Εκπαιδευτικές και παιδαγωγικές δραστηριότητες της άνοιξης

Μέλι,  μέλι,   μέλισσα

Γειά σας παιδιά, τώρα που η άνοιξη έχει μπει για τα καλά και  σίγουρα όλοι έχετε κάνει μία βόλτα,   παρατηρήσατε τους μικρούς φτερωτούς φίλους μας; Μιλώ για τα έντομα: τις πεταλούδες, τις πασχαλίτσες, τις μύγες, τις ακρίδες τα μυρμήγκια… είναι τόσα πολλά. Εμείς θα εστιάσουμε στη μικρή αλλά θαυματουργή μέλισσα.

Η μέλισσα λοιπόν παιδιά είναι ένα καταπληκτικό έντομο το οποίο ακόμη και οι αρχαίοι πρόγονοί μας μελετούσαν, θαύμαζαν και αγαπούσαν. Ο Ιπποκράτης ,  ο οποίος ήταν σπουδαίος γιατρός στην αρχαία Ελλάδα θεωρούσε το μέλι ως ένα τρόφιμο–φάρμακο  που έδινε ενέργεια στον άνθρωπο και  του χάριζε πολλά χρόνια ζωής.

Στην μυθολογία μαθαίνουμε ότι  ο Δαίδαλος  κατασκεύασε τα φτερά του γιού του Ίκαρου και τα δικά του από κερί μέλισσας.

 

 

 

 

 

 

Η κοινωνία των  μελισσών

Οι μέλισσες ζουν σε κυψέλες οι οποίες είναι πολύ καλά οργανωμένες κοινωνίες. Κάθε μέλισσα έχει διαφορετικό ρόλο μέσα στην κυψέλη και χωρίζονται σε τρεις βασικές ομάδες:

τις ΕΡΓΑΤΡΙΕΣ, 

τους ΚΗΦΗΝΕΣ 

και τη ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ.

 

Τεστ παρατηρητικότητας: Βρες τη βασίλισσα

Η βασίλισσα ξεχωρίζει από τις άλλες μέλισσες γιατί είναι μεγαλύτερη και έχει κόκκινο χρώμα στον θώρακά της        

Απάντηση

Πάμε όμως τώρα να μελετήσουμε την μελισσούλα πιο προσεκτικά .

Άνοιξε τον  παρακάτω σύνδεσμο και  αφού κάνεις κλικ πάνω στη μέλισσα που είναι στην πρώτη σελίδα, βρες το σωστό σημείο του σώματος της μέλισσας , πατώντας κλικ

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/3585

Άλλη μία ενδιαφέρουσα παρουσίαση

https://www.slideshare.net/iliasili/ss-16199631

από τον Ηλία  Ηλιάδη.

 

Το σώμα της εργάτριας περιλαμβάνει 3 μέρη : το κεφάλι, το θώρακα και την κοιλιά.

Tο κεφάλι αποτελείται από 2 σύνθετα μάτια από τα οποία το κάθε ένα αποτελείται από 3000 οματίδια. Τα μάτια της μέλισσας διακρίνουν τα χρώματα που βλέπει και ο άνθρωπος με την διαφορά ότι εκείνη διακρίνει το υπεριώδες και δεν διακρίνει το κόκκινο.  Τα μάτια αυτά της μέλισσας χρησιμεύουν για την μακρινή όραση. Το μάτι του ανθρώπου μπορεί να διακρίνει κάπου 20-30 εικόνες το δευτερόλεπτο που είναι αρκετές για να του δώσουν την αίσθηση της συνεχόμενης κίνησης. Η μέλισσα λοιπόν βλέπει με 300 εικόνες το δευτερόλεπτο. Μήπως για αυτό τα έντομα όταν πάμε να τα πιάσουμε φεύγουν γιατί μας βλέπουν σε αργή κίνηση ;

Η μέλισσα έχει επίσης 3 απλά μάτια για την κοντινή όραση και για να βοηθούν τα σύνθετα μάτια. Τα απλά μάτια αντιλαμβάνονται την ένταση, το μήκος κύματος και την διάρκεια δράσης του ήλιου… Με αυτό τον τρόπο μέλισσες που συλλέγουν μακριά από την κυψέλη αντιλαμβάνονται την αλλαγή στην ένταση του φωτός και καταλαβαίνουν ότι νυχτώνει. Έτσι επιστρέφουν νωρίτερα στην κυψέλη από εκείνες που συλλέγουν κοντά στην κυψέλη.

