Αντάμωμα μετά 28 χρόνια !
Αναστάσιος Αγ. Τασινός
Ιωάννινα 22 Σεπτεμβρίου 2013
Στις 24 Αυγούστου 2013 έλαβα ένα ευχάριστο μήνυμα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο:
« Δάσκαλε καλημέρα,
την Πέμπτη και μέχρι την Κυριακή ο δρόμος θα με φέρει στα Γιάννενα για κάποιες θεατρικές εκδηλώσεις. Θα χαιρόμουν πολύ να σε συναντούσα. Αν βρίσκεσαι εκείνες τις μέρες στην πόλη και το επιτρέπει ο χρόνος σου, πες μου έναν τρόπο που θα μπορούσα να σε αναζητήσω όταν φτάσω.
Ελπίζω να είσαι καλά από υγεία και κέφια.
Σάκης »
Τον Ελισσαίο Βλάχο, Σάκη τον λέγαμε τότε, τον είχα μαθητή στην Ε` και ΣΤ` τάξη (1983-1985) στο 136ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, στην Ακαδημία Πλάτωνος. Τον θυμάμαι να έχει χιούμορ, να μαθαίνει πολύ εύκολα όλα τα μαθήματα απ` την παράδοση και να έχει ιδιαίτερη κλίση στα Μαθηματικά. Η μάνα του πάντα μου παραπονιόταν στις συγκεντρώσεις γονέων ότι τους ανέθετα λίγες εργασίες για το σπίτι. Θεωρούσε ότι ο γιος της διάβαζε λίγο και θα είχε προβλήματα στο Γυμνάσιο. Της έλεγα ότι θα έπρεπε να χαίρεται που ο γιος της αποδίδει τόσο καλά σε όλα τα μαθήματα και μάλιστα χωρίς πολύ διάβασμα στο σπίτι. Πίστευα ότι ο Σάκης, ούτε και στις άλλες βαθμίδες εκπαίδευσης θα είχε προβλήματα. Οι προβλέψεις μου δε διαψεύστηκαν.
Ο Σάκης σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο τμήμα Χημικών-Μηχανικών, ενώ παράλληλα ασχολούνταν και με τη θεατρική ομάδα της Σχολής. Στη συνέχεια σπούδασε σε Δραματική Σχολή ακολουθώντας το κάλεσμα της καρδιάς και σήμερα εκφράζεται με την ηθοποιία, τη σκηνοθεσία και το γράψιμο.
Ο Σάκης με είχε εντοπίσει πριν τέσσερα χρόνια στο Διαδίκτυο και ανταλλάξαμε μερικά e mail. Επεδίωξε τότε να με συναντήσει στα Γρεβενά, όπου υπηρετούσα ως Σχολικός Σύμβουλος, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό, λόγω δικών μου υπηρεσιακών υποχρεώσεων. Πάντα, όμως, τον είχα κατά νου, όταν πάω στην Αθήνα να τον δω να παίζει επί σκηνής. Τελικά, η μοίρα το έφερε να συναντηθούμε στα Γιάννενα, στο 2ο Φεστιβάλ θεάτρου δρόμου, στο οποίο ο Σάκης είχε πρωταγωνιστικό ρόλο.
Την Παρασκευή το μεσημέρι, 30 Αυγούστου 2013, ο Σάκης με πήρε τηλέφωνο από τα Γιάννενα. Χάρηκα πολύ που τον άκουσα και κανονίσαμε να συναντηθούμε το βράδυ στο Κάστρο, στην τοποθεσία «Ιτς Καλέ», όπου θα παιζόταν η θεατρική παράσταση “Κόμη Sutra – Χτυποκάρδια στα Καρπάθια”, την οποία είχε σκηνοθετήσει ο ίδιος με την ομάδα «Lorem ipsum». Σκέφτηκα να τον συναντήσω μετά την παράσταση, για να μην του αποσπάσω την προσοχή από τον υπεύθυνο ρόλο του. Πίστευα ότι καθισμένος ανάμεσα στους θεατές και παρατηρώντας την ομάδα των καλλιτεχνών, θα εντόπιζα τον σαραντάρη σήμερα μαθητή μου, παρόλο που είχα 28 χρόνια να τον δω!
