Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης “Εκπαίδευση για το οικολογικό αποτύπωμα”

Η ανθρωπότητα καταναλώνει περισσότερους φυσικούς πόρους της Γης από ότι η φύση είναι ικανή να αναπαράγει. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να ποσοτικοποιηθεί μέσω του παγκόσμιου Οικολογικού Αποτυπώματος, το οποίο είναι το άθροισμα των ατομικών αποτυπωμάτων όλων των ανθρώπων. Είναι ένας τρόπος να  καταδείξουμε  πόσους πόρους της φύσης χρησιμοποιούμε για να εκπληρώσουμε τις καθημερινές μας ανάγκες. Καθώς πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν το αποτύπωμά τους, θέλουμε να διαδώσουμε αυτή την κοινωνικά ουσιαστική γνώση μαζί με πρακτικές πληροφορίες. Εκπαίδευση για το Οικολογικό Αποτύπωμα. Μικρά βήματα – μεγάλες αλλαγές.

Η ομάδα-στόχος μας είναι μαθητές μεταξύ 10 και 18 ετών. Τους παρέχουμε γνώσεις σχετικά με το Οικολογικό Αποτύπωμα που προκύπτουν από τα ακόλουθα ερωτήματα: Τι περιλαμβάνεται σε ένα τέτοιο Αποτύπωμα αν λάβουμε υπόψιν την παραγωγή, τη χρήση και τη διάθεση αγαθών και υπηρεσιών, π.χ. στους τομείς της διατροφής, της μετακίνησης και της κατανάλωσης ενέργειας; Ποιες είναι οι κοινωνικοοικονομικές πτυχές του; Τι δυνατότητες υπάρχουν ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα Αποτυπώματα – προκειμένου να διατηρηθούν οι φυσικοί πόροι στον πλανήτη μας.

“Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας” Περιβαλλοντικό πρόγραμμα του ΚΕΠΕΑ Περτουλίου-Τρικκαίων

Μονοήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιείται στα Τρίκαλα.

Κριτήρια επιλογής του θέματος.

  1. Η χρήση των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει ανησυχητικές συνέπειες στο περιβάλλον που επηρεάζουν ακόμα και την οικονομική πολιτική κάθε χώρας αλλά και την παγκόσμια ειρήνη «ενεργειακοί πόλεμοι»
  2. η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι η λύση στην παραπάνω ενεργειακή κρίση.

Στόχοι του Προγράμματος

Γενικός σκοπός: Σκοπός του προγράμματος είναι να κατανοήσουν οι μαθητές τον ρόλο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη διατήρηση καθαρού φυσικού περιβάλλοντος και να συμβάλουν στην προσπάθεια ορθής διαχείρισής του. Μέσα από τη συνεργασία μαθητών και εκπαιδευτικών διαφορετικών σχολείων και με την καθοδήγηση του συντονιστικού φορέα, του ΚΠΕ Περτουλίου – Τρικκαίων, θα γίνει διάχυση της γνώσης για την εφαρμογή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην καθημερινή ζωή. Επιπλέον θα αναδειχθεί ο ρόλος τους για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από διάφορους περιβαλλοντικούς κινδύνους όπως πυρηνικά ατυχήματα, οικολογικές καταστροφές (πετρελαιοκηλίδες) κ.α.

 

Επιμέρους στόχοι:

  • Να προβληματιστούν σχετικά με την ενεργειακή κρίση και τις συνέπειές της στο φυσικό περιβάλλον.
  • Να αποκτήσουν στοιχειώδεις γνώσεις για την φυσική σημασία της ενέργειας
  • Να γνωρίσουν τη διάκριση μεταξύ «κλασικών» και «ανανεώσιμων» μορφών ενέργειας
  • Να γνωρίσουν τα είδη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
  • Να γνωρίσουν τα πλεονεκτήματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
  • Να γνωρίσουν την αρχή λειτουργίας κάθε ανανεώσιμης πηγής
  • Να υλοποιήσουν πειράματα σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
  • Να υλοποιήσουν κατασκευές που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
  • Να αποκτήσουν δεξιότητες συνεργασίας μεταξύ τους, αποδεχόμενοι τη διαφορετικότητα κάποιων συμμαθητών τους όσον αφορά στην καταγωγή, τη γλώσσα και την κοινωνική προέλευση, ενσωματώνοντάς τους έτσι πιο εύκολα στη σχολική κοινότητα, αφού θα εκτιμήσουν τη συμβολή και αυτών στην ομάδα.
  • Να συνειδητοποιήσουν την αλλαγή που θα επέλθει στο άμεσο περιβάλλον με τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
  • Να μπορέσουν όλοι οι μαθητές, ακόμα και αυτοί με μειωμένη απόδοση στα μαθήματα, να αναδείξουν και άλλες πτυχές της προσωπικότητας τους, οι οποίες παραμένουν λανθάνουσες κατά την παραδοσιακή μαθησιακή διαδικασία στην τάξη.
  • Να δουν τη μάθηση ως μια ενδιαφέρουσα διαδικασία μέσω της βιωματικής και εποικοδομιστικής διδασκαλίας, η οποία στοχεύει στην αυθόρμητη συμμετοχή, ενθαρρύνει την ανακάλυψη, ενεργοποιεί τη φαντασία, δίνει κίνητρα για δράση και δημιουργία.
  • Να προωθηθεί η διεπιστημονικότητα στην εκπαίδευση, καθώς η ενεργή ενασχόληση με το δίκτυο περιλαμβάνει εξάσκηση των μαθητών σε ένα πλήθος γνωστικών αντικειμένων, όπως μαθηματικά, φυσική, γλώσσα