Στο κεφάλι της μέλισσας βρίσκονται και 2 κεραίες ( διακρίνονται στις φωτογραφίες) . Οι μέλισσες χρησιμοποιούν τις κεραίες ώς αισθητήρια όργανα.

Το στόμα της μέλισσας έχει δύο σιαγόνες και καταλήγει σε μια προβοσκίδα.

Οι σιαγόνες που έχουν σχήμα λαβίδας χρησιμεύουν για να μασούν το κερί οι μέλισσες. Η προβοσκίδα χρησιμεύει στην απορρόφηση του νέκταρος από τα άνθη αλλά και του νερού. Όσο πιο μακριά είναι η γλώσσα μιας μέλισσας τόσο μεγαλύτερη ικανότητα συλλογής έχει Όταν δεν τη μεταχειρίζεται, την κρατά κουλουριασμένη στην κοιλιά της.

Βίντεο: Μέλισσες ρουφούν νέκταρ

https://safeYouTube.net/w/MkgH

Από το θώρακα ξεφυτρώνουν δυο ζευγάρια διάφανα, λεπτά αλλά δυνατά φτερά, σαν μεμβράνη από ζελατίνη, ώστε να μπορεί να πετάξει μακριά για τροφή. Το γρήγορο κούνημα των φτερών τους προκαλεί ένα χαρακτηριστικό ήχο, το γνωστό μας  «ζουζούνισμα».

Τα 6 πόδια της μέλισσας είναι κι αυτά τριχωτά και τελειώνουν στις άκρες τους σε νύχια αγκιστρωτά. Στα πίσω πόδια της έχει μικρές κοιλότητες, που λέγονται καλάθια. Αυτά μοιάζουν σαν κίτρινα μπαλόνια, γιατί εκεί βάζει τη γύρη από τα άνθη.

Η κοιλιά της μέλισσας αποτελείται από 6 δαχτυλίδια. Στην άκρη της κοιλιάς υπάρχει το κεντρί το οποίο είναι κούφιο, μοιάζει σαν τρυπανάκι και συγκοινωνεί με έναν αδένα, που έχει μέσα δηλητήριο. Είναι το μοναδικό της όπλο εναντίον των εχθρών της. Όταν ενοχληθεί, αμύνεται με το κεντρί αυτό, που φέρει στο άκρο του μικρά αγκίστρια στραμμένα προς τα μέσα. Έτσι, όταν βυθιστεί σε έναν ελαστικό ιστό, όπως το δέρμα του ανθρώπου, η μέλισσα είναι αναγκασμένη να εγκαταλείψει το κεντρί με τα σπλάχνα, που είναι συνδεδεμένα μαζί του και κατά συνέπεια πεθαίνει. Οι κηφήνες δεν έχουν κεντρί.

Μέσα στην κυψέλη οι μελισσούλες έχουν τον δικό τους ξεχωριστό ρόλο. Κάποιες είναι οι νοικοκυρές  φροντίζουν ώστε το σπίτι τους να είναι πεντακάθαρο, άλλες είναι φρουροί στέκονται στην είσοδο της κυψέλης παρεμποδίζοντας τους εισβολείς (διάφορα άλλα έντομα), άλλες φροντίζουν τα μωρά  και άλλες είναι   συλλέκτριες  δηλαδή αυτές που πετούν από λουλούδι σε λουλούδι για να ρουφήξουν με την προβοσκίδα τους τη γύρη. Η  βασίλισσα μένει πάντα μέσα στην κυψέλη εκτός από την μία και μοναδική φορά που θα βγει για να ζευγαρώσει με τον κηφήνα. Στη συνέχεια γεννά πάρα πολλά αβγά ένα σε κάθε κελί της κηρύθρας  Στη συνέχεια οι μέλισσες  παραμάνες αναλαμβάνουν να σφραγίσουν με κερί τα κελιά στα οποία βρίσκονται οι νύμφες δηλαδή τα μωρά μελισσάκια για περίπου 20 μέρες. Στη διάρκεια των ημερών αυτών το μικρό αβγό της βασίλισσας-μέλισσας έχει μεταμορφωθεί σε μία κανονική μελισσούλα έτοιμη για δουλειά.

