Παραβίαση κανόνων και επιθετικότητα
Ποιες είναι οι συνήθεις συμπεριφορές παραβίασης των κανόνων και επιθετικότητας;
Είναι τυπικό για τους περισσότερους από εμάς, κάποιες φορές τουλάχιστον, να παραβαίνουμε τους κανόνες ή ακόμα και να συμπεριφερόμαστε επιθετικά προς τους ανθρώπους του στενού μας περιβάλλοντος. Ενώ η συμπεριφορά μας καθοδηγείται γενικά από κανόνες, υπάρχουν φορές που παραβαίνουμε περιστασιακά τους κανόνες στο σπίτι ή στο σχολείο, παρόλο που γνωρίζουμε ότι αν μας πιάσουν θα υποστούμε συνέπειες. Οι παραβατικές συμπεριφορές αυτού του είδους είναι τυπικές και θεωρούνται μέρος της εξέλιξης προς την ενηλικίωση.
Πότε χρειάζεται να δώσω ιδιαίτερη προσοχή στις συμπεριφορές παραβίασης των κανόνων και επιθετικότητας;
Παρόλο που όλοι μας ενδέχεται να επιδείξουμε κάποια στιγμή αυτές τις συμπεριφορές, δημιουργείται ανησυχία, όταν παίρνουν τη μορφή μοτίβου και εμφανίζονται όλο και πιο συχνά και πιο έντονα. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν δυσκολίες οι οποίες σχετίζονται με παραβατική συμπεριφορά και επιθετικότητα ίσως:
- Είναι πιο συχνά ευερέθιστα.
- Χάνουν εύκολα την ψυχραιμία τους.
- Τσακώνονται με άλλα άτομα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται ενήλικες και πρόσωπα εξουσίας.
- Αρνούνται να ακολουθήσουν κανόνες.
- Ενεργούν με λεκτική ή σωματική επιθετικότητα.
- Δε μετανιώνουν κατόπιν.
Η επιθετικότητα μπορεί, επίσης, να υπάρχει και χωρίς παραβατική συμπεριφορά και θα πρέπει πάντοτε να διερευνάται. Κάποιοι από εμάς μπορεί να γίνουμε επιθετικοί για κάποιους από τους παρακάτω λόγους, οι οποίοι είναι ανησυχητικοί:
- Δυσκολία ρύθμισης των συναισθημάτων
Μερικές φορές έχουμε πολύ έντονα συναισθήματα και δυσκολευόμαστε να τα διαχειριστούμε προτού τα εκδηλώσουμε με κάποιο ξέσπασμα.
- Δυσκολία διαχείρισης του εκνευρισμού και της απογοήτευσης
Όταν δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε το αίσθημα του εκνευρισμού ή της απογοήτευσης, το αποτέλεσμα ίσως είναι έντονος θυμός.
- Παρορμητικότητα
Κάποιοι από εμάς ενδέχεται να είναι περισσότερο παρορμητικοί, όταν ενεργούν συχνά ξεσπώντας τα συναισθήματά τους.
- Εμπειρία κάποιου είδους στρεσογόνου παράγοντα
Όταν βιώνουμε εμπειρίες που απαιτούν κάποιο βαθμό προσαρμογής (όπως ο χωρισμός των γονέων, η γέννηση αδερφού/αδερφής, η ασθένεια ή ο θάνατος αγαπημένου προσώπου, η αλλαγή κατοικίας ή σχολείου, κλπ.), μπορεί να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες στη διαχείριση των καθημερινών ή δύσκολων καταστάσεων.
Τι μπορώ να κάνω εάν αντιμετωπίζω δυσκολίες που σχετίζονται με παραβίαση κανόνων και επιθετικότητα;
Το να χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τέτοιου είδους δυσκολίες μπορεί να είναι μια πολύ κοπιαστική και δυσβάσταχτη διαδικασία, ειδικά εάν θέλουμε τα πράγματα να είναι διαφορετικά. Εάν καταλαβαίνεις ότι αντιμετωπίζεις τέτοιες δυσκολίες, θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις αρχικά ότι οποιαδήποτε συμπεριφορά είναι μια μορφή επικοινωνίας.
