, και έχουμε την ψευδαίσθηση ότι η λήψη έγινε συνεχόμενη και όχι καρέ καρέ. Στην ίδια λογική βασίζεται και το κινούμενο σχέδιο, για αυτό και ονόμασαν την τεχνική ‘κινούμενη εικόνα’.
Σήμερα παιδιά θα ήθελα να σας γνωρίσω ένα φίλο μου, τον Ματίας Άντολφσον. Ο Ματίας είναι εικονογράφος / σκιτσογράφος / σχεδιαστής, ξέρετε, κάτι σαν τον Ουντερζό από τον Αστερίξ. Ζει σε ένα προάστιο της Στοκχόλμης, στη Σουηδία. Πιθανότατα να ζει σε ένα διαμέρισμα από τα ακόλουθα:
Τώρα που το σκέφτομαι καλύτερα, η ακόλουθη περιοχή ίσως του ταιριάζει περισσότερο:
Θα μου πείτε «είναι φίλος σου και δεν ξέρεις πού μένει»; Λογική απορία, αλλά ο Ματίας αλλάζει συνεχώς σπίτια και έχω μπερδευτεί.
Μια μέρα του είπα για το ταξίδι μας με τη χρονομηχανή. Από την επόμενη μέρα άρχισε να μου στέλνει σχέδια για χρονομηχανές: μία, δύο, τρεις, τέσσερις, …δέκα, …είκοσι…
«Φτάνει Ματίας», του είπα. «Εμείς μόνο μία μπορούμε να φτιάξουμε!»
«Δεν πειράζει, πάρτε περισσότερες για να έχετε και εφεδρικές», μου απάντησε.
Μάλιστα, μαζί με τις χρονομηχανές, μου έστειλε και ένα χαλασμένο διαστημόπλοιο.
«Τι να το κάνουμε αυτό Ματίας;» τον ρώτησα.
«Να το διαλύσετε για να χρησιμοποιήσετε τα εξαρτήματά του στη χρονομηχανή σας», μου είπε.
Περιττό να πω ότι το ταξίδι μας με τη χρονομηχανή τον ενθουσίασε. Διάβαζε την ιστοσελίδα μας και αναλόγως με το θέμα, μου έστελνε τα σχέδιά του. Όταν μιλούσαμε για τους δεινόσαυρους μου έστειλε ένα δικό του, φανταστικό δεινόσαυρο.
Όταν μιλούσαμε για τα πρώτα εργαλεία, μου έστειλε τα δικά του εργαλεία, τις πένες του.
«Πολύ ωραίο σκάλισμα!» του είπα. «Λίγο εξεζητημένες, λίγο ροκοκό, λίγο άβολες για πένες, αλλά… κατά τα άλλα… εξαιρετικές!»
Μια μέρα πάλι του μιλούσα για την τάξη μας και μου έστειλε το ακόλουθο σχέδιο. Είναι λέει η αίθουσα της επιστήμης, της φαντασίας και της ανακάλυψης, που είχε σχεδιάσει πριν κάποια χρόνια και μου την έστειλε, γιατί έτσι φαντάζεται πως είναι η αίθουσά μας.
«Υπέροχη αίθουσα!» του είπα. «Ψηλοτάβανη, μεγάλη, γεμάτη εποπτικά μέσα και αναρτήσεις που εξάπτουν την περιέργεια… αλλά αυτή, δεν μπορεί να είναι η αίθουσά μας!»
«Γιατί;» με ρώτησε κάπως ενοχλημένος.
«Εδώ υπάρχει δάσκαλος που διδάσκει πάνω σε μία έδρα και οι μαθητές κάθονται στη σειρά, γυρισμένοι όλοι προς το δάσκαλο. Εμείς καθόμαστε γύρω γύρω και όλοι βλέπουμε όλους. Και εγώ δεν κάθομαι πιο ψηλά από τα παιδιά. Τις περισσότερες φορές κάθομαι χαμηλότερα, ή δίπλα τους.»
Τώρα πάλι που φτάσαμε στην αρχαία Αίγυπτο μου έστειλε το προηγούμενο σχέδιο.
«Τι είναι αυτό;» τον ρώτησα.
«Η δική μου πυραμίδα» μου είπε.
«Μα αυτή δεν μπορεί να είναι πυραμίδα γιατί είναι κύβος!» του είπα.
«Καλά. Είναι ο δικός μου κύβος, που εμπνεύστηκα από τις πυραμίδες!» μου απάντησε και μου έστειλε και το ακόλουθο:
«Α, κατάλαβα, αυτή είναι η δική σου σφαίρα που εμπνεύστηκες από τις πυραμίδες» του είπα.