 

Φάσεις του Προγράμματος:

Α. Αποστολή υποστηρικτικού, ενδεικτικού πακέτου υλικού, για εργασία και προετοιμασία των ενηλίκων αλλά και των μαθητών/τριών στην τάξη. Εφόσον ένα πρόγραμμα Π.Ε. δεν περιορίζεται μόνο στην ολιγόωρη επίσκεψη σε ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητη την αποστολή υλικού εισαγωγής και προετοιμασίας των εκπαιδευομένων για το συγκεκριμένο θέμα.

Β. Υποδοχή και ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, γνωριμία με τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας, προσανατολισμός στο θέμα.

Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ υποδέχεται τους συμμετέχοντες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Κέντρου, όπου μετά τις απαραίτητες συστάσεις, λαμβάνει χώρα παιχνίδι γνωριμίας. Ακολουθεί σύντομη αναφορά και προσανατολισμός τους στο Πρόγραμμα που θα ακολουθήσει.

Γ.  Εργασία στους χώρους του ΚΠΕ.

Εν συνεχεία, ακολουθεί στην αίθουσα του Κέντρου διαδραστική προβολή με συμμετοχή και ενδιάμεση εμπλοκή των εκπαιδευομένων συνολικής διάρκειας μίας ώρας, όπου αναλύεται και παρουσιάζεται το θεωρητικό τμήμα του προγράμματος. Αφού γίνει ο χωρισμός σε ομάδες, προετοιμάζονται για τις δραστηριότητες  που πρόκειται να υλοποιηθούν στο εργαστήριο.

Δ.  Εργασίες στο εργαστήριο.

Οι ομάδες, καθοδηγούμενες από τα μέλη της Π.Ο.πραγματοποιούν εργαστηριακές ασκήσεις με σκοπό να κατανοήσουν την αρχή λειτουργίας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.Ορισμένες από τις εργαστηριακές ασκήσεις είναι:

  1. Επίδειξη λειτουργίας φωτοβολταϊκής κυψέλης με χρήση LED
  2. Επίδειξη λειτουργίας ανεμογεννήτριας
  • Προσομοίωση λειτουργίας υδροηλεκτρικού εργοστασίου
  1. Μηχανικό ανάλογο της εκμετάλλευσης του γεωθερμικού δυναμικού από θερμοστοιχείο
  2. Παραγωγή βιοκαυσίμου
  3. Παραγωγή υδρογόνου με ηλεκτρόλυση – Παραγωγή ηλεκτρισμού με τη χρήση κυψέλης υδρογόνου

Στις προαναφερθείσες εργαστηριακές ασκήσεις οι εκπαιδευόμενοι χρησιμοποιούν φύλλα εργασίας, τα οποία διανέμονται στις ομάδες.

Ε. Στο χώρο του ΚΠΕ, γίνεται παρουσίαση των ομαδικών εργασιών και αξιολόγησή τους. Επίσης γίνεται αξιολόγηση του Προγράμματος από μαθητές και εκπαιδευτικούς με χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων.

Η συνολική διάρκεια του προγράμματος είναι έξι (6) διδακτικές ώρες.

 

Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης “130.000 χρόνια ανθρώπινης παρουσίας στο σπήλαιο της Θεόπετρας”

Μονοήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιείται στα Τρίκαλα.

Κριτήρια επιλογής του θέματος.

  1. Τα ευρήματα του σπηλαίου έχουν πανελλαδική, πανευρωπαϊκή και παγκόσμια αξία.
  2. Η ανασκαφή στο σπήλαιο της Θεόπετρας ανατρέπει παλαιότερα ισχύοντα δεδομένα.
  • H ύπαρξη όλων των διαδοχικών περιόδων από τη μέση Παλαιολιθική ως το τέλος της Νεολιθικής και τη Χαλκολιθική και η μετάβαση από το Πλειστόκαινο στο Ολόκαινο με την αδιαμφισβήτητη παρουσία και της Μεσολιθικής, για πρώτη φορά στη Θεσσαλία, παρά τις περί του αντιθέτου απόψεις στο παρελθόν.
  1. H παρουσία μιας μεγάλης ποικιλίας ζώων όλων των περιόδων, που αντανακλούν το κλίμα και τις εναλλαγές του.