Στις 9 το βράδυ, μισή ώρα πριν αρχίσει η θεατρική παράσταση, ήμουν στο Κάστρο. Μόλις είχε τελειώσει ένας γάμος στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων και οι καλεσμένοι είχαν καθίσει στο παραδοσιακό πέτρινο καφενείο του Κάστρου. Το νιόπαντρο ζευγάρι βρισκόταν στο μέσον της πλακόστρωτης αυλής και ένας φωτογράφος διαρκώς τραβούσε φωτογραφίες απ` όλες τις οπτικές γωνίες. Κάθισα κι εγώ σε μια γωνιά της αυλής, παρήγγειλα μία μικρή μπύρα και περίμενα να περάσει η ώρα μέχρι να αρχίσει η παράσταση. Με το λίγο ο φωτισμό του μαγαζιού, ένιωθα σαν να ήμουν κρυμμένος ανάμεσα στους καλεσμένους του γάμου. Πολύς κόσμος εκείνη τη στιγμή ανηφόριζε προς το Βυζαντινό Μουσείο, στο προαύλιο του οποίου θα παιζόταν η θεατρική παράσταση. Κοιτούσα το σκηνικό του γάμου, έχοντας διαρκώς στο μυαλό μου την τάξη του Σάκη και τις ωραίες στιγμές που περάσαμε μαζί.
Οι σκέψεις μου ξαφνικά διακόπηκαν, όταν το βλέμμα μου διασταυρώθηκε με έναν μουσάτο τύπο, πέντε μέτρα περίπου μακριά μου, που εκείνη τη στιγμή έμπαινε στο πέτρινο μαγαζί. Χωρίς δεύτερη σκέψη, είπα μέσα μου, ότι αυτός είναι ο μαθητής μου. Και ο Σάκης, όμως, με αναγνώρισε και ερχόταν προς το μέρος μου. Το αντάμωμα έμελλε να γίνει σε ανύποπτο χρόνο. Τα βλέμματα έδειξαν πως δεν αποξενώθηκαν από τα 28 χρόνια που είχαν να σμίξουν. Γελάσαμε και χαιρετηθήκαμε εγκάρδια. Τα είπαμε για λίγο στο πόδι, εστιάζοντας κυρίως στα αποτυπώματα που άφησε πάνω μας ο χρόνος και κανονίσαμε μετά την παράσταση να τα πούμε με την ησυχία μας σε κάποια ταβέρνα.
Η ώρα αναμονής πέρασε ευχάριστα και ανηφόρισα για την παράσταση. Επέλεξα να καθίσω σε μια μπροστινή θέση για να βλέπω καλύτερα. Χάρηκα πολύ, που είδα τόσο πολύ κόσμο! Δεν το περίμενα! Ο καιρός ήταν ιδανικός για υπαίθριο θέατρο. Αυγουστιάτικο βραδάκι με τα όλα του! Ασυνείδητα έστρεψα το βλέμμα μου στον ουρανό, γιατί στα Γιάννενα ποτέ δεν ξέρεις από που θα σου έρθει μια καλοκαιρινή βροχή. Ανακουφίστηκα, όταν είδα πολλά αστέρια και χάρηκα ιδιαίτερα, όταν δεκάδες περιστέρια εκείνη τη στιγμή, διέσχιζαν ασταμάτητα τον ουρανό πάνω από το θέατρο, λες και χαιρόντουσαν την ασυνήθιστη βραδιά! Καλό σημάδι αυτό! είπα μέσα μου.
