Ενσυναίσθηση και σχολική διαμεσολάβηση

Ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να στεκόμαστε, ηθικά, συναισθηματικά πρακτικά, δίπλα στον άλλο, σε αυτή την περίπτωση στο παιδί, να συναισθανόμαστε με αυτό, αλλά όχι για αυτό. Να προσπαθούμε να το καταλάβουμε και ν’ αξιολογούμε τι βιώνει, τι αισθάνεται. Αν ένας μαθητής μας ή ένα κοντινό μας άτομο στενοχωριέται ή πονάει και συναισθανόμαστε πραγματικά τον πόνο του ή όταν χαιρόμαστε με τη χαρά του, σημαίνει αυτό που λέει και η ίδια η λέξη: Συν-αισθάνομαι, προσπαθώ να καταλάβω, να μπω στη θέση του, να μοιραστώ τα ίδια συναισθήματα με εκείνο, αλλά όχι για εκείνο!

Γιατί είναι σημαντική η ενσυναίσθηση στους ενήλικες (δασκάλους, γονείς) για να βοηθήσουν τα παιδιά;

1. Για να μπορούμε να καταλάβουμε τι πραγματικά χρειάζεται το παιδί!
2. Για να μπορούμε να δείχνουμε στα παιδιά με το δικό μας παράδειγμα πράξης ζωής, πώς είναι να συμπαραστέκεσαι στους άλλους.
3. Για να μπορέσουμε να «εμπνεύσουμε» τα παιδιά να αναγνωρίζουν και να χειρίζονται τα συναισθήματά τους.
4. Για να μπορέσουμε να διδάξουμε στα παιδιά να δέχονται το «τώρα… όπως είναι!                                Η σχολική διαμεσολάβηση από ομηλίκους αποτελεί μία εναλλακτική πρακτική στο παραδοσιακό σύστημα  επίλυσης διαφορών  και συγκρούσεων και τιμωριών από ενηλίκους. Με τη μέθοδο αυτή, τα ίδια
   τα εμπλεκόμενα μέρη προσφεύγουν οικειοθελώς στους συνομηλίκους διαμεσολαβητές και διαμεσολα-
   βήτριες και ακολουθώντας με τη βοήθειά τους μία συγκεκριμένη διαδικασία, ερευνούν τα αίτια της σύγ-
   κρουσής τους, συμφωνούν στη λύση της και δεσμεύονται να τηρήσουν την αμοιβαία συμφωνία.
   Είναι προφανές ότι αυτή η μέθοδος επίλυσης διαφορών και συγκρούσεων, που βασίζεται στον διάλογο,
   στην ενσυναίσθηση και στην ενεργητική ακρόαση, συμβάλλει στην ενδυνάμωση των μαθητών και μαθητριών στη διαχείριση συγκρούσεων (μέσα και έξω από το σχολείο), στη βελτίωση των σχέσεων και γενι-
   κότερα στη δημιουργία ενός υγιούς, θετικού, ασφαλούς και πιο δημοκρατικού σχολικού περιβάλλοντος.
   Η διαμεσολάβηση παρουσιάζει μεταξύ άλλων τα παρακάτω οφέλη:
   • Ενδυναμώνει τους μαθητές και τις μαθήτριες με δεξιότητες και στρατηγικές για τη διαχείριση συγκρούσεων μέσα και έξω από το σχολείο.
   • Βοηθά τους μαθητές και τις μαθήτριες να αποκτήσουν αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση, καθώς και κατανόηση για τα προβλήματα που απασχολούν τους συμμαθητές/τριές τους.
   • Οικοδομεί ισχυρές σχέσεις συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης στη σχολική κοινότητα.
   • Αναπτύσσει χρήσιμα επικοινωνιακά εργαλεία και συμβάλλει στη διευκόλυνση της μαθησιακής διαδικασίας μέσα σε ένα εποικοδομητικό και δημιουργικό σχολικό περιβάλλον.    Για να μπορέσουμε εκφράσουμε και να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας πρέπει  να τα γνωρίσουμε. Παρακολουθούμε ένα εκπαιδευτικό  βίντεο

   Συναισθήματα

   Μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας

   
   Δείτε στο video.sch.gr

    

   Για  να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας  βοήθησε πολύ η ζωγραφική. Ζωγραφίζοντας διασκεδάσαμε και καταλάβαμε ότι όλα τα συναισθήματα μπορούμε να τα νιώσουμε αλλά το σημαντικό είναι πως να τα διαχειριστούμε.

   .

   Με αφορμή μία διαφωνία ανάμεσα σε δύο παιδιά την ώρα του ελεύθερου παιχνιδιού,  μαθαίνουμε πως να αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις, ώστε να τις αποφεύγουμε και να νιώθουμε καλύτερα.Ήταν η ώρα του διαμεσολαβητή. Αυτός ο ρόλος άρεσε πολύ στα παιδιά και όλοι ήθελαν να γίνουν διαμεσολαβητές

   

   Παίξαμε με το συναισθηματικό φιδάκι ένα παιχνίδι ερωτήσεων που βρήκαμε στο διαδίκτυο και το κατασκευάσαμε.