 

Στόχοι του Προγράμματος

Γενικός σκοπός: Η γνωριμία με το σπήλαιο της Θεόπετρας και η ανάδειξή του.

Επιμέρους στόχοι:

  • Να γίνει διασαφήνιση του όρου «σπήλαιο».
  • Να αντιληφθούν την αξία του σπηλαίου και τον πλούτο των αρχαιολογικών ευρημάτων που αυτό περικλείει.
  • Να συνειδητοποιήσουν ότι το σπήλαιο αποτελεί μνημείο γεωφυσικής, ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και τη δική τους ευθύνη στη διατήρησή της.
  • Να αναγνωρίσουν ότι η ανθρώπινη παρέμβαση στο κλειστό και ευαίσθητο περιβάλλον του σπηλαίου ήταν θετική και καθοριστική για τη διατήρηση και ανάδειξη των πολύτιμων ευρημάτων του.
  • Να διαδώσουν την ύπαρξη και την αξία του στο άμεσο κοινωνικό τους περιβάλλον (οικογένεια, φίλοι, γειτονιά), αφού τα παιδιά λειτουργούν πολλαπλασιαστικά ευαισθητοποιώντας τους γύρω τους.
  • Να κατανοήσουν ότι η αποκατάσταση, αξιοποίηση και προβολή του σπηλαίου θα συμβάλει καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας με τα οικονομικά οφέλη που θα αποφέρει η αειφορική του διαχείριση.

Φάσεις του Προγράμματος:

Α. Αποστολή υποστηρικτικού, ενδεικτικού πακέτου υλικού, για εργασία και προετοιμασία των ενηλίκων αλλά και των μαθητών/τριών στην τάξη. Εφόσον ένα πρόγραμμα Π.Ε. δεν περιορίζεται μόνο στην ολιγόωρη επίσκεψη σε ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητη την αποστολή υλικού εισαγωγής και προετοιμασίας των εκπαιδευομένων για το συγκεκριμένο θέμα.

Β. Υποδοχή και ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, γνωριμία με τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας, προσανατολισμός στο θέμα.

Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ υποδέχεται τους συμμετέχοντες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Κέντρου, όπου μετά τις απαραίτητες συστάσεις, λαμβάνει χώρα παιχνίδι γνωριμίας. Ακολουθεί σύντομη αναφορά και προσανατολισμός τους στο πρόγραμμα που θα ακολουθήσει.

Γ.  Εργασία στους χώρους του ΚΠΕ.

Εν συνεχεία, ακολουθεί στην αίθουσα του Κέντρου διαδραστική προβολή με συμμετοχή και ενδιάμεση εμπλοκή των εκπαιδευομένων συνολικής διάρκειας μίας ώρας, όπου αναλύεται και παρουσιάζεται το θεωρητικό τμήμα του προγράμματος. Αφού γίνει ο χωρισμός σε ομάδες, προετοιμάζονται για τις δραστηριότητες που πρόκειται να υλοποιηθούν στο πεδίο.

Δ. Εργασίες στο πεδίο

Η ομάδα ακολουθεί καθορισμένη διαδρομή μέσα στο σπήλαιο με ταυτόχρονη επεξήγηση των ευρημάτων αλλά και της σημασίας τους, με κριτήριο την υλοποίηση των στόχων που τέθηκαν και την εμπέδωση των εννοιών που εισάχθηκαν κατά το θεωρητικό μέρος του προγράμματος. Μετά την περιήγηση, για την περαιτέρω κατανόηση και εμβάθυνση, εκπονούνται βιωματικές δραστηριότητες από τα φύλλα εργασίας, με την ανάλογη υλικοτεχνική υποστήριξη στον αύλειο χώρο του σπηλαίου. Οι εκπαιδευόμενοι σε ομάδες συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες βιωματικού χαρακτήρα, όπως παρατήρηση, χρήση χάρτη, παιχνίδια προσανατολισμού αλλά και φύλλα εργασίας εμπέδωσης εννοιών. Στη συνέχεια, γίνεται παρουσίαση των ομαδικών εργασιών και αξιολόγησή τους.

Ε. Κατά την επιστροφή στο ΚΠΕ, γίνεται αξιολόγηση του προγράμματος από μαθητές και εκπαιδευτικούς με χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων.

Η συνολική ενδεικτική διάρκεια του μονοήμερου προγράμματος είναι έξι (6) διδακτικές ώρες.

 

 

Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης «Αντιμέτωποι με την παγκόσμια κλιματική αλλαγή»

Μονοήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιείται στα Τρίκαλα.

Κριτήρια επιλογής του θέματος.

  1. Η παγκόσμια κλιματική αλλαγή αποτελεί φλέγον θέμα, το πιο ζωτικό ζήτημα του αιώνα για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα.
  2. Συνέπειες της κλιματικής αλλαγής παρατηρούνται όλο και πιο συχνά στον περιβάλλοντα  χώρο του  κάθε ανθρώπου.
  3. Η μεγιστοποίηση ή όχι του προβλήματος εξαρτάται από την συνειδητοποίηση  του από τους πολίτες και την θέλησή τους για δράση.