Η παράσταση άρεσε στους θεατές και αυτό το έβλεπες απ` τις αντιδράσεις τους. Ένιωθα μια ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση γι` αυτό. Οι ηθοποιοί ήταν όλοι τους ερασιτέχνες. Έβλεπες, όμως, στο παίξιμό τους αγάπη και πάθος για το θέατρο. Η σκηνοθεσία του Σάκη καλοδουλεμένη, με τις απαραίτητες σιωπές και κινήσεις των ηθοποιών, έδειχνε να μην έχει τίποτε το περιττόν και τίποτε το ελλείπον.
Μόλις τελείωσε η παράσταση, έδωσα συγχαρητήρια στο Σάκη και πήραμε τον κατήφορο για το Μώλο. Στην παρέα μας προστέθηκε και η Δήμητρα από την ομάδα του κουκλοθέατρου. Προορισμός μας η ταβέρνα «Σείριος». Σε 15 περίπου λεπτά ήμασταν εκεί. Καθίσαμε στην όμορφη αυλή του μαγαζιού με τα πολλά δέντρα και τον απαλό φωτισμό και μας σερβίρισαν σχετικά γρήγορα.
Χωρίς να χάσουμε χρόνο αρχίσαμε τη συζήτηση. Είχαμε πολλά να πούμε με τον παλιό μαθητή μου. Η συζήτηση εστιάστηκε κυρίως στο παρόν, λιγότερο στο παρελθόν και ακόμη λιγότερο στο μέλλον. Η Δήμητρα άκουγε μαθητή και δάσκαλο να τα λένε μετά 28 χρόνια και απέφευγε να εμπλακεί ενεργά στη συζήτηση. Της είπα χαριτολογώντας ότι «απόψε γίνεσαι μύστις και κοινωνός μιας ωραίας και αυθεντικής επικοινωνίας.» Γέλασε, δηλώνοντας ότι της άρεσε που μας άκουγε.
Ξαφνικά, εκεί που συζητούσαμε ήρθε ο σερβιτόρος, χωρίς να τον έχουμε καλέσει, και μας έφερε το λογαριασμό. Το μαγαζί ήθελε να κλείσει. Τότε συνειδητοποιήσαμε ότι η ώρα είχε πάει 1 και 30 και ότι ήμασταν οι τελευταίοι πελάτες που είχαν απομείνει. Λίγη μπύρα και λίγο κρασί προφθάσαμε να πιούμε, τσιμπολογώντας ελάχιστους μεζέδες. Το μυαλό μας ήταν διαρκώς στη συζήτηση. Ο Ιβάν, ο σκύλος-μασκότ της γειτονιάς, θα έχει πανηγύρι απόψε, σχολίασα. Πριν φύγουμε έδωσα στο σερβιτόρο τη φωτογραφική μηχανή και μας τράβηξε μερικές φωτογραφίες.
Νέος προορισμός μας η οδός Ανεξαρτησίας, όπου σε ένα γωνιακό μπαρ καθόταν μερικοί φίλοι του Σάκη και της Δήμητρας. Ο Σάκης με σύστησε στην παρέα και μου πρότεινε να καθίσω μαζί τους. Η ώρα είχε πάει 2 τα μεσάνυχτα και προτίμησα να πάω για ύπνο. Ο Σάκης επέμενε να με συνοδεύσει μέχρι το μέρος που είχα παρκαρισμένο το αυτοκίνητο. Ήθελε να περπατήσει, αλλά περισσότερο θέλαμε και οι δύο να συνεχιστεί η συζήτηση. Ήταν μια ωραία βόλτα στα μικρά και όμορφα δρομάκια στη νότια πλευρά του Κάστρου. Καθοδόν συναντήσαμε τη θεατρική ομάδα «Lorem ipsum», την οποία και συνεχάρην για την παράσταση που είχε δώσει πριν λίγο στο Κάστρο. Πριν πούμε καληνύχτα, ανανεώσαμε το ραντεβού για την αυριανή ημέρα στις 9 το βράδυ. Την ώρα αυτή, η ομάδα «Τα φτερά του μύθου», θα έδινε την παράσταση κουκλοθέατρου “Όσο πιο γρήγορα”, στην οποία ο Σάκης έγραψε τους διαλόγους και συμμετείχε και ως ηθοποιός. Την παράσταση φιλοξενούσε ο πολιτιστικός πολυχώρος «Παλαιά Σφαγεία». Αλήθεια! Τι αταίριαστη ονομασία για έναν τέτοιο χώρο! (Η ονομασία αυτή σηματοδοτεί την προηγούμενη χρήση του κτιρίου.)
