Φέρτε μου την κούπα !
Αναστάσιος Αγ. Τασινός
Ιωάννινα 12 Οκτωβρίου 2013
Είχα τη συνήθεια στην εκπαιδευτική μου θητεία, όταν τέλειωνε το διδακτικό μου ωράριο να αφήνω την κούραση της ημέρας σε κάποια καφετέρια και μετά να πηγαίνω στο σπίτι. Στα Γιάννενα, όταν ήμουν διευθυντής στο 8ο Δημοτικό, το στέκι μου ήταν η καφετέρια Cream, επί της οδού Δωδώνης, απέναντι από το σχολείο. Εκεί τα λέγαμε πολλές φορές με συναδέλφους και γονείς.
Ένα μεσημέρι μόλις είχα επιστρέψει από τα Γρεβενά, που υπηρετούσα σχολικός σύμβουλος, συνάντησα στην καφετέρια μια ομάδα δασκάλων, που την προηγούμενη χρονιά ήμασταν μαζί στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων. Με πληροφόρησαν ότι η ομάδα μπάσκετ του πρώην σχολείου μου, κατέκτησε την πρώτη θέση στους μαθητικούς αγώνες.
Ο Αλέξανδρος, μαθητής της Ε` τάξης από τους πρωταγωνιστές της επιτυχίας, αιφνιδίασε τη δασκάλα του, όταν της είπε ότι «ο κύριος Τάσος άξιζε να σηκώσει αυτό το κύπελλο!» Μέσα στις χαρές και τα πανηγύρια ο Αλέξανδρος – με το δικό του τρόπο – αναγνώρισε τις προσπάθειες που είχα κάνει τότε ως διευθυντής για την ανάπτυξη των αθλητικών δραστηριοτήτων στο σχολείο. Ένιωσα μια ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση γι` αυτό!
Ο Αλέξανδρος με είχε διευθυντή στις τέσσερις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Άριστος στα μαθήματα, αγαπούσε πολύ τον αθλητισμό και συμμετείχε σε όλες τις αθλητικές ομάδες του σχολείου, παρόλο ότι ήταν μαθητής της Δ` Δημοτικού. Θα έλεγα, όμως, ότι ξεχώριζε στο ποδόσφαιρο. Ταλαντούχος επιτελικός και επιθετικός παίχτης, ήξερε να δημιουργεί και να τελειώνει τις φάσεις με το πολύ καλό αριστερό του πόδι. Έπαιζε ποδόσφαιρο με σκέψη και δύναμη, ασυνήθιστο φαινόμενο για τόσο μικρή ηλικία! Τον θυμάμαι να μπαίνει πολύ δυνατά στις φάσεις και να προκαλεί αναστάτωση στην αντίπαλη εστία. Δεν ήταν τυχαίο ότι στους μαθητικούς αγώνες έβγαινε πρώτος σκόρερ της ομάδας, παρόλο που ήταν ο πιο μικρός απ` όλους.
Οι ομάδες ποδοσφαίρου και μπάσκετ του 8ου Δημοτικού Σχολείου, όταν ήμουν διευθυντής, κατάφεραν και οι δύο να παίξουν στον τελικό στους μαθητικούς αγώνες του νομού Ιωαννίνων. Οι παίχτες συνεργαζόταν πολύ καλά μέσα στο γήπεδο και αποτελούσαν ένα δυνατό σύνολο. «Κούπα» όμως, δεν καταφέραμε να σηκώσουμε. Οι γυμναστές ακόμη και σήμερα μου θυμίζουν τη φράση που τους έλεγα τότε χαριτολογώντας, «φέρτε μου την κούπα!» και γελάνε.
Στον τελικό αγώνα ποδοσφαίρου θα αναφερθώ στη συνέχεια αναλυτικά, γιατί έμελλε – μαθητές, δάσκαλοι και γονείς – να βιώσουμε μια ολοφάνερη και προκλητική αδικία. Χαράχτηκε τόσο έντονα στη μνήμη μου, που σήμερα έξι χρόνια μετά, νιώθω την ανάγκη να γράψω δυο λόγια.
Προπονητής της ομάδας ήταν ο γυμναστής του σχολείου μας. Μου ζήτησε, όμως, να τον απαλλάξω από τα καθήκοντά του, γιατί όπως μου είπε στον προημιτελικό αγώνα του είχαν μιλήσει άσχημα κάποιοι γονείς. Ικανοποίησα το αίτημά του, όταν διαπίστωσα ότι είχαν διαταραχθεί και οι παιδαγωγικές σχέσεις με τους μαθητές του. Μη έχοντας άλλη επιλογή, ανέλαβα εγώ τη θέση του. Διέθετα τη βασική γνώση για το στήσιμο της ομάδας και την ταχτική που έπρεπε να ακολουθήσει στο γήπεδο. Εκτός αυτού γνώριζα τους μαθητές και ως ποδοσφαιριστές, γιατί τους είχα παρακολουθήσει στους προηγούμενους αγώνες.