   

   Συνεχίσαμε  με την ανάγνωση των βιβλίων     του παραμυθιού ‘Το Τικ και το Τακ’ και είδαμε πως όταν δύο φίλοι τσακώνονται νιώθουν στενοχώρια και κάνουν τις καρδιές να χωριστούν, υπάρχει όμως τρόπος ξανά να ενωθούν.

   .

   Αφού διαβάσαμε το παραμύθι, συζήτησαμε πως νιώθει η καρδιά μας  όταν είμαστε τσακωμένοι. Για να καταλάβουν τα παιδιά την αξία της καλοσύνης, μοίρασα στα παιδιά  από μία    και αρχίσαμε να λέμε άσχημα πράγματα στη καρδιά, όπως όταν τσακωνόμαστε  π.χ.

   -Φύγε!

   – Δε σε θέλω στη παρέα μου!

   -Δε σε έχω φίλο!

   -Αυτό το παιχνίδι είναι δικό μου ,δε στο δίνω!

   -Το θέλω τώρα αυτό το παιχνίδι!

   -Δε σου ξαναμιλάω!

   Κάθε φορά που έλεγαν μια άσχημη φράση τσαλακώναμε λίγο λίγο την χάρτινη καρδιά. Στη συνέχεια όπως κρατούσαν τα παιδιά την τσαλακωμένη καρδιά ,ξεκίνησαν να λένε

   Συγνώμη’  και να ξεδιπλώνουν τη καρδιά. Τι συμβαίνει όταν την ξεδιπλώνετε; Η καρδιά δεν θα είναι ποτέ όπως πριν…. Ακόμη και αν ζητήσουμε συγνώμη, η καρδιά συνεχίζει  να κουβαλάει τα σημάδια από τα άσχημα λόγια μας. Οι λέξεις και οι άσχημες συμπεριφορές πληγώνουν και αφήνουν σημάδια… Γι αυτό πρέπει να φερόμαστε όμορφα ν μη λέμε σκληρά λόγια σε κανέναν. Στη συνέχεια τα παιδιά πήρανε την τσαλακωμένη καρδιά, τη κολλήσανε σε μια κόλλα Α4 και ζωγράφισαν ‘Τι κάνει την καρδούλα τους να «πονάει»;

    

   Ακούσαμε το τραγούδι ‘Τικ -Τακ’ το οποίο το τραγουδάει η  Ελένη Βιτάλη, από το alboum ‘ΤΡΑΓΟΥΔΟΠΑΡΑΜΥΘΟΚΟΣΜΟΣ

   Τκ τακ

   
   Δείτε στο video.sch.gr

Ασχοληθήκαμε με ένα από τα δύσκολα συναισθήματα και συμφωνήσαμε ότι όλοι το έχουμε αισθανθεί αλλά δυσκολευόμαστε να το διαχειριστούμε γιατί συνήθως πιστεύουμε ότι έχουμε πάντα εμείς το δίκιο.

Ο ΘΥΜΟΣ

Ο τρόπος που εκφράζει κάποιος το θυμό του είναι διαφορετικός. Τι κάνετε όταν θυμώνετε;

• Φωνάζω
• Πετάω τα παιχνίδια
• Χτυπάω το πόδι μου με δύναμη
• Κάθομαι μόνος μου στο δωμάτιο
•   Διαβάσαμε το παραμύθι ΄Θυμώνω’. 

Και αποφασίσαμε να διώχνουμε το θυμό μακριά για να νιώθουμε χαρούμενοι.Πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να διαχειριστούν το θυμό τους; Ένας τρόπος να διώχνουμε το θυμό είναι να παίρνουμε βαθιές αναπνοές. Για να το κατανοήσουν τα παιδιά παιξαμε ένα κινητικό παιχνίδι ΄Φυσάμε τα μπαλόνια με δύναμη’. Όσο περισσότερο φυσάμε, φεύγει από μέσα μας ο θυμωμένος αέρας και νιώθουμε ωραία.Άλλη ιδέα που πρότειναν   τα παιδιά ήταν το σακούλι του θυμού η θυμοσάκουλο  Είπαμε ότι μπορούμε να παίρνουμε ανάσες να φυσάμε τον θυμό μας στο θυμοσάκουλο και να τον κλείνουμε μέσα εκεί.Αφού διώξαμε το θυμό μας μακριά , ζωγραφίσαμε συμπεριφορές που μας προκαλούν θυμό και τiς αφήσαμε να φύγουν.

Συνεχίσαμε με μαθηματικά φτιάχνοντας τα λουλούδια των συναισθημάτων.Τα παιδιά έβαλαν τόσα πέταλα στα λουλούδια όσα και ο αριθμός των γραμμάτων που είχε το κάθε συναίσθημα.

Τέλος μάθαμε πως όταν  έχουμε ένα  πρόβλημα με έναν φίλο μας  το συζητάμε και εάν φταίμε να ζητάμε και συγνώμη.Φτιάξαμε καρδιές πάνω στις οποίες γράψαμε συγνώμη  σε αγαπώ και στην συνέχεια τις ανταλλάξαμε.

.