Κατά τις 2 και 30 τα μεσάνυχτα έφθασα στο σπίτι. Ο Ιβάν με αντιλήφθηκε, ήρθε προς το μέρος μου κουνώντας την ουρά, μυρίστηκε το φαγητό που του έφερα, ανασηκώθηκε στα δύο πόδια και με κοιτούσε στα μάτια και στα χέρια ανυπόμονος να το αρπάξει. Αυτό το εκφραστικό κοίταγμα με φέρνει σε πολύ δύσκολη θέση, αν κάποιο βράδυ δεν έχω κάτι να του δώσω.
Την άλλη μέρα με ενδιαφέρον παρακολούθησα το κουκλοθέατρο. Οι τρεις δημιουργοί της παράστασης [Σάκης, Δήμητρα και Σπύρος] με είχαν προετοιμάσει από την προηγούμενη ημέρα ότι το θέαμα που θα έβλεπα, δεν είχε καμιά σχέση με αυτό, που εγώ γνώριζα. Πράγματι, υπήρχαν καινοτομίες. Έβλεπες έναν πειραματισμό, όπου ο παλιός τρόπος έκφρασης της κούκλας συνδέθηκε με νέα εκφραστικά στοιχεία.
Η παράσταση είχε στοιχεία από το παλιό κουκλοθέατρο, από το θέατρο σκιών, από το θέατρο πρόζας και υποστηριζόταν διαρκώς από την τεχνολογία. Συγκεκριμένα, υπήρχε μικροφωνική για να ακούγονται τα λόγια των ηθοποιών και η μουσική επένδυση της παράστασης, καθώς και ένας προτζέκτορας, που πρόβαλε εικόνες κατά διαστήματα, δίνοντας μεγαλύτερη ζωντάνια στη δράση. Η συνθετική αυτή παράσταση παρουσιαζόταν στους θεατές σε τρεις συνεχόμενες μικρές σκηνές, υπερυψωμένες ένα μέτρο περίπου από το δάπεδο. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ότι το κοινό έβλεπε τους ηθοποιούς από τη μέση και πάνω στις σκηνές αυτές, όταν μιλούσαν για λογαριασμό της κούκλας. Για το λόγο αυτό ανέφερα προηγουμένως ότι η παράσταση είχε στοιχεία και από το θέατρο πρόζας. Παλαιότερα οι ηθοποιοί στο κουκλοθέατρο ήταν στα παρασκήνια.
Αρχικά, όταν είδα τους ηθοποιούς να μιλάνε επί σκηνής, εξέλαβα το γεγονός ως απομυθοποίηση της κούκλας στα μάτια των μικρών παιδιών και αυτό με προβλημάτισε. Μετά με μια δεύτερη σκέψη αναρωτήθηκα μήπως είναι καλύτερα έτσι, γιατί τα παιδιά θα μπορούν πιο εύκολα να μιμηθούν τους ηθοποιούς και να παίξουν κάτι ανάλογο στο σπίτι τους. Τέλος, με μια τρίτη σκέψη θεώρησα ότι οι πιο κατάλληλοι να απαντήσουν σε αυτόν τον προβληματισμό [οι ηθοποιοί να μιλάνε επί σκηνής ή από τα παρασκήνια], είναι οι μικροί μαθητές. Φτάνει, μόνον, να επικοινωνήσουμε αξιόπιστα μαζί τους.
