Το βιβλίο της Βιρτζίνια Σατίρ «Πλάθοντας Ανθρώπους» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, σε μετάφραση της Λιλής Στυλιανούδη και επιμέλεια του Άγγελου Νίκα, αναφέρεται στις εμπειρίες της ως ψυχοθεραπεύτριας. Η Σατίρ, είναι μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της συστημικής προσέγγισης στην οικογενειακή θεραπεία.
Στον πρόλογο της έκδοσης η συγγραφέας καταλήγει γράφοντας:
«η πρόκληση τώρα είναι να δημιουργήσουμε ανθρώπινα όντα με αξίες – πνευματικές, ηθικές και ανθρωπιστικές – που να μπορούν αποτελεσματικά να χρησιμοποιήσουν αυτή την ανάπτυξη (που έχουμε πετύχει). Όταν το κατορθώσουμε, τότε θα είμαστε ικανοί να απολαύσουμε αυτό τον πανέμορφο πλανήτη και τη ζωή που τον κατοικεί.
Αναφέρεται αρκετά στη σημασία της επικοινωνίας. Με τον όρο «επικοινωνία» εννοούμε στην πιο γενική του έννοια την κατάσταση εκείνη κατά την οποία ένα μήνυμα μεταβιβάζεται από έναν πομπό σε ένα δέκτη Για να συντελεστεί η επικοινωνία είναι αναγκαίες δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, να υπάρχει ένα πλαίσιο στο οποίο να βασίζεται η λειτουργία της και, δεύτερον, ένα σύστημα σημάτων με το οποίο αυτή να συντελείται. Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων επιτυγχάνεται μεταδίδοντας το γνωστικό μέρος του μηνύματος μέσω της λεκτικής οδού και το συναισθηματικό ή συγκινησιακό μέρος μέσα από τη μη λεκτική οδό.
Στην Εισαγωγή, αναφέρεται στις τέσσερις πλευρές της οικογενειακής ζωής:
- στα συναισθήματα και τις ιδέες που έχει κάποιος για τον εαυτό του (αυτοεκτίμηση)
- στους τρόπους με τους οποίους τα άτομα συνεννοούνται μεταξύ τους (επικοινωνία)
- στους κανόνες που δέχονται τα άτομα για το πώς πρέπει να αισθάνονται και να ενεργούν 9σύστημα οικογένειας)
- στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σχετίζονται μεταξύ τους με τους εκτός οικογένειας θεσμοθετημένους οργανισμούς (δεσμός με την κοινωνίας).
Στις δυσλειτουργικές οικογένειες, η αυτοεκτίμηση βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, η επικοινωνία είναι έμμεση και αόριστη, οι κανόνες είναι άκαμπτοι και δεν επιδέχονται διαπραγμάτευση, ο δεσμός με την κοινωνία είναι γεμάτος φόβο και συμβιβασμούς. Τα αντίθετα ισχύουν στις αδιατάρακτες οικογένειες
Στο 2ο κεφάλαιο με τίτλο «Πώς τη Βλέπεις Εσύ την Οικογένειά σου» θέτει τρεις ερωτήσεις και μας καλεί να τις απαντήσουμε:
- αισθάνεσαι καλά μες στην οικογένειά σου αυτή τη στιγμή;
- αισθάνεσαι ότι ζεις με φίλους, ανθρώπους που σ’ αρέσουν και τους εμπιστεύεσαι και που τους αρέσεις και σ’ εμπιστεύονται;
- χαίρεσαι, ενθουσιάζεσαι που είσαι μέλος της οικογένειάς σου;
Καλή ανάγνωση…