Η Σαρακοστή είναι μια νηστεία που ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Άγιο Πάσχα, για 7 ολόκληρες εβδομάδες! Κατά τη διάρκειά της τρώμε νηστίσιμα φαγητά που έχει επικρατήσει να τα λέμε σαρακοστιανά. Ο σκοπός της Μεγάλης Σαρακοστής είναι να προετοιμάσει τους πιστούς για τη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, την Ανάσταση του Χριστού.

Νηστίσιμα ή Σαρακοστιανά είναι τα τρόφιμα που επιτρέπεται να φάμε τη σαρακοστή,θαλασσινά (μαλάκια – οστρακοειδή, όπως χταπόδι, γαρίδες, καλαμαράκια), όσπρια, όπως φασόλια, φακές, ρεβίθια, ζυμαρικά, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, φρούτα.

Τι τρώμε την Σαρακοστή;;;

Αφορμή για να συζητήσουμε για τα σαρακοστιανά τρόφιμα αποτέλεσε ο πίνακας του Σπύρου Βασιλείου «Το Σαρακοστιανό Τραπέζι».

Παρατηρήσαμε και περιγράψαμε τον πίνακα και προσπαθήσαμε με διάφορες ερωτήσεις να μάθουμε περισσότερα (Ποιο έθιμο δείχνει ο πίνακας; Πως είναι ο καιρός; Που είναι το τραπέζι; Τι έχει πάνω; Τι άλλο βλέπουμε στον πίνακα;)

Ακολούθησαν διάφορα φύλλα εργασίας σχετικά με τον πίνακα.

Στη συνέχεια, απολαύσαμε ένα σαρακοστιανό τραπέζι με εδέσματα που μας προσέφεραν οι γονείς των παιδιών.

 

Λύσαμε το σταυρόλεξο της Σαρακοστής και γράψαμε όπως μπορούμε τη λέξη “Σαρακοστή”.

Διασκεδάσαμε παίζοντας διάφορα εκπαιδευτικά παιχνίδια με θέμα τη Σαρακοστή στο διαδραστικό πίνακα.

Το έθιμο της Κυράς Σαρακοστής

Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής). Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, γιατί προσεύχεται και µε κλειστό στόµα γιατί νηστεύει, δεν κουτσομπολεύει και δεν κατακρίνει και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο, έκοβαν και το τελευταίο πόδι. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν το σύκο αυτό μαζί με άλλα, και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι.

Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη. Μια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.

Η κυρά Σαρακοστή και η Vella Quaresma της Καταλονίας

Συνεχίζοντας τη συζήτησή μας για την κυρά Σαρακοστή δεν μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στο κοινό έθιμο που συναντάται και στην Ελλάδα και στην Καταλονία της Ισπανίας. Στην Καταλονία η αντίστοιχη  κυρά Σαρακοστή ονομάζεται Vella Quaresma.

Αναζητήσαμε και είδαμε πολλές φωτογραφίες στο διαδίκτυο της Vella Quaresma και βρήκαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στη δική μας κυρά Σαρακοστή και στην Καταλονική.

Vella Quaresma

Κυρά Σαρακοστή

Σ, σ όπως Σαρακοστή

Το παζλ της Κυρά Σαρακοστής

Παραμύθι: Εφτά παπούτσια για την κυρά- Σαρακοστή! 

Πρόσθεση και αφαίρεση με την Κυρά – Σαρακοστή

Ατομική κατασκευή “Κυρά Σαρακοστή”