 

Στόχοι του Προγράμματος

Γενικός σκοπός: Να γνωρίσουν οι εκπαιδευόμενοι το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα δράσης και να ενεργούν με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος.

Επιμέρους στόχοι:

  • Να γίνει αποσαφήνιση των όρων καιρός, κλίμα, κλιματική αλλαγή, ακραία καιρικά φαινόμενα.
  • Να αντιπαραβάλουν την κλιματική αλλαγή στις μέρες μας, με αλλαγές στο κλίμα που συντελέστηκαν ανά τους αιώνες από φυσικά αίτια.
  • Να ενημερωθούν για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
  • Να κατανοήσουν ότι κύρια αιτία την κλιματικής αλλαγής σήμερα είναι η παρέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον.
  • Να επισημάνουν παραδείγματα του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής στο πεδίο δράσης.
  • Να συνειδητοποιήσουν ότι η λύση του προβλήματος είναι εφικτή και είναι στο χέρι του ανθρώπου.
  • Να αντιληφθούν τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ο καθένας από την πλευρά του να συμβάλλει στην λύση του προβλήματος.
  • Να προβληματιστούν για τους λόγους που οι άνθρωποι ενώ γνωρίζουν δεν ενεργούν για την λύση του προβλήματος.
  • Να εντοπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον (εξαφάνιση ειδών, κλιματικοί μετανάστες, ερημοποίηση, άνοδος της στάθμης της θάλασσας).

 

Φάσεις του Προγράμματος:

Α. Αποστολή υποστηρικτικού, ενδεικτικού πακέτου υλικού, για εργασία και προετοιμασία των ενηλίκων αλλά και των μαθητών/τριών στην τάξη. Εφόσον ένα πρόγραμμα Π.Ε. δεν περιορίζεται μόνο στην ολιγόωρη επίσκεψη σε ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητη την αποστολή υλικού εισαγωγής και προετοιμασίας των εκπαιδευομένων για το συγκεκριμένο θέμα.

Β. Υποδοχή και ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, γνωριμία με τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας, προσανατολισμός στο θέμα.

Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ υποδέχεται τους συμμετέχοντες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Κέντρου, όπου μετά τις απαραίτητες συστάσεις, λαμβάνει χώρα παιχνίδι γνωριμίας. Ακολουθεί σύντομη αναφορά και προσανατολισμός τους στο Πρόγραμμα που θα ακολουθήσει.

Γ.  Εργασία στους χώρους του ΚΠΕ.

Εν συνεχεία, ακολουθεί στην αίθουσα του Κέντρου διαδραστική προβολή με συμμετοχή και ενδιάμεση εμπλοκή των εκπαιδευομένων συνολικής διάρκειας μίας ώρας, όπου αναλύεται και παρουσιάζεται το θεωρητικό τμήμα του προγράμματος. Αφού γίνει ο χωρισμός σε ομάδες, προετοιμάζονται για τις δραστηριότητες  που πρόκειται να υλοποιηθούν στο πεδίο.

Δ.  Εργασίες στο πεδίο

Οι ομάδες καθοδηγούμενες από τα μέλη της Π.Ο. μεταβαίνουν σε κεντρικό σημείο της πόλης, η οποία σημειωτέον είναι πολυσύχναστη, και καταγραφή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη (μέτρηση οχημάτων σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, μέτρηση καυσαερίων με ειδικά μηχανήματα και υπολογισμός διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν, μελέτη βιοκλιματικών κτιρίων της περιοχής).

Ε. Κατά την επιστροφή στο ΚΠΕ, γίνεται προσομοίωση κατασκευής βιοκλιματικού σπιτιού με χρήση μακέτας, μέτρηση της κατανάλωσης ενέργειας από συσκευές του οικιακού εξοπλισμού με τη χρήση ειδικού μηχανήματος). Επιπλέον, γίνονται πειράματα για την εμπέδωση εννοιών και φυσικών φαινομένων (π.χ. ρεύμα του Κόλπου) καθώς και χρήση εποπτικού υλικού για την κατανόηση της αξιοποίησης των φυσικών πόρων παραγωγής ενέργειας. Οι προαναφερθείσες δραστηριότητες περιλαμβάνονται στα φύλλα εργασίας, τα οποία διανέμονται στις ομάδες.

ΣΤ. Τέλος, γίνεται παρουσίαση των ομαδικών εργασιών και αξιολόγησή τους. Επίσης γίνεται αξιολόγηση του προγράμματος από μαθητές και εκπαιδευτικούς με χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων.

Η συνολική διάρκεια του προγράμματος είναι έξι (6) διδακτικές ώρες.

Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης “Βαρούσι, η παραδοσιακή συνοικία κάτω από το κάστρο”

Μονοήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιείται στα Τρίκαλα.