 

Μέσα σε κάθε κυψέλη υπάρχει ένας αριθμός από κηρύθρες. Καθεμιά απ` αυτές αποτελείται από χιλιάδες μικρά εξάγωνα “κελιά”, που είναι γεμάτα από μέλι και

νέκταρ για τη διατροφή των νυμφών. Αυτά τα κελιά τα κατασκευάζουν οι εργάτριες με το κερί που παράγουν από ειδικούς αδένες που βρίσκονται στην περιοχή της κοιλιάς και έχουν δύο διαστάσεις. Από τα πιο μικρά γεννιούνται οκηφήνες και οι βασίλισσα

 

Βίντεο: Η  θαυμαστή κοινωνία των μελισσών

https://safeYouTube.net/w/P7oH

Ας δούμε όμως τώρα και ποιος είναι αυτός που φροντίζει τις κυψέλες και τις προστατεύει από τους εχθρούς τους : είναι ο μελισσοκόμος

 και βέβαια με τη σειρά τους οι μέλισσες του ανταποδίδουν την αγάπη του προσφέροντας το μέλι τους και αυτός το τοποθετεί σε μικρά η μεγαλύτερα βαζάκια  και νάτο:

το μέλι στο ράφι του καταστήματος.

 

Πως  φτιάχνουν οι μέλισσες το μέλι..

Πάμε να δούμε ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο

https://safeYouTube.net/w/Q8oH

Το μέλι είναι θησαυρός

Δείτε πώς ωφελείται ο οργανισμός μας αν τρώμε καθημερινά μία κουταλιά μέλι:

 

– Πιο καθαρή επιδερμίδα   

 

– Απώλεια βάρους        

 

– Μείωση της χοληστερόλης           

 

 

– Δυνατή καρδιά   

– Καλύτερη μνήμη      

 

– Καλύτερος ύπνος    

 

– Υγιέστερο στομάχι 

 

– Βελτίωση της διάθεσης 

 

 

Γευστικές  απολαύσεις  με μέλι.

Ας πάρουμε μερικές ιδέες για το πώς μπορούμε να απολαύσουμε το μέλι :

λουκουμάδες

τηγανίτες

γάλα με μέλι

παστέλι

Κέικ  με μέλι

 

Κορν  φλέικς με μέλι

 

Εκτός όμως από το μέλι η μελισσούλα μας παιδιά κάνει κάτι ακόμη εξαιρετικά σημαντικό και αυτό είναι η επικονίαση

Ας δούμε όμως ένα εξαιρετικό βίντεο για την επικονίαση

https://safeYouTube.net/w/kAoH

Επικονίαση λοιπόν παιδιά είναι η μεταφορά της γύρης, που κάνει η μέλισσα πετώντας από το ένα λουλούδι στο άλλο.H γύρη που υπάρχει μέσα στα άνθη είναι το βασικό συστατικό για να δημιουργηθεί ένας καρπός η ένα φρούτο παράδειγμα ένα κεράσι. Όμως για να δημιουργηθεί το κεράσι πρέπει η γύρη από το ένα ανθάκι να ενωθεί με τη γύρη από ένα διπλανό ανθάκι, αυτό όμως δεν μπορούν να το κάνουν μόνα τους τα άνθη .

Έρχεται λοιπόν η μέλισσα,τα άνθη της δίνουν την πολύτιμη γύρη τους για να φτιάξει το μέλι και η μέλισσα με τη σειρά της τους ανταποδίδει την προσφορά τους μεταφέροντας με τα

πόδια της τη γύρη από το ένα λουλούδι στο άλλο.   Αυτό λέγεται γονιμοποίηση. Και βέβαια το αποτέλεσμα αυτής της υπέροχης συναλλαγής είναι τα πανέμορφα ζουμερά γλυκύτατα και γεμάτα βιταμίνες φρούτα.   Χωρίς τη μέλισσα δεν θα είχαμε τίποτα από όλα αυτά. Καταπληκτική η μέλισσα!!

 

Παιδί και γλώσσα

 

Δραστηριότητα 1^η

Προσπαθήστε να απαντήσετε στις παρακάτω  ερωτήσεις:

• Πόσα και ποιά είναι τα μέρη του σώματος της μέλισσας;
• Πόσες κεραίες έχει;
• Πόσα μάτια έχει;

Πως λέγεται το σπίτι της μέλισσας;

• Τι φτιάχνει η μέλισσα;

Πως λέγεται η αρσενική μέλισσα;

• Ποιο είναι το όπλο της μέλισσας;

Πως λέγεται ο παραγωγός μελιού;

• Όλες οι μέλισσες γεννούν αβγά;
• Πόσα πόδια έχει;
• Τι σχήμα έχουν τα κελιά της μέλισσας;
• Πόσα φτερά έχει;

Δραστηριότητα 2η

Παρατήρησε προσεκτικά τις φωτογραφίες και στη συνέχεια τη λέξη, (στους παρακάτω πίνακες)  που είναι πλάι στη φωτογραφία: ποιό είναι το πρώτο γράμμα,ποιο το δεύτερο, ποιο το τελευταίο,  πες φωναχτά την κάθε φωνούλα αργά, παράδειγμα  γ    υ   ρ   η .     Τώρα λίγο πιο γρήγορα Τέλεια!! Νομίζω ότι μόλις τώρα κατάφερες να διαβάζεις τη λέξη γύρη  Μπράβο!!.    Συνέχισε με τον ίδιο τρόπο και με τις άλλες λέξεις.

 

 

 

Δραστηριότητα 3η

Αν  δεν υπάρχει η δυνατότητα εκτύπωσης μπορείτε να κόψετε χαρτάκια σε σχήμα ορθογώνιο  και να γράψετε τα γράμματα  της λέξης Μ Ε Λ Ι Σ Σ Α. Τα γυρίζετε ανάποδα και προσπαθείτε να τα βάλετε στη  σειρά σχηματίζοντας σωστά τη λέξη. Ανακατέψτε τις κάρτες και  επαναλάβετε το παιχνίδι όσες φορές θέλετε.  Τα καταφέρατε περίφημα! Μπράβο!!!

 

ΑΣΚΗΣΗ 1η

Βάλε τη σωστή λέξη πλάι στην όμοιά της σέρνοντας το βελάκι

https://wordwall.net/resource/1819781/%ce%b1%ce%bd%ce%bf%ce%b9%ce%be%ce%b7

 

ΑΣΚΗΣΗ 2η

Στον παρακάτω σύνδεσμο ένωσε την εικόνα με την σωστή λέξη

https://learningapps.org/watch?v=pk6trihr520

 

Αινίγματα

Μικρή μικρή νοικοκυρά μεγάλη πίτα κάνει  Τι είναι;   

 

Σε κήπο δεν φυτεύεται σε περιβόλι όχι κι ο βασιλιάς το γεύεται κι όλος ο κόσμος το΄ χει. Τι είναι;

 

 

 

 

 

 

 

Παροιμίες

Οι παροιμίες με λίγες μόνο λέξεις μπορούν να μας δώσουν πολλά και σπουδαία νοήματα. Ας δούμε μερικές από τις πάρα πολλές που υπάρχουν για τη μέλισσα.

 

• Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι!  
• Πόσο σπουδαίο είναι να έχουμε υπομονή!

 

• Όλα έγιναν μέλι γάλα.
• Να είμαστε αισιόδοξοι.

 

• Μέλι στάζει η γλώσσα του.
• Τι ωραία να  μιλάμε ευγενικά και με καλοσύνη!

 

• Όλες οι μέλισσες δεν κάνουν μέλι.

        Προσοχή!   να φυλαγόμαστε από τα   δύσκολα                         

 

• Όποιος αγαπά το μέλι, δε φοβάται τις μέλισσες.
• Όποιος κάνει πάντα το καλό δεν φοβάται τίποτα.

 

Παιδί και μαθηματικά

Δραστηριότητα 1η

Το σχήμα του κελιού της μέλισσας είναι εξάγωνο και λέγεται έτσι γιατί έχει έξι γωνίες. Πάμε να το φτιάξουμε με καλαμάκια η ξυλομπογιές η ξυλάκια  η με τουβλάκια.

Φτιάξε όσα κελιά θέλεις ενώνοντας τα καλαμάκια με τον τρόπο που βλέπεις στη φωτογραφία και γράψε δίπλα τον αριθμό των κελιών που έφτιαξες. Μπράβο!!

Δραστηριότητα 2η

Τραγούδι:  <<οι εννέα μελισσούλες>>

Πάμε τώρα να μετρήσουμε μέχρι το εννιά  ακούγοντας το τραγούδι.  Μπορούμε και να το χορέψουμε!

https://safeYouTube.net/w/SAoH

Πάρε ένα απλό χαρτί Α4 και χώρισέ το όπως βλέπεις στην εικόνα

Γράψε στην πρώτη στήλη τους αριθμούς από το  1     μέχρι το   9

Στην διπλανή στήλη ζωγράφισε από μια μέλισσα σε κάθε κουτί.

Μέτρησε τις μέλισσες που ζωγράφισες είναι τόσες όσες ο αριθμός τους; Μπράβο!!!!!!

 

  Ένας  υπέροχος θρύλος

 

 

                          ‘Ωρα για χαλάρωση..

Ας δούμε τώρα ένα βίντεο με τη Μάγια μέλισσα. Σίγουρα όλοι την ξέρετε:

<<Η γέννηση της Μάγια>>

 

https://safeYouTube.net/w/8BoH

Παραδοσιακό παιχνίδι

Το έπαιζαν ακόμη και οι γιαγιάδες και οι παππούδες όταν κι αυτοί ήταν μικρά παιδιά σαν κι εσάς. Τι λέτε, πάμε να το θυμηθούμε και να το παίξουμε όλοι μαζί στο σπίτι; Αρέσει τόσο πολύ σε κάθε γενιά όσα χρόνια κι αν περάσουν!

Περνά – περνά η μέλισσα

Τα παιδιά επιλέγουν δυο μάνες, οι οποίες  απομακρύνονται από τους υπόλοιπους και διαλέγουν η καθεμιά από κάτι, π.χ. «ήλιος – φεγγάρι», ή «φράουλα-κεράσι» κ.τ.λ.
Τα δυο παιδιά-μάνες ενώνουν τα χέρια τους μπροστά και ψηλά, έτσι ώστε να σχηματίσουν από κάτω καμάρα, τα χτυπάνε και τραγουδούν:

Περνά περνά η μέλισσα με τα μελισσόπουλα και με τα παιδόπουλα, ζουμ, ζουμ, ζουμ, οι μέλισσες πετούν για να δούμε ποιον θα πιάσουμε…

Τα  υπόλοιπα παιδιά κάνουν ουρά και περνάνε κάτω από την καμάρα. Όταν τελειώσει το τραγούδι, οι μάνες κατεβάζουν τα χέρια κι αιχμαλωτίζουν το παιδί που βρίσκεται τη στιγμή εκείνη κάτω από την καμάρα και το ρωτάνε χωρίς ν’ ακούσουν  τ’ άλλα: «Τι θέλεις; Ήλιο ή φεγγάρι;» (ή φράουλα-κεράσι, ανάλογα με την παραλλαγή). Ανάλογα με την προτίμηση του, το παιδί πηγαίνει και στέκεται πίσω από τη μάνα που το κέρδισε.
Η ουρά ξαναπερνάει και συνεχίζεται το παιχνίδι. Στο τέλος απομένει ένα παιδί, ο «κλέφτης».
Ο κλέφτης παίρνει φόρα και περνάει δυο φορές ανάμεσα στις δυο μάνες, ενώ κάθε φορά όλα μαζί τα παιδιά φωνάζουν:

Μια του κλέφτη! Δυο τον κλέφτη! Τη στιγμή που ο κλέφτης επιχειρεί για τρίτη φορά να περάσει, οι μάνες κατεβάζουν τα χέρια και τον αιχμαλωτίζουν:Τρεις και τόνε πιάσαμε!Φωναχτά τώρα πια οι δυο μάνες το ρωτάνε τι προτιμάει, και το παιδί, ανάλογα με την προτίμηση του, πηγαίνει κι αυτό πίσω από τη μάνα που το κέρδισε. Στη συνέχεια, όλα τα παιδιά, πίσω από κάθε μάνα, πιάνονται το καθένα γερά από τη μέση του μπροστινού του, και οι δυο μάνες δίνουν τα χέρια και η κάθε ομάδα τραβάει την άλλη προσπαθώντας  να ρίξει την άλλη κάτω (διελκυστίνδα).Νικήτρια η ομάδα που θα καταφέρει να μείνει όρθια.

Χειροτεχνία –κατασκευή

Θα χρειαστείς ένα ρολό από χαρτί υγείας, ένα κίτρινο χαρτί για να το τυλίξεις, 3 μαύρες λωρίδες, ένα μικρό κύκλο για κεφάλι, άσπρο χαρτί για τα φτερά, κόλλα και  όρεξη για δημιουργία!!!!!!!!!!

 Μουσική

<<Το πέταγμα των μελισσών>> Rimsky Korsakof

https://safeYouTube.net/w/oCoH

 

Ζωγράφισε το λουλούδι και στη συνέχεια κόψτο πάνω στη εξωτερική γραμμή. Φτιάξε 4-5  λουλούδια.Τώρα βάλε ένα λουλούδι στο τραπεζάκι του σαλονιού, ένα στο μπαλκόνι, ένα στο δωμάτιό σου, ένα στην κουζίνα, ένα κοντά στην πόρτα ζήτησε από τον μπαμπά η τη μαμά να βάλει τη μουσική από το παραπάνω βίντεο,βάλε τα χέρια στη μέση σου και πάμε να χορέψουμε………… ζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζζ το σπίτι είναι ο κήπος και εσύ μια υπέροχη μελισσούλα!!!!

 

 

 

Συνταγή για πεντανόστιμες τηγανίτες με μέλι!!!

Για τη ζύμη:

1 κούπα χλιαρό γάλα

1 βανίλια

1/2 κούπα ζάχαρη

2 κούπες αλεύρι φαριν απ για να έχει μορφή σφιχτού χυλού

2 αυγά

1 φακελάκι μαγιά

Για πασπάλισμα:

μέλι (όσο θέλετε)

κανέλλα (όση θέλετε)

ζάχαρη (όση θέλετε)

 

Και τώρα η σειρά σας:

• Μπορείτε να ζωγραφίσετε σε ένα χαρτί τη μελισσούλα, αρκετά μεγάλη και να γράψετε τη λέξη μέλισσα με κεφαλαία η με μικρά γράμματα.
• Να ζωγραφίσετε μια ανοιξιάτικη ζωγραφιά με πολλές μέλισσες. Μετρήστε πόσες  ζωγραφίσατε και γράψτε τον αριθμό.
• Να βγείτε μια βόλτα στην εξοχή και να φωτογραφίσετε μέλισσες.
• Να επιλέξετε όποια από τις παραπάνω δραστηριότητες(γλώσσα-μαθηματικά) θέλετε…
• Θα χαρούμε πολύ να στείλετε τις εργασίες σας η τις ζωγραφιές σας

στο νέο μας padlet στην παρακάτω διεύθυνση:

 

https://el.padlet.com/elkonst362m/c5o4m4c1v419czh1

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ! !!

Αν συναντήσετε μέλισσα δεν πρέπει να φοβηθείτε. Απλά να θυμάστε ότι θα χρησιμοποιήσει το κεντρί της μόνο όταν θα αισθανθεί ότι απειλείται.

• Ευχαριστούμε πολύ για όλες αυτές τις υπέροχες ζωγραφιές και εργασίες που στέλνετε στο padlet .Μας δίνετε μεγάλη χαρά!!

Μπορείτε επίσης να μας επισκέπτεστε στην ιστοσελίδα του σχολείου μας .

Με όλη   μας  την αγάπη και με την ευχή να βρεθούμε πάλι όλοι μαζί στην τάξη μας, στο νηπιαγωγείο πολύ πολύ σύντομα!!

Πολλά φιλιά!!

 

Οι δασκάλες σας

Αλεξάνδρα Σακκά

Ελένη Κωνσταντάρα

Σταυρούλα Κυριάκου