του Στέφανου Κοτζαμάνη
Είναι βέβαιο πως ο μέσος αριθμητικός όρος δεν λέει πάντα την αλήθεια, ωστόσο τα νούμερα που ακολουθούν δεν παύουν να έχουν σημαντική αξία:
Πρώτον, σε κάθε ελληνικό νοικοκυριό αντιστοιχούν κατά μέσο όρο δύο σπίτια (συγκαταλεγόμαστε στην πρώτη τριάδα της Ευρώπης, ως προς το συγκεκριμένο δείκτη).
Δεύτερον, στο τέλος του 2011 αντιστοιχούσε 1,5 επιβατικό αυτοκίνητο ανά ελληνικό νοικοκυριό, ενώ ο αριθμός των οχημάτων έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία 17 χρόνια, παρά τη βαρύτατη φορολογία που επιβάλλεται στην αγορά αυτοκινήτου εδώ και δεκαετίες.
Και τρίτον, με συνολικό ΑΕΠ πάνω από 220 δισ. ευρώ και με πληθυσμό 11 εκατ. κατοίκων, αντιστοιχεί κατά μέσο όρο εισόδημα γύρω στα 20.000 ευρώ κατά κεφαλήν, άρα περίπου 80.000 ευρώ σε κάθε τετραμελή οικογένεια…
Όσο λοιπόν και αν υπάρχει ανισοκατανομή πλούτου, η αλήθεια είναι πως μεγάλο ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού βίωνε ένα βορειοευρωπαϊκού τύπου καταναλωτικό πρότυπο (κόντρα στην πολύ χαμηλή παραγωγικότητα της οικονομίας μας), καθώς σήμερα βλέπουμε:
• Εκατοντάδες καταστήματα να αγοράζουν από τους πολίτες κοσμήματα ή και να δανείζουν σε αυτούς με ενέχυρο πολύτιμα αντικείμενα.
• Πλήθος πολυτελών αυτοκινήτων και βιλών σε περιοχές-φιλέτα να διατίθεται προς πώληση.
Το κατά πόσον η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας βρισκόταν στον αέρα διαπιστώνεται εύκολα από το πόσο γρήγορα (μόλις σε τρία χρόνια) βρέθηκε στα όρια της κατάρρευσης (το ΑΕΠ από το 1996 έως και το 2008 έτρεχε κατά μέσο όρο με +4% ετησίως και ήταν διπλάσιο από τον μέσο όρο στη ζώνη του ευρώ).
Προκύπτει επίσης και από το πόσο η οικονομία «φούσκωνε» κάθε χρόνο μέσα από τα μεγάλα πρωτογενή ελλείμματα του προϋπολογισμού και με την άκρατη πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα. Μόνο το 2009, το πρωτογενές έλλειμμα είχε διαμορφωθεί στα 25 δισ. ευρώ (άνω του 10% του ΑΕΠ) και η πιστωτική επέκταση είχε προσεγγίσει τα 10 δισ. ευρώ (τα προηγούμενα χρόνια ήταν πολλαπλάσια).
Σήμερα, ζούμε το αποτέλεσμα του σκασίματος αυτής της φούσκας, καθώς το 2013 η Ελλάδα καλείται επιτέλους να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα (απώλεια των 25 δισ. του 2009) αλλά και να κλείσει την τρέχουσα χρονιά με αρνητική πιστωτική επέκταση (μείον γύρω στα 15 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2009).
Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και την κυβερνητική ανικανότητα να προχωρήσει σε τομές την τελευταία διετία, τότε εύκολα κατανοούμε γιατί:
• Η επίσημη ανεργία διαμορφώνεται στο 21% και η πραγματική σε σαφώς υψηλότερα επίπεδα. Μάλιστα, σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, ηλικίες και περιοχές, το ποσοστό υπερβαίνει ακόμη και το 50%!
• Με βάση τις εκτιμήσεις για το 2012, πάνω από το 30% των Ελλήνων πολιτών θα ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.
• Με βάση τις εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς, τρία στα δέκα νοικοκυριά που έχουν δανειστεί (ή περίπου το 15% του συνόλου αυτών) αδυνατούν να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες, μέγεθος που φαίνεται πως θα επιδεινωθεί σημαντικά μέσα στη φετινή χρονιά.
Το προϋπάρχον «λίπος» της ελληνικής οικονομίας εξηγεί ως έναν βαθμό γιατί οι κοινωνικές αντιδράσεις στην επιβολή σκληρών μέτρων ήταν σε γενικές γραμμές ψύχραιμες και συγκρατημένες.
Όμως, όσο η ύφεση συνεχίζει να εντείνεται και όσο τα αποθέματα λίπους θα αρχίσουν να εξαντλούνται, κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει κανέναν ότι η… ψυχραιμία αυτή θα υφίσταται και στο μέλλον.
Εuro2day.gr