Κριτήρια επιλογής του θέματος.

  • Το Βαρούσι αποτέλεσε τον πρώτο πυρήνα της πόλης.
  • Είναι ο σύνδεσμος με το ιστορικό και κοινωνικό παρελθόν της πόλης μας.

Το θέμα του προγράμματος αυτού διαπραγματεύεται τον παραδοσιακό οικισμό της πόλης μας, το «Βαρούσι», μέσα από τη διερεύνηση παραμέτρων σχετικών με την αρχιτεκτονική των κτιρίων, τις βιοκλιματικές κατασκευές, την κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή και την εξέλιξή τους στο χρόνο. Για τους σκοπούς του προγράμματος η παιδαγωγική ομάδα έχει διερευνήσει βιβλιογραφικές πηγές, έχει συλλέξει πληροφορίες από συναντήσεις και συνεντεύξεις με παλιούς κατοίκους της περιοχής, έχει επισκεφθεί και φωτογραφίσει το εσωτερικό παλιών διατηρητέων αρχοντικών.

Στόχοι του προγράμματος

  • Να αποκτήσουν οι επιμορφούμενοι επαφή με την πολιτιστική κληρονομιά και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και να πάρουν μαθήματα αρμονίας και μέτρου.
  • Να δουν στην πράξη πώς αξιοποιούνται και ενσωματώνονται στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος στην αρχιτεκτονική των βαρουσιώτικων σπιτιών.
  • Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της διατήρησης της παράδοσης και της ανάδειξης των πολιτιστικών στοιχείων.
  • Να γνωρίσουν έναν οικισμό, ο οποίος διατηρεί την ταυτότητα του ελληνικού τοπίου και αντιστέκεται στην πολιτισμική αφομοίωση.
  • Να κατανοήσουν τις επιρροές της παραδοσιακής στη σύγχρονη αρχιτεκτονική.
  • Να προτείνουν πρακτικές που προστατεύουν το περιβάλλον και δημιουργούν προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης, π.χ. σύγχρονες βιοκλιματικές κατοικίες.

 

Φάσεις του Προγράμματος:

Α. Αποστολή υποστηρικτικού, ενδεικτικού πακέτου υλικού, για εργασία και προετοιμασία των ενηλίκων αλλά και των μαθητών/τριών στην τάξη. Εφόσον ένα πρόγραμμα Π.Ε. δεν περιορίζεται μόνο στην ολιγόωρη επίσκεψη σε ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητη την αποστολή υλικού εισαγωγής και προετοιμασίας των εκπαιδευομένων για το συγκεκριμένο θέμα.

Β. Υποδοχή και ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, γνωριμία με τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας, προσανατολισμός στο θέμα.

Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ υποδέχεται τους συμμετέχοντες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Κέντρου, όπου μετά τις απαραίτητες συστάσεις, λαμβάνει χώρα παιχνίδι γνωριμίας και ανίχνευσης προϋπάρχουσας γνώσης. Μέσα από ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι γνώσεων αναδεικνύονται κάποιες εσφαλμένες αντιλήψεις των μαθητών για ορισμένα θέματα και προκύπτουν εποικοδομητικές συζητήσεις.

Γ. Εργασία στους χώρους του ΚΠΕ.

Εν συνεχεία, ακολουθεί στην αίθουσα του Κέντρου διαδραστική προβολή με συμμετοχή και ενδιάμεση εμπλοκή των εκπαιδευομένων συνολικής διάρκειας μίας ώρας, όπου αναλύεται και παρουσιάζεται το θεωρητικό τμήμα του προγράμματος. Αφού γίνει ο χωρισμός σε ομάδες, αναλαμβάνουν ενεργό συμμετοχή με ευχάριστες δραστηριότητες εμπέδωσης, όπως σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα, ακροστιχίδες,  ερωτήσεις σωστού – λάθους. Έτσι αφομοιώνονται καλύτερα οι γνώσεις που αποκτήθηκαν από την θεωρητική διδασκαλία.

Δ. Εργασίες στο πεδίο.

Η ομάδα ακολουθεί καθορισμένη διαδρομή, με κριτήριο την υλοποίηση των στόχων που τέθηκαν και την εμπέδωση κι εφαρμογή των εννοιών που εισάχθηκαν κατά το θεωρητικό μέρος του προγράμματος. Κατά την διάρκεια της περιήγησης, για την περαιτέρω κατανόηση και εμβάθυνση, εκπονούνται βιωματικές δραστηριότητες από τα φύλλα εργασίας, με την ανάλογη υλικοτεχνική υποστήριξη. Οι εκπαιδευόμενοι συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες βιωματικού χαρακτήρα, όπως παρατήρηση, χρήση χάρτη, παιχνίδια προσανατολισμού, παραδοσιακά παιχνίδια, μέτρηση θορύβου με ηχόμετρο, μέτρηση ρύπων ατμόσφαιρας, περιβαλλοντικές δράσεις (καταγραφή προβλημάτων, συνεπειών και πρόταση για λύσεις) και παρουσίαση αυτών από τα μέλη των ομάδων.

Ε. Κατά την επιστροφή  στο ΚΠΕ, γίνεται παρουσίαση των ομαδικών εργασιών και αξιολόγησή τους. Επίσης γίνεται αξιολόγηση του προγράμματος από μαθητές και εκπαιδευτικούς με χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων.

Η συνολική διάρκεια του προγράμματος είναι έξι (6) διδακτικές ώρες.

 

Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης «Ληθαίος, το ποτάμι της πόλης μας»

Μονοήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιείται στα Τρίκαλα και έχει θέμα τον ποταμό Ληθαίο, που αποτελεί στολίδι για την πόλη και σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της.

Στόχοι του προγράμματος:

Γενικός σκοπός: Με την υλοποίηση του προγράμματος επιδιώκεται οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν το διαχρονικό ρόλο του ποταμού στη ζωή της πόλης, να εντοπίζουν τους παράγοντες που συνιστούν απειλή για το ευαίσθητο ποτάμιο οικοσύστημα, να διαμορφώσουν κώδικα περιβαλλοντικής συμπεριφοράς και να συμμετέχουν ενεργά με ολοκληρωμένες προτάσεις για τη διασφάλιση της οικολογικής ισορροπίας του.

Επιμέρους στόχοι:

  1. Να αποκτήσουν συνολική εικόνα του ποταμού από τις πηγές μέχρι τη συμβολή του με τον ποταμό Πηνειό.
  2. Να αναγνωρίζουν βασικά είδη πανίδας (πουλιά, ζώα, έντομα, ερπετά, αμφίβια) και χλωρίδας (δέντρα, θάμνοι, λουλούδια) που φυτρώνουν στις όχθες του ποταμού.
  • Να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα αλλά και την ευαισθησία του ποτάμιου οι­κοσυστήματος, να εντοπίσουν τις οικολογικές σχέσεις μεταξύ των ειδών που ζουν σε αυτό.
  1. Να αντιληφθούν τη διαχρονική σημασία του ποταμού για τη ζωή της πόλης και των χωριών που διασχίζει.
  2. Να επισημάνουν τους παράγοντες που συντελούν στη ρύπανση των νερών του ποταμού και τις επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της περιοχής.
  3. Να συμβάλουν με τις δικές τους προτάσεις στη βελτίωση της συνολικής εικόνας του ποταμού.

Φάσεις του Προγράμματος

Α. Αποστολή υποστηρικτικού, ενδεικτικού πακέτου υλικού, για εργασία και προετοιμασία των ενηλίκων αλλά και των μαθητών/τριών στην τάξη. Εφόσον ένα πρόγραμμα Π.Ε. δεν περιορίζεται μόνο στην ολιγόωρη επίσκεψη σε ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητη την αποστολή υλικού εισαγωγής και προετοιμασίας των εκπαιδευομένων για το συγκεκριμένο θέμα.

Β. Υποδοχή και ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, γνωριμία με τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας, προσανατολισμός στο θέμα. Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ υποδέχεται τους συμμετέχοντες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Κέντρου, όπου μετά τις απαραίτητες συστάσεις, λαμβάνει χώρα παιχνίδι γνωριμίας και ανίχνευσης προϋπάρχουσας γνώσης. Μέσα από ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι γνώσεων αναδεικνύονται κάποιες εσφαλμένες αντιλήψεις των μαθητών για ορισμένα θέματα και προκύπτουν εποικοδομητικές συζητήσεις.

Γ. Εργασία στους χώρους του ΚΠΕ.

Εν συνεχεία, ακολουθεί στην αίθουσα του Κέντρου διαδραστική προβολή με συμμετοχή και ενδιάμεση εμπλοκή των εκπαιδευομένων συνολικής διάρκειας μίας ώρας, όπου αναλύεται και παρουσιάζεται το θεωρητικό τμήμα του προγράμματος. Αφού γίνει ο χωρισμός σε ομάδες, αναλαμβάνουν ενεργό συμμετοχή με ευχάριστες δραστηριότητες, όπως σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα, ακροστιχίδες,  ερωτήσεις σωστού – λάθους, συναρμολόγηση οχημάτων που κινούνται με τη δύναμη του νερού καθώς και παιχνίδι με αυτά. Έτσι αφομοιώνονται καλύτερα οι γνώσεις που αποκτήθηκαν από την θεωρητική διδασκαλία.

Δ. Εργασίες στο πεδίο.

Η περιβαλλοντική ομάδα συνοδευόμενη από μέλη του Κ.Π.Ε. μεταβαίνει σε συγκεκριμένο σημείο του ποταμού που προσφέρεται για δραστηριότητες με κριτήριο την υλοποίηση των στόχων που τέθηκαν και την εμπέδωση κι εφαρμογή των εννοιών που εισάχθηκαν κατά το θεωρητικό μέρος του προγράμματος. Κατά την διάρκεια της περιήγησης, για την περαιτέρω κατανόηση και εμβάθυνση, εκπονούνται βιωματικές δραστηριότητες από τα φύλλα εργασίας, με την ανάλογη υλικοτεχνική υποστήριξη. Οι εκπαιδευόμενοι συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες που είναι βιωματικού χαρακτήρα, διερευνητικές, επίλυσης προβλήματος, συλλογής δεδομένων και εξαγωγής συμπερασμάτων. διερεύνηση πεδίου με τις αισθήσεις, περιβαλλοντικές δράσεις (καταγραφή προβλημάτων, συνεπειών και πρόταση για λύσεις) και παρουσίαση αυτών από τα μέλη των ομάδων

Ε. Κατά την επιστροφή  στο ΚΠΕ, γίνεται αξιολόγηση του προγράμματος από τους επιμορφούμενους με χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων. Τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης λειτουργούν ως ανατροφοδότηση για τις δράσεις του Κ.Π.Ε..

Η συνολική διάρκεια του προγράμματος είναι έξι (6) διδακτικές ώρες.

Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης «Αειφόρο ελατόδασος Περτουλίου»

Μονοήμερο και διήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιείται στο Περτούλι.

Κριτήρια επιλογής του θέματος.

Το ελατόδασος Περτουλίου επιλέχθηκε ως θέμα προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης επειδή:

  1. Υπόκειται σε αειφορική διαχείριση από το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα να αποτελεί πρότυπο διαχείρισης δασικού οικοσυστήματος.
  2. Η ευρύτερη περιοχή του ελατοδάσους τελεί υπό την προστασία του ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000 για την προστασία των δασών.
  • Η περιοχή του ελατοδάσους αποτελεί πρότυπο δασικού οικοσυστήματος, εφόσον η ανθρώπινη παρέμβαση γίνεται σε αρμονία και όχι εις βάρος του οικοσυστήματος, αποτελώντας ταυτόχρονα το παράδειγμα προς μίμηση και για άλλα δασικά οικοσυστήματα.
  1. Οι παραδασόβιοι οικισμοί διατηρούν τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους και αποτελούν πόλο έλξης μελετητών, επιστημόνων και φυσιολατρών καθ’ όλη την διάρκεια του έτους.
  2. Συνδυάζει μοναδικού κάλλους φυσικό τοπίο με την προσβασιμότητα και την ομαλότητα του πεδίου που το καθιστούν ασφαλή και ιδανικό προορισμό για όλες τις ηλικίες.

 

Στόχοι του Προγράμματος

Γενικός σκοπός: Οι εκπαιδευόμενοι να γνωρίσουν το αειφόρο ελατόδασος Περτουλίου.

Επιμέρους στόχοι:

  • Να εισαχθούν στην έννοια δάσος.
  • Να επισημάνουν τις ωφέλειες, αξίες και κινδύνους του δάσους.
  • Να ενημερωθούν για το ελατόδασος Περτουλίου και τους παραδασόβιους οικισμούς.
  • Να έρθουν σε επαφή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής (γεωγραφική θέση, προσανατολισμός, κλιματολογικές συνθήκες).
  • Να αντιληφθούν την μοναδικότητα του εν λόγω δάσους (χλωρίδα, πανίδα, βιότοπος, μορφολογία).
  • Να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με την συστηματική εκμετάλλευση του δάσους από τους ανθρώπους (επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ).
  • Να κατανοήσουν τους λόγους που οι άνθρωποι εκμεταλλεύονται το δάσος (πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα).
  • Να εντοπίσουν στο πεδίο στοιχεία που μαρτυρούν ανθρώπινη παρέμβαση στο δάσος.
  • Να επισημάνουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ανθρώπινης παρέμβασης στο δάσος.
  • Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη προστασίας των δασών και να προτείνουν ιδέες για την αρμονική συμβίωση ανθρώπου και φύσης.
  • Να καλλιεργήσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές ως προς την φυσική κληρονομιά.
  • Να αναπτύξουν περιβαλλοντική συνείδηση μέσω των αισθήσεων.

 

Φάσεις του Προγράμματος

Α. Αποστολή υποστηρικτικού, ενδεικτικού πακέτου υλικού, για εργασία και προετοιμασία των ενηλίκων αλλά και των μαθητών/τριών στην τάξη. Εφόσον ένα πρόγραμμα Π.Ε. δεν περιορίζεται μόνο στην ολιγόωρη επίσκεψη σε ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητη την αποστολή υλικού εισαγωγής και προετοιμασίας των εκπαιδευομένων για το συγκεκριμένο θέμα.

Β. Υποδοχή και ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, γνωριμία με τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας, προσανατολισμός στο θέμα.

Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ υποδέχεται τους συμμετέχοντες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Κέντρου, όπου μετά τις απαραίτητες συστάσεις, λαμβάνει χώρα παιχνίδι γνωριμίας. Ακολουθεί σύντομη αναφορά και προσανατολισμός τους στο πρόγραμμα που θα ακολουθήσει.

Γ.  Εργασία στους χώρους του ΚΠΕ.

Εν συνεχεία, ακολουθεί στην αίθουσα του Κέντρου διαδραστική προβολή με συμμετοχή και ενδιάμεση εμπλοκή των εκπαιδευομένων συνολικής διάρκειας μίας ώρας, όπου αναλύεται και παρουσιάζεται το θεωρητικό τμήμα του προγράμματος. Αφού γίνει ο χωρισμός σε ομάδες, προετοιμάζονται για τις δραστηριότητες  που πρόκειται να υλοποιηθούν στο πεδίο.

Δ. Εργασίες στο πεδίο.

Κάθε ομάδα συνοδευόμενη από ένα μέλος της Π.Ο. ακολουθεί διαφορετικό μονοπάτι του δάσους, με κριτήριο την υλοποίηση των στόχων που τέθηκαν και την εμπέδωση κι εφαρμογή των εννοιών που εισάχθηκαν κατά το θεωρητικό μέρος του Προγράμματος. Κατά την διάρκεια της περιήγησης, για την περαιτέρω κατανόηση και εμβάθυνση, εκπονούνται δραστηριότητες από τα φύλλα εργασίας, με την ανάλογη υλικοτεχνική υποστήριξη. Τα τρία μονοπάτια συναντώνται σε ξέφωτο του δάσους. Εκεί οι εκπαιδευόμενοι συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες όπως παιχνίδι ρόλων, εικαστική απόδοση συναισθημάτων και οικολογικών μηνυμάτων δοθέντος ποιήματος, διερεύνηση πεδίου με τις αισθήσεις, περιβαλλοντικές δράσεις (καταγραφή προβλημάτων, συνεπειών και πρόταση για λύσεις) και παρουσίαση αυτών από τα μέλη των ομάδων.

Ε. Κατά την επιστροφή στο ΚΠΕ, γίνεται αξιολόγηση του προγράμματος από τους επιμορφούμενους με χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων. Τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης λειτουργούν ως ανατροφοδότηση για τις δράσεις του Κ.Π.Ε.

Η συνολική διάρκεια του μονοήμερου προγράμματος είναι έξι (6) διδακτικές ώρες ενώ του διήμερου δεκατέσσερις (14) διδακτικές ώρες.

 

10 εκπαιδευτικά βίντεο: Πώς να κατασκευάσετε ηλιακούς θερμικούς συλλέκτες

Στο κανάλι του Our Solartown στο YouTube, υπάρχουν διαθέσιμα δέκα εκπαιδευτικά βίντεο με τίτλο:

Πώς να κατασκευάσετε ηλιακούς θερμικούς συλλέκτες. 

Τα βίντεο αυτά θα σας βοηθήσουν να κατασκευάσετε μόνοι σας στο σχολείο έναν ηλιακό θερμικό συλλέκτη για παραγωγή ζεστού νερού.



Λήψη αρχείου

Αυτός είναι ο σύνδεσμος, μέσω του οποίου θα έχετε πρόσβαση σε όλα τα βίντεο που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ Our Solartown:

https://www.youtube.com/channel/UCagi9EYkafhEO0zNMTjaw0A/playlists

Βίντεο για την ηλιακή θερμική ενέργεια

Έχετε ακούσει ποτέ για την ηλιακή θερμική ενέργεια; Ξέρετε πώς λειτουργεί; Γνωρίζετε τον θετικό αντίκτυπό της στο περιβάλλον; Στο πλαίσιο του τριετούς προγράμματος Our Solartown, στο οποίο συμμετείχε και το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (Κ.Ε.ΠΕ.Α.) Περτουλίου-Τρικκαίων, δημιουργήθηκαν δύο σύντομα βίντεο για να εισάγουν μαθητές και εκπαιδευτικούς στην έννοια αυτής της τόσο χρήσιμης ενέργειας:
Video 1: What is Solar Thermal? (Τι είναι η ηλιακή θερμική ενέργεια;)
Γνωρίζατε ότι το 50% της ενέργειας που καταναλώνουμε είναι για θερμότητα; Η ηλιακή θερμική τεχνολογία χρησιμοποιεί το ηλιακό φως για να παράγει ανανεώσιμη ενέργεια με τη μορφή ζεστού νερού και θέρμανσης σε κτίρια, πόλεις και βιομηχανίες. Μάθετε περισσότερα στο βίντεο που ακολουθεί:
Video 2: Solar Thermal Energy in buildings, cities, and industries (Η ηλιακή θερμική ενέργεια σε κτήρια, πόλεις και βιομηχανίες)
Σημείωση: Για ελληνικούς υποτίτλους, αναζητήστε τη ρύθμιση πατώντας το εικονίδιο κάτω δεξιά που λέει “Settings” → “Subtitles” → “Greek”.