Μονοήμερο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που υλοποιείται στα Τρίκαλα.
Κριτήρια επιλογής του θέματος.
- Τα ευρήματα του σπηλαίου έχουν πανελλαδική, πανευρωπαϊκή και παγκόσμια αξία.
- Η ανασκαφή στο σπήλαιο της Θεόπετρας ανατρέπει παλαιότερα ισχύοντα δεδομένα.
- H ύπαρξη όλων των διαδοχικών περιόδων από τη μέση Παλαιολιθική ως το τέλος της Νεολιθικής και τη Χαλκολιθική και η μετάβαση από το Πλειστόκαινο στο Ολόκαινο με την αδιαμφισβήτητη παρουσία και της Μεσολιθικής, για πρώτη φορά στη Θεσσαλία, παρά τις περί του αντιθέτου απόψεις στο παρελθόν.
- H παρουσία μιας μεγάλης ποικιλίας ζώων όλων των περιόδων, που αντανακλούν το κλίμα και τις εναλλαγές του.
Στόχοι του Προγράμματος
Γενικός σκοπός: Η γνωριμία με το σπήλαιο της Θεόπετρας και η ανάδειξή του.
Επιμέρους στόχοι:
- Να γίνει διασαφήνιση του όρου «σπήλαιο».
- Να αντιληφθούν την αξία του σπηλαίου και τον πλούτο των αρχαιολογικών ευρημάτων που αυτό περικλείει.
- Να συνειδητοποιήσουν ότι το σπήλαιο αποτελεί μνημείο γεωφυσικής, ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και τη δική τους ευθύνη στη διατήρησή της.
- Να αναγνωρίσουν ότι η ανθρώπινη παρέμβαση στο κλειστό και ευαίσθητο περιβάλλον του σπηλαίου ήταν θετική και καθοριστική για τη διατήρηση και ανάδειξη των πολύτιμων ευρημάτων του.
- Να διαδώσουν την ύπαρξη και την αξία του στο άμεσο κοινωνικό τους περιβάλλον (οικογένεια, φίλοι, γειτονιά), αφού τα παιδιά λειτουργούν πολλαπλασιαστικά ευαισθητοποιώντας τους γύρω τους.
- Να κατανοήσουν ότι η αποκατάσταση, αξιοποίηση και προβολή του σπηλαίου θα συμβάλει καθοριστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας με τα οικονομικά οφέλη που θα αποφέρει η αειφορική του διαχείριση.
Φάσεις του Προγράμματος:
Α. Αποστολή υποστηρικτικού, ενδεικτικού πακέτου υλικού, για εργασία και προετοιμασία των ενηλίκων αλλά και των μαθητών/τριών στην τάξη. Εφόσον ένα πρόγραμμα Π.Ε. δεν περιορίζεται μόνο στην ολιγόωρη επίσκεψη σε ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, θεωρούμε απαραίτητη την αποστολή υλικού εισαγωγής και προετοιμασίας των εκπαιδευομένων για το συγκεκριμένο θέμα.
Β. Υποδοχή και ξενάγηση στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ, γνωριμία με τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας, προσανατολισμός στο θέμα.
Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ υποδέχεται τους συμμετέχοντες στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Κέντρου, όπου μετά τις απαραίτητες συστάσεις, λαμβάνει χώρα παιχνίδι γνωριμίας. Ακολουθεί σύντομη αναφορά και προσανατολισμός τους στο πρόγραμμα που θα ακολουθήσει.
Γ. Εργασία στους χώρους του ΚΠΕ.
Εν συνεχεία, ακολουθεί στην αίθουσα του Κέντρου διαδραστική προβολή με συμμετοχή και ενδιάμεση εμπλοκή των εκπαιδευομένων συνολικής διάρκειας μίας ώρας, όπου αναλύεται και παρουσιάζεται το θεωρητικό τμήμα του προγράμματος. Αφού γίνει ο χωρισμός σε ομάδες, προετοιμάζονται για τις δραστηριότητες που πρόκειται να υλοποιηθούν στο πεδίο.
Δ. Εργασίες στο πεδίο
Η ομάδα ακολουθεί καθορισμένη διαδρομή μέσα στο σπήλαιο με ταυτόχρονη επεξήγηση των ευρημάτων αλλά και της σημασίας τους, με κριτήριο την υλοποίηση των στόχων που τέθηκαν και την εμπέδωση των εννοιών που εισάχθηκαν κατά το θεωρητικό μέρος του προγράμματος. Μετά την περιήγηση, για την περαιτέρω κατανόηση και εμβάθυνση, εκπονούνται βιωματικές δραστηριότητες από τα φύλλα εργασίας, με την ανάλογη υλικοτεχνική υποστήριξη στον αύλειο χώρο του σπηλαίου. Οι εκπαιδευόμενοι σε ομάδες συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες βιωματικού χαρακτήρα, όπως παρατήρηση, χρήση χάρτη, παιχνίδια προσανατολισμού αλλά και φύλλα εργασίας εμπέδωσης εννοιών. Στη συνέχεια, γίνεται παρουσίαση των ομαδικών εργασιών και αξιολόγησή τους.
Ε. Κατά την επιστροφή στο ΚΠΕ, γίνεται αξιολόγηση του προγράμματος από μαθητές και εκπαιδευτικούς με χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων.
Η συνολική ενδεικτική διάρκεια του μονοήμερου προγράμματος είναι έξι (6) διδακτικές ώρες.
