Πότε μπορούμε να αναπαράγουμε πληροφορίες που αντλήσαμε από το Διαδίκτυο;

Σύμφωνα με το τέταρτο κεφάλαιο του Νόμου 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις, κατά τις οποίες επιτρέπεται χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή η αναπαραγωγή ενός έργου. Συγκεκριμένα, επιτρέπεται η αναπαραγωγή έργου για ιδιωτική χρήση, η παράθεση αποσπασμάτων, η χρήση υλικού σε σχολικά βιβλία και ανθολογίες, υπό την προϋπόθεση ότι θα αναγράφεται η πηγή και η αναπαραγωγή αποσπασμάτων για διδασκαλία.

Παρακάτω παρατίθενται βασικά σημεία από το κεφάλαιο αυτό. Στον ιστοχώρο του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας ΟΠΙ δίδεται στο σύνολό του το κεφάλαιο 4 ολοκληρωμένο καθώς και το άρθρο 22 του Νόμου 3328/2005, που επεκτείνει την εφαρμογή του Νόμου 2121/1993.

ΝΟΜΟΣ 2121/1993

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ – ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

Άρθρο 18 – Αναπαραγωγή για ιδιωτική χρήση

Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή ενός έργου, που έχει νομίμως δημοσιευθεί εφόσον η αναπαραγωγή γίνεται για ιδιωτική χρήση εκείνου που την κάνει.

Άρθρο 19 – Παράθεση αποσπασμάτων

Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η παράθεση σύντομων αποσπασμάτων από έργο άλλου νομί­μως δημοσιευμένου για την υποστήριξη της γνώμης εκείνου που παραθέτει ή την κριτική της γνώμης του άλλου.

Άρθρο 20 – Σχολικά βιβλία και ανθολογίες (§ 1, 3)

§ 1. Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή σε εκπαιδευτικά βιβλία, που χρησι­μοποιούνται ως βιβλία διδασκαλίας για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση εγκεκριμένα από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ή από άλλο αρμόδιο υπουργείο κατά το επίσημο αναλυτικό πρόγραμμα, έργων του λόγου ενός ή περισσότερων συγγραφέων νομίμως δημοσιευμένων, που αποτελούν μικρό τμήμα της συνολικής δημιουργίας του καθενός από αυτούς.

Βλ. & τη διάταξη του ν. 3328/2005, α. 22, που επεκτείνει την εφαρμογή του 1993 και προσθέτει: (…) όπως και απο­σπασμάτων έργων των εικαστικών τεχνών ή άλλου, πάσης φύσεως εικονιστικού ή φωτογραφικού υλικού,εφόσον τελεί σε αναγκαία σχέση με το περιεχόμενο του διδακτικού βοηθήματος. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται και επί πάσης φύσεως εκπαιδευτικού υλικού, όπως διαδικτυακές εφαρμογές, εκπαιδευτικό λογισμικό, κινηματογραφικές ταινίες, CD-ROM, DVD και κάθε άλλο μέσο ηλεκτρονικής ή ψηφιακής ή άλλης καταγραφής που χρησιμοποιείται ως εγκεκριμένο από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας μέσο διδασκαλίας και διανέμεται δωρεάν, στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος. Στα μέσα αυτά επιτρέπεται επιπλέον και η αναπαραγωγή μουσικών αποσπασμάτων και κινηματογραφικού ή ηχητικού ή οπτικοακουστικού υλικού περιορισμένης έκτασης υπό τις αυτές ως άνω προϋποθέσεις με πρόσθετη μνεία, πέραν των λοιπών στοιχείων της παρ. 3, του ονόματος του παραγωγού του έργου.

§ 3. Η αναπαραγωγή, όπως ορίζεται στις προηγούμενες παραγράφους, δεν πρέπει να εμποδίζει την κανονική εκμετάλλευση του έργου από το οποίο παίρνονται τα κείμενα και πρέπει να συνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του δημιουργού και του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή.

Άρθρο 21 – Αναπαραγωγή για διδασκαλία

Επιτρέπεται, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς αμοιβή, η αναπαραγωγή άρθρων νομίμως δημοσιευμένων σε εφημε­ρίδα ή σε περιοδικό, σύντομων αποσπασμάτων έργου ή τμημάτων σύντομου έργου ή έργου των εικαστικών τεχνών νομίμως δημοσιευμένου, εφόσον γίνεται αποκλειστικά για τη διδασκαλία ή τις εξετάσεις σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, στο μέτρο που δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό, είναι σύμφωνη με τα χρηστά ήθη και δεν εμποδίζει την κανονική εκμετάλλευ­ση. Η αναπαραγωγή πρέπει να συνοδεύεται από την ένδειξη της πηγής και των ονομάτων του δημιουργού και του εκδότη, εφόσον τα ονόματα αυτά εμφανίζονται στην πηγή.

Πηγή: Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας, www.opi.gr

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τη σημασία της αναφοράς των διαδικτυακών πηγών που αξιοποιούμε για οποιαδήποτε εργασία μας. Όπως ακριβώς χρησιμοποιούμε τις πληροφορίες των βιβλίων και επισημαίνουμε κάθε φορά την πηγή μας, έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε και τα δεδομένα του Διαδικτύου και να αναφέρουμε τις ιστοσελίδες που μας βοήθησαν στην υποστήριξη της γνώμης μας