Την ημέρα του τελικού οι μαθητές μου έπαιξαν δυνατό και καθαρό ποδόσφαιρο. Θυμάμαι το Γιάννη να είναι εγγύηση κάτω από τα δοκάρια. Το Λευτέρη με το πάθος του να εμψυχώνει την άμυνα. Τον αριστεροπόδαρο Γιώργο με τις γρήγορες επελάσεις από την αριστερή πτέρυγα, που ήταν και το δυνατό σημείο της ομάδας, να συνεργάζεται άψογα με τον Αλέξανδρο και να δημιουργούν πανικό στους σκληρούς αμυντικούς παίχτες της αντίπαλης ομάδας. Και για να μην αδικήσω κανέναν, τα εύσημα ανήκουν και στους 16 παίχτες! Όλοι τους ήταν υπέροχοι! Ιδιαίτερα με συγκίνησαν οι αναπληρωματικοί παίχτες, γιατί ουδέποτε διαμαρτυρήθηκαν για τις επιλογές που έκανα. σημάδι του καλού κλίματος που υπήρχε στην ομάδα.
Αντιθέτως, στην αντίπαλη ομάδα διέκρινα έναν φανατισμό, που δυστυχώς τροφοδοτούσε η προπονήτριά τους. Μου έκανε πολύ άσχημη εντύπωση, όταν κατά τη διάρκεια του αγώνα παρότρυνε έναν παίχτη της, να σταματήσει την επέλαση του Γιώργου με τη φράση «άρπα τον». Λεξιλόγιο που παραπέμπει σε εκπαιδευτή σκύλων. Σε ένα τέτοιο «άρπαγμα» ο Γιώργος τραυματίστηκε. Ο γιατρός του αγώνα έτρεξε αμέσως στον αγωνιστικό χώρο για τις πρώτες βοήθειες. Η μητέρα του Γιώργου ανήσυχη και εκνευρισμένη από το σκληρό φάουλ ακολούθησε το γιατρό. Το ίδιο κι εγώ. Ο αγώνας διεκόπη για πέντε περίπου λεπτά. Ευτυχώς ο τραυματισμός του Γιώργου ήταν ελαφρύς και επανήλθε στο παιχνίδι.
Στους μαθητικούς αγώνες για να αποφεύγονται τα σκληρά μαρκαρίσματα υπήρχε ένας κανονισμός, όπου σε κάθε τρίτο φάουλ που κέρδιζε μια ομάδα, η μπάλα στηνόταν στο σημείο του πέναλτι. Έτσι οι μαθητές ήταν πολύ προσεκτικοί, όταν μάρκαραν τους αντιπάλους. Τον κανονισμό αυτόν τον ανακοίνωνε ο διαιτητής πριν την έναρξη του αγώνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα μου σε κανέναν αγώνα δεν τιμωρήθηκε με πέναλτι.
Τρία λεπτά πριν ολοκληρωθεί ο αγώνας, ενώ χάναμε με 2-1, κερδίσαμε τρίτο συνεχόμενο φάουλ, που σήμαινε ότι η μπάλα έπρεπε να στηθεί στο σημείο του πέναλτι. Προηγουμένως η ομάδα μου είχε σκοράρει πάλι με πέναλτι, κατόπιν άλλων τριών συνεχόμενων φάουλ που είχε κερδίσει. Παραδόξως ο διαιτητής, παρόλο ότι αναγνώρισε ότι για δεύτερη φορά η αντίπαλη ομάδα είχε συμπληρώσει τρία συνεχόμενα φάουλ, με το έτσι θέλω, έδωσε εντολή να εκτελεστεί φάουλ και όχι πέναλτι. Στέρησε έτσι από την ομάδα μου τη δυνατότητα να ισοφαρίσει και να πάει το παιχνίδι στην παράταση. Εκείνη την ημέρα, σαν να μην έφτανε η αστοχία της ομάδας, είχαμε και μια άδικη διαιτησία.
Οι μαθητές μου με τη λήξη του αγώνα ξέσπασαν σε κλάματα και μερικοί γονείς με απειλητικές διαθέσεις στράφηκαν κατά του διαιτητή. Τα πράγματα αγρίεψαν. Προσπάθησα να ηρεμήσω τα πνεύματα. Ένα αθλητικό πανηγύρι κινδύνευσε να τιναχτεί στον αέρα από έναν ανεκδιήγητο διαιτητή. Δεν φτάνει που επέτρεψε το σκληρό παιχνίδι, αγνόησε προκλητικά και τον κανονισμό, που ο ίδιος ανακοίνωσε στην αρχή του αγώνα.