Όταν παραβαίνουμε τους κανόνες και γινόμαστε πιο επιθετικοί, αυτό ίσως συμβαίνει επειδή δεν έχουμε τις δεξιότητες που χρειαζόμαστε για να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας με έναν πιο κατάλληλο τρόπο. Ίσως δε διαθέτουμε το απαιτούμενο λεξιλόγιο, την ικανότητα να ελέγχουμε τις παρορμήσεις μας ή τις απαραίτητες δεξιότητες για να επιλύουμε προβλήματα, ώστε να επιτύχουμε αυτό που θέλουμε, με αποτέλεσμα να καταφεύγουμε σε τέτοιου είδους ξεσπάσματα. Για να διαχειριστείς καλύτερα μια τέτοια κατάσταση, μπορείς να δοκιμάσεις να κάνεις τα εξής:
- Ζήτησε βοήθεια από έναν ενήλικα που εμπιστεύεσαι. Οι ενήλικες που εμπιστευόμαστε είναι συνήθως οι γονείς/φροντιστές μας, άλλα μέλη της οικογένειάς μας ή κάποιος που είναι υπεύθυνος να μας φροντίζει. Ενημέρωσε τους ενήλικες που εμπιστεύεσαι για τις δυσκολίες σου. Μπορούν να σε στηρίξουν οι ίδιοι, αλλά και να σε βοηθήσουν να λάβεις επιπλέον βοήθεια που ίσως χρειάζεσαι.
- Προσπάθησε να καταλάβεις τι σου συμβαίνει. Προσπάθησε να παρατηρήσεις προσεκτικά τι πυροδοτεί (τι ξεκινάει) τον θυμό σου, τι αισθάνεσαι και τι σκέφτεσαι προτού εμπλακείς σε παραβατικές συμπεριφορές αλλά και το πώς αισθάνεσαι κατόπιν.
- Κατανόησε με σαφήνεια τις συνέπειες των πράξεων στις οποίες αποφασίζεις να εμπλακείς. Τις περισσότερες φορές, όταν γνωρίζουμε με σαφήνεια τις επιπτώσεις των πράξεών μας, είμαστε σε θέση να πάρουμε καλύτερες αποφάσεις για το πώς να ενεργήσουμε.
- Προσπάθησε να αποφεύγεις τα ερεθίσματα εκείνα που πυροδοτούν (που ξεκινούν) την παραβατική και την επιθετική συμπεριφορά. Εάν έχεις ήδη προσδιορίσει ποια ερεθίσματα πυροδοτούν την παραβατική και επιθετική συμπεριφορά σου, προσπάθησε να αποφεύγεις την έκθεση σε αυτά.
- Ζήτησε βοήθεια για να εξασκηθείς στην επίλυση των προβλημάτων. Ορισμένες φορές επιδεικνύουμε επιθετικές συμπεριφορές, επειδή δε γνωρίζουμε κάποιον άλλον τρόπο για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε. Προσπάθησε να ζητήσεις βοήθεια, ώστε να σκεφτείς διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης των δυσκολιών σου.
- Κάνε διαλείμματα. Εάν κάτι πυροδοτεί (ξεκινάει) έντονα τον θυμό σου και σε ωθεί να αντιδράς με επιθετικό τρόπο, δοκίμασε να αποσυρθείς για λίγο από την κατάσταση ή κάνε ένα διάλειμμα. Το να μένουμε μακριά από τα ερεθίσματα εκείνα που αποτελούν αφορμή για να ξεσπάσει ο θυμός μας, μπορεί να μας βοηθήσει να ηρεμήσουμε και να σκεφτούμε καλύτερους τρόπους για να αντιδράσουμε.
Γενικά, η παραβατική συμπεριφορά και η επιθετικότητα είναι δύσκολες συμπεριφορές για να τις εξαλείψουμε από μόνοι μας και οι περισσότεροι από εμάς χρειαζόμαστε βοήθεια. Αυτές οι συμπεριφορές αποτελούν μεγάλη πρόκληση και ίσως είναι πραγματικά δύσκολο να τις διαχειριστούμε χωρίς βοήθεια. Έτσι, ακόμα και αν έχεις ήδη δοκιμάσει ορισμένες ή και τις περισσότερες από τις παραπάνω ιδέες, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζητήσεις επαγγελματική υποστήριξη.
Τι είδους επαγγελματική υποστήριξη μπορεί να με βοηθήσει;
Πολλές φορές έχουμε αισθήματα ντροπής, ανεπάρκειας ή ενοχής, όταν εκδηλώνουμε παραβατική συμπεριφορά και επιθετικότητα. Εάν καταλαβαίνεις ότι αντιμετωπίζεις τέτοιες δυσκολίες, υπάρχει διαθέσιμη υποστήριξη και καθοδήγηση αυτή τη στιγμή.
Ο παιδίατρος ή ο οικογενειακός γιατρός μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τους αρχικούς σου προβληματισμούς και να σε παραπέμψει σε ειδικούς επαγγελματίες. Επίσης, εφόσον είναι εφικτό, μια επίσκεψη σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμη. Το δημόσιο σύστημα υγείας και το δημόσιο σύστημα παιδείας παρέχουν υπηρεσίες μέσω των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας παιδιών και εφήβων και των Κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.).
https://camhi.gr/el/adolescents/paraviasi-kanonon-kai-epithetikotita/