ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Τίτλος: Υπεύθυνα παιδιά-Υπερασπιστές των ζώων

Οι στόχοι του προγράμματος είναι:

• να κατανοήσουν οι μαθητές/τριες την σχέση αλληλεξάρτησης ανάμεσα στα ζώα και στον άνθρωπο,
• να κατανοήσουν ότι ο άνθρωπος δεν σέβεται τα ζώα για αυτά που μας προσφέρουν.
• Τα υπερεκμεταλλεύται για να καλύψει τις διατροφικές του ανάγκες σε ζωικά προϊόντα.
• Να αντιληφθούν ότι η στάση σεβασμού απέναντι στα ζώα είναι μια στάση που ενισχύει το αίσθημα ευθύνης.

Καλλιεργούνται οι εξής δεξιότητες:

• Δεξιότητες μάθησης: Επικοινωνία, συνεργασία, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα
• Δεξιότητες Ζωής: Κοινωνικές δεξιότητες, Ενσυναίσθηση και Ευαισθησία, Υπευθυνότητα
• Δεξιότητες του νου: δημιουργική, παραγωγική, ολιστική σκέψη, αναστοχασμός
• Ψηφιακές δεξιότητες

Εργαστήριο 1^ο – Ας ξανα-συστηθούμε

• Δημιουργία συμβολαίου ομάδας: τα παιδιά δημιουργούν ομάδες και διαμορφώνουν κανόνες μέσα από την θετική αλληλεπίδραση και την ενεργητική συμμετοχή.
• Κάθε ομάδα επιλέγει για όνομα ένα ζώο της φάρμας και κάθε μέλος ζωγραφίζει το «έμβλημα» της ομάδας του.

Εργαστήριο 2^ο – Άνθρωποι και ζώα-μία σχέση αλληλεξάρτησης

• Παρατήρηση εικόνων και συμμετοχή σε συζήτηση: Ζώα που μας προσφέρουν τροφή – Τα προϊόντα των ζώων. Τι προσφέρει ο άνθρωπος στα ζώα; Συμπέρασμα: υπάρχει μια πολύ στενή και αλληλένδετη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο, στα ζώα και στο περιβάλλον
• Στις ομάδες ανάλογα με το ζώο της επιλογής μας τα παιδιά φτιάχνουν ομαδικές ζωγραφιές με τα ζώα και τα προϊόντα τους

Εργαστήριο 3^ο – Ο ζωγράφος Σαγκάλ μας μιλάει για την σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ ανθρώπου και ζώων

Στόχος: οι μαθητές να αντιληφθούν τη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ ανθρώπου και ζώου μέσα από ένα έργο τέχνης

• Πίνακας ζωγραφικής του Σαγκάλ «Εγώ και το χωριό»
• Παρατήρηση και την επεξεργασία του έργου
• Φ.Ε. 1 Τα παιδιά αποτυπώνουν το μήνυμα που νομίζουν ότι θέλει να στείλει ο Σαγκάλ ζωγραφίζοντας

Εργαστήριο 4^ο – Σέβομαι τα ζώα/Δεν τα υπερεκμεταλλεύομαι

Στόχος: οι μαθητές να κατανοήσουν ότι ο άνθρωπος δεν σέβεται τα ζώα για αυτά που μας προσφέρουν. Τα υπερκμεταλλεύται για να καλύψει τις διατροφικές του ανάγκες σε ζωικά προϊόντα. Να αντιληφθούν ότι η στάση σεβασμού απέναντι στα ζώα είναι μια στάση που ενισχύει το αίσθημα ευθύνης.

• Τα παιδιά παρατηρούν εικόνες, συγκρίνουν, σκέφτονται, συζητούν. Κάποια ζώα που απεικονίζονται στις εικόνες τα εκτρέφει ο άνθρωπος στο φυσικό τους περιβάλλον, ενώ κάποια άλλα τα εκτρέφει κλεισμένα σε κλουβιά ή σε εκτροφεία/βιομηχανικές μονάδες παραγωγής ζώων.
• Φ.Ε. 2: «Αν είχαν φωνή τα ζώα, τι θα μας έλεγαν;»

Εργαστήριο 5^ο – «Και τα ζώα έχουν δικαιώματα»

• Στόχος: οι μαθητές να γνωρίσουν το κείμενο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Ζώων
• Παρουσίαση με εικόνες του κειμένου της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Ζώων
• Συζήτηση: Γιατί πιστεύετε ότι η Διεθνής Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων και οι άλλες φιλοζωικές οργανώσεις σκέφτηκαν ότι ήταν σημαντικό να καταγράψουν αυτά τα δικαιώματα των ζώων;
• Φ.Ε.3: Τα παιδιά καλούνται να απεικονίσουν με μια ζωγραφιά κάποιο δικαίωμα και στη συνέχεια το παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης.
• Δημιουργία αφίσας

