Εργαστήριο για εκπαιδευτικούς: «για ένα σχολείο της ανεκτικότητας».
Έδεσσα, 14 και 16 Ιανουαρίου 2003.
Συντονιστής: Κωνσταντίνος Κιουρτσής.
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: γνωριμία των μελών
Ο συντονιστής της ομάδας μοιράζει φράσεις σημαντικών ανθρώπων και ζητάει από όλα τα μέλη πρώτα να διαβάσουν όλες τις φράσεις. Στη συνέχεια ζητάει διαδοχικά από όλα τα μέλη να συστηθούν (όνομα – σχολείο) και να διαβάσουν στην ομάδα τη φράση εκείνη που την ένιωσαν πιο κοντά τους.
2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: ο διάλογος ενός μικρού και ενός μεγάλου
Τα μέλη σχηματίζουν 4 ομάδες. Τα μέλη της κάθε ομάδας, θα επιλέξουν μία από τις πολλές φράσεις σημαντικών ανθρώπων και θα δημιουργήσουν ένα κείμενο που θα αποδοθεί με διάλογο στον οποίο θα φαίνεται να συζητούν ένα νεαρό άτομο (αγόρι ή κορίτσι) και ένα μεγαλύτερο άτομο (άντρας ή γυναίκα). Ο διάλογος των δύο αυτών προσώπων, θα πρέπει να περιέχει και τη φράση που επέλεξε η ομάδα.
• Στην ολομέλεια, ακούγονται οι 4 διάλογοι.
3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: βαθμός ανεκτικότητας
Ο συντονιστής της ομάδας, δίνει διαδοχικά την κάρτα διαβάθμισης και ζητάει από τα μέλη να τοποθετήσουν μια τελεία στην πενταβάθμια κλίμακα, που να αποδίδει τη γνώμη τους για το βαθμό ανεκτικότητας μεταξύ μαθητών μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας. Στη συνέχεια, δίνει διαδοχικά την κάρτα διαβάθμισης και ζητάει από τα μέλη να τοποθετήσουν μια τελεία στην πενταβάθμια κλίμακα, που να αποδίδει τη γνώμη τους για το βαθμό ανεκτικότητας μεταξύ καθηγητών όταν βρίσκονται όλοι μαζί στο γραφείο διδασκόντων του σχολείου.
• Ακολουθεί η έκφραση συμπερασμάτων των μελών. Το κάθε μέλος, κρατώντας τιςς δύο κάρτες, εκφράζει τα συμπεράσματά και τα σχόλιά του.
4η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: πορεία ζωής
Ο συντονιστής της ομάδας, μοιράζει σε όλα τα μέλη την κάρτα «πορεία ζωής» και ζητάει να συμπληρώσουν όλα τα πεδία. Σε ζευγάρια, τα δύο μέλη παρουσιάζουν τις κάρτες τους και συζητούν σχετικά.
• Στην ολομέλεια, το κάθε μέλος εκφράζει κάτι από το παρελθόν του, που θα ήθελε να το αλλάξει (αν αυτό θα ήταν δυνατόν).
• Στη συνέχεια, δίδεται η ευκαιρία στο συντονιστή για μια μικρή εισήγηση με τίτλο: «ολική ή περιορισμένη αντίληψη του εαυτού»;
5η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: στήριξέ με, με την παλάμη σου
Ο συντονιστής ζητάει από τα μέλη των ζευγαριών της προηγούμενης δραστηριότητας να σταθούν όρθιοι ο ένας έναντι του άλλου, με τα πόδια ελαφρώς ανοικτά και σε απόσταση περίπου ενός μέτρου. Τα δύο μέλη, απλώνουν τα χέρια τους έτσι ώστε οι παλάμες του ενός να είναι στραμμένες προς τα κάτω και του άλλου προς τα πάνω. Ακουμπάνε τις παλάμες τους και κλείνουν τα μάτια τους. Το μέλος που έχει τις παλάμες του στραμμένες προς τα κάτω, αφήνει σιγά – σιγά το βάρος του στις παλάμες του άλλου μέλους και στηρίζεται σ’ αυτές. Αυτό διαρκεί περίπου 3 min. Μετά τα 3 min, με εντολή του συντονιστή, αλλάζουνε θέσεις και το μέλος που στηριζότανε, τώρα στηρίζει το ταίρι του για άλλα 3 min.
• Στη μεγάλη ομάδα, όλα τα μέλη εκφράζουν πώς ένιωσαν όταν στηρίζονταν και πώς όταν στήριζαν.Εκφράζουν και σε ποιά από τις δύο θέσεις ένιωσαν πιο άνετα.
6η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: ο διπλός τροχός
Ο συντονιστής ζητάει να σχηματιστούν δύο ισάριθμες ομάδες. Τα μέλη της μιας ομάδας κάθονται σε καρέκλες και σχηματίζουν ένα κύκλο με το πρόσωπό τους προς τα έξω. Τα μέλη της άλλης ομάδας κάθονται στον εξωτερικό κύκλο, με το πρόσωπό τους προς τα μέσα, σε θέσεις που να σχηματίζουν ζευγάρια με τα μέλη του εσωτερικού κύκλου. Το κάθε μέλος του εξωτερικού κύκλου, ζητάει από το ταίρι του που βρίσκεται στον εσωτερικό κύκλο μια συμβουλή, σχετικά με το πώς θα πρέπει να συμπεριφέρεται σε ένα πρόσωπο με το οποίο αναγκαστικά συναντιέται και με το οποίο όμως δεν “ταιριάζουν τα χνώτα τους”. Το ταίρι του, έχει για τη συμβουλή στη διάθεσή του ένα λεπτό. Όταν περάσει αυτό το ένα λεπτό, ο συντονιστής χτυπάει παλαμάκια και αυτοί που κάθονται στον εξωτερικό κύκλο μετακινούνται μία θέση δεξιά, αλλάζοντας έτσι ταίρι. Ζητάνε από το νέο τους ταίρι συμβουλή για το ίδιο πρόβλημα. Παίρνουν τη συμβουλή και σε ένα λεπτό ξανά παλαμάκια, αλλαγή κλπ. έως ότου κλείσει ο κύκλος. Το ίδιο επαναλαμβάνεται, με αλλαγή θέσης. Όσοι βρίσκονται στον εσωτερικό κύκλο κάθονται στον εξωτερικό κλπ.
• Στη μεγάλη ομάδα, το κάθε μέλος εκφράζει πώς ένιωσε με τη συμμετοχή του στη δραστηριότητα.
7η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: θεμελιώδεις αρχές ανεκτικότητας
Ο συντονιστής, ζητάει από τα μέλη της ομάδας, να αναφέρουν τις αρχές που κατά τη γνώμη τους πρέπει να ισχύουν, ώστε να ζουν αρμονικά οι άνθρωποι μιας κοινωνίας (σχολείο, οικογένεια, παρέα, κοινότητα). Όλα αυτά που εκφράζουν τα μέλη, τα καταγράφει σε έναν πίνακα, χωρίς σχόλια ή αξιολόγηση. Στη συνέχεια μοιράζει την κάρτα: “θεμελιώδεις αρχές για την ύπαρξη και την έκφραση της ανεκτικότητας”.
• Στη μεγάλη ομάδα, ακολουθεί συζήτηση σχετικά με το περιεχόμενο αυτών των αρχών.
8η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: τώρα, θα ήθελα να ήμουν σε μια Πολιτεία . . .
Ο συντονιστής ζητάει από τα μέλη να ηρεμήσουν, να κλείσουν τα μάτια τους, να αυτοσυγκεντρωθούν (μέθοδος αναπνοής με τη μια παλάμη στο στέρνο και την άλλη στο διάφραγμα) και να ονειρευτούν ότι ζουν στην ιδανική τους Πολιτεία. Σε αυτήν την Πολιτεία όλα είναι όπως τα επιθυμούν. Το σπίτι τους, η γειτονιά τους, η οικογένειά τους, η εργασία τους, οι φίλοι τους, οι σχέσεις τους με γνωστούς και άγνωστους (τα μέλη αφήνονται για λίγα λεπτά στο όνειρο). Στη συνέχεια, ο συντονιστής ζητάει από όλα τα μέλη, να γράψουν με μεγάλα γράμματα σε λευκό χαρτί μια λέξη, που να έχει σχέση με την ιδανική τους Πολιτεία.
• Στη μεγάλη ομάδα, όλα τα μέλη διαδοχικά, κρατούν μπροστά τους το χαρτί με τη λέξη που γράψανε ώστε να τη βλέπουν όλα τα υπόλοιπα μέλη. Στη συνέχεια, όποιο μέλος νομίζει ότι κάποια από τις λέξεις των άλλων μελών θα ήταν αταίριαστη στη δική του ιδανική Πολιτεία, το δηλώνει και εξηγεί.
9η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: εγώ για εμένα θα ήθελα . . .
Ο συντονιστής της ομάδας ζητάει από το κάθε μέλος να απομονώνει ένα από τα στοιχεία του σώματος (ή του χαρακτήρα του) που δεν του αρέσει και θάθελε να το αλλάξει. Με βάση αυτό το ανεπιθύμητο στοιχείο, το κάθε μέλος της ομάδας γράφει ένα παραμύθι με ήρωα ένα ζώο. Στο παραμύθι αυτό, το παραπάνω ανεπιθύμητο στοιχείο θα γίνει προτέρημα του ζώου-ήρωα.
• Σε ζευγάρια παρουσιάζονται τα παραμύθια.
• Στην ολομέλεια, το κάθε μέλος, εκφράζει μία επιθυμία του, ολοκληρώνοντας την παρακάτω φράση: ” εγώ για μένα, θα ήθελα. . . “.
10η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: στη γιορτή της ζωής, πήρα και εγώ το δώρο μου. . .
Από την 9η δραστηριότητα δίδεται η ευκαιρία στο συντονιστή για μια μικρή εισήγηση, με θέμα: «στη γιορτή της ζωής, πήρα και εγώ το δώρο μου». Η εισήγηση αυτή θα περιέχει τα στοιχεία:
• ποιό είναι το μεγαλύτερο δώρο της ζωής μου;
• ποιός μου το δώρισε;
• πώς ήταν συσκευασμένο;
• ποιό ήταν το περιεχόμενό του;
• πώς το δέχτηκα;
• πώς το χρησιμοποιώ;
• Για να υπάρχει γύρω μου ειρήνη μήπως πρώτα πρέπει να κάνω ειρήνη με τον εαυτό μου; Μήπως πρώτα πρέπει να γνωρίσω, να αποδεχτώ, να εκτιμήσω, να αγαπήσω (και όχι απλά να ανεχτώ) πρώτα τον εαυτό μου;
11η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: αξιολόγηση & κλείσιμο της συνάντησης
Ο συντονιστής της ομάδας, ζητάει από τα μέλη να σχηματίσουν όρθιοι ένα σχετικά σφιχτό κύκλο και διαδοχικά, να λένε από μία λέξη που κατά τη γνώμη τους ταιριάζει με τη σημερινή συνάντηση. Στη συνέχεια το κάθε μέλος συμπληρώνει και παραδίδει το γραπτό δελτίο αξιολόγησης. Αυτή η συνάντηση έχει τελειώσει.
ΒΟΗΘΗΤΙΚΗ ΚΑΡΤΑ: ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Αρχή της ανεκτικότητας: Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι παγκόσμια ιδέα. Το κάθε μέλος, είναι υποχρεωμένο να επιτρέπει σε όλα τα άλλα μέλη της κοινότητας να ζουν ως καταξιωμένα πρόσωπα.
Αρχή της γνωριμίας: Να υπάρχουν τόποι και ευκαιρίες, ώστε το κάθε μέλος της κοινότητας να μπορεί να γνωρίζει τουλάχιστον τα ονόματα των άλλων μελών.
Αρχή του σεβασμού της διαφορετικότητας: Η πολυμορφία και ποικιλία των μελών της κοινότητας, να επιβεβαιώνεται εύκολα. Το κάθε μέλος της κοινότητας πρέπει να σέβεται αυτές τις διαφορές.
Αρχή της κατανόησης της μοναδικότητας: Όλα τα πρόσωπα της κοινότητας είναι μοναδικά και ανεπανάληπτα. Το κάθε μέλος είναι ένα ξεχωριστό δώρο, που δεν υπήρξε ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας και ούτε θα υπάρξει ποτέ στο μέλλον.
Αρχή της συμπληρωματικότητας: Οι διαφορές μπορούν να μειωθούν, όταν το κάθε μέλος της κοινότητας μπορεί να έχει τα πλεονεκτήματα των χαρισμάτων των άλλων μελών, ώστε αυτά να λειτουργούν συμπληρωματικά.
Αρχή της αμοιβαιότητας: Το κάθε μέλος ωφελεί και ωφελείται, όταν τα ενδιαφέροντα όλων προσφέρονται μέσω της συνεργασίας και της αμοιβαιότητας.
Αρχή της αγωγής ειρήνης: Η συνεργασία των μελών της κοινότητας και η ανάπτυξη δεξιοτήτων για την οικοδόμηση της ειρήνης, δημιουργούν μια κοινότητα συνεκτική και η αρμονία χαρακτηρίζει τη συμβίωση