«Όχι, αυτή είναι η δική μου σφαίρα, που εμπνεύστηκα από το δικό μου κύβο, τον οποίο είχα εμπνευστεί από τις πυραμίδες» μου απάντησε.
Το τελευταίο σχέδιο που μου έστειλε ήταν το ακόλουθο:
«Τι σχέση έχει με την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού αυτό το σχέδιο;» τον ρώτησα.
«Είναι το σύγχρονο στάδιο της εξέλιξης του Χόμο Σάπιενς» μου είπε. «Λέγεται Χόμο Κονσούμεν (ή Κονσουμέρικους ή Κονσούμους: διεθνείς νεολογισμοί για τον άνθρωπο Καταναλωτή) ή Χόμο Τηλεθεατής, ή Χόμο Καναπές» μου είπε.
«Χόμο Καναπές; Δηλαδή;»
«Ο Χόμο Καναπές» μου είπε «είναι ο άνθρωπος που δε σκέφτεται, δε δημιουργεί, δε συζητάει, δεν πράττει. Κάθεται σε έναν καναπέ, τρώει γρήγορες αλμυρές τροφές (φαστ φουντ) πίνει γλυκά ροφήματα με ανθρακικό και παρακολουθεί τη ζωή του στην τηλεόραση».
Και αρχίσαμε να συζητάμε, και μιλούσαμε, και μιλούσαμε, και τελειωμό δεν είχαμε…
Κάποια μέρα ελπίζω ότι θα βρούμε το χρόνο (αχ αυτός ο χρόνος!) να σας μεταφέρω τη συζήτηση στο νηπιαγωγείο, γιατί πολύ θα ενδιέφερε τον Ματίας να ακούσει τη δική σας γνώμη.
Δείτε τον Ματίας να ζωγραφίζει ένα από τα φανταστικά του σχέδια!
Εξεζητημένος: αυτός που ξεφεύγει από το συνηθισμένο
Νεολογισμός: (= νέος + λόγος = νέα λέξη) είναι μια λέξη, ένας όρος, ή μια φράση που έχουν δημιουργηθεί πρόσφατα για να ονομάσουν νέες ανακαλύψεις ή νέες ανάγκες επικοινωνίας (περισσότερα εδώ).
Προάστιο (= προ+άστυ): οικισμός λίγο έξω από την πόλη
Ροκοκό: τεχνοτροπία στην τέχνη (ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική) που αναπτύχθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα στη Γαλλία (δηλαδή λίγο πριν το Διαφωτισμό, μία από τις επόμενες στάσεις μας), με χαρακτηριστικά την εντυπωσιακή διακόσμηση, τα πολλά σκαλίσματα και το ανάλαφρο και εκλεπτυσμένο ύφος. Μελέτες ιστορικών που υποστηρίζουν ότι η κακόγουστη ροκοκό αισθητική της βασιλικής αυλής ήταν μία από τις αιτίες που οδήγησαν στη Γαλλική Επανάσταση του 1789, έχουν απορριφθεί από τη κυρίαρχη επιστημονική κοινότητα των ιστορικών (περισσότερα εδώ).
Σουηδία: χώρα της Βόρειας Ευρώπης, με διακοσμητικό μεν βασιλιά δε, πρώην μεγάλη αυτοκρατορία που εδώ και δύο αιώνες (200 χρόνια) είναι ουδέτερη στους πολέμους (γίνεται να είσαι ουδέτερος, ή τελικά με την ‘ουδετερότητα’ βοηθάς τον ισχυρότερο;), γεγονός που της επέτρεψε να αναπτύξει τη βιομηχανία, την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα, αλλά και να προσφέρει στους πολίτες της υψηλό βιοτικό επίπεδο, κοινωνική πρόνοια και εκπαίδευση. Σουηδοί ήταν: ο σκηνοθέτης Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, η συγγραφέας Άστριντ Λίντγκρεν (έγραψε την ‘Πίπη Φακιδομύτη’), ο αστρονόμος Άντερς Κέλσιος (πρότεινε την κλίμακα για τη μέτρηση της θερμοκρασίας που φέρει το όνομά του), ο χημικός Άλφρεντ Νομπέλ (καθιέρωσε τα βραβεία Νομπέλ που δίνονται για την έρευνα σε Ιατρική, Φυσική, Χημεία, Λογοτεχνία, για την Ειρήνη, προσφάτως δε και στην Οικονομία) (περισσότερα για τη Σουηδία, εδώ).
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