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ & ΕΥΘΥΝΗ

ΥΠΟΘΕΜΑΤΙΚΗ: ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ

Τίτλος: «Φροντίζω και ενεργώ για την αυλή του σχολείου»

Διάρκεια: 5 εργαστήρια (Δεκέμβριος – Ιανουάριος)

Σκοπός: ανάπτυξη εθελοντικής συνείδησης

Περιγραφή εργαστηρίων

1^ο εργαστήριο: «προσφέρω χέρι βοηθείας»

Στόχοι: ενεργητική ακρόαση, έκφραση και διαχείριση συναισθημάτων, συνεργασία, ανταλλαγή απόψεων, επικοινωνία, λεπτή κινητικότητα,

Δραστηριότητες: α) εννοιολογικός χάρτης εθελοντισμού, β) παρατήρηση και περιγραφή σχετικών εικόνων από φωτοθήκη του «νοιάζομαι και δρώ» https://noiazomaikaidrw.gr/ethelontismos, γ) Φ.Ε. «αν ήμουν εθελοντής…», δ) δημιουργία κονκάρδας εθελοντή.

2^ο εργαστήριο: «μαθαίνω για τον εθελοντισμό»

Στόχοι: αναγνώριση μορφών εθελοντισμού (ο άνθρωπος για το περιβάλλον, ο άνθρωπος για τα ζώα, ο άνθρωπος για τους ανθρώπους, τα ζώα για τον άνθρωπο), ακρόαση και κατανόηση ιστορίας (τεχνική γραμματικής ιστοριών), ενίσχυση δημιουργικότητας

Δραστηριότητες: α) πρόκληση συζήτησης για μορφές εθελοντισμού, β) ακρόαση ιστορίας «Φένια, η αγαπημένη των ήχων» και συζήτηση, γ) αποτύπωση με ζωγραφιά σε φύλλο εργασίας «πως θα βοηθούσα εγώ την Φένια» και παρουσίαση στην ολομέλεια της τάξης, δ) δημιουργία ομαδικής κατασκευής, ε) παρακολούθηση βίντεο (σκύλοι οδηγοί τυφλών), στ) κινητικό παιχνίδι «οδηγός και τυφλός».

3^ο εργαστήριο: «ας αναλάβουμε δράση 1»

Στόχοι: συμμετοχή σε συζήτηση και ανάληψη πρωτοβουλιών, συνεργασία.

Δραστηριότητες: α) συζήτηση «τι μπορούμε να κάνουμε εμείς», β) παρατήρηση και περιγραφή εικόνων, γ) καταγραφή προγραμματισμού προτεινόμενων δράσεων, δ) Φ.Ε. «πως είναι η αυλή του σχολείου μου», ε) κατασκευή ταΐστρας πουλιών, ζ) ακρόαση ιστορίας «το δέντρο που έδινε» και ομαδική κατασκευή, η) φροντίδα φυτών της αυλής, θ) κατασκευή πινακίδας

4^ο εργαστήριο: «ας αναλάβουμε δράση 2»

Στόχος: αποτύπωση σκέψεων και απόψεων, εξάσκηση στην επίλυση προβλήματος, συνεργασία.

Δραστηριότητες: α) ακρόαση τραγουδιού «υπάρχουν χέρια» με ταυτόχρονη κινητική απόδοση, β) πρόκληση συζήτησης «τι θα έκανες αν…, πως θα ένιωθες αν…, τι θα έλεγες αν…, γ) αποτύπωση μέσω ζωγραφιάς σε σχετικό φύλλο εργασίας «πως θέλω την αυλή του σχολείου μου», δ) καθαριότητα αυλής και συζήτηση για την ανακύκλωση, ε) δημιουργία παιχνιδιών αυλής

5^ο εργαστήριο: «εμείς και οι άλλοι»

Στόχοι: καλλιέργεια προφορικού και γραπτού λόγου, επιχειρηματολογία, παραγωγή αποτελεσματικών λύσεων

Δραστηριότητες: α) επιστολή στον Δήμο Σάμης για συνδρομή του στην διαμόρφωση της αυλής μας, β) παρουσίαση μουσικο-χορευτικού δρώμενου, γ) αξιολόγηση προγράμματος Φ.Ε. «πως νιώθω που έγινα εθελοντής».

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ – ΕΥ ΖΗΝ

ΥΠΟΘΕΜΑΤΙΚΗ: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ

Τίτλος: «Δεν μαλώνω, δεν μαλώνω, αγκαλιά μεγάλη απλώνω»

Διάρκεια: 5 εργαστήρια (Οκτώβριος – Νοέμβριος)

Σκοπός: η πρόληψη περιστατικών σχολικής βίας

Περιγραφή εργαστηρίων

1^ο εργαστήριο: «συνεργάζομαι και αλληλοεπιδρώ»

Στόχοι: βελτίωση αυτοαντίληψης, ενίσχυση αυτό-εικόνας, βελτίωση σχέσεων με συμμαθητές, συνεργασία, ανταλλαγή απόψεων, επικοινωνία

Δραστηριότητες: α) κάθε παιδί διαλέγει έναν συμμαθητή με τον οποίο έχει να παίξει καιρό και ζωγραφίζει ο ένας τον άλλο. Κόβουν τις φιγούρες τους και γίνονται τετράδα με ζευγαράκι της επιλογής τους. Κάθε παιδί «συστήνει» τον συμμαθητή που ζωγράφισε στην ομάδα του και λέει μια καλή κουβέντα για αυτόν. Κάθε ομάδα βρίσκει το όνομά της και ορίζει έναν αρχηγό. Μαζευόμαστε στην ολομέλεια και οι αρχηγοί μας συστήνουν τις ομάδες τους. β) τα μέλη κάθε ομάδας φτιάχνουν μια κοινή ζωγραφιά και δημιουργούν μια ιστορία βασισμένη στην ζωγραφιά τους. Οι αρχηγοί των ομάδων αφηγούνται την ιστορία στην ολομέλεια της τάξης.

2^ο εργαστήριο: «μαθαίνω για το φαινόμενο»

Στόχοι: αναγνώριση φαινομένου ενδοσχολικής βίας, αναγνώριση διαφόρων μορφών βίας, ανάπτυξη ενσυναίσθησης για τον θύτη και το θύμα

Δραστηριότητες: α) διερεύνηση πρότερων γνώσεων/αναπαραστάσεων με καταιγισμό ιδεών και καταγραφή τους σε πίνακα, β) περιγραφή εικόνων και παρακολούθηση σχετικού εκπαιδευτικού βίντεο και πρόκληση συζήτησης, γ) αποτύπωση με ζωγραφιά σε φύλλο εργασίας ανάλογου προσωπικού βιώματος «πότε ένιωσα να μου ασκούν βία» και παρουσίαση στην ολομέλεια της τάξης.

3^ο εργαστήριο: «ο κύκλος των απόψεων και των προτάσεων»

Στόχοι: αναγνώριση των συναισθημάτων που προκαλεί η βία, γνωριμία ασφαλών τρόπων αντίδρασης στην βία, ανάπτυξη ενσυναίσθησης, διαχείριση συναισθημάτων, κατανόηση εννοιών δικαίου και αδίκου.

Δραστηριότητες: α) ακρόαση ιστορίας «ο νταής του σχολικού» και πρόκληση συζήτησης αναφορικά με τα συναισθήματα των ηρώων, τα συναισθήματα που προκάλεσε στα παιδιά, την διατύπωση απόψεων αναφορικά με υποθετικά σενάρια και πιθανούς τρόπους αντίδραση των ηρώων (θύμα, θύτης, θεατές), β) αποτύπωση μέσω ζωγραφικής σε σχετικό φύλλο εργασίας «τι θα συμβούλευα το θύμα να κάνει αν ήμουν φίλος του;» και παρουσίαση στην ολομέλεια της τάξης, γ) καταιγισμός ιδεών των παιδιών αναφορικά με τρόπους αντιμετώπισης της βίας και καταγραφή τους σε πίνακα, δ) παρουσίαση της μεθόδου «4 βήματα για δράση» για την αντιμετώπιση της βίας και δημιουργία ατομικής κατασκευής, ε) δραματοποίηση υποθετικών σεναρίων και εφαρμογή της μεθόδου «4 βήματα για δράση».

4^ο εργαστήριο: «μπαίνω στη θέση του άλλου»

Στόχος: αποτύπωση σκέψεων και απόψεων μέσα από την οπτική των ρόλων, ανακάλυψη φανερών και κρυμμένων μηνυμάτων της ιστορίας, ανάπτυξη στάσεων αποδοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας, εξάσκηση στην επίλυση προβλήματος.

Δραστηριότητες: α) ακρόαση ιστορίας «Μιμή η κουταλαυτού» με ταυτόχρονη κατασκευή φιγούρας, β) πρόκληση συζήτησης «τι θα έκανες αν…, πως θα ένιωθες αν…, τι θα έλεγες αν…, γ) αποτύπωση μέσω ζωγραφιάς σε σχετικό φύλλο εργασίας «τι θα έλεγες στον θύτη, αν ήσουν φίλος του θύματος», δ) ακρόαση τραγουδιού «όπου υπάρχει αγάπη» και εκμάθηση σχετικών κινήσεων, ε) δημιουργία ομαδικής κατασκευής «η καρδιά της φιλίας» και καταγραφή ιδεών των παιδιών «τι είναι φιλία»

5^ο εργαστήριο: «τα δικά μας μηνύματα-δημιουργικές λύσεις»

Στόχοι: έκφραση μέσα από την τέχνη, καλλιέργεια προφορικού λόγου, επιχειρηματολογία, παραγωγή αποτελεσματικών λύσεων

Δραστηριότητες: α) ακρόαση ιστορίας «τα χέρια δεν χτυπάνε, τα χέρια αγαπάνε» και συμμετοχή σε σχετική συζήτηση «τι κάνω με τα χέρια μου», β) συμπλήρωση σχετικού φύλλου εργασίας, γ) ακρόαση τραγουδιού «υπάρχουν χέρια» και εκμάθηση χορευτικών κινήσεων, δ) παρουσίαση μουσικο-χορευτικού δρώμενου, ε) αξιολόγηση προγράμματος μέσω συζήτησης «τι μάθαμε».

Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων αποτελούν καινοτόμο διδακτική και εκπαιδευτική δράση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), η οποία συνίσταται στην προσθήκη νέων θεματικών κύκλων στο Νηπιαγωγείο, αλλά και στο υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα του Δημοτικού και του Γυμνασίου αξιοποιώντας μεθόδους διερευνητικής – ανακαλυπτικής μάθησης .

Στόχος τους είναι η ενίσχυση της καλλιέργειας ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές και στις μαθήτριες, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου πλαισίου προγράμματος με δομή Ανοικτών, Ζωντανών Προγραμμάτων Σπουδών και Διαδικασιών. Τα εργαστήρια δεξιοτήτων απευθύνονται στη γενική κουλτούρα του ατόμου και της σχολικής κοινότητας και επεξεργάζονται τα θέματα της ίδιας της ζωής.

Οι Θεματικοί Κύκλοι που θα αξιοποιηθούν προκύπτουν από τους Παγκόσμιους Δείκτες Αειφόρου Ανάπτυξης:

• Ζω καλύτερα – Ευ Ζην
• Φροντίζω το Περιβάλλον
• Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη
• Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία

Κύκλοι Δεξιοτήτων που επιδιώκεται να αναπτυχθούν  μέσα από τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων:

Α) Κύκλος των δεξιοτήτων μάθησης  Κριτική σκέψη– Επικοινωνία– Συνεργασία– Δημιουργικότητα-4Cs
Β) Κύκλος των δεξιοτήτων ζωής  Αυτομέριμνα– Κοινωνικές Δεξιότητες– Πολιτειότητα– Ενσυναίσθηση και ευαισθησία Προσαρμοστικότητα– Ανθεκτικότητα– Υπευθυνότητα– Πρωτοβουλία– Οργανωτική ικανότητα– Προγραμματισμός– Παραγωγικότητα
Γ) Κύκλος των δεξιοτήτων της τεχνολογίας και της Επιστήμης:  Δεξιότητες Μοντελισμού και προσομοίωσης Πληροφορικός και  Ψηφιακός γραμματισμός Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο
Δ) Κύκλος των δεξιοτήτων του νου  Στρατηγική σκέψη– Επίλυση προβλημάτων Μελέτη περιπτώσεων (case studies)  Κατασκευές– Πλάγια σκέψη

Εφαρμογή του Προγράμματος:

Η εκπόνηση του σχεδίου δράσης του σχολείου στα εργαστήρια δεξιοτήτων περιλαμβάνει την υλοποίηση προγραμμάτων και από τους τέσσερις (4) Θεματικούς Κύκλους  διάρκειας 5- 7 εβδομάδων ο καθένας. Κάθε ενότητα θα ολοκληρώνεται σε  5 ως 7 εργαστήρια και κάθε εργαστήριο θα πραγματοποιείται σε 2 ως 3 διδακτικές ώρες.

Ένταξη των εργαστηρίων στο καθημερινό Ωρολόγιο Πρόγραμμα:

Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων εντάσσονται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της τάξης και υλοποιούνται κατά την πρωινή λειτουργία στις Οργανωμένες Δραστηριότητες και διερευνήσεις με βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου.