Science & Education

Η οργάνωση των πολυκύτταρων οργανισμών

Τα κύτταρα διαφέρουν μεταξύ τους:

1. στο μέγεθος
2. στο σχήμα και
3. στις λειτουργίες που επιτελούν

Κύτταρα που έχουν παρομοι μορφή και λειτουργία συνήθως συνδέονται και αποτελούν έναν ιστό.

Οι ιστοί συνεργάζονται και δημιουργούν τα όργανα.

Παράδειγματα οργάνων

Φυτά: άνθη, φύλλα, βλαστός, ρίζα, κτλ

Άνθρωπος: καρδιά, εγκέφαλος, πάγκρεας, κτλ.

Τα διάφορα όργανα που συνεργάζονται μεταξύ τους για να πραγματοποιήσουν μία λειτουργία αποτελούν ένα σύστυμα οργάνων.

Ένας πολυκύτταρος οργανισμός αποτελείται απο συστήματα οργάνων που συνεργάζονται και λειτουργούν αρμονικά.

Στα φυτά δεν έχουμε συστήματα οργάνων, τα όργανα συνεργάζονται και αποτελούν έναν οργανισμό.

Λόγω της μεγάλης εξειδίκευσης που έχουν τα κύτταρα των πολυκύτταρων οργανισμών δεν μπορούν να ζήσουν ανεξάρτητα σε αντίθεση με το κύτταρο ενός μονοκύταρου οργανισμού που επιτελεί όλες τις απαραίτητες λειτουργίες για την επιβίωσή του.

Ποικιλομορφία και ταξινόμιση των οργανισμών

Βιοσφαιρα ονομάζουμε τις περιοχές της Γης όπου οι συνθήκες επιτρέουν την ύπαρξη ζωής.

Στη φύση παρατηρούμε μεγάλη ποκιλομορφία οργανισμών, οι οποίοι διαφέρουν στην εμφάνιση, στη συμπεριφορά ΄ηστον τόπου που ζουν.

Για να μπορέσουμε να μελετήσουμε τους οργανισμούς τους κατατάσσουμε σε ομάδες, με βάση τις ομοιότητες που έχουν μεταξύ τους.

Είδος ονομάζουμε μία ομάδα οργανισμών που μπορούν να ζευγαρώσουν και να δώσουν απογόνους, οι οποίοι με της σειρά του μπορούν να δώσουν κι αυτοί απογόνους.

Ανάλογα με τις βασικές ιδιότητες, οι οργανισμοί ταξινομούνται σε πέντε (5) βασίλεια:

1. Μονήρη (Βακτήρια)
2. Πρώτιστα
3. Μύκητες
4. Φυτά
5. Ζώα

Το κύτταρο είναι η μικρότερη μονάδα που εμφανίζει όλα τα χαρακτηριστικά της ζωής. Για αυτό χαρακτηρίζεται η μονάδα της ζωής.

Τα φυτά και τα ζώα αποτελούνται από πολλά κύτταρα και για αυτό ονομάζονται πολυκύτταροι οργανισμοί, όμως υπάρχουν και οργανισμοί (όπως η αμοιβάδα) που αποτελούνται μόνο από ένα κύτταρο.

Τα κύτταρα διαφέρουν μεταξύ τους στο σχήμα, στο μέγεθος και σε ορισμένες λειτουργίες. Όλα όμως:

1. Περιβάλλονται από την πλασματική μεμβράνη.
2. Διαθέτουν πυρήνα που περιέχει το γενετικό υλικό του κυττάρου.
3. Έχουν κυτταρόπλασμα, μια ζελατινώδη μάζα που γεμίζει τον κενό χώρο μεταξύ πλασματικής μεμβράνης και πυρήνα.
4. Διαθέτουν μιτοχόνδρια, ιδιαίτερα σημαντικά οργανίδια που σχετίζονται με την αναπνοή και την παραγωγή ενέργειας του κυττάρου.

Τα φυτικά κύτταρα διαθέτουν επιπλέον:

1. Κυτταρικό τοίχωμα, το οποίο αποτελείται κυρίως από κυτταρίνη και περιβάλλει την πλασματική μεμβράνη.
2. Χλωροπλάστες, όπου γίνεται η φωτοσύνθεση και υπάρχουν μόνο στα κύτταρα που βρίσκονται στα πράσινα μέρη των φυτών.
3. Χυμοτόπια, οργανίδια όπου αποθηκεύουν νερό κι άλλες ουσίες.

Τα χαρακτηριστικά των οργανισμών

1. Τρέφονται: Για να πάρουν ενέργεια και  χρήσιμα υλικά.

2. Αναπνέουν: Για να γίνουν οι καύσεις που θα δώσουν ενέργεια.

3. Απεκκρίνουν: Για να διώξουν από τον οργανισμό τις άχρηστες ουσίες.

4. Αναπαράγονται: Δημιουργούν όμοιους απογόνους κι έτσι εξασφαλίζεται η συνέχιση της ζωής στη Γη.

5. Αναπτύσσονται: Για να αυξήσουν τη μάζα κα ιτον όγκο τους. Τα ζώα σταματούν κάποια στιγμή να αναπτύσσονται ενώ τα φυτά αναπτύσσονται συνεχώς.

6. Εμφανίζουν ερεθιστικότητα: Αντιδρούν στις μεταβολές του περιβάλλοντος ώστε να εξασφαλίσουν τις καλύτερες συνθήκες για την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους.

7. Έχουν κοινή καταγωγή: Η ζωή στη Γη εμφανίστηκε πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Από τότε η ζωή συνεχώςεξελίσεται και νέοι οργανισμοί διαδέχονται παλαιότερους.

Ασκήσεις σχολικού βιβλίου: Σελ 20-21: 1, 2, 3, 4