Κατευθύνθηκα στον οργανωτή των αγώνων μαζί με τον πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και του αναφέραμε, κάτι που και ο ίδιος είχε διαπιστώσει, ότι έγινε αλλοίωση του αποτελέσματος εξαιτίας παράβασης του κανονισμού. Η απάντηση που πήραμε ήταν ότι «έχετε δίκιο, αλλά δεν μπορώ να επέμβω, γιατί ο διαιτητής είναι ο άρχοντας του αγώνα.» Μία μητέρα ακούγοντας την απάντηση σχολίασε εύστοχα: «Πάρ` τον στο γάμο σου, να σου πει και του χρόνου!»
Παρόλο την αδικία που υπέστην η ομάδα μου, έπεισα τους γονείς να μην αποχωρήσουν με τα παιδιά τους πριν την απονομή των μεταλλίων, όπως είχαν σκοπό μερικοί να κάνουν. Οι μαθητές μου με αξιοπρέπεια και με δάκρυα στα μάτια παρέμειναν στην απονομή και παρέλαβαν το μετάλλιο της δεύτερης θέσης. Στα μαθητικά μου χρόνια έπαιξα κι εγώ ποδόσφαιρο στις σχολικές ομάδες, γι` αυτό και ένιωσα πλήρως την ψυχολογία τους εκείνη τη στιγμή. Η φωτογραφία που δημοσίευσα τα λέει όλα!
Την άλλη μέρα στην πρωινή προσευχή του σχολείου επαίνεσα τους μικρούς ποδοσφαιριστές, λέγοντας επί λέξει: «Εσείς είστε οι νικητές, γιατί νικήσατε το θυμό που σας προκάλεσε η αδικία! Σας συγχαίρω για το αθλητικό σας ήθος! Τιμήσατε τους εαυτούς σας, τους γονείς σας και το σχολείο σας!» Τελειώνοντας αυτά τα λόγια όλο το σχολείο τους χειροκρότησε θερμά. Αμέσως μετά τους κάλεσα στο γραφείο μου και συζητήσαμε περισσότερες λεπτομέρειες γι` αυτόν τον επεισοδιακό αγώνα. Είχαμε την ανάγκη να μιλήσουμε για την αδικία.
Οι μαθητές μου ένιωσαν από πρώτο χέρι, τι σημαίνει να σε πνίγει το δίκιο και να μην το βρίσκεις! Κατάλαβαν ότι εν βρασμώ ψυχής, μπορεί να σου θολώσει το μυαλό και να κάνεις ενέργειες, που αργότερα θα αποβούν σε βάρος σου. Με την ευκαιρία αυτή τους ανέφερα και το αρχαίο ρητό: «Το νικάν εαυτόν πασών νικών πρώτη και αρίστη.»
Όσο για τα κίνητρα αυτής της μεροληπτικής απόφασης του διαιτητή και της ανεύθυνης απάντησης του οργανωτή των αγώνων, ουδέποτε ασχολήθηκα. Δεν άξιζε τον κόπο. Η συνειδητή παράβαση του κανονισμού έγινε αιτία οι μαθητές μου να διδαχθούν σπουδαία πράγματα για τη ζωή. Η άδικη ήττα, εκτός από τον πόνο που έφερε, είχε και τη θετική της διάσταση.
Την ημέρα εκείνη, όμως, πόνεσα κι εγώ. Αυτόν τον κοινό πόνο, πιστεύω ότι ο Αλέξανδρος δεν τον ξέχασε και θέλησε να τον εξορκίσει με τη φράση, «ο κύριος Τάσος άξιζε να σηκώσει αυτό το κύπελλο!» Ήθελε τη στιγμή της απονομής να είμαι κι εγώ μαζί τους και να χαρώ αυτή την κούπα, που η αδικία μάς είχε στερήσει στο παρελθόν!
Αυτές οι ηθικές αμοιβές, που σε ανύποπτο χρόνο έρχονται στη ζωή μου από τους μαθητές, επιβεβαιώνουν τις πολύ καλές παιδαγωγικές σχέσεις που είχα μαζί τους.
Θα ήθελα ακόμη να επισημάνω ότι οι πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις, οι γιορτές και οι διδακτικές επισκέψεις, ενώνουν το σχολείο με την κοινωνία, ανεβάζουν την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου και αποτυπώνουν όμορφα συναισθήματα στις παιδικές ψυχές.
Ο διευθυντής του σχολείου έχει την κύρια ευθύνη, ώστε οι σχολικές δραστηριότητες να προγραμματίζονται από το Σύλλογο Διδασκόντων στην αρχή του διδακτικού έτους και να μην αφήνονται στην τύχη ή στην καλή θέληση κάποιου εκπαιδευτικού.
Ιωάννινα 12 Οκτωβρίου 2013
Αφήστε μια απάντηση