Τις παραπάνω περίπου σκέψεις συζήτησα με το Σάκη και τη Δήμητρα, όταν μετά την παράσταση καθίσαμε σε ένα παραλίμνιο μαγαζί για μια κρύα μπίρα με παραδοσιακό σουβλάκι. Πάλι υπήρχε διάθεση για συζήτηση και πάλι η ώρα έγραψε 2 τα μεσάνυχτα. Ο Σάκης πάλι επέμενε να με συνοδεύσει μέχρι το μέρος που είχα παρκαρισμένο το αυτοκίνητο. Χαιρετηθήκαμε εγκάρδια και έστειλα πολλούς χαιρετισμούς στους παλιούς μαθητές μου, με τους οποίους επικοινωνεί στην Αθήνα. Ο Σάκης, χαριτολογώντας, έστειλε τους δικούς του χαιρετισμούς στον Ιβάν. Ένα ωραίο αντάμωμα μόλις είχε ολοκληρωθεί!
Το βράδυ στο σπίτι ένιωθα πολύ όμορφα! Όταν οι μαθητές σου σε θυμούνται μετά τόσα χρόνια, έχεις κάθε λόγο να αισθάνεσαι μια ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση! Με αυτό το γλυκό συναίσθημα με πήρε ο ύπνος.
Την άλλη μέρα έφερνα διαρκώς στο μυαλό μου τις ωραίες εικόνες των δύο ημερών! Έντονα χαράχτηκε στη μνήμη μου, η εξ αποστάσεως συνάντηση των βλεμμάτων [δασκάλου – μαθητή], στο ημίφως του Κάστρου, εν μέσω πολύ κόσμου, που έφερε στο φως, πριν την ώρα του, το αντάμωμα! Ο χρόνος πήρε ανάποδες στροφές και φανερώθηκε μπροστά μου η ίδια οικειότητα που υπήρχε και τότε, πριν από 28 χρόνια!!! Αποτέλεσμα – επιτρέψτε μου να γράψω – των πολύ καλών παιδαγωγικών σχέσεων, που είχα με τους μαθητές μου.
Εύχομαι ολόψυχα στο Σάκη να είναι πάντα καλά και η Τέχνη να του χαρίζει διαρκώς νέες χαρές και νέες συγκινήσεις. Τις αξίζει!
Επειδή το αντάμωμα έγινε στο 2ο Φεστιβάλ θεάτρου δρόμου στα Γιάννενα, θα ήθελα επί τη ευκαιρία αυτή, να γράψω και δυο λόγια για το πολιτιστικό αυτό γεγονός. Παρακολουθώντας ένα μεγάλο μέρος του Φεστιβάλ, αναθεώρησα την άποψη που είχα περί προχειρότητας σχεδόν όλων αυτών των εκδηλώσεων, που γίνονται έξω από το φυσικό χώρο των καλλιτεχνών. Μια άποψη, που είχε διαμορφωθεί από τις κακές παραστάσεις, “στο πόδι”, που έτυχε να δω στο παρελθόν. Οι παραστάσεις που έγιναν στους δρόμους και στις πλατείες στο Φεστιβάλ στα Γιάννενα, απαίτησαν από τους καλλιτέχνες πολλαπλάσια προετοιμασία, από αυτήν που απαιτεί η μόνιμη καλλιτεχνική σκηνή. Διαπίστωσα ότι οι προθέσεις των καλλιτεχνών ήταν να δώσουν στον κόσμο, ό,τι καλύτερο μπορούσαν με πολλή όρεξη και μεράκι. Δικαιώθηκε πλήρως η άποψη του Σάκη ότι «οι προθέσεις των καλλιτεχνών είναι πρωτίστως που μετράνε σε μια παράσταση και όχι ο χώρος που πραγματοποιείται.»
Συγχαρητήρια σε όλους τους καλλιτέχνες, τους οργανωτές και τους εθελοντές για την επιτυχία του Φεστιβάλ!
Ιωάννινα 22 Σεπτεμβρίου 2013
Αφήστε